Култура
„Киненова“: Ни ги прекинаа финансиите поради одлуката да го прикажеме „Ругање со Христос“

Цензурата во Македонија продолжува во жестока форма да ја гуши културата и уметноста. Имено, на Агенцијата за филм оваа година реши да се придружи и Град Скопје, чија комисија донесе одлука оваа година комплетно да ја укине поддршката за Меѓународниот филмски фестивал „Киненова“ Скопје, со што очигледно сакаат да го погазат и неправедно и тенденциозно да го девалвираат трудот на голем број филмски професионалци кои стојат зад истиот, се вели во реакцијата на ,,Киненова”.
Според нив, укинувањето на финансиите на МФФ „Киненова“ за 2019 година следуваат по силните притисоци и официјалниот обид за цензура кои ги вршеа Министерството за култура и Агенцијата за филм врз јавноста и организацијата на фестивалот, поради цврстата одлука која ја донесе Управниот одбор на фестивалот да го прикаже деби филмот „Ругање со Христос“ на Јани Бојаџи на отворањето на изданието во 2018.
„Ова ни дава за право да се сомневаме дека домашните институции, особено Агенцијата за филм и Министерството за култура како најповикани сакаат да ја спречат ‘Киненова’ како независна институција која има свој слободно изграден став и одлучува самосвојно, врз основа на високоизградените филмски критериуми во однос на филмската уметност. Следствено сметаме дека се работи за систематски и смислен институционален бојкот на фестивалот и укинување на слободата на уметничко изразување и искажување на слободен уметнички и ангажиран став. Истите тие треба да се свесни дека тоа се сепак пари од граѓаните, даночните обврзници, и истите треба да се поделат рамноправно, според квалитетот на понуденото, а не по принципот дали некому му се допаѓаме или не. ‘Киненова’ е нова ѕвезда на македонското фестивалско небо, со нов, оригинален концепт кој ги надминува застарените концепции на останатите слични фестивалски содржини од ваков тип, и токму затоа сметаме дека истиот требаше и мораше институционално да биде поддржан и оваа година! Ова го поткрепуваме со штурото објаснување дека ‘проектот Киненова Скопје е одбиен поради тоа што не ги исполнил очекувањата како програмски, така и организациски'”, се вели во реакцијата.
Како потсетување, на „Киненова“ за време на минатите три изданија гости беа едни од најзначајните европски авторски имиња, како и големи актерски ѕвезди од регионот, како Жарко Лаушевиќ, Мира Фурлан, Аница Добра, кои фестивалот ги закити со признанија. Како предавачи и дел од стручните жирија беа врвни сценаристи и режисери, добитници на највисоки признанија во светот на филмот. На минатогодишното издание ја имаше најбогатата програма досега, со вкупно 72 прикажани филмови од најновата светска филмска продукција. Речиси сите програми на фестивалот беа оригинални, неприсутни на ниту еден друг фестивал во Македонија. Пример се програмите: „Бергман како дебитант“ – проект кој беше дел од прославата организирана од страна на шведската влада по повод одбележувањето на големиот јубилеј „100 години од раѓањето на големиот шведски филмски режисер Ингмар Бергман“ и во склоп на која беа прикажани филмови на Бергман за првпат во Македонија; потоа, програмата „Балканската аудиовизуелна уметност како важно европско културно наследство“, програма директно поддржана од Европската Унија, и многу други.
„Сакаме да информираме и дека 95% од фестивалската програма минатата година, а и за сите останати изданија на ‘Киненова’, е составена од филмови кои за првпат се прикажуваат во Македонија и не се постари од 20 месеци. Што е дел и од фестивалската регулатива. Дополнително сакаме да информираме за каков квалитет на фестивал се работи со податокот дека фестивалот до сега е поддржан од бројни странски институции, како: десетици амбасади и неколку големи светски фондови и фондации. Фестивалот за првпат во земјата ги претстави: современата грчка кинематографија, потоа современата венецуелска кинематографија, современата норвешка кинематографија, и многу други слични проекти и програми. Како додадена вредност на фестивалот се и активностите за подигнување на нивото на општествена одговорност преку кои фестивалот директно им помага на ранливите групи граѓани, а минатата година конкретно на децата со посебни потреби преку работилницата за анимација. Фестивалот додаде вредност и во образовниот процес преку организирање на професионална филмска работилница за развој на сценарија под менторство на скрипт-доктор од странство, за млади македонски сценаристи и со тоа секоја година дирекно придонесува во подигнување на филмската култура во земјата.
