По концертот во „Музикферајн“ во Виена, оркестарот на Македонската филхармонија се враќа на својата матична сцена, на која во четврток, со почеток во 20 часот ќе настапи заедно со македонскиот кларинетист Васко Дуковски и диригентот Марк Кадин од Украина.

На програмата се суитата „Музички вечери“ од Бенџамин Бритн, Интродукција, Тема и варијации за кларинет и оркестар од Џоакино Росини и Симфонијата бр. 41 во Це-дур, К.551 – „Јупитер“ од В.А. Моцарт.

Васко Дуковски е македонски кларинетист, композитор и педагог од исклучителен светски уметнички калибар. Настапува во големите концертни сали во светот, од Њујорк до Шангај. Како истакнат педагог, Дуковски моментално е Специјално назначен професор по кларинет на Универзитетот за уметности во Нанџинг (Nanjing University of Arts) во Кина.

Предавал на Квинс Колеџ (Queens College), Џулијард (The Juilliard School), на Летниот камп Усдан (USDAN) и е чест гостинуметник на многубројни меѓународни фестивали, одржувајќи и бројни мастер часови и предавања. Како динамичен изведувач, композитор и импровизатор, Дуковски е страстен застапник на современата и експерименталната музика. Соработувал со водечки њујоршки ансамбли, како што се International Contemporary Ensemble (ICE), Bang on a Can All-Stars, Either/Or Ensemble, Ensemble Echappe, Talea Ensemble, Wet Ink, Metropolis Ensemble и Греми наградениот Attacca Quartet, како и со оркестри како The Knights, Финикс симфонискиот оркестар, Сучоу симфонискиот оркестар… Неговите виртуозни интерпретации му донеле соработки со видни имиња како: Џон Адамс, Хелмут Лахенман, Георг Фридрих Хаас, Елиот Картер, Џорџ Луис, Џон Кориљано, Ду Јун, Џералд Коен, Џонатан До, Мајкл Жарел, Рафаел Сендо, Џон Зорн, Јанку Думитреску, Чинг Вен Чен и други. Дуковски има изведено преку 300 светски премиери на нови дела од кои многу од нив се специјално компонирани и инспирирани од неговата виртуозност.

Покрај класичната музика, Дуковски ги истражува и џезот, поп-музиката, електронските и експерименталните жанрови, настапувајќи со уметници како Џон Батист, Џејкоб Колиер, Гледис Најт, Стив Колман, Стефан Марли и Марсел Халифе. Како основач и уметнички директор на Тавче Гравче, тој ги истражува богатите традиции на балканската и сефардската музика, продуцирајќи ги афирмираните албуми Наше Село (Our Village) и Звучно опрашување (Sonic Pollination). Како солист, Дуковски премиерно настапил во Њујорк со New Juilliard Ensemble, а има настапувано и со Македонската филхармонија, ансамблот Ешапе (Echappe Ensemble), Шангајската Нова – Симфониета, Камерниот ансамбл Џангсу, ансамблот Мизен (Mi-SEN Ensemble), ансамблот LPR, освојувајќи ја публиката со изведби на концерти од Копланд, Моцарт, Вебер, Елиот Картер, Мајкл Жарел, Оскар Наваро…

Неговите композиции ги премостуваат концертните сали и уметничките галерии, со звучни инсталации изложени во Националната галерија на Македонија и на Пенсилванската академија за ликовни уметности (PAFA) во Филаделфија. Неговите дела ги изведуваат ансамбли низ целиот свет, како Metropolis Ensemble и Either/Or, а неодамна негови дела беа изведени на фестивалот (Washington Square Music Festival) во Њујорк, Милер Театарот при Универзитетот Колумбија и меѓународниот фестивал „Нова Докта“ (New Docta) во Аргентина. Како наградуван уметник, Дуковски е прогласен за „Истакнат странски експерт“ (Универзитет за уметности Нанџинг, 2022) и е признат од Американскиот синдикат на млади музичари за неговата педагошка работа. Добитник е на наградата „40 успешни Македонци под 40 години“ (Обединета македонска дијаспора, 2015) и има освоено многубројни награди на натпревари, вклучувајќи ги натпреварот за камерна музика „Аријага“, натпреварот за кларинет „Андреас Макрис“ во Букурешт.

Со над 30 албумски снимки за издавачи како Naxos, Deutsche Grammophon и Tzadik, уметноста на Дуковски се протега и во филмовите и видеоигрите. Дипломирал на Меѓународната академија за уметност „Интерлохен“ (Interlochen Arts Academy) и Џулијард (The Juilliard School) каде што студирал под менторство на Чарлс Најдих и Ајако Ошима, а својот музички пат го започнал во Охрид, на осумгодишна возраст, градејќи кариера дефинирана со непрекината иновација и мајсторство низ жанрови.

