Во живописното село Смилево, под падините на планината Бигла, започна едукативната програма на фестивалот Зрно 2025 – еден од клучните настани во областа на алтернативната фотографија во регионот.

Од 17 до 23 јули, село со богата историја и природна убавина е домаќин на осум интензивни работилници, што ги водат искусни автори и едукатори од различни европски земји. Учесници од цела Европа учат, експериментираат и творат, заедно со локалната заедница.

Овогодишната програма вклучува следниве ментори и тематски области:

· Предраг Узелац (Нови Сад) – колодиумска фотографија

· Ивана Брезовац (Белград) – напредна црно-бела фотографија

· Мартина Павлоска (Милано) – креативна игра со Полароид

· Флориан Копр (Виена) – стратегии за развивање уметничка визија

· Вјеран Хрпка (Осијек) – Фоџо и хемиграм техники

· Дамијан Диаконеску (Темишвар) – гумоил и гум-бихромат принт

· Емилија Сандиќ (Белград) – експерименти со мордансаж

· Сашо Алушевски (Скопје) – цијанотипија и лумен принт

Како дел од фестивалската програма, на 19 јули, во соработка со НУ „Смилевски Конгрес“ и патувачкото кино на МакеДокс, ќе се одржи јавен настан во центарот на селото. Настанот вклучува:

· изложба на австрискиот фотограф Флориан Копр во кооперацијата,

· проекција на филм под отворено небо, и

· акустичен концерт на Филис Синановска (тамбура, ут).

Овој ден ќе биде вистински спој на современата фотографија, традицијата, заедништвото и отворениот дух на Зрно.

Посебен дел од годинашното издание е соработката со Државниот Архив на Македонија – одделение Битола, преку која учесниците ќе имаат можност да работат со дигитализирани негативи од колекцијата на Браќата Манаки. Преку процесот на печатење позитиви, се отвора можност за фотографско патување низ времето и културната меморија на Македонија, и на негативите од старите ненадминати мајстори, да им се даде современ дух, со користење на фотографски техники, некои постари од нивното творештво.

Фестивалот Зрно е посветен на алтернативната фотографија, со фокус на аналогни, историски фотографски постапки-каде секоја фотографија се изработува рачно и е уникат. Покрај работилниците, програмата опфаќа теренски активности, дискусии и простор за слободно творење – сето тоа во опуштена и инспиративна атмосфера.

Мотото на овогодинешното издание е: ФотоСинтеза – основа на животот!

Зрно е повеќе од фестивал – тоа е заедница што поврзува луѓе, култури и идеи, градејќи трајни релации меѓу поединци, институции и локални заедници. Повеќе информации: grain.mk/zrno-2025-2

Возбудливо уметничко доживување приредија членовите на гудачкиот квинтет на Тиролскиот симфониски оркестар од Инсбрук, настапувајќи на Австриската вечер на фестивалот „Охридско лето“.

Публиката уживаше во извонредната изведба на виолинистите Сузан Мерт-Томази и Андреј Јаблоков, на виолистката Елеонора де Пои, виолончелистот Леонардо Сесена, како и на контрабасистот Драган Трајковски кој е по потекло од Македонија и е водач на групата контрабаси на Тиролскиот симфониски оркестар повеќе од 15 години.

-Настапот на „Охридско лето“ е голема чест за нас. Доаѓаме првпат на фестивалот и многу ни се допаѓа. Во Охрид владее прекрасна атмосфера, а местото каде што настапуваме е волшебно. Со нетрпение го дочекавме нашиот концерт во црквата, рече виолинистката Сузан Мерт-Томази.

На репертоарот беа гудачки квинтети од композиторите Фридрих Гулда, Антонин Дворжак и Љупчо Трајковски Фис.

Австриската вечер на фестивалот се одржува секоја година со поддршка на Амбасадата на Република Австрија во Р.С. Македонија, Австриската влада и ЕВН Македонија како еден од главните спонзори на оваа најголема музичко-сценска манифестација во земјава.

Отворајќи ја Австриската вечер, директорот на НУ„Охридско лето“, Ѓорѓи Цуцковски, рече дека висококвалитетната уметничка програма која ги носи австриските уметници се должи токму на огромната поддршка што ја има фестивалот.

-Како уметник, минат стипендист на Австриската влада, му се заблагодарувам на неговата екселенција, амбасадорот Мартин Памер, на Австриската амбасада, како и на Владата на Република Австрија за несебичната поддршка на македонската култура и уметност, како и на македонските уметници. Огромна благодарност до нашиот генерален спонзор А1 Македонија, Ексклузивниот спонзор Казинос Аустрија, како и до главниот спонзор ЕВН Македонија без чија поддршка годинешