Култура
Доделени наградите „4 Ноември“ и перформансот „Битола бабам Битола“ по повод денот на ослободување на градот
По повод Денот на ослободувањето на градот, на посебна свеченост во Народниот театар во Битола, беа доделени четвртоноемвриските награди, согласно донесената одлука на Управниот одбор на Фондот за наградата „4-ти Ноември“. Свеченоста започна со проекција на краткото видео „Битола во срцето“ и македонската химна, во изведба на Игор Дурловски.
Општинската награда „4 Ноември“ за животно дело за 2022 година, ја додели градоначалникот на општина Битола, Тони Коњановски, на ПЕТАР СТАВРЕВ – просветен работник, новинар, фотограф, фото-репортер, документарист, ТВ – репортер, уредник, автор, хроничар на градот Битола, репрезент на Битола и урбана личност без која не може да се замисли животот на Широк Сокак. Наградата се доделува заради големи достигнувања од областа на новинарството, реализирани неверојатни проекти, интервјуа со голем број значајни личности, а меѓу нив како најзначаен е Милтон Манаки, а како новинар пишувал текстови за бројни весници. Голем придонес има и во областа на фото документирањето на настани, места и личности на Битола. Автор е на повеќе монографии, каталози, проспекти, на повеќе од 300 документарни филмови, добитник на наградите „Златна плакета“ и наградата од фестивалот „Камера 300“.
Петар Ставрев е и планинар кој го има искачено Монт Блант, а ги има искачено и највисоките балкански врвови. Дури и во 2022 година на 81 годишна возраст има реализирано повеќе проекти: издавање на написи, организирање на фото изложби, коавтор е на монографијата „76 години позитивни активности“, продолжи и со издавање на весникот „Занаетчија“ и весникот „Пензионер плус“, традиционално го фотодокументираше Интернационалниот фестивал на филмската камера „Браќа Манаки“, „Битфест“, „Илинденски денови“ и сите останати настани од областа на спортот и културата во Битола.
Општинските награди „4 Ноември“ за 2022 година, ги додели Претседателката на Управниот одбор и претседател на Советот на општина Битола, Габриела Илиевска на Благој Мицевски, Оливера Наковска Бикова, Сефедин Бајрамов, Божидар Божиновски (Моџо Калингтон), Д-р Маријан Бошевски.
Благој Мицевски, едногодишната награда ја доби, заради значајни постигнувања во областа на културата и уметноста. Во постковид година уметникот, реализирал исклучително многу проекти кои покрај личната афирмација го афирмираат и градот Битола и државата. Изработил костими за следните претстави: „Идиот“, „Антигона“, „Цар Едип“, „Големиот Диктатор“, „Артуро Уи“ и „Хандке проект“. Избран е за насловен доцент на „Универзитетот Гоце Делчев“ во Штип каде предава историја на костим и сценографија. Познат локален патриот, несебично поддржувал многу иницијативи и здруженија и скоро секогаш присутен на културните настани од секаков вид.
Оливера Наковска Бикова е наградена заради достигнувања во областа на спортот, постигнати резултати на меѓународната спортска сцена, за што е наградена со орден од Претседателот на Република Македонија, Стево Пендаровски. Во меѓународната кариера учествувала на повеќе Параолимписки игри, во 2004 има освоено 6 место, во 2008 освоено 5 место, во 2012 освоено 1 место, 2016 освоено 4 место и 2020 освоено 6 место. Исто така, има освоено повеќе од 50 медали на Светски првенства, Европски првенства, Светски купови и други Меѓународни првенства. Во име на наградената, наградата и беше врачена на нејзината ќерка.
Сефедин Бајрамов, е награден заради достигнувања во областа на музиката, интерпретатор на голем број песни и мелодии, постигнат посебен успех со исполнувањето на песната посветена на Ајри Демировски „Снагата ми е во Станбола, душата во Битола“. Во неговата 50 годишна кариера, Сефедин Бајрамов исполнува композиции од многу автори на музика, учествувал на бројни фестивали, манифестации од ревијален и хуманитарен карактер и добитник е на голем број на дипломи, признанија, благодарници.
Моџо Калингтон (БОЖИДАР БОЖИНОВСКИ), е награден заради достигнувања во областа на литературата со неговото дело „Уништување“. Препознатлив по популарната комична емисија „Фчерашни новости“, работел како сценарист на серијата „Преспав“, автор на книгите „Аутопсија на љубовта“, „Денот кога не се разбудив“ и „Уништување“.
Доктор Марјан Бошевски, е награден заради достигнувања во областа на медицината. Завршил студии по интерна медицина односно кардиологија на Медицинскиот факултет Скопје, едукација за васкуларен ултразвук во Универзитетската болница во Гент, Бостонскиот универзитетски медицински центар, за тромбоза во клиниката Мајо, Рочестер и ехокардиографија во UCLA, Лос Анџелес и Медицинскиот универзитет во Виена. Вработен е во УК за кардиологија, бил раководител на Васкуларна лабараторија, моментално е во Одделението за воспалителни заболувања. Член е на уреднички одбори на прилози на МАНУ и Архиви на јавно здравје, член на работни групи за тромбоза, аорта и периферна васкуларна болест, полноправен член е на Европската академија на науки и уметност. Во моментот е претседател на Македонското здружение по кардиологија. Во 2021 и 2022 имал значајна публистика. Во име на наградениот, заради негови обврски оваа вечер, наградата ја прими негов претставник.
