Култура
Ревија филмови на Митко Панов во Кинотека
Кинотеката организира ревија филмови на режисерот, сценарист и продуцент Митко Панов на 8, 9 и 10 декември во кинотечната сала. Филмофилите ќе имаат можност да ги видат неговите кратки филмови Со кренати раце (креативен документарец) и Ливада (игран), долгометражниот документарец Земјаци и долгометражните играни филмови „Војната заврши“ и „Сведок“ (во кој славниот актер Бруно Ганц ја оствари неговата последна главна улога на филм).
Панов ќе биде присутен на проекциите и ќе одговара на прашањата на публиката.
Митко Панов (Скопје, 17.04.1963) студирал сликарство на Факултетот за ликовни уметности во Скопје. Во период од 1983 – 1988 студира филмска режија на Високото државно училиште за филм, телевизија и театар во Лоѓ, Полска. Неговите остварувања се емитувани на бројни телевизиски станици како PBS, А & Е, ZDF, Channel + и Channel 4. Првиот негов краток филм „Леб и сол“ е снимен 1986 во бродоградилиштето „Ленин“ во Гдањск, местото каде што во 1980 година е формиран независниот синдикат „Солидарност“ и жариште на демократките промени во Полска во осумдесеттите години…
Митко Панов со неговиот студентски филм СО КРЕНАТИ РАЦЕ (во полска продукција),снимен во 1985 година, е сосема нетипичен изданок. Тој филм по шест години, во 1991-та, учествува на фестивалот во Кан и ја добива „Златната палма“ за најдобар краткометражен филм. Претходно филмот исто добивал награди на фестивалите во Краков, Минхен,Тел Авив, Римини и Монте Касино, но наградата во Кан ја заокружи неговата приказна.
За краткиот документарец БЕРИЌЕТ (кој е дел од трилогијата ЧОВЕКОТ И ТРУДОТ) во 1995 на Меѓународниот филмски фестивал Исмаилија (Египет) доби Гран При за режија.
Панов со децени предава филм на Универзитети во САД и Европа. Еден од неговите студенти бил и режисерот Стив Меквин (Steve McQueen) од Англија, оскаровец со филмот12 ГОДИНИ РОПСТВО (12 Years a Slave, 2014) и еден од најуспешните режисери последнава деценија во светот.
Екранизацијата на романот „Пиреј“ на Петре М. Андреевски останува негов сè уште неостварен филмски сон…
8 ДЕКЕМВРИ (ВТОРНИК), 18:00 Ч.
СО КРЕНАТИ РАЦЕ
(Z podniesionymi rekami / With raised hands)
Документарен филм, Полска
1985, 6 минути, црно-бел
Режија: Митко Панов
Сценарио: Митко Панов
Улоги: Јарослав Дунај, Кшиштоф Франио, Моника Мозер (Jaroslaw Dunaj, Krzysztof Franio, Monika Mozer)
Вистинита приказна за холокаусот, фиктивна ре-креација на еден вистински настан: депортацијата на Евреите од Варшавското гето во април 1943 година. Филмот ги замислува моментите пред и по снимањето на познатата фотографија од Втората светска војна, на која се жена и дете со кренати раце, дел од бројните жртви Евреи во Полска за време на Втората светска војна…
СО КРЕНАТИ РАЦЕ е студентски филм на Митко Панов, снимен во полска продукција, и освои повеќе меѓународни награди вклучувајки ја и „Златната палма“ за најдобар краткометражен филм во Кан 1991. Награден и на фестивалите во Минхен, Краков, Тел Авив, Римини и Монте Касино.
ЛИВАДА
(Meadow)
Игран филм, Македонија
1998, 20 минути, колор
Режија: Митко Панов
Сценарио: Русомир Богдановски, Митко Панов (Според расказот „Порта на одморот“ на Русомир Богдановски)
Улоги: Јосиф Јосифовски, Мето Јовановски
Приказна за пријателството помеѓу два лика кои очигледно многу се разликуваат. Едниот е доктор, христијанин, додека другиот е селанец, муслиман. И на едниот и на другиот работата им е сè. Кога поради здраствени проблеми селанецот не ќе може повеќе да ја коси ливадата, тој одлучува и покрај противењето на докторот да го стори тоа. Косењето на ливадата е кобно за селанецот кој умира. Косењето на ливадата го завршува докторот.