А дека се работи за тенденциозено и субјективно однесување и евалуирање на проектите говори и фактот дека, иако критериумите на конкурсот се: ставање на македонската кинематографија во меѓународен контекст, промовирање на филмската култура во земјата, европската димензија на програмите, реномето на фестивалот итн., тие очигледно не се земени предвид во случајот на ‘Киненова’ бидејќи фестивалот комплетно ги исполнува и дури и надминува истите, но бодувањето за овие критериуми е минимално. Од друга страна, ќе наведеме дека овие две години поддржани се настани кои биле непостоечки или кои за првпат конкурираат, а за споредба, ‘Киненова’со три меѓународни и програмски квалитетни последователни изданија не е поддржан!
Потоа, поддржувани се, па дури и зголемена е поддршката за фестивали кои немаат вистинска филмска профилација или не се професионални настани, туку се занимаваат со други области користејќи го филмот само како посредна област, а повеќето од истите не прикажуваат филмови ниту на минимум технички стандарди за прикажување, за разлика од фестивалот „Киненова“, каде 95% од проекциите се со највисоки ДСП-стандарди за прикажување филмови. И уште сакаме да ја информираме јавноста дека најголем дел од средствата со кои фестивалот е подигнат и е стигнат до ова ниво се лични влогови на основачите или од странски фондови, а фестивалот е искрен подарок за филмските работници и целата публика и јавност во Македонија, кои силно го поддржаа и препознаа оригиналниот концепт кој го нудиме, глорификација на првите и вторите остварувања на филмаџиите ширум светот, новите сили во филмската уметност.
И на крајот, ја информираме публиката, вистинските филмски љубители и познавачи дека без разлика на сè, нема да дозволиме да бидеме спречени и ќе реагираме соодветно со жалба до Агенцијата за филм”, се додава во реакцијата на Меѓународен филмски фестивал „Киненова“ Скопје.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Култура
Во Москва излезе „Пиреj“ од Петре М. Андреевски

Романот „Пиреj“ излезе од печат во Москва на инициjатива на Олга Панкина, познат популаризатор на македонските културни вредности во Русија. Таа го преведе уште во 2008 година, го обjави издавачката куќа „Феникс“, Скопjе. Како што обjаснува Панкина, романот на руски веднаш предизвика интерес каj публиката, но сепак книгата не можеше да допре до широк круг рускоjазични читатели. Сметаjќи го романот на основоположникот на современата македонска проза Петре М. Андреевски за ремек дело, таа си постави за задача да го преобjави во Москва.
Оваа година идеjата jа поддржа Центарот за книга „Рудомино“ со коj Олга Панкина плодно соработува веќе петнаесет години (Центарот за книга има обjавено творби на над 20 македонски автори).
Ова издание на „Пиреj“ е многу квалитетно (368 страни, тврд повез) и изгледа современо. На корицата има фрагмент од сликата „Стара куќа“ на Олга Панкина. Блескав предговор за книгата напиша Венко Андоновски, коj даде за руска читателска публика основни информации за историјата која е заднина на личната драма на едно македонско семејство од почетокот на ХХ век, семејството на Јон и Велика, jа подвлече актуелноста на романот и го нарече како најголем македонски бестселер на сите времиња.
Тукушто обjавениот роман веќе заживее своj книжевен живот – почна да стекнува читатели. Минатата недела, од 3 до 7 jуни, беше презентиран на Саемот на книга на Црвениот плоштад во Москва на штандот на издавачот Центар за книга „Рудомино“.
Култура
Со концерт на „Леб и сол“ на 𝟤𝟨 јуни започнува „Бит фест“

Со концерт на македонската музичката група „Леб и сол“, на 26-ти јуни, во античкиот локалитет „Хераклеја“, ќе започне 17. издание на Битолското културно лето. На денешната прес-конференција, градоначалникот на општина Битола, Тони Коњановски, информираше дека „БИТ ФЕСТ“ оваа година ќе трае до 31 август и ќе содржи културни содржини кои ќе бидат вистинска атракција за битолчани, но и добра можност за поттикнување на културниот туризам во градот.
„Програмата ќе се реализира во соработка со КИЦ и националните установи од културата, но и со учество на голем број домашни изведувачи, уметници и културни работници кои ќе претстават доста интересни одржини за сите возрасти. Целосната програма ќе биде објавена во следните 10 дена, кога ќе имаме и точно заокружена рамка на планираниот буџет за културните содржини ова лето, вклучувајќи ги сите манифестации за кои имаме обезбедено финансиска поддршка како општина, а ќе бидат дел од културните содржини кои ќе се реализираат во градот ова лето.
Традиционални манифестации, како: Битола отворен град, Локум фест, Парко – фестивал, Илинденски денови, Битолино – Детски театарски фестивал, Мјузикленд, Фестивал на староградска музика, Широк сокак во бело, исто така се дел од БИТ ФЕСТ.
