Култура
Мојсова-Чепишевска: Нови перспективи за македонистиката во Полска – македонскиот јазик ќе се изучува и на додипломските студии на Универзитетот во Вроцлав
Заемната определба да се вложува во перспективите за македонистиката во Полска дава конкретни резултати. По одбележувањето на јубилејот 35 години Лекторат по македонски јазик на Факултетот за хуманистика во Сосновјец при Шлезискиот универзитет во Катовице, од следната академска година, македонскиот јазик ќе се изучува и на додипломските студии на Универзитетот во Вроцлав. Определбата македонскиот јазик уште посилно да одекнува во светот не е само желба, туку секојдневно е стварност.
Ова меѓу другото го посочува директорката на Меѓународниот семинар за македонски јазик, литература и култура при Универзитетот „Св. Кирил и Методиј“ (МСМЈЛК при УКИМ), проф. д-р Весна Мојсова-Чепишевска по завршувањето на 11. Македонско-полска конференција во Катовице и по чествувањето на јубилејот на Лекторатот по македонски јазик во Сосновјец.
– На Универзитетот на кој великиот Блаже Конески, кој е меѓу најзаслужните за воспоставувањето и развивањето на македонско-полските културни врски во минатиот век, во 1973 година бил прогласен за dokctor honoris causa, половина век потоа ќе се одвива настава по македонски јазик уште од почетно рамниште на додипломските студии. Се случува нешто на што нè обврзува историјата, затоа што на овој Универзитет, интересот за македонистиката е континуиран и потоа, особено заради успешната работа на Македонистиката работилница основана од еден од најистакнатите полски македонисти, акад. Јан Соколовски, кој и денес е постојано посветен на македонистиката што се потврди и на Конференцијата. Но, особено ни е драго што наставата во Вроцлав ќе ја изведува полската македонистка, д-р Марија Стришевска. Таа е семинаристка на школите на МСМЈЛК при УКИМ и сето она што преку лекторската настава и предавањата на школите во текот на изминатите години го вложивме во неа сега постанува влог во нови генерации полски македонисти. Ова е конкретен пример дека вложувањата во актуелните генерации странски македонисти не се само за сегашноста, туку пред сè за иднината на странската македонистика, нагласува Мојсова-Чепишевска.
Според неа, таквото вложување во новите, актуелни генерации странски македонисти е и само еден од патиштата кои водат до остварување на определбата на МСМЈЛК при УКИМ дека иднината треба да ја создадеме во сегашноста.
Веста за отпочнувањето со академска настава по македонски јазик на Универзитетот во Вроцлав, на Конференцијата и при чествувањето на јубилејот 35 години Лекторат по македонски јазик на Факултетот за хуманистика во Сосновјец при Шлезискиот универзитет, беше соопштена од амбасадорот, д-р Илија Псалтиров.
– Значајно е што веќе се видливи и дипломатски заложби за статусот на македонистиката на странските универзитети и за поддршка на заложбите за развој на странската македонистика. Се надевам дека тоа не е привремена пројава, туку дека ќе биде постојана, секојдневна практика, затоа што странската македонистика мора да биде државен приоритет, одделно нагласува директорката на МСМЈЛК при УКИМ.
Годинава се навршуваат и точно триесет години од воспоставувањето на дипломатските односи меѓу нашата држава и Полска. Но, како што посочува Мојсова-Чепишевска, присуството на македонистиката на тамошните универзитети како и воопшто во сите други странски држави датира од пред официјалното воспоставување дипломатски релации по осамостојувањето на македонската држава и благодарение токму на лекторатите и воопшто на универзитетските центри на кои се изучува македонистиката, афирмацијата на македонистичките вистини, ставови и согледби се остварува толку силно и има традиција. Ама како што напоменува, и не треба да се запре само таму каде што веќе има традиција, туку треба да се продолжи со поставување темели за изучување на македонистиката и онаму каде што има интерес за неа, а сè уште воопшто не е присутна во високообразовната настава, за што МСМЈЛК при УКИМ постојано, меѓу другото се залага.