ЛИВАДА ја доби специјалната награда од жирито на Меѓународниот фестивал на краткометражен филм во Клермон-Феран, Франција, 2000, и беше прогласен за најдобар филм на Балканот на Фестивал на краткометражен филм во Драма, Грција, 2000.
ЗЕМЈАЦИ
(Comrades)
Документарен филм, САД/Македонија
2000, 106 мин., колор, ДЦП
Режија: Митко Панов (MitkoPanov)
Сценарио: Митко Панов (MitkoPanov)
Документарен филм за бесмисленоста, жестокоста и еродирањето на животот на поединецот по и за време на граѓанската војна во некогашна СФР Југославија во почетокот на деведесеттите години од минатиот век.ЗЕМЈАЦИ е познат и под насловот ДРУГАРИ (Comrades).
Авторот Панов доаѓа во родната Македонија и 15 години по завршување на служењето на воениот рок во некогашната Југословенска народна армија (ЈНА) решава да ги посети неговите некогашни војнички другари, а сето тоа да го забележи во видеокамера. Мислел дека таа негова мисија ќе ја заврши за време на летниот распуст од неговите обврски како професор во САД: снимањето на ЗЕМЈАЦИ траело 4 години, Панов со камерата ги посетува војничките другари во неколку градови во некогашна Југославија, но и низ Европа, каде што некои емигрирале…
ЗЕМЈАЦИ учествуваше на филмскитефестивали Синеквест во Сан Хозе, Калифорнија (САД),XSW – Југ-Југозапад, Остин,Тексас (САД), Скопје филм фестивал, Филмски фестивал, Мотовун, Хрватска…
Возрасна категорија: 12 години
Влезница: бесплатен влез
9 ДЕКЕМВРИ (СРЕДА), 18:00 Ч.
ВОЈНАТА ЗАВРШИ
(The War Is Over)
Игран филм, Македонија/Швајцарија
2010, 103 мин., колор, ДЦП
Режија: Митко Панов (MitkoPanov)
Сценарио: Митко Панов (MitkoPanov)
Улоги: Музафер Етеми, Шеќерие Буќај, Енвер Петровци,Армонд Морина, Љупчо Тодоровски, Селман Локај, Сулејман Локај, Блерта Сула, Дрито Аме (Muzafer Etemi, Sheqerie Buqaj,Enver Petrovci, Armond Morina, Ljupcho Todorovski,Selman Lokaj,Sylejman Lokaj, Blerta Syla, Dritero Ame)
Во 1999 семејството Рахмани и нивните три деца за време на НАТО бомбардирањето во Србија емигрираат во Швајцарија. После неколку години тие се соочуваат со депортација. Очајни да останат, Расим- таткото на семејството и еден поранешен учител по музичко- организираат Албанска група за Танцување со цел на собирање на потписи од Заедницата за нивна поддршка. Војната заврши e интимна приказна која го отсликува искуството на сите иселеници во ера на глобализација. Може ли добриот човек да издржи притисоците на војна, егзил и депортација? Ќе биде ли во можност повторно да го изгради својот живот во странство?
ВОЈНАТА ЗАВРШИ е игран филм чија инспирација е судбината на едниот од војничките другари на Панов од ЈНА, прикажани во неговиот долгометражен документарец ЗЕМЈАЦИ. Во ЗЕМЈАЦИ има околу десетина портрети на луѓе, а еден од нив е и Кадри, кој е учител во близина на Медвеѓе и кој во 1999 година емигрира во Швајцарија.Слоганот на филмот е „Најголемата војна е онаа под твојот покрив“.
Филмот ја доби специјалната награда на Фестивал на јужноевропски филмови во Лос Анџелес, 2011, Медиа награда на Меѓународниотфилмски фестивал Прифест во Приштина, 2010, а беше прогласен за најдобар филм на Балканот на Меѓународниотфилмски фестивал во Тирана, 2010…
Возрасна категорија: 12 години
Влезница: бесплатен влез
10 ДЕКЕМВРИ (ЧЕТВРТОК), 18:00 Ч.
