Во рамките на резиденцијалната програма на издавачката куќа „Готен“, поддржана од европската мрежа за превод и книги „Традуки“, на книжевна резиденција во Скопје во октомври престојува писателката од Бугарија, Оља Стојанова-Џакова.

Во текот на својот резиденцијален престој Оља Стојанова-Џакова ќе настапи на книжевниот фестивал „Букстар“, каде што заедно со писателот и режисер Петер Денчев ќе биде дел од настанот „Нова бугарска книжевност“, а исто така ќе учествува и на читањето што во рамките на фестивалот ќе се одржи во библиотеката „Браќа Миладиновци“ во Скопје. Во текот на октомври Стојанова-Џакова ќе има можност подобро да се запознае со македонската книжевна сцена остварувајќи средби со писатели, преведувачи и уредници од Македонија.

Оља Стојанова-Џакова (1977) е прозаистка, поетеса и драмска писателка. Дипломирала новинарство на Универзитетот во Софија, каде што и докторирала на тема од областа на новинарството и масовната култура. За поетската книга „Улицата Среќа“ ги добила наградите „Николај Канчев“ и „Иван Николов“ за најдобра збирка поезија. За драмите „Покана за вечера“ и „Бојата на длабоките води“ ја добила наградата „Аскер“ за најдобар драмски текст. Работи како новинар во Бугарското национално радио.

Резиденцијалниот престој на Оља Стојанова-Џакова во Скопје е поддржан од европската мрежа за превод и книги „Традуки“.

На 8 октомври (сабота), со почеток во 18 часот, во Паркот на франкофонијата во Општина Центар, ќе се одржи авторскиот концерт „Амбиенти“.

Музиката се дела на композиторката Ана Пандевска, а изведбата ќе биде на пијанистката Дуња Иванова.

На програмата ќе се изведат електроакустичните композиции за пијано „Пејзажни атмосфери“, „Квазибурлеска“ и „Свита“ за Скопје.

Музиката е пишувана во периодот од 2015 до 2019 година, а проектот се реализира со поддршка на Општина Центар.

На 20 октомври (четврток), со почеток во 20 часот, во Кинотеката ќе биде прикажан филмот „Превртено“ на Игор Иванов-Изи по повод 15 години од неговата премиера.

Кога во 2007 година на Интернационалниот филмски фестивал во Карлови Вари, Чешка, премиерно беше прикажан дебитантскиот долгометражен игран филм „Превртено“ (Upside Down) на Игор Иванов-Изи, каде што овој филм беше во конкуренција за наградата East of West Award; тој момент беше и своевидна потврда за целата претходна работа на овој наш филмски автор. Иванов тогаш на некој начин ја завери таа потврда кога со неговиот филм ПРЕВРТЕНО, малку подоцна ја освои наградата за најдобра режија на фестивалот во Валенсија (Шпанија) – Mostra de València-Cinema del Mediterrani; потоа Иванов таа нагорна линија ја продолжи и со своите подоцнежни остварувања, пред сè, со долгометражните играни наслови СОБА СО ПИЈАНО (2013) и ХОМО (2020), потоа со долгометражниот документарен КОБРА (2018), како и со ангажманот како режисер/креативен директор во ТВ-сериите ПРЕСПАВ, ИНСАЈДЕР, СЕНКИ НА БАЛКАНОТ (една епизода од првата сезона). Денес, Иванов е веќе едно од водечките режисерски имиња на македонската кинематографија, со десетици награди и признанија на светските филмски фестивали.

„Превртено“ ја имаше македонската премиера на ИФФК „Браќа Манаки“ во Битола 2007 година и е еден од последните македонски играни филмови снимени на 35 мм лента. Филмот е работен според романот „Папокот на светот“ на Венко Андоновски (кој е и косценарист). „Превртено“ е приказна за Јан Лудвик, млад човек кој ѝ припаѓа на загубената транзициска генерација во нашето општество – генерација родена во социјализмот, но живее и е сведок на рудиментарниот капитализам. Неговиот анархичен став кон животот го доведува до безизлезни ситуации, во кои не може да се реализира себеси. Меѓутоа, додека вистинските анархисти дејствуваат и ја менуваат свеста на својата околина преку акции, Јан можеби знае што не сака, но не знае што сака – момент што го става во позиција на изгубен лик од нашата околина…

„Превртено“ е урбана приказна, раскажана преку колоквијален говор за животот на младите луѓе во Скопје на почетокот на деведесеттите години на XX век, во периодот на почетокот на транзицијата, во која се вклучени повеќе елементи кои се симбол на поп-културата: рок-музика, стрипови, употреба на лесни дроги итн. Приказната, со интересно имплементирани фантастични елементи, е раскажана преку гледната точка на главниот лик Јан, во еден вид на реминисценција – сеќавање на неговото минато додека тој патува дома со воз, а всушност – тоа духот на Јан, односно неговата душа, која го придружува неговото мртво тело на патот кон дома – се сеќава на својот живот: средношколецот Јан, кој живее со татка си, нема некои конкретни, цврсти, помали или поголеми амбиции во животот; Павел, неговиот другар, е нешто повеќе заинтересиран да успее во животот, а Луција, нивната соученичка, е мистериозна девојка со која Јан се обидува да оствари врска. Тоталитарното влијание на политиката врз животот на младите луѓе е претставено преку инсистирањето за зачленување во владејачката Партија на националниот дух, што Јан го одбива, а Павел и Луција се зачленуваат. Поради одбивањето да се вклопи во доминантната матрица, Јан е санкциониран од невидливите општествени темни сили, првин со ќотек, а потоа и со обид да биде обвинет за убиство, по што тој ја напушта земјата и заминува со циркусот што престојува во неговиот град…

Главните улоги ги толкуваат Милан Тоциновски, Сања Трајковиќ, Славиша Кајевски, Никола Ристановски, Јовица Михајловски, Марија Кондовска, Елена Серафимовиќ, Јордан Симонов, Ѓорѓи Јолевски и Инес Бојаниќ, а во споредните ролји се Силвија Јовановска-Стојановска, Петар Мирчевски, Лабина Митевска, Камка Тоциновски итн…

Директор на фотографија е Томи Салковски; монтажер е Игор Андреевски; сценографијата е на Иван Бартлинг и на Игор Тошевски, костимите на Бланка Будак, а музиката е на Зоран Спасовски.

Филмот е продуциран со финансиска поддршка на Министерството за култура на Република Македонија, Министерството за култура на Република Хрватска, Министерството за култура на Република Србија, The Global Film Initiative и Македонската радиотелевизија. Продуценти се „Сектор филм“ – Скопје, Mainframe Production и Cinears.

Игор Иванов-Изи кариерата ја почнува работејќи авторски и коавторски проекти на првата приватна македонска телевизиска станица „А1“ и од тој период датираат ТВ-проектите САБВЕЈ (1993-1994), НЕП (1995), НАШЕ МААЛО (1999-2003).