Манифестацијата по повод доделувањето на наградите, во преполната сала на Народниот театар продолжи со музичко – сценскиот перформанс „Битола Бабам Битола“, во режија на Дејан Пројковски и музика на Оливер Јосифовски и Љубојна. Низ перформансот, присутните се потсетија на минатото на Битола, прошетаа низ битолските маала, детските игри, потсетувајќи се на значајните имиња од градската историја, како љубовната приказна на Кемал Ататурк и Елени Каринте, на делата на браќата Манаки, на Димитар Илиевски Мурато, Јонче Христовски, Ацо Стефановски…Пајтоните, шансоните и серенадите, традицијата на пиење кафе на Широк Сокак, беа неизоставен дел од перформансот одигран низ професионалната актерска игра на Петар Мирчевски, Огнен Дранговски, Васко Мавровски, Петар Горко, Никола Стефанов, придружувани од КУД „Илинден“ и песната на Вера Милошевска и „Љубојна“.
Во градот на ракометот кој одбележува 78 години од ослободувањето, „Битола Бабам Битола“, преку „радио преносот“ на Димче Миновски, ги врати сеќавањата на „Лемго“, на Пеце и Златко Димитровски, на Борец…
Со громогласен аплауз, публиката ги поздрави сите учесници во перформансот, раскажувајќи дека во Битола, одамна не се случил ваков настан, за кој впечатоците долго ќе се раскажуваат.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Култура
Младиот кочански рок бенд „Корка“ на 14 декември настапува на меѓународен музички натпревар во Брисел
Кочанскиот рок бенд „Корка“ ќе настапи во финалето на меѓународен музички натпревар во рамките на проектот „Imagine Experience“. Нивниот настап ќе биде на 14 декември, недела, во културниот центар „La Botanique“ во Брисел, Белгија, каде ќе ја делат сцената со други млади бендови од Франција, Белгија, Норвешка, Шведска, Унгарија, Холандија, Велика Британија и Зимбабве. Натпреварот ќе може да се следи во живо онлајн и гледачи од дома ќе можат да гласаат.
„Корка“ првично беа победници на националниот натпревар од „Imagine Macedonia“, кој се одржа на 10 октомври во Младинскиот културен центар, во рамките на фестивалот „Здраво млади“, на кој тие се натпреваруваа со други просперитетни македонски бендови како „Sunneater“, „The Pot“, „Tsar von Time“, „Venom“, „LSD During War“, „Мираж“ и „Големата вода“.
Во изминатата година „Корка“ се покажаа како еден од најважните нови гласови во македонската алтернативна сцена, отсликувајќи го гневот на младите луѓе преку нивниот тврд, емотивен и некомпромитирачки звук. Тие се истакнаа со нивниот самонасловен албум, кој беше издаден во мај оваа година, како и преку низа концерти низ државата и во Србија.
Освен со својата музика, „Корка“ придонесува на културната сцена и преку нивното организирње на настани во Кочани. Членовите од бендот, повеќето од кои сѐ уште во средно училиште, беа движечката сила зад дводневниот хуманитарен фестивал „Расплет“, кој се одржа кај Споменикот на слободата во градот. Фестивалот беше посветен на нивната другарка Сара Алексова, која воедно беше и првата тапанарка на бендот, која го загуби својот живот во пожарот во дискотеката „Пулс“.
Култура
Мултимедијалната изложба „Реминисценции“ на Страхил Петровски на 30 декември во Њујорк
Македонскиот визуелен и мултимедијален уметник, Страхил Петровски, на 30 декември 2025 година ќе ја отвори својата мултимедијална изложба – просторна инсталација со наслов „Реминисценции“ во Македонскиот културен центар во Њујорк, во Галерија МЦ (Gallery MC).
Изложбата ќе биде отворена од 18 до 21 часот, а публиката ќе може да ја посети до 9 јануари 2026 година. Станува збор за најновиот циклус на Петровски, кој опфаќа големоформатни индустриски хартии со димензии до 530 x 83 сантиметри, цртежи во комбинирана техника, како и просторни и мултимедијални елементи кои, како што е наведено во кураторскиот текст, добиваат ново и подлабоко значење во секој изложбен простор.
Кустос на изложбата е историчарката на уметност Сандра Деспотовиќ, која во текстот посочува дека „Реминисценции“ ја означува новата креативна ера во творештвото на Петровски, обележана со апстрактни форми, фрагментација и потрага по значење во современиот свет. Во делата доминираат три бои – белата, црвената и црната – кои, како што се наведува, асоцираат на светлината, земјата и празнината, а визуелниот израз е поврзан со индустриски и прогресивен рок како културна и естетска референца.
