Контакт

Култура

Најпреведуваниот словенечки писател Евалд Флисар е лауреат на „Прозарт 2025“

Објавено пред

Најпреведуваниот словенечки писател Евалд Флисар е лауреат на „Прозарт 2025“ . Покрај Флисар, гости на 13. фестивал ќе бидат српскиот писател и поет Небојша Лапчевиќ, бугарската писателка Елена Алексиева, една од најпознатите словенечки писателки за млади читатели Јана Бауер, како и домашните авторки – поетесата и романсиерка Лидија Димковска и прозаистката Хана Корнети.

dobivaj vesti na viber

Во дополнителната програма на фестивалот ќе се одржи и промоција на книгата „30 современи грчки автори“ Скопје, 5 септември: Наградата „Прозарт“, што Интернационалниот литературен фестивал „ПРО-ЗА Балкан“ (21-23 септември) по 13. пат ја доделува на истакнат автор за авторски придонес кон развојот на книжевноста на Балканот, годинава му припадна на словенечкиот писател Евалд Флисар. Наградата ќе му биде доделена на авторот лично, на свеченото затворање на фестивалот, во Даут Пашин амам во Скопје, на 23 септември. Флисар е најпреведуваниот словенечки писател и драматург, автор со извонреден меѓународен успех – неговите романи и драми се преведени на 40 јазици, со вкупно 270 изданија ширум светот. Неговите дела се поставувани на сцени во Лондон, Вашингтон, Рејкјавик, Москва, Мумбаи, Њу Делхи, Токио и во десетици други професионални театри на сите континенти.

Флисар е автор на 18 романи, 16 драми, три книги есеи и бројни раскази. Тој бил претседател на Друштвото на словенечките писатели во три мандати (1995–2002). Добитник е на бројни награди, меѓу кои и највисоката државна награда за литература – Прешернова награда, наградата Жупанчиќ за животно дело, како и меѓународни признанија, вклучително и италијанската „La Magna Capitana“. Бил номиниран за меѓународната Даблинска книжевна награда и учествувал на повеќе од педесет книжевни фестивали и настани ширум светот. Тој е член на Словенечката академија на науките и уметностите. Неговиот роман „Чиракот на волшебникот“ (1986) е најчитаниот словенечки роман на 20 век, со 13 изданија во Словенија и бројни преводи. „Флисар е мајстор на раскажувањето и дијалогот, а неговиот јазик звучи со необична природност и во романите и во драмите. Преку остри конфликти на различни перспективи тој гради синтеза на севкупен светоглед. Со својата префинета синтеза на реализам, иронија, симболизам и чувствителност, Флисар заслужено се смета за наследник на Чехов, театарот на апсурдот и англиската и американската драма од втората половина на 20 век. Затоа наградата „Прозарт“ сосема заслужено му припаѓа на еден од големите балкански мајстори на пишаниот збор,“ – се вели во образложението за доделување на „Прозарт“.

Претседател на жири комисијата за доделување на наградата е проф. д-р Ермис Лафазановски, а членови се проф. д-р Александар Прокопиев и Дејан Трајкоски. -Да бидам искрен, бев изненаден кога ме известија дека сум годинашен добитник на престижната книжевна награда „Прозарт“. Изненаден и почестен. Почестен затоа што наградата ме става во редот на автори достојни за највисока почит, дури и восхит, а изненаден затоа што осумдесет години од мојот живот и работа ги поминав далеку, не само од Македонија, туку и од она што популарно се нарекува Балкан, вели Флисар во чест на наградата. -Колку и да звучи чудно, ова ќе ми биде втора посета на Македонија (или Северна Македонија, како што сум должен да ја нарекувам сега). Првата беше кога имав 17 години, заедно со една убава девојка која исто така имаше 17. Во летото 1962 година патувавме по далматинскиот брег и преку планините на Црна Гора до Македонија, сè до Охрид, каде поминавме повеќе од две недели, пливајќи кај црквата „Св. Јован Канео“, повеќе заинтересирани еден за друг отколку за Македонија. После тоа, низ Македонија поминав само уште двапати, со автомобил, на пат кон Грција и назад кон дома. И тоа беше сè. Сè до денес, ден кој стана еден од најголемите во мојот живот. Престижната награда ме потсети дека јас не сум само Словенец, Централноевропеец со мајка Австријка и татко од унгарско потекло, и не само државјанин на Австралија и на Обединетото Кралство (студирав и живеев во Лондон дваесет години), и не само чест и почесен гостин во Индија, каде што имам најголем број преводи – 45, и каде што една моја драма, поставена во Калкута, се изведува веќе седум години, ниту само добредојден патник во 99 земји во кои сум патувал досега, туку сум и, не само географски, како што некои тврдат, туку во значителна мера и историски и културно, дел од Балканот, каде што длабоко во срцето секогаш сум се чувствувал како дома, без да најдам рационална причина за тоа. Можеби затоа што каде било на Балканот, вклучително и во Македонија, секогаш се чувствувам како пријател меѓу пријатели, повеќе дома отколку во поголемиот дел од светот. Токму тоа можеби е главната причина зошто сум толку благодарен за оваа награда – вели Флисар.