СВЕДОК
(I Witness)
Игран филм, Македонија/Швајцарија/Ирска
2018, 115 мин., колор, ДСП
Режија: Митко Панов (MitkoPanov)
Сценарио: Митко Панов, Владислав Пасиковски (MitkoPanov, Wladyslaw Pasikowski)
Улоги: Бруно Ганц, Наташа Петровиќ, Падек Дилејни (Bruno Ganz, Natasha Petrovic, Pádraic Delaney)
СВЕДОК е акциона драма за еден помлад истражител од Хашкиот воен трибунал, полн со ентузијазам, кој е во потрага по правдата. Апсењето на Генералот Миро Антиќ става крај на потерата долга една деценија која постојано ги фрустрираше неговите гонители од Западот и оставаше да гние едно од најкрвавите поглавја во поновата историја на Европа.
Тој e обвинет од страна на Трибуналот за воени злосторства на ОН по обвиненијата за геноцид и злосторства против човештвото, но кога претставник од Хаг доаѓа во потрага по клучниот сведок, Никола Радин, познат како Генералот, почнуваат проблемите. Излегувањето од дивината не е лесно затоа што локалните жители не сакаат Генералот да сведочи против Антиќ, кој тие го доживуваат како нивен национален херој.Крвавата потера ќе му даде животна лекција на младиот претставник кој ќе сфати дека постојат многу повеќе нијанси од она што тој сметал дека е „црно и бело“.
СВЕДОК е снимен на локации во Хрватска, Македонија (Трескавец, Маврово, Галичник, Маџари…) и Ирска.
Возрасна категорија: 12 години
Влезница: бесплатен влез
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Култура
Oдржана манифестацијата „Миладиновско слово“ во Струга
Во НУ Центар за култура „Браќа Миладиновци“ во Струга, денес се одржа традиционалната манифестација „Миладиновско слово“, организирана од Фондацијата „Браќа Миладиновци“. Настанот годинава беше посветен на јубилејните 215 години од раѓањето на Димитрија Миладинов и 195 години од раѓањето на Константин Миладинов.
Свечената програма започна со поетско-музички рецитал за делото на Димитар Миладинов, кој беше изведен од Христијан Миладинов. По него следуваа рецитали на повеќе песни од Константин Миладинов, интерпретирани од млади рецитатори и учесници на конкурсот.
Манифестацијата официјално ја отвори претседателот на Фондацијата „Браќа Миладиновци“, Ристе Миладинов, кој во својот говор истакна дека зачувувањето на делото на Миладиновци претставува силен столб на македонската книжевна и културна традиција.
Главната награда „Миладиновско слово“ годинава ѝ беше доделена на хрватскиот поет Дамир Марас, за неговиот поетски придонес и учество со творба инспирирана од Миладиновото наследство.
Признанието за ,,Македонски автор на годината” му припадна на Мирко Томоски, додека наградата „Млад автор на годината“ ја доби Мила Бојческа, која настапи и со свое авторско читање.
Во рамките на чествувањето беше промовирана и новата збирка песни создадена по повод распишаниот конкурс, со посвета на Миладиновци и нивното непрекинато влијание врз македонската и словенската книжевност.
Настанот заврши со поетско дружење и оддавање почит кон богатото културно наследство што го оставија браќата Димитрија и Константин Миладинов.
концерти
„Медитеранска магија“: Концерт за две пијана и четирирачно пијано на дуото Аврамовска–Мариновски
Во Салон 19 19, на 26 ноември 2025 година со почеток во 19:19 часот, ќе се одржи концертот „Медитеранска магија“ — музичка вечер посветена на јужниот медитерански дух, во изведба на дуото Аврамовска–Мариновски. Наратор на концертот ќе биде Мимоза Рајл.
Публиката ќе има можност да доживее ретко музичко патување исполнето со сончеви ритми, страст и виртуозност. На програмата се дела од италијански, француски и шпански автори, како и премиерни изведби и специјално подготвени аранжмани.
