Култура
На 26 август прогласување на наградените филмови на „Македокс“
Прогласувањето на наградените филмови на 12. „Македокс“ ќе се одржи на 26 август во Куршумли ан, во 20 часот. Најдобрите документарни филмови од натпреварувачките категории: Главна програма, Нови автори, Кратки документарни филмови, Студентска програма, како и програмата Етички идеи, ќе се закитат со наградите „Кромид“, „Млад кромид“, „Сечкан кромид“, „Кокарче“ и Награда за филм со најдобри етички идеи.
Во комисиите за награди членуваат 15 интернационални професионалци од документарниот свет. Членови на жирито за наградата „Кромид“ за најдобар филм од главната програма се Адел Кохут, заменик-генерален директор на „ДОК.фест Минхен“, Едима Отуокон, искусен специјалист за комуникации, експерт за реформи во креативниот сектор, хуманитарец и аналитичар на конфликти со повеќе од 25-годишно искуство на работа во Африка, и Хеле Хансен, новинарка и режисерка на многубројни телевизиски документарни филмови, а од 2011 година е застапничка за документарни филмови во „Филмфонд норд“ во Норвешка.
За наградата „Млад кромид“ во категоријата „Нови автори“ одлучуваат Викторија Лешченко, програмски директор на Интернационалниот фестивал на документарни филмови за човекови права „Докудејс УА“ во Украина, Кристин Камдесу, француска продуцентка, основачка и програмска директорка на „Alegria Productions“, и Марион Шмит, кодиректорка на Европската асоцијација на документарни филмови (DAE).
Во составот на жирито за наградата „Сечкан кромид“ за најдобар краткометражен документарен филм се Ивана Тодоровиќ, режисерка на кратки, општествено-ангажирани филмови во Белград и Њујорк, Маја Новаковиќ, магистер по историја на уметност и помлад истражувач во Математичкиот институт на Српската академија на науките и уметностите, и Микеле Сини, автор и продуцент на документарни филмови со многубројни ангажмани во секторот на филмската продукција.
Студентските филмови секогаш имале посебно место во програмата на „Македокс“, а годинава за наградата „Кокарче“ одлучува жири во состав: Јулија Коваленко, филмска критичарка и програмска уредничка на Фестивалот „Docudays UA IHRDFF“ во Киев, Украина, Питер Зах, автор, режисер и директор на фотографија кој живее и работи во Берлин, и Ингибјорг Халдорсдотир, директорка на Исландскиот документарен филмски фестивал „АјсДокс“.
Во конкуренција за наградата за најдобри етички идеи влегуваат филмови од повеќе натпреварувачки категории, а за наградата одлучуваат Кристина Горовска, вокална солистка на македонскиот бенд „Бернајс пропаганда“ и авторка на текстови, музика, дизајн на албумските омоти и на концептот за видеопроекциите од живите настапи на бендот, Танкред Ривиер, француски писател и поет кој се фокусира на теоретско и креативно пишување, и Ацо Палитов, независен продуцент и режисер на документарни проекти.
Дванаесеттото издание на „Македокс“ е поддржано од Агенцијата за филм на Република Северна Македонија, Град Скопје, Гете институт Скопје, Институт „Јунус Емре“, Амбасада на Украина во Република Северна Македонија, Здружение на Украинци во Република Северна Македонија во име на Лесја Украинка, Норвешка амбасада Белград, Норвешки филмски институт, Француски институт Скопје, Амбасада на Кралството Шпанија, УНИЦЕФ, СПОНА, Амбасада на Република Чешка и Чешки културен центар Софија.
Партнери на 12. „Македокс“ се „Петра Пан филм продакшн“, Младински културен центар, Кинотека на РСМ и мрежата на документарни филмски фестивали „Doc Around Europe“.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Култура
„Емпатија во светлина“ – фотографска изложба на Милорад Милиќевиќ во Галерија „Рудиќ“
На 22 ноември (сабота) во 19 часот, во Галерија Рудиќ ќе биде отворена изложбата „Емпатија во светлина“ на фотографот Милиќевиќ. Портретите на Милиќевиќ не се студиски аранжирани кадри, туку сведоштва за луѓе вкоренети во својот простор, време и културна традиција на која ѝ припаѓаат.