Освен Флисар, гости на 13. издание на фестивалот ќе бидат српскиот писател и поет Небојша Лапчевиќ, бугарската писателка Елена Алексиева, една од најпознатите словенечки писателки за млади читатели Јана Бауер, како и домашните претставнички – поетесата, романсиерка и преведувачка од романски и словенечки на македонски јазик Лидија Димковска и Хана Корнети, писателка на проза и долгогодишна уредничка на академски и комерцијални текстови.

Во дополнителната програма на фестивалот ќе се одржи и промоција на книгата „30 современи грчки автори“ Во рамките на ПРО-ЗА Балкан, годинава се одржува 12. програма „Скопје фелоушип“, која годинава се реализира во соработка со КУД Содобност од Словенија, а ко-финансиранa е од програмата „Креативна Европа“ на Европската Унија.

Организатор на интернационалниот литературен фестивал „ПРО-ЗА Балкан“ е издавачката куќа „Прозарт медиа“ од Скопје. Поддржувачи на „ПРО-ЗА Балкан“ се: Министерството за култура и туризам, „Традуки“, Културно-информативен центар на Бугарија во Скопје, Амбасада на Грција, Амбасада на Словенија, СПОНА, Амбасада на Шпанија, КУД Содобност, Умно.мк и Метрика Култура.

Култура

Во македонскиот КИЦ во Загреб концертот на триото „30 прсти“ ја воодушеви загрепската публика

Објавено пред

Во македонскиот КИЦ во Загреб, пијано триото ,,30 Прсти” во состав Марија Вршкова, Весна Ангелова Христов и Петар Макариевски, со својот ексклузивен шестрачен пијано концерт приреди единствено музичко доживување за загребската публика.

dobivaj vesti na viber

Во својот поздравен говор директорката на македонскот КИЦ, Мими Ѓоргоска Илиевска истакна дека, камерниот ансамбл „30 прсти“со својот концерт во Загреб го продолжува своето уметничко патување, збогатувајќи ја областа на камерната музика и градејќи естетски тренд препознатлив дури и за најсофистицираните познавачи на уметничката музика.

Триото „30 прсти“ е првиот и единствен македонски ансамбл од ваков вид. Во последните три години, тие одржаа тринаесет концерти – десет во земјата и три во странство (Австрија, Бугарија, Србија). Посебен пресврт беше одбележан со минатогодишниот настап, кога за првпат во историјата на македонските пијанистички концерти изведоа дело за шестрачно пијано и камерен оркестар.

Негувајќи посебна љубов кон македонското музичко наследство, пијано триото ,,30 Прсти” во својот репертоар вклучува дела специјално напишани и адаптирани за овој уникатен ансамбл, што е предизвик и инспирација и за домашните композитори.

Концертот во преполната сала на македонскиот КИЦ во Загреб го проследија истакнати претставници на македонските и хрватските институции и организации во Загреб, бројни загрепчани, Македонци кои живеат, работат или се школуваат во Загреб, универзитетски профсори, студенти на Музичката академија во Загреб, како и претставници на државната и локалната самоуправа во Република Хрватска.

Прикажи повеќе...