Програма:
Жорж Бизе – Свита „Арлезијанка“ бр. 2
Жорж Бизе – Свита „Арлезијанка“ бр. 1
Ернесто де Куртис – Non ti scordar di me (солист: Илија Белистојановски)
Rodolfo Falvo – Dicitebcelli (солист: Илија Белистојановски)
Г. Росини – Увертира „Крадливата страчка“
Исаак Албениз – Rapsodia Española
Дуото, активно веќе девет години, има бројни настапи во Македонија и во странство — меѓу кои Турција, Бугарија и САД. Нивната работа е посветена на спојот меѓу македонската традиција и современиот музички израз, со концертни програми што ја освојуваат публиката со емоција и уметничка длабочина.
„Медитеранска магија“ ветува вечер исполнета со топлина, енергија и дух на јужниот Медитеран — музика која ги надминува границите и допира директно до публиката.
Култура
„Лет над кукавичкото гнездо“ не може да се замисли без Николсон, но улогата не била наменета за него
Иако од денешна перспектива изгледа речиси невозможно некој да одбил улога во славниот филм „Лет над кукавичкото гнездо“, тоа сепак се случило.
Адаптацијата на Милош Форман денес со право се смета за еден од најдобрите филмови некогаш снимен, а тој филм едноставно е незамислив без Џек Николсон во улогата на Рендал Мекмерфи.
„Лет над кукавичкото гнездо“ стана дури вториот филм во историјата на Оскарот што ја освои „големата петорка“ — наградите за најдобар филм, најдобар режисер, најдобар актер, најдобра актерка и најдобро адаптирано сценарио.
Џек Николсон и неговата незаменлива улога
Џек Николсон беше во извонредна форма како Рендл Мекмерфи, во улога која без проблем се вбројува меѓу најдобрите во американската кинематографија. Рамо до рамо со него беше и Луиз Флечер како сестра Рaчед. Нивната динамика била оформена со таен пристап кон ликовите, за кој знаеле само нив двајцата за време на снимањето.
Кирк Даглас копнеел по улогата
Мнозинството што го гледале филмот знаат дека Кирк Даглас копнеел по главната улога, затоа што претходно ја играл на Бродвеј, но во семејството настанал раздор кога неговиот син Мајкл Даглас го исклучил од конкуренција, бидејќи веќе бил престар за таа улога. Мајкл Даглас освои Оскар како продуцент на филмот, но требало време нивниот однос да се опорави, пишува „Фар аут магазин“.
Ѕвездата на „Спартак“ сакал да ја предводи актерската екипа, но улогата не му била понудена, а неколку други актери биле повикани да ги толкуваат Мекмерфи и сестра Рачед. Тие ја одбиле можноста — веројатно подоцна горко жалејќи, бидејќи Николсон и Флечер ги освоија своите награди.
Актерите кои ги одбиле улогите на Мекмерфи и сестра Рачед
„Знаете, Џин Хекман ја одби улогата“, изјавил помладиот Даглас за „Ентертејмент викли“.
„Мерлон Брандо ја одби. Милош некое време имаше луда идеја за Берт Рејнолдс.
Џејмс Кан исто така бил меѓу актерите кои ја одбиле улогата на Мекмерфи, отворајќи му го патот на Николсон да ја испорача улогата која му го донесе првиот од неговите три Оскари.
Тешката потрага по совршена сестра Рачед
Пронаоѓањето на совршената актерка за улогата на сестра Рачед исто така не било лесна задача, особено поради околностите кои ја следеле конечната одлука за Луиз Флечер.
„Секоја глумица, секоја позната глумица ја одби таа улога, затоа што во 1973/74, во време на Движењето за ослободување на жените, не беше ‘кул’ да се игра негативец. Не беше ‘кул’ да се игра кучка“, објаснил Даглас.
„Така и Џералдин Пејџ и Ен Бенкрофт, вкупно пет глумици, ја одбија улогата. Луиз Флечер имаше мала улога во Алтмановиот ‘Thieves Like Us’ и сними пробна сцена за нас. Беше совршена, но имаше тивок глас. Знаете, тивок глас, но оние челични сини очи за кои пишува Кен Кизи во книгата. Беше прекрасна жена и се појави од никаде.“
Лили Томлин првично била избрана за сестра Рачед, додека Флечер се подготвувала повторно да работи со Алтман на филмот „Nashville“. На крајот тие две ги замениле местата.
Може да се каже дека сè испаднало токму како што требало.