Милиќевиќ не документира само лица – тој бележи приказни, традиција, верување, моменти на искреност кои не можат да се инсценираат. Неговите субјекти се спонтани, опуштени, прикажани во животни услови што ги дефинираат.
Портрет може да направи секој. Но добар портрет — оној што останува, што нè погодува таму каде што не сме очекувале — може да направи само оној што има вистинска емпатија кон другиот човек. Тоа не е прашање на занает, туку на карактер. Тоа или го носите во себе, или не. Милиќевиќ го носи. И го споделува со нас.
Изложбата „Емпатија во светлина“ ја опишува суштината на фотографскиот пристап на Милиќевиќ — тивка, но длабока присутност, каде светлината не е само визуелен елемент, туку медиум преку кој се открива човечноста, традицијата и искреноста на неговите субјекти.
Култура
Концертот „Од барок до современи македонски композитори“ во Даутпашиниот амам
Во петок, 21 ноември 2025 година, со почеток во 19:30 часот, во Даут-пашин амам ќе се одржи концертот „Од барок до современи македонски композитори“, кој низ внимателно конципирана програма го следи развојот на музичката форма и израз – од барокната прецизност до современиот македонски звук.
Концертот ќе ги обедини делата на Купрен, Хендл, Марчело/Бах и Силоти, a во центарот на програмата се дуетите на Бах од мисите и кантатите (BWV 232, 236, 124, 91) – пример за суптилен контрапункт и дијалог меѓу два вокални гласа.
Вечерта продолжува со избор од современата македонска продукција: композиции на Димитрије Бужаровски, Горан Начевски и Томислав Зографски, чија „Суита за пијано“, оп. 27 го заокружува програмскиот лак од барокната структура до модерниот национален израз.
Изведувачи се Мимоза Ќека (пијано), Марија Ташевска (сопран) и Мариана Бошковска (алт).
Проектот е поддржан од Министерството за култура и туризам на Република Северна Македонија. Влезот е слободен.
Култура
„Куќата на границата“, во режија на Андреј Цветановски, вечерва на МОТ
„Куќата на границата“ на Регионалниот театар од Нови Пазар е на репертоарот на вториот ден (20.11.2025) на МОТ, дело на Славомир Мрожек, во режија на нашиот Андреј Цветановски.
„Куќа на граница е приказна која зборува за една фамилија која сака само да живее мирно, и одеднаш во нејзиниот дом се појавуваат дипломати кои сакаат да нацртаат граница која поминува насред куќата. Звучи познато нели? Оваа фамилијарна драма зборува за одземање сé што имаат, сонуваат, зборуваат и замислуваат, се додека не останат без ништо. Низ оваа горка комедија ќе видите многу паралели со начинот на кој денешниот свет функционира“ – вели Цветановски.
Претставата е одлична илустрација за тоа до кој степен сме способни да се понижиме себеси, слепо почитувајќи ги бесмислените бирократски норми на „новиот“ свет, кој од нас треба да направи покондурени господа.
Како креативен македонски тим на претставата покрај режисерот се и Димитар Андоновски автор на музиката и Сергеј Светозарев на сценографијата.
Претставата ќе биде изведена на сцената 25 Мај, МКЦ во 20 часот.
А пред неа во 19 часот во холот на МКЦ ќе биде поставена уметничката инсталација „Сценариум и имагинариум“ на архитектот и сценографот Костантин Трпеноски, која на границата помеѓу реалното и имигинарното нуди визуелно и сензорно доживување на просторот во холот на МКЦ. Настанот е воедно и ретроспективен поглед на неговите театарски сценографии „Чудна случка со кучето во ноќта“ (2023) и „Макбет“ (2019), двете наградени за најдобра сценографија на фестивалот „Војдан Чернодрински“ во Прилеп и приказ на други негови актуелни сценски дизајни.