Култура

Една од најголемите актерски икони за бракот со славниот режисер: „Застрашувачки. Не беше свесен колку бес има во него“

Објавено пред

Легендарната актерка Изабела Роселини (73) за првпат јавно проговори за својот турбулентен брак со режисерот Мартин Скорсезе (82) и за неговите напади на бес, во новиот документарен филм на „Епл“ – „ Господин Скорсезе“.

dobivaj vesti na viber

Роселини и оскаровецот Скорсезе беа во брак од 1979 до 1982 година, во периодот кога се снимаа неговите култни филмови „Разјарениот бик“ (1980) и „Кралот на комедијата“ (1982).

Ќерката на славните Ингрид Бергман и Роберто Роселини се потсети на режисеровите бурни испади на гнев кои, како што нагласува, никогаш не биле насочени физички кон неа, но создавале многу напната атмосфера.

„Знаеше страшно да се налути“, раскажала Роселини во третата епизода од серијата. „Не кон мене, но можеше да демолира цела соба. Еден негов пријател еднаш го снимил и му ја покажал снимката. Марти беше шокиран – не бил свесен колкаво ниво на насилство можело да излезе од тоа ситно, астматично тело. Беше како вулкан. Беше застрашувачки.“

Таа додава дека често не се ни сеќава на причините за таквите испади.

„Понекогаш тоа беше нешто ситно, безначајно. Ќе се разбудеше и ќе почнеше да вика: ‘Кога ќе го сретнам, ќе му кажам…’, а јас му велев: ‘Марти, денот уште не почнал’. Со време сфатив дека тој бес делумно беше негов погон, нешто што му даваше храброст. Тој беше мало момче од уличките на Италија кое одеднаш требаше да води големи продукции. Мислам дека таа енергија, иако деструктивна, му помагаше да издржи и да ги заврши филмовите. Беше комплексно да се живее со него“, рекла актерката.

Во документарецот и самиот Скорсезе се осврнува на тој период, признавајќи дека тогаш се борел со тешка депресија.

„Имав сериозни лични проблеми. До таа мера што не можев да го монтирам ‘Кралот на комедијата’, филмот ми излезе од контрола“, изјавил режисерот.

На прашањето дали бил депресивен, одговорил: „И те како. Никогаш не сум почувствувал таква депресија – се обидував да работам, но не можев. Имав проблеми, бев луд, се обидував да започнам нови врски, но ништо не успеваше. Да не беше мојот доктор, кој ме примаше пет дена неделно и ме повикуваше и за време на викенд, веројатно немаше да бидам жив. Бев на многу силни лекови и едвај преживував. Беше ужасно осамено, но тоа беше моја вина.“

Бракот со Роселини му беше трет по ред. Скорсезе се има оженето пет пати, а од 1999 година е во брак со продуцентката Хелен Морис, со која ја има ќерката Франческа (25). Од претходните бракови има и ќерки Кети (59) и Доменика (49).

Роселини, по разводот со Скорсезе, се омажи за поранешниот модел и директор во „Мајкрософт“, Џон Видеман, со кого ја има ќерката Елетра (42). Таа е мајка и на синот Роберто Роселини (43).

Прикажи повеќе...

Култура

Oбјавена монографијата „Монетоковањето на градовите во античка Македонија“ од Доне Таневски

Објавено пред

Книгоиздавателството „Матица македонска“ ја објави монографијата „Монетоковањето на градовите во античка Македонија“ од Доне Таневски. Исклучително значајно издание во кое над 500 страници се посветени на фактографско претставување на градските заедници (полиси), нивната кратка историја, основните економско-политички процеси, а најмногу нивната монетарна дејност. Книгата ја опфаќа територијата и областите што некогаш ѝ припаѓале на античка Македонија, односно на нејзините градови и нивната монетарна продукција.

dobivaj vesti na viber

– Покрај сите ограничувања што ги наметнува работата на една ваква тема и содржина, пред нас е едно ретко дело, прво од ваков вид во нашата држава, кое во потребниот обем опфаќа повеќе од 40-тина градови, прегледно и стручно ни ја претставува градската монетарна продукција и другите активности поврзани со оваа дејност на градовите. Дадената историската содржина, соодветно дозирана, во голема мера го олеснува разбирањето на нумизматичките појави и процеси и ги детерминира во нивниот историски контекст, истакнуваат меѓу другото нумизматичарите Перо Јосифовски и Милица Шелдарова Василева, во рецензијата за монографијата.