Изложбата во Њујорк е дел од серијата самостојни изложби „Реминисценции“, кои Петровски ги реализира во текот на 2025 година во повеќе европски и светски културни центри, меѓу кои Париз, Скопје, Битола и други градови.
Страхил Петровски е роден во 1974 година во Куманово. Дипломирал и магистрирал сликарство на Факултетот за ликовни уметности при Универзитетот „Св. Кирил и Методиј“ во Скопје. Неговата уметничка практика опфаќа сликарство, инсталација, концептуална уметност, фотографија и видеоуметност, а делата му се застапени во јавни и приватни колекции во земјата и во странство. Петровски е член на ДЛУМ од 1997 година и на ДЛУБ од 2025 година, а од 2024 година работи како советник конзерватор-реставратор во НУ Музеј на македонската борба за самостојност и како вонреден професор по фотографија и мултимедија на Факултетот за арт и дизајн при Европски Универзитет – Скопје.
Култура
Љутков од Охрид: Културата што денес ја негуваме, утре ќе биде јазикот преку кој нашиот регион ќе зборува – со заемна почит, доверба и визија
„Нашето културно наследство, како материјален и нематеријален ресурс, бара внимателно и одговорно управување. Во услови на климатски промени, деградација на просторот и притисок од масовниот туризам, неопходно е да применуваме интегрирани методологии што ги поврзуваат научните знаења, стручните практики и современите технологии. Заштитата на наследството е чин на стратешко планирање, но и чин на одговорност кон идните генерации“, истакна министерот за култура и туризам Зоран Љутков на отворањето на министерската конференција на „Советот на министри за култура од Југоисточна Европа – јакнење на културата во функција на одржливиот развој“ (КОМОКОСЕЕ), што денеска се одржа во Охрид.
Според Љутков, глобалните кризи во последната деценија јасно покажуваат дека културата мора да биде интегрален дел од општествениот развој. Според него, Регионалната стратегија за културна соработка во Југоисточна Европа, усвоена во Охрид 2014 година, постави важни темели за соработка, но денес е потребно тие да се надградат со поефикасни механизми, функционална соработка и засилена доверба меѓу земјите од регионот.
Тој ја нагласи важноста на заштитата на културното наследство, дигиталната трансформација и зголемената улога на локалните заедници, како клучни елементи за развој на современи културни политики. Министерот ја потенцираше и иницијативата за воспоставување Регионален фонд за културна соработка, оценувајќи дека тоа ќе обезбеди поголема стабилност и професионализација на заедничките активности.
„Заедничката иницијатива за воспоставување Регионален фонд за културна соработка може да биде важен институционален чекор кој има потенцијал да обезбеди стабилност, предвидливост и професионализација на регионалните активности. Искрено верувам дека 2026 година и претседавањето на Република Молдавија со Советот на министри за култура се реална можност за негово финално воспоставување, што ќе ја потврди нашата способност, но и зрелост да го претвориме заедничкиот интерес во конкретен механизам. Само на тој начин Комокосе ќе биде релевантна платформа која ќе генерира влијание и ќе трасира остварување на заеднички посакуваните цели“, рече Љутков.
Министерот се заблагодари на партнерите од УНЕСКО, Европската Унија и Советот на Европа, истакнувајќи дека нивната поддршка е признание за потенцијалот на регионот и важен поттик за понатамошна интеграција на заедничките културни политики.
Дводневната конференција во Охрид е во организација на Министерството за култура и туризам, кое е претседавач на „Советот на министри за култура на Југоисточна Европа – јакнење на културата во функција на одржливиот развој“. На собирот во Охрид учествуваат министри за култура, заменици-министри и шефови на делегации од: Молдавија, Албанија, Босна и Херцеговина, Хрватска, Србија, Црна Гора, Словенија, Турција, Бугарија, Грција, Романија, како и голем број експерти.
На конференцијата се обрати и директорката на Регионалното биро на УНЕСКО за наука и култура на Европа со седиште во Венеција, Магдалена Ландри, која потенцираше дека Југоисточна Европа е регион со извонредно културно богатство, а нејзината културна разновидност ги одразува вековите креативност и издржливост, како и живиот идентитет на нејзините народи.
„УНЕСКО останува цврст партнер на Комокосе и е целосно посветен на поддршка на неговата мисија за унапредување на културната соработка, добрососедските односи и помирувањето. Особено ја поздравуваме улогата на Република Северна Македонија во заштитата и промоцијата на културното наследство преку националните развојни политики“, рече Ландри.
На конференцијата, со акламација беше усвоена „Охридска декларација 2025“, документ кој ја потврдува заедничката посветеност на земјите од Југоисточна Европа за зајакнување на регионалната културна соработка, одржливиот развој и заштитата на културното наследство.
Следната, 2026 година со Советот на министри за култура на Југоисточна Европа, ќе претседава Република Молдавија.