Изведбите на Марк Кадин се опишани како „маѓепсан дијалог меѓу умот и емоциите“ („Декрешендо“), „…не само концерт туку трансформативно искуство“ („Ел Универзал“). Со огромен репертоар кој ја опфаќа класичната, романтичната и современата музика, маестро Кадин диригирал на сцени ширум светот, а само во сезоната 2024/25 изведува ремек-дела од Шостакович, Прокофјев, Сибелиус, Брамс, Шопен, Лист, Дебиси, Гершвин, Мијо, Чајковски, Римски-Корсаков, како и Моцартовиот Реквием и Орфеовата Кармина Бурана.

Од 2023 година е музички директор на Филхармонијата во Керетаро, оркестар со голема традиција во Мексико, кој оваа година ја одбележува својата 33-та сезона. Претходно, бил главен диригент на Симфонискиот оркестар на Бугарското национално радио (2017 – 2023), каде што ја зацврстил позицијата на оркестарот како еден од најиновативните во државата. Како прв и единствен меѓународен уметник кој ја добил Големата награда на Бугарското национално радио за креативен придонес во развојот на симфонискиот оркестар, Марк Кадин е добитник и на Националната награда „Кристална лира“ за достигнувања во бугарската изведувачка уметност. Бил прв гостин диригент на Московскиот радио-симфониски оркестар и Литванскиот национален музички театар и музички директор на Симфонискиот оркестар во Краснојарск (2004 – 2014).

Во текот на таа сезона диригирал 40 симфониски програми, предводел три азиски турнеи, формирал Летна академија за млади музичари од различни сибирски градови и иновативен Летен фестивал на отворено во Краснојарск, кој го посетувале десетици илјади луѓе. Исто така, настапувал и со бројни оркестри низ Русија, вклучувајќи ја Руската филхармонија и Државниот симфониски оркестар на Москва. Неговите неодамнешни и претстојните гостувања ги вклучуваат: Филхармонијата Артур Рубинштајн, Симфонијата на Словачкото радио, Софиската филхармонија, Моравската филхармонија, Римската симфонија, Филхармонијата Виењавски, Гавле симфонија (Шведска), Крајстчрч оркестар во Нов Зеланд, оркестри во Кореја, Виетнам, Кина, Бразил…

Настапувал со солисти како Максим Венгеров, Вадим Репин, Кристоф Барати, Симон Трпчески, Александар Рудин, Михаил Плетњов и многу други. Истакнат е и во областа на операта и балетот, уште од неговото деби во Бољшој театарот во 2003 година. Марк Кадин е роден во Украина. Студирал диригирање на Руската музичка академија во Москва (1987 – 1993). Уште како студент ја започнал својата диригентска кариера во 1990 година со Ансамблот за современа музика во Москва. Бил резидентен диригент на Рускиот национален оркестар и на Камерниот оркестар Московски виртуози, а соработувал со Мстислав Ростропович, Кент Нагано, Валериј Гергиев, Мајкл Тилсон-Томас, Евгениј Светланов, Александар Лазарев…

Македонскиот КИЦ во Белград, неделава ќе биде домаќин на врвни македонски музички изведувачи, кои со светски позната музичка програма, но и со програма од македонски композитори, ќе се претстават пред белградската публика.

Вечерва во 20 часот, во Културниот Центар на Белград (Кнез Михајлова 6) КИЦ Белград во соработка со една од најпознатите културни институции во главниот град на Србија, ќе организира концерт на две наши познати пијанистки, Ана Гацева и Татјана Џорлева. Концертот за четирирачно пијано на кој ќе се претстават професорките Гацева и Џорлева содржи програма од Ерик Сати, Едвард Григ, Антонин Дворжак и нашиот македонски композитор Дамјан Темков.

В среда (12 ноември) во 19 часот, во просториите на КИЦ Белград ќе се претстави реномираниот дувачки квинтет КОНСОНАНС со: Маја Чанаќевиќ (англиски рог); Јана Каевска (флејта); Здравко Ангелов (кларинет) и Сашко Темелковски (бас кларинет). На програмата ќе бидат изведувани дела од Чајковски, Барток и Стравински, но и дела од тројца македонски композитори, Цанев, Чедомирски и Илиевски.

„Оваа недела е вистински празник за македонската музичка репродуктивна уметност, бидејќи пред некој ден, на 6 ноември, во Народниот Музеј на Србија во Белград, бевме поддршка на младиот виртуоз на гитара, 14 годишниот Коста Давчевски, со кого КИЦ Белград планира во Програмата за 2026 година, да организира неколку концерти и да го претстави и на македонската и на српската публика, а веќе, деновиве пред нас, ни доаѓаат вистински докажани музички изведувачи, за кои сме убедени дека на највисоко можно репрезентативно ниво ќе ја претстават македонската музичка репродуктивна уметност пред белградската публика.“

На 11 ноември во 19 часот, во Чифте амам при Националната Галерија на Македонија ќе се отвори самостојната изложба на ликовниот уметник и редовен професор на тетовскиот Државен универзитет, Сафет Спахиу, со наслов „Пурпурна имагинација“.

