Култура
(Видео) Музејот на ВМРО личи на театар, восочните фигури се правени произволно
Незаконско работење и злоупотреба на должностите, како и низа други неправилности, констатирала работната група за преиспитување на општествената и стручната оправданост на постоењето на НУ Музеј на македонската борба за државност и самостојност/Музеј на ВМРО и Музеј на жртвите од комунистичкиот режим. Во елаборат на 31 страница со 10 поглавја, за кои се анализирани повеќе од 270 документи, членовите на работната група ги изнеле своите анализи и предлози за натамошни постапки што треба да се спроведат за иднината на Музејот.
Како примарен предлог се посочува преименувањето, поточно скратување на името на Музејот во Музеј на македонската борба за државност и самостојност, промена во содржината на поставките каде што е пренагласена улогата на ВМРО во македонската историја, да се преуредат деловите што поттикнуваат на поделби и да се обрне внимение на оригиналните предмети бидејќи според нив Музејот не е театар во кој некој слободно по слична имагинација ќе поставува предмети.
Според Донка Барџиева-Трајковска, освен многу незаконитости во целиот процес на формирање на Музејот, чија вредност од предвидените 16.600 денари до завршувањето од буџетот одлеал 12 милиони евра, многу факти укажуваат дека оваа институција служела за лекување нечии фрустрации, а музеологијата воопшто не била консултирана.
„Додека ги прибиравме документите, никаде не најдовме елаборат за основање на овој Музеј, што според законот треба да биде изготвен од компетентни музеолози. Прекршен е законот во неколку наврати – од Законот за музеите до Законот за заштита на културното наследство. Тендерските набавки за изготвување експонати се правени преку Управата за заштита на културното наследство, што е сосема против законот“, рече Барџиева на денешниот брифинг во Владата.
За Барџиева, загрижувачки е дека овој Музеј го посетуваат деца, а во него има експлицитни морбидни сцени, кои се тенденциозни и не се својствени за музеј.
Предлозите за натамошно постапување со Музејот ќе бидат доставени до Министерството за култура, а надлежните ќе постапуваат во согласност со законот.
Како претседател на работната група, Александар Литовски вели дека е сосема надвор од памет од 13 музејски одделенија, дури 8 да бидат посветени на историјата поврзана со ВМРО и тоа, вели тој, нормално укажува дека ова била партизирана институција која имала некои други амбиции надвор од идејата за општестевна и културна полза на државата.
Наспроти тврдењата на актулениот директор Светозаревиќ дека Музејот е основан од страна на високостручни историчари и дека работната група нема таков член за да прави ревизија, Литовски вели дека Музејот е работа на музеолозите, историчарите може да учествуваат во научна расправа, а не во основање музеи.
„Не зборуваме за затворање на Музејот, но тој не смее да биде повод на општествени поделби. Се надеваме дека Министерството за култира ќе ги усвои нашите предлози и ќе формира стручна комисија која ќе се погрижи за веродостојноста на музејските експонати. Се чини дека и восочните фигури се правени според нечија слободна процена како и многу други експонати што се ставени во фукција да сведочат за македонската историја“, рече Литовски.
Работната група беше формирана на 13 март врз основа на решение издадено од тогашниот министер за култура, Роберт Алаѓозовски.
Во извештајот се констатирани низа неправилности и прекршувања на повеќе закони, и тоа: Законот за буџетот и Законот за спороведување на буџетот, Законот за музејската дејност, Законот за заштита на културното наследство, генералните принципи и стандарди на современата музеологија, како и упад во идентитетскиот корпус на македонскиот народ и идеолошка обоеност на Музејот како целина и фаворизирање партиски митови.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Култура
„Оган“ – изложба на слики од Бојана Артиновска во Скопје
Во Културно-информативниот центар – Скопје, Изложбен салон Империјал 2, утре, 18 ноември, со почеток во 20.00 часот, ќе биде отворена изложба на слики „Оган“ од ликовната уметница Бојана Артиновска.
„’Оган’ е мојот најнов циклус посветен на еден од најмоќните природни елементи – огнот како движење, страст и внатрешна сила. Процесот на создавање беше длабоко личен: свесно поврзување со елементот, со топлината во телото и со соларниот плексус како центар каде се раѓа волјата, самодовербата и личната моќ. Создавањето ме научи дека оганoт не е сила што ја освојуваме, туку енергија што се разбудува во нас.
Овие дела се сведоштво за тој процес. Боите не се употребени за опис, туку за вибрација – портокалови, црвени, жолти и црни слоеви се преплетуваат во различни интензитети низ непредвидливи слоевити текстури. Атмосферата се движи од меко, жарно чувство до поинтензивни огнени слоеви, во кои движењето природно се менува и се обновува. Се обидував да работам без наметнување, дозволувајќи ѝ на сликата сама да ја открие својата форма.
Отворањето на изложбата ќе биде живо и возбудливо. Ќе биде активирана атмосфера која го следи ритамот на самиот елемент. Посебен дел од програмата останува ненајавен – мал огнен момент што ќе го почувствуваат само оние што ќе присуствуваат.
