Култура
(Видео) Музејот на ВМРО личи на театар, восочните фигури се правени произволно
Незаконско работење и злоупотреба на должностите, како и низа други неправилности, констатирала работната група за преиспитување на општествената и стручната оправданост на постоењето на НУ Музеј на македонската борба за државност и самостојност/Музеј на ВМРО и Музеј на жртвите од комунистичкиот режим. Во елаборат на 31 страница со 10 поглавја, за кои се анализирани повеќе од 270 документи, членовите на работната група ги изнеле своите анализи и предлози за натамошни постапки што треба да се спроведат за иднината на Музејот.
Како примарен предлог се посочува преименувањето, поточно скратување на името на Музејот во Музеј на македонската борба за државност и самостојност, промена во содржината на поставките каде што е пренагласена улогата на ВМРО во македонската историја, да се преуредат деловите што поттикнуваат на поделби и да се обрне внимение на оригиналните предмети бидејќи според нив Музејот не е театар во кој некој слободно по слична имагинација ќе поставува предмети.
Според Донка Барџиева-Трајковска, освен многу незаконитости во целиот процес на формирање на Музејот, чија вредност од предвидените 16.600 денари до завршувањето од буџетот одлеал 12 милиони евра, многу факти укажуваат дека оваа институција служела за лекување нечии фрустрации, а музеологијата воопшто не била консултирана.
„Додека ги прибиравме документите, никаде не најдовме елаборат за основање на овој Музеј, што според законот треба да биде изготвен од компетентни музеолози. Прекршен е законот во неколку наврати – од Законот за музеите до Законот за заштита на културното наследство. Тендерските набавки за изготвување експонати се правени преку Управата за заштита на културното наследство, што е сосема против законот“, рече Барџиева на денешниот брифинг во Владата.
За Барџиева, загрижувачки е дека овој Музеј го посетуваат деца, а во него има експлицитни морбидни сцени, кои се тенденциозни и не се својствени за музеј.
Предлозите за натамошно постапување со Музејот ќе бидат доставени до Министерството за култура, а надлежните ќе постапуваат во согласност со законот.
Како претседател на работната група, Александар Литовски вели дека е сосема надвор од памет од 13 музејски одделенија, дури 8 да бидат посветени на историјата поврзана со ВМРО и тоа, вели тој, нормално укажува дека ова била партизирана институција која имала некои други амбиции надвор од идејата за општестевна и културна полза на државата.
Наспроти тврдењата на актулениот директор Светозаревиќ дека Музејот е основан од страна на високостручни историчари и дека работната група нема таков член за да прави ревизија, Литовски вели дека Музејот е работа на музеолозите, историчарите може да учествуваат во научна расправа, а не во основање музеи.
„Не зборуваме за затворање на Музејот, но тој не смее да биде повод на општествени поделби. Се надеваме дека Министерството за култира ќе ги усвои нашите предлози и ќе формира стручна комисија која ќе се погрижи за веродостојноста на музејските експонати. Се чини дека и восочните фигури се правени според нечија слободна процена како и многу други експонати што се ставени во фукција да сведочат за македонската историја“, рече Литовски.
Работната група беше формирана на 13 март врз основа на решение издадено од тогашниот министер за култура, Роберт Алаѓозовски.
Во извештајот се констатирани низа неправилности и прекршувања на повеќе закони, и тоа: Законот за буџетот и Законот за спороведување на буџетот, Законот за музејската дејност, Законот за заштита на културното наследство, генералните принципи и стандарди на современата музеологија, како и упад во идентитетскиот корпус на македонскиот народ и идеолошка обоеност на Музејот како целина и фаворизирање партиски митови.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Култура
Факултетот за музичка уметност го најави годишниот концерт „ОРИОН – каде што се раѓаат ѕвездите“
Факултетот за музичка уметност – Скопје го најави годишниот концерт насловен „ОРИОН – каде што се раѓаат ѕвездите“, кој ќе се одржи во петок, 5 декември, со почеток во 20:00 часот во Големата концертна сала на Македонската филхармонија. Настанот е дел од одбележувањето на 59-годишнината од постоењето на институцијата.
ФМУ – Скопје истакнува дека како алма матер на голем број уметници од земјата и регионот, останува централниот столб на музичкото и балетското образование, создавајќи генерации изведувачи, педагози и творци кои го обликуваат уметничкиот живот во Македонија.