Од содржините и материјалот што го опфаќа книгата „Монетоковањето на градовите во античка Македонија“, видливи се напорите и вложениот труд на авторот Доне Таневски при одредувањето на хронологијата и на историската интерпретација на монетите и монетоковањето на одделните гродови. Книгата ја следи појавата, хронологијата на монетоковањето, типологијата, иконографијата, тежинскиот стандард и историските услови и околности на постоењето монетарна продукција на секој еден град за кој е потврдено или за кој се поврзува постоење на градски изданија на пари. Делото хронолошки ја следи појавата на градските изданија уште од периодот кон крајот на VI-от век пр.н.е, (поточно) во текот на т.н. класичен период, па сè до рано-хеленистичко време во првата половина на III-от век пр.н.е., кога замира монетарната дејност на градовите, освен кога во некои од нив се одвивала продукција на пари сега за потребите и под контрола на кралевите.

Како што напоменуваат и Јосифовски и Шелдарова Василева, оваа монографија посветена на градското монетоковање во античка Македонија пополнува една многу побарувачка тематика, која побудува заинтересираност и насочено внимание на поширок круг на заинтересирани.

– Со својата структура, содржина и стручност, делото ќе биде неопходно и корисно помагало не само за пошироката публика, туку и за оние со повисока стручност и познавања од нумизматиката. Публикацијта заслужено ќе си го заземе своето местото, како еден неопоходен прирачник и едукациско помагало, кое дава издржан преглед на монетоковањето на градовите во античка Македонија, нагласено е во рецензијата.

Инаку, ова е втора олку обемна и значајна монографија на Доне Таневски од областа на нумизматиката. Претходната монографија, „Монетоковањето во античка Македонија“, „Матица македонска“ ја објави во 2019 година и претставуваше еден долго очекуван, неопходен и многу значаен настан во развитокот и историјата на нумизматиката во современата македонска држава.

– Денеска, неколку години подоцна, изработката и публикувањето на новата книга од истиот автор Доне Таневски, насловена „Монетоковањето на градовите во античка Македонија“, уште повеќе го потврди, го прошири и го маркира историското значење на појавата и на печатењето на овие нумизматички публикации. И покрај различните теми и предмети на обработка, овие две монографии меѓусебно се надоврзуваат и надополнуваат, сочинувајќи на еден свој начин мини енциклопедија за монетoковањето во античка Македонија. Првата книга е посветена, пред сè, на монетоковањето на македонските кралеви, а втората книга, која ја опфаќа монетарната продукција на градовите на територијата на античка Македонија, заедно или посебно, по својот карактер претставуваат своевидни учебници, прирачници или водичи низ монетарната историја и монетоковањето во античка Македонија, истакнуваат нумизматичарите Јосифовски и Шелдарова Василева.

Монографијата на Таневски, веќе е достапна за читателите во книжарниците на „Матица македонска“.

Прикажи повеќе...

Најново

Топ13 часа

Скопјанец ограбил две компании за брзи кредити, па го фрлил оружјето од Камени мост и побегнал во Хрватска

Обвинителството поведе истрага против 25-годишен скопјанец, осомничен за две разбојништва извршени во август оваа година во објекти на компанија за...

Македонија13 часа

Мицкоски: Кога Јакимовски бараше поддршка го замолив да нема бетонизација, а потоа ми рече ‘морам од нешто да живеам’

Претседателот на ВМРО-ДПМНЕ, Христијан Мицкоски, од маалска средба во општина Карпош порача дека е време за промена и крај на,...

Македонија15 часа

И меѓународната заедница гледа со неверување дека некој во 21 век може да се однесува така, рече Мицкоски по повиците за етничко гласање во вториот круг

Претседателот на ВМРО-ДПМНЕ, Христијан Мицкоски, денеска од Брвеница испрати порака дека сите кои работат за иднината на државата имаат негова...

Македонија16 часа

(Видео) Филипче најави политички и кадровски промени во СДСМ

Претседателот на СДСМ,Венко Филипче, во изјава за медиумите по првиот круг од локалните избори истакна дека партијата бележи раст во...