– Но, и онаму каде што веќе има традиција на интерес и посветеност за македонскиот јазик, литература и култура, потребни се вложувања и посветеност за таа да продолжи и да се случи ново поглавје на развојот на македонистиката. Затоа, во рамките на чествувањето на јубилејот на Лекторатот по македонски јазик во Сосновјец, со колегите од Полска и натаму разговаравме со конкретни предлози за унапредување на наставата по македонски јазик, литература и култура на Шлезискиот универзитет, со цел поттикнување и поголем интерес за македонистиката кај новите генерации студенти. Верувам дека и сето она за што разговаравме и го споделивме како предлог ќе се оствари, како што се оствари и сето она што го планиравме во рамките на чествувањето на јубилејот, истакнува Мојсова-Чепишевска.
Во однос на 11. Македонско-полска конференција која се одржа неделава, таа напоменува дека поминала одлично. Конференцијата ја остварила целта – истражувањата кои биле презентирани водат до нови заклучоци релевантни за македонистиката и полонистиката, но и отвораат нови прашања кои ќе бидат предмет на натамошни научни предизвици, кои можат да претставуваат и сегмент од натамошното продлабочување на соработката меѓу македонските и полските филолози.
– Оваа традиционална конференција во која има голем влог на колегите од Катедрата за славистика при Филолошкиот факултет „Блаже Конески“ е многу важна за развивањето на македонско-полските академски и културни врски. Впрочем, тоа се согледува и ако се земат предвид постигнувањата од нејзиното прво издание наваму и се сумираат фактите. Во исто време, и оваа, и сите други конференции кои ја поврзуваат македонската филологија со друга културна и академска средина се и иклучително важни за странската македонистика. Затоа што и на нив, клучен е придонесот на странските македонисти и секако можноста за споделување на нивните ставови, согледби и нови сознанија. Имајќи го предвид сето ова, ваквите конференции секогаш треба да наидуваат на поддршка, и од академската заедница и од државата, напоменува директорката на МСМЈЛК при УКИМ.
По чествувањето на јубилејот 35 години Лекторат по македонски јазик на Факултетот за хуманистика во Сосновјец при Шлезискиот универзитет во Катовице, како што нагласува Мојсова-Чепишевска, треба да се очекуваат и нови проекти кои ќе придонесат за натамошниот развој на македонистиката во Полска, за што изминативе денови и било разговарано во Катовице.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Култура
Независниот театар „Штрих“ најавува премиера на новата претстава „Снег“ од Максанс Фермин
За јапонската култура македонската публика знае многу малку, а јапонските прозни и драмски дела се ретко поставувани на македонската театарска сцена. Иако прекрасната новела „Снег“ е дело на францускиот автор Максанс Фермин, таа во себе ја содржи срцевината на јапонската култура во најширока општествена и историска смисла. Освен тоа, таа е новела-мост помеѓу двете култури, онаа на Далечниот Исток и онаа на Западот.
Во таа смисла, работата на еден ваков материјал е огромна провокација за целиот креативен и актерски тим, зашто подразбира истражување и учење на култура која е тотално различна од нашата, како и усвојување на низа вештини, потребни за да се раскаже оваа толку необична бајковидна приказна.
„Снег“ зборува за себепотрагата и за љубовта. Таа го следи патот на младиот поет Јуко Акита до себеси и до боите во неговите снежнобели хаику стихови. На тоа необично патување до разгатнувањето на тајните на уметничката креација, Јуко открива прекрасна, љубовна историја, нежна и суптилна, која засекогаш ќе го промени неговиот живот.
Премиерата на претставата ќе биде во Денсинг салата во Младинскиот културен центар на 12 и 13 ноември во 20:00 часот. За подетални информации околу екипата на претставата, го испраќаме програмчето.
Култура
„Мадам Батерфлај“ од Џакомо Пучини на 16 ноември на сцената на Националната опера и балет
Во рамките на „Месец на Пучини“ на 16 ноември со почеток во 20.00 часот на сцената на Националната опера и балет ќе се изведе операта „Мадам Батерфлај“ од Џакомо Пучини.