На концертната програма ќе настапат Симфонискиот оркестар на ФМУ, Мешаниот хор „Драган Шуплевски“, Камерниот гудачки оркестар „ФМУ Солисти“, Оркестарот од народни инструменти со солисти, студенти од Катедрата за балетска педагогија, од Катедрата за џез и популарна музика, како и дувачкиот ансамбл на ФМУ, под водство на проф. м-р Цанев, проф. м-р Татарчевски и доц. м-р Спироски.
Публиката ќе има можност да слушне дела од Пурсел, Сен-Санс, Прокофјев, Тиле/Вајс, Коен, Сусато, Горецки, Гершвин, македонска традиционална музика, како и нови композиции од студентите А. Голчева и М. Цветановска.
Влезот на настанот е слободен.
Култура
Сè што ни е заедничко“ – во МСУ изложба што го иницира прашањето „Дали навистина го дишеме истиот воздух?“
Сè што ни е заедничко (Институција во дишење) – нова изложба во МСУ-Скопје од 27 ноември
Во Музејот на современата уметност – Скопје на 27 ноември 2025 година, со почеток во 20 часот, ќе биде отворена изложбата „Сè што ни е заедничко (Институција во дишење)“, кураторски проект на Мира Гаќина и Јованка Попова.
Во изложбата учествуваат Forensic Architecture, Денис Фереира да Силва и Арџуна Неуман, Дурмиш Ќазим, Џумана Мана, Зорица Зафировска и Палестинскиот музеј.
Проектот тргнува од прашањето дали навистина го дишеме истиот воздух. Изложбата го поставува воздухот како ресурс што формално го делиме, но не и еднакво, укажувајќи на токсичните атмосфери – буквални и политички – и на позицијата на маргинализираните заедници.
Инспирирана од концептот на Фанон за „борбено дишење“, поставката ги истражува уметничките практики што откриваат колонијални, империјални и капиталистички структури впишани во воздухот што го дишеме. Авторите визуелизираат токсични облаци, архиви на насилство и невидливи атмосфери што влијаат врз секојдневието.
Паралелно со изложбата, која ќе трае до крајот на февруари, ќе се одржат јавни програми. Во рамките на проектот „Институционални градини“ на Зорица Зафировска ќе има детски работилници за садење и изработка на семенски топчиња, активности за чистење и обновување на просторот околу МСУ, поставување компостна кутија и прикажување едукативни видеа.
Со оваа поставка МСУ-Скопје се претставува како „институција во дишење“ – отворена, инклузивна и ориентирана кон заедницата, со повик за заедничко размислување и акција. Визуелниот идентитет на проектот е дело на Албана Бектеши.
Култура
Промоција на монографијата „Рисима“ од Јасна Франговска
Во среда, 3 декември, со почеток од 19:00 часот во „Јавна соба“, Скопје, ќе се одржи промоцијата на монографијата „Рисима“ од Јасна Франговска, посветена на најпознатата и најуспешна македонска кореографка за современ танц ‒ Рисима Рисимкин. Изданието е на „ПНВ Публикации“ и објавено е со поддршка од Министерството за култура и туризам.
Монографијата низ разговор со Јасна Франговска и Рисима Рисимкин ќе ја претстави Јулијана Величковска, главен и одговорен уредник на „ПНВ Публикации“.
Во ова обемно и луксузно издание, на 180 страници, опфатени се сите значајни аспекти од 45-годишната кариера на Рисима Рисимкин ‒ од самите почетоци како балерина, со сите предизвици со кои се соочувала, до големите успеси што ја дефинираа како истакната кореографка од областа на современиот танц, којашто со нејзината едукациска работа зад себе остава нови генерации танчари и кореографи. Рисима Рисимкин е клучна фигура во македонската култура, а нејзиниот труд годинава беше крунисан и со високото признание ‒ Витез на францускиот ред на уметностите и книжевностите што го доделува државата Франција.
Покрај извонредно питкото писмо на Франговска, што на многу топол и непосреден начин го доближува животниот и професионалниот пат на Рисимкин, извадоците од позначајните рецензии за нејзините дела и обраќањата до читателот од самата Рисима, изданието е збогатено и со неверојатни фотографии од личната архива на Рисимкин и од архивата на „Интерарт културниот центар“, чиишто автори се: Андреј Гиновски, Драган Перковски, Сашо Димоски, Сердар Ајдин, Aнтонио Пиштолов, Ивана Тасев, Олга Ибатулина, Зоран Велјаноски ‒ Летра, Емил Петров и Борис Грдановски.
„Би ја опишала како македонската Пина Бауш, потпрена на белиот балет, којашто во еден момент посакува да излезе од таа рамка и да оди во слободата на движењето…“, ќе изјави Мирјана Радочевиќ за „Политика“, Белград во 2003 г.

