Култура
„Ефектот на среќата“ и ТМ во официјална селекција на Фестивалот на кинематографиите на Југоисточна Европа
Фестивалот на кинематографиите на земјите на Југоисточна Европа SEE FF Paris-Berlin-Washington 2021, традиционално, како и секоја година, ги презентира најдобрите остварувања од регионот во европските престолнини Париз и Берлин, а од оваа година и во Вашингтон, САД.
Во селекцијата на фестивалот, кој почнува на 2 јуни и ќе трае до 7 јуни, се избрани македонските играни филмови „Ефектот на среќата“ од Борјан Зафировски и ТМ од Ивица Димитријевиќ и Мартин Иванов. Покрај нив, во конкурецијата на анимирани филмови избрани се „Кавал“ од Саша Станишиќ, „Карантин“ од Иван Андреевски и „Ритамот на падот“ од Ѓорѓи Митревски.
Единаесетoто онлајн-издание на Фестивалот на кинематографиите на земјите на Југоисточна Европа се организира во соработка со универзитетите: „Европа прима“ од Скопје, ИНАЛКО од Париз, „Хумболд“ од Берлин, а од оваа година на оваа иницијатива ѝ се приклучува и American University од Вашингтон.
За наградите на фестивалот ќе одлучуваат две жирија – европско и американско. Во состав на европското жири се Фроса Пејоска-Бушеро, професор на ИНАЛКО – Париз, и филмските критичари Кевин Колет и Ив Русле.
Американското жири го сочинуваат Роман Костовски, Патрисија Корбет и Жаклин Хедингтон, филмски и литературни публицисти и критичари.
Наградените филмови од фестивалот подоцна ќе бидат презентирани во рамките на проектот „Балканофилмофилија“ во Скопје, во соработка со Кинотеката на Македонија и Општина Карпош, како и во повеќе други градови од Балканот.
Покрај покровителството од Министерството за култура на Република Франција, Министерството за култура на Црна Гора, со официјално писмо од министерката, проф. д-р Весна Братиќ, до претседателот на фестивалот Јордан Плевнеш, објави дека ја продолжува традиционалната поддршка на Фестивалот како еден од најважните промотори на културата на земјите од Југоисточна Европа во европските и светските центри.
Во досегашната историја на оваа манифестација која стана културен прозорец на новите имиња на синеасти кои за првпат ги презентираат своите остварувања во двата најголеми центри на Европа, досега се прикажани над стотина играни и поголем број документарни, кратки и анимирани филмови.
Покрај тековната фестивалска продукција, во соработка со Academia Balkanica Europeana фестивалот ги воведе признанијата „Легенди на Југосточна Европа“, во која ги вреднуваше опусите на режисерите Вељко Булајиќ, Душан Макавејев, Луцијан Пинтилие, Боро Драшковиќ. Оваа година висoкото признание му припадна на познатиот албански режисер Кујтим Чашку (SEE Film Legend 2021). Актерите Мики Манојловиќ, Мето Јовановски, Раде Шербеџија, Јон Карамитру, Емир Хаџихафисбеговиќ, Милена Зупанчич, Арта Доброши беа досегашни добитници на признанието „Актер на Југоисточна Европа,“ а оваа година добитик на ова престижно признание е познатата актерка Мирто Аликаки од Грција (SEE Actress 2021).
Признанието за животно дело во областа на филмската документаристика „Гран при Фредерик Росиф 2021“, кое го носи името на еден од најпознатите автори на документарниот филм во светот, ѝ п рипадна на Виржини Линхарт од Франција.
Наградата „Европа прима“ (Europa Prima 2021) му е доделена на познатиот дипломат и филантроп Педро Кудел, почесен конзул на Македонија во Португалија.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Култура
„Емпатија во светлина“ – фотографска изложба на Милорад Милиќевиќ во Галерија „Рудиќ“
На 22 ноември (сабота) во 19 часот, во Галерија Рудиќ ќе биде отворена изложбата „Емпатија во светлина“ на фотографот Милиќевиќ. Портретите на Милиќевиќ не се студиски аранжирани кадри, туку сведоштва за луѓе вкоренети во својот простор, време и културна традиција на која ѝ припаѓаат.