Диригент на претставата е гостинот од Грција, Мирон Микхајлидис, режијата е на Александар Текелиев од Бугарија, сценографијата на Живојин Трајановиќ, а костимографијата на Лира Грабул, концерт-мајстор е Климент Тодороски, хор-мајстор: Јасмина Ѓорѓеска, Ѓургица Дашиќ.
Во насловната улога ќе настапи гостинката од Италија, Дарија Масиеро, во улогата на Пинкертон ќе настапи, Ѓорѓи Цуцковски, во улогата на Шарплес, Флорин Естефан од Романија, во останатите улоги ќе настапат: Марика Поповиќ, Дејан Стоев, Невен Силјановски, Јане Дунимаглоски, Соња Пендовска Мадевска, Валентина Димитриевска, Олег Цуцковски, Никола Стојчески, Марко Гапо, Александар Тарабунов, Огнен Здравковски во придружба на хорот и оркестарот на Национална опера и балет.
„Ако не сум трогнат, ако либретото не ми го допре срцето…тогаш тоа не е за мене.“ Пучини точно знаел што бара во едно оперско либрето, а фактот што приказната за деликатната јапонска „пеперутка“ длабоко го трогнала се огледува во секоја нота од партитурата на неговата славна опера.
Култура
49. издание на МОТ од 15 до 21 ноември во Скопје
МКЦ го најавува 49-то издание на Млад отворен театар – МОТ, од 15 до 21 ноември, со театарски настани, претстави, работилница кои ќе се реализираат со огромна поддршка на МОТ – овската мрежа која со страст е создавана изминативе децении.
Ова издание на фестивалот се отвора со минатогодишните победници, независната продукција, театарот „Златен Елец“ и претставата „Хинкеман“ по текст на Ернест Толер, во режија Тамара Стојаноска. Иако се осамени како независен театар на репертоарот, сепак, по регионалните награди, тие ја заслужија сцената и завесата на МОТ ќе се крене со нивната нова премиера. Антивоената тема која се провлекува во нивната претстава го најавува и мотивот на годинешниот МОТ.
„Во време кога светот се соочува со две војни, програмата на овој МОТ го изнесува својот активистички став со кој во фокус ги става темите кои го запалија светот, а во нашето општествено политичко секојдневие не добиваат соодветно значење.“ – вели Русе Арсов.
Претставата „Хинкеман“ги истражува бруталните сили што управуваат со нашиот свет – војните, социјалните неправди и немилосрдните системи на економска моќ што ја ловат работничката класа. Таа ерупција на омразата меѓу луѓето и нациите е препознатлив знак на духот на времето во кое живееме и денес. Па осаменоста на човекот во таков пејзаж е доволно податлив, за со неа да се бави претставата „Без крв“, која е продукција на двегодишниот меѓународен проект „Манифест“ копродукција на Драмски театар – Пловдив и Народниот театар „Јордан Хаџиконстантинов – Џинот“ – Велес. Воената тема пластично ќе ја доловат шесте брилијантни актерки од Украина кои ќе ги раскажат своите приказни распнати меѓу војната и нивните секојдневни животи и нивните семејства и за тоа како ова состојба го има променето нивниот однос кон животот во перформансот „Танцот на смртта“на Ле Пре/Дак Театар. Перформансот е создаден кратко по почетокот на руската воена агресија и во моментов овој музичко – театарски проект ужива огромна популарност, а негови членови се дел од музичкото фрик – кабаре „Ќерките на Дак“ (Dakh daughters) од Киев.
„Додека светот гори во глобален контекст, на локално ниво ние водиме војна за МОТ. Се бориме и со минимум буџет покажуваме дека МОТ не е осамен, бидејќи солидарноста на глобалната МОТовска мрежа го овозможува и ова 49то издание на фестивалот. Инстинктот за преживување е силен, еднаков како љубовта која го шири овој МЛАД „средовечен“ фестивал“ – продолжува Арсов во името на тимот на МКЦ.