Македонија16 часа

(Видео) СДСМ деновиве ќе одлучи кого ќе поддржи во општините каде што нема свој кандидат за градоначалник

Претседателот на СДСМ, Венко Филипче, изјави дека партијата во следните денови ќе одлучи кого ќе поддржи во општините каде што...

Свет19 часа

Двајца уапсени по спектакуларната кражба во Лувр: полицијата се сомнева на помош од внатре

Француската полиција уапси две лица осомничени за кражба на непроценливи крунски драгоцености од музејот Лувр, извршена на 18 октомври. Истрагата...

Свет22 часа

Трамп му постави услов на Путин: „Нема да губам време“

Американскиот претседател Доналд Трамп изјави дека нема да се сретне со рускиот претседател Владимир Путин сè додека не се постигне...

Свет22 часа

Трговските преговори меѓу САД и Кина се во тек

Главниот кинески трговски преговарач Ли Ченгганг и кинескиот вицепремиер Хе Лифенг пристигнаа во Куала Лумпур за вториот ден од трговските...

Македонија22 часа

Метеоролозите најавуваат поинтенезивни врнежи ноќеска и утре, од среда стабилизирање

Времето денес променливо облачно со повремени локални врнежи од дожд, најпрвин во западните делови каде ќе бидат пообилни и поројни...

Македонија1 ден

Почина Агим Јонуз

Политичкиот анлитичар, Агим Јонуз, почина во Скопје на 63 години по боледување. Јонуз беше активен во политичкиот живот во Македонија...

Македонија1 ден

ВМРО-ДПМНЕ веќе има 35 градоначалници, рече Мицкоски по повлекувањето на опонентите од Могила и Македонски Брод, очекува 59

Премиерот и претседател на ВМРО-ДПМНЕ, Христијан Мицкоски од денешниот митинг во Неготино изрази увереност дека кандидатката од ВМРО-ДПМНЕ која има...

Свет1 ден

Трамп: Имам многу добар однос со кинескиот претседател, сакам да ми помогне со Русија

Американскиот претседател Доналд Трамп изјави дека се надева на помош од Кина во решавањето на ситуацијата со Русија и завршување...

Македонија2 дена

На гласачките ливчиња ќе останат имињата на кандидатите од Могила и Македонски Брод кои се повлекоа пред вториот круг

Независните кандидати од Могила и Македонски Брод, Сашо Пивковски и Милосим Војнески се повлекоа од изборната трка, но нивните имиња...

Македонија2 дена

Масакрот на кучиња во Кичево не бил пријавен во МВР, полицијата постапува по допрен глас

Министерството за внатрешни работи постапува по допрен глас, по извештаите за убиства на повеќе од 40 кучиња во Кичево пред...

Македонија2 дена

Три групи да внимаваат поради промената во зимско време, лекарите со совети за да се избегне нарушување на ритамот

Американската академија за медицина на спиење (ААСМ) со години се залага за прекин на поместувањето на часовникот, тврдејќи дека стандардното...

Македонија2 дена

МЗ: Кај клиничкиот центар „Мајка Тереза“ ниту се гради, ниту се планира да се градат станбени градби

Во врска со медиумските објави за наводна изградба на зграда на паркингот кај ЈЗУ Универзитетска клиника за радиотерапија и онкологија,...

Свет2 дена

Руски напад врз Киев

Русија синоќа изврши напад врз Киев, во кој најмалку едно лице беше убиено, а десет беа повредени. Главниот град на...

Македонија2 дена

Халуцинации и психолошка состојба се обидите на СДСМ резултатот од изборите да го прикажат како историски подвиг, велат од ВМРО-ДПМНЕ

Во врска со прикажувањето на резултатите од првот круг на локалните избори, ВМРО-ДПМНЕ утрово прашува со што денес Социјалдемократскиот сојуз...

Свет2 дена

Специјалниот претставник на Кремљ: Русија, САД и Украина се блиску до дипломатско решение

Специјалниот пратеник на рускиот претседател Владимир Путин за инвестиции и економска соработка, Кирил Дмитриев, изјави во Вашингтон дека Русија, САД...

Македонија2 дена

Ноќва почнува зимското сметање на времето

Ноќва почнува зимското сметање на времето. Стрелките на часовникот во 3 часот по полноќ ќе се поместат еден час наназад....