Милиќевиќ не документира само лица – тој бележи приказни, традиција, верување, моменти на искреност кои не можат да се инсценираат. Неговите субјекти се спонтани, опуштени, прикажани во животни услови што ги дефинираат.
Портрет може да направи секој. Но добар портрет — оној што останува, што нè погодува таму каде што не сме очекувале — може да направи само оној што има вистинска емпатија кон другиот човек. Тоа не е прашање на занает, туку на карактер. Тоа или го носите во себе, или не. Милиќевиќ го носи. И го споделува со нас.
Изложбата „Емпатија во светлина“ ја опишува суштината на фотографскиот пристап на Милиќевиќ — тивка, но длабока присутност, каде светлината не е само визуелен елемент, туку медиум преку кој се открива човечноста, традицијата и искреноста на неговите субјекти.
Култура
Концертот „Од барок до современи македонски композитори“ во Даутпашиниот амам
Во петок, 21 ноември 2025 година, со почеток во 19:30 часот, во Даут-пашин амам ќе се одржи концертот „Од барок до современи македонски композитори“, кој низ внимателно конципирана програма го следи развојот на музичката форма и израз – од барокната прецизност до современиот македонски звук.
Концертот ќе ги обедини делата на Купрен, Хендл, Марчело/Бах и Силоти, a во центарот на програмата се дуетите на Бах од мисите и кантатите (BWV 232, 236, 124, 91) – пример за суптилен контрапункт и дијалог меѓу два вокални гласа.
Вечерта продолжува со избор од современата македонска продукција: композиции на Димитрије Бужаровски, Горан Начевски и Томислав Зографски, чија „Суита за пијано“, оп. 27 го заокружува програмскиот лак од барокната структура до модерниот национален израз.
Изведувачи се Мимоза Ќека (пијано), Марија Ташевска (сопран) и Мариана Бошковска (алт).
Проектот е поддржан од Министерството за култура и туризам на Република Северна Македонија. Влезот е слободен.
Култура
„Куќата на границата“, во режија на Андреј Цветановски, вечерва на МОТ
„Куќата на границата“ на Регионалниот театар од Нови Пазар е на репертоарот на вториот ден (20.11.2025) на МОТ, дело на Славомир Мрожек, во режија на нашиот Андреј Цветановски.
„Куќа на граница е приказна која зборува за една фамилија која сака само да живее мирно, и одеднаш во нејзиниот дом се појавуваат дипломати кои сакаат да нацртаат граница која поминува насред куќата. Звучи познато нели? Оваа фамилијарна драма зборува за одземање сé што имаат, сонуваат, зборуваат и замислуваат, се додека не останат без ништо. Низ оваа горка комедија ќе видите многу паралели со начинот на кој денешниот свет функционира“ – вели Цветановски.
Претставата е одлична илустрација за тоа до кој степен сме способни да се понижиме себеси, слепо почитувајќи ги бесмислените бирократски норми на „новиот“ свет, кој од нас треба да направи покондурени господа.
Како креативен македонски тим на претставата покрај режисерот се и Димитар Андоновски автор на музиката и Сергеј Светозарев на сценографијата.
Претставата ќе биде изведена на сцената 25 Мај, МКЦ во 20 часот.
А пред неа во 19 часот во холот на МКЦ ќе биде поставена уметничката инсталација „Сценариум и имагинариум“ на архитектот и сценографот Костантин Трпеноски, која на границата помеѓу реалното и имигинарното нуди визуелно и сензорно доживување на просторот во холот на МКЦ. Настанот е воедно и ретроспективен поглед на неговите театарски сценографии „Чудна случка со кучето во ноќта“ (2023) и „Макбет“ (2019), двете наградени за најдобра сценографија на фестивалот „Војдан Чернодрински“ во Прилеп и приказ на други негови актуелни сценски дизајни.