На 3 август, Битола ќе биде домаќин на еден од најголемите музички настани во историјата на градот. На Градскиот стадион „Петар Милошевски“ ќе настапи светската музичка ѕвезда и еден од највлијателните DJ артисти на сите времиња – Армин ван Бурен. За овој настан општината го обезбедува просторот и потребната логистичка поддршка“, изјави градоначалникот на општина Битола, Тони Коњановски.
Директорот на ЈОУ КИЦ, Благојче Божиновски, истакна дека и оваа година КИЦ е значаен партнер на општината, како во подготовката на програмските содржини, така и во обезбедување на логистичка поддршка во реализацијата на програмата.
На денешната прес конференција присуствуваа и членовите на групата „Леб и сол“, кои најавија дека од Битола го започнуваат одбележувањето на големиот јубилеј 50 годишнината од постоењето и активното работење на групата.
„Ви благодариме Битола. Ни давате верба во живот, дека она што сме го правеле во изминатите 50 години, вредело и оставило трага во нашата меморија и во нашата музичка историја. Тоа е нешто што длабоко во душата секој го посакува: да биде почитуван и сакан, затоа што чувствувам дека онаа моја искреност и желба со која сме го работеле сето ова и вербата дека хармонијата во музиката може да се пренесе и во хармонијата на живеењето има некој што знае да го почитува и ќе го чуваме и ќе го оставиме за следните поколенија. Ова е само една алка во нашата историја, која покажува дека сме постоеле и ќе постоиме понатаму. Само искрено со верба во животот и љубовта и со полно срце можеме да ги поделиме вековните вредности. Ви благодариме многу и ќе се обидеме да бидеме квалитетни како и секогаш“, велат од „Леб и сол“ и најавуваат прекрасен концерт на 26 јуни во Хераклеја.
Култура
Романот „Три Марии“ од Оливера Ќорвезироска, добитник на Рациновото признание за 2025 година

Романот-басма на писателката Оливера Ќорвезироска, „Три Марии“ (Арс Либрис, дел од Арс Ламина – публикации), кој излезе од печат во март оваа година и чијашто промоција го отвори второто издание на фестивалот за литература и општа култура „Видик“, е годинашниот добитник на наградата Рациново признание, што ја доделува општината Велес во рамките на манифестацијата Рацинови средби. Свеченото доделување на наградата ќе се одржи на 12 јуни (четврток), на отворањето на 62. издание на Рациновите средби во Велес.
„Три Марии“ е внимателно осмислен омаж на Славко Јаневски, којшто не е класична посвета, ниту римејк на конкретно дело. Романот содржи три самостојни приказни за три различни жени кои носат исто име – Марија и кои сакаат да ги напуштат моментните животи поради грешна љубов. Своја или туѓа.
Иако станува збор за современ роман од нашево време и од нашиов микропростор (Скопје), во него има етнообичаи од североисточна Македонија: китење младоженец со пари, погребување мртовец со кукла… како и свадбарско „мавиле“ од велешкиот крај. Фолклористичките обичаи, верувањата и суеверијата, црните судбини, фатуми и карасевди се мотиви што во извесна смисла го „оправдуваат“ поднасловот роман-басма.
На корицата на романот е употребен детаљ од сликата „Бош“ од Славко Јаневски, а дизајнот е дело на Марко Трпески.
Оливера Ќорвезироска (1965, Куманово) е авторка на следните книги: „Трети кат“ и „Високите бели“ (поезија); „Кифличката Мирна“ и „Мојот брат од тринаесеттиот кат“ (романи за деца); „Дедо Миле“ (сликовница); „Отвораат ли сништата работа“, „Еден Текст и една жена“ и „На полпат“ (критика и есеистика); „Заклученото тело на Лу“, „Аб’т“ и „Три Марии“ (романи за возрасни); „Страдањата на младиот лектор“, „(С)плетени раскази“, „Две перници“, „(Со)шиени раскази“, „Новелички без шеќер“, „Улиците што ги нема“ и „Престапни години“ (раскази за возрасни). Застапена е во дваесетина антологии на современиот македонски расказ, објавени дома и во странство. Нејзините раскази се преведувани на англиски, француски, унгарски, албански, чешки, српски, бугарски, словенечки, полски, руски, германски и грчки јазик.
Ќорвезироска е повеќекратен добитник на значајни награди за расказ во Македонија, а за „(С)плетени раскази“ во 2003 година ја има добиено наградата за најдобра проза на Друштвото на писателите на Македонија „Стале Попов“. Член е на ДПМ и на Македонскиот ПЕН-центар.