Но со голема чест ја најавувам и соработката со двајца извонредни гости:
Емил Петро, визуелен уметник, дизајнер и истражувач кој работи со светлина, дигитална анимација и современи сценски визуелизации. Неговите светлосни интервенции се препознатливи по тоа што го менуваат просторот и создаваат ново слоевито доживување. За изложбата ОГАН, Емил ќе изведе светлосни проекции и движења врз делата, со што ќе внесе дополнителна динамика и енергетски импулс што природно се надоврзува на боите и текстурите.
Игор Темел –основач на Amon-dur Music Studio – Битола, чија музичка чувствителност и продукциско искуство ќе изградат звучна димензија што природно го следи визуелниот јазик на изложбата. Неговата музика ќе пулсира заедно со делата и со проекциите, создавајќи единствена атмосфера каде бојата, звукот и светлината дишат заедно.
„ОГАН“ е покана за будење и враќање кон животната енергија што ја носиме во себе — енергија што не уништува, туку буди, прочистува и создава. Покана за храброст да согориме старото и да се отвориме кон новото. Те повикува да го почувствуваш пламенот во живо, во моментот кога уметноста станува енергија, а енергијата – искуство“, напиша Бојана Артиновска.
Бојана Артиновска е визуелна уметница родена во Велес, а живее и работи во Битола. Дипломирала на Факултетот за ликовни уметности во Скопје, на отсек сликарство и сценографија. Како слободен уметник, од 2000 до 2003 година работи во САД, по што активно твори на македонската уметничка сцена.
Таа е член на трите национални здруженија на ликовни уметници – ДЛУБ, ДЛУП и ДЛУМ – и има долгогодишно искуство во сликарството, сценографијата, дизајнот и театарската визуелизација. Соработува со НУЦК „Марко Цепенков“ и со повеќе театарски работилници на проекти поврзани со сценографија, костимографија и шминка.
Артиновска има реализирано бројни групни настапи и девет самостојни изложби, меѓу кои „Во мене“ (2008), „Гозба“ (2011), „Трепет“ (2020), „Позадини“ (2021), „Земја“ (2022), „Вода“ (2023/2024) и „Парчиња живот“ (2024). Добитничка е на наградата за најдобра сценографија на фестивалот „Репасаж“ во Србија (2010) и на наградата „4-ти Ноември“ на ДЛУБ (2022).Во својата работа користи техники на боја, текстура и експериментални слоеви, а паралелно е активна и како инструктор по јога.
Изложбата ќе биде отворена до 03.12.2025 година.
Култура
Солистички концерт на пијанистката Дуња Иванова: „10 пурпурни ноктурна“ од Давор Јордановски – македонска премиера во Филхармонијата
На 19 ноември, среда со почеток во 20 часот, во Камерната сала на Филхармонија, ќе се одржи солистички концерт на пијанистката Дуња Иванова, на кој публиката ќе има можност ексклузивно да го слушне циклусот „10 Пурпурни Ноктурна за пијано“ од истакнатиот македонски композитор Давор Јордановски.
Овој концерт претставува прва македонска целосна изведба на циклусот во живо, по неговото студиско издание, и е значаен настан за современата македонска и светска пијанистичка сцена.
Програмата ги опфаќа десетте пиеси од циклусот: Alma, La romance, Matin pourpre, Alors c’est toi!, Pure, Illusion, Le rêve non gouverné, Violet et noir, Papillon, Elena – дела што ја спојуваат лиричноста, модерната хармонска мисла и впечатливата звучна естетика на авторот.
Настанот е дел од Годишната програма за култура на Град Скопје за 2025 година.
Влезот е слободен.
Култура
Националниот џез-оркестар со „Македонски сновиденија“ вечерва во Виена
Националниот џез оркестар ќе настапи во реномираниот џез клуб Porgy & Bess вечерва во 20.30 часот, како дел од турнејата „Македонски сновиденија“ (Macedonian Dreams). Ова е третиот и последен настап на македонските џезери предводени од диригентот Владимир Николов, како дел од мини-турнејата што ги опфати и Будимпешта и Прага.
Macedonian Dreams е уникатна фузија на македонски фолклорни мотиви и современ џез, вистинска музичка приказна која Националниот џез оркестар со гордост ја носи на европските сцени, претставувајќи ја македонската културна и музичка традиција во современ контекст.
– Оваа турнеја е важна, затоа што промовира нешто ново, истовремено базирано на нашата традиција. Најважниот дел во овој проект или приказна е како ние комуницираме со нашето минато. Претставуваме и аранжмани на фолклорни теми, но го правиме тоа на начин со кој што кажуваме нешто што сметаме дека е релевантно во денешниот џез и, воопшто, во музиката – вели маестро Николов, кој заедно со Гордан Спасовски, ги создадоа и аранжманите на композициите.
За директорот на Националниот џез оркестар, Гоце Стевковски, ова е исклучително важна турнеја, затоа што промовираме целосно македонска музичка џез приказна и ја претставуваме на светот.
-Настапите во Будимпешта и во Прага поминаа подобро од очекувањата. Аплаузите, овациите, довикувањата за бис ни беа најголема награда. Нашиот оркестар се претстави во врвно издание, а покажавме дека и изборот на програмата е полн погодок за наша поголема промоција низ Европа. Очекуваме дека Macedonian Dreams ќе ни отвори нови врати и нови соработки во иднина – рече Стевковски.