Ќе бидат изложени педесет дела од овој негов последен циклус на слики изработени во комбинирана техника. Изложбата ќе ја отвори директорот на Национална Галерија на Македонија, Али Синани.

Кустос на изложбата е Маја Крстевска и истата ќе биде отворена до 24 ноември.

„ПУРПУРНА ИМАГИНАЦИЈА“

Изложбата од циклусот „Боја на пурпурот“ на ликовниот уметник Сафет Спахиу во Националната галерија на Македонија, ни го открива неговиот творечки пат преку неколку поетични кругови во кои – низ силен индивидуален израз кој доминира во формирањето на неговата моментална преокупација – е даден белег на поетски приказ. За реализација на комплексната идеја на содржината и начинот на кој ја прикажува темата, поетиката на пурпурната боја ја визуализира во графикон со експресивен тоналитет на заднина со јасни контури и константен впечаток на наративни симболи, со јасно изразена рефлексија. Со истакнати претстави, со студиозно и прецизно обликување на дадените проблеми на творечката способност за креација, Спахиу исцрпно ја конципира својата идеја на правилно изведена композиција.

Во овој Циклус одлика на авторот се јаки контрасти со потези во полутонови и големата желба да се избегне, да се одмине денешницата. Тоа на гледачот му овозможува чувство на контакт со делото, како и допир со радоста на неговото творештво. Патем уметникот ни ја демонстрира својата чиста сведеност на необични, имагинарни и поетски слики, како и уметничката посветеност која води, пред сѐ, кон синтеза врз сопствените искуства. Со својата современа интерпретација и со интензивната употреба на различни вредности во преминот на колоритот кон пурпурната боја, Спахиу постигнува рамноправен уметнички и стилски сроден импакт.

Со својата фокусираност на сепаратно поставени експресии, во еден нов духовен амбиент, со веќе постигнат дигнитет, уметниковата поетска импресија е претставена како универзална информација. Потребата да се пренесе пораката, мислата или идејата, преку исчитување на уметничкото дело, овде е јасна сензација на знакови и симболи, преку формирање наратив кој е продолжение на природата на реализацијата.

Спахиу со изразена динамичност ни ја открива емоцијата во секој свој потег, а со преплетот на боите придонесува спонтано втемелување во единствена приказна, со која ни отелотворува дел од своето битие, ни ги открива своите внатрешни визии, но и доживувањето на надворешниот свет.

Анализирајќи го прикажаното, можеме да заклучиме дека Спахиу со посебна леснотија и прецизност на наративот кохезира до поетичната пурпурна која, впрочем, апстрактно експресионистички ја втемелува како главен принцип, воедно успевајќи да ја задржи виталноста на композицијата.

Маја Крстевска Виш кустос

БИОГРАФИЈА

Роден е 1960 во Призрен – Република Косово, од 1994 година живее во Гостивар.

Образование 1981 – 1985 Дипломирал на Факултетот за уметности при Универзитетот во Приштина, отсек – графички дизајн, во класата на проф. Шиќри Нимани.

Постдипломски студии, 2000 постдипломски студии завршил на Факултетот за уметности на катедрата за графички дизајн во класата на проф. Шиќри Нимани при Универзитетот во Приштина.

Самостојни изложби

Призрен:

1986 Дом на културата

1988 КУД „Агими“

1991 Галерија „Ватра“

1992 КУД „Агими“

1993 Уметничка галерија „РАДА“

1996 Уметничка галерија „РАДА“

2018 Градска галерија „АМАМ“

Гостивар:

1996 Кафе галерија „La Mrage“

1996 Кафе галерија „La Mrage“

2005 Културен центар „АСНОМ“

2018 Галерија КУЛТ

2025 Галерија КУЛТ

Скопје:

2000 Арт клуб „Алтернатива“

2007 Културен информативен центар

2009 Национална галерија „Чифте амам“

2015 Културен информативен центар

2025 Национална галерија „Чифте амам“

Њујорк, САД:

2009 Галерија МЦ во Њујорк

2019 Галерија МЦ во Њујорк

Пула, Р. Хрватска:

2023 Галерија Цвајнер

Истанбул, Р. Турција

2023 Културен информативен центар

Групни изложби

Учествувал на многу колективни изложби во земјата и странство, како што се: Косово, Албанија, Хрватска, Германија, Франција, Турција, Бугарија, Аргентина, САД, Јужна Кореја, Обединети Арапски Емирати итн.

Награди:

1995 Награда “Flaka e Janarit” Гнилане

2000 Награда “Истакнат педагог” ФЛУ, ДУТ-Тетово

2000. Награда “Арс Албаника” Приштина

2007 Награда “Лаза

2008 Награда за давање придонес во ДУТ – Тетово

2010 Награда “Ноемвриска награда” ДЛУМ Драудакум

2012 Награда “Глобален натпревар на уметноста” КОСОВА АРТ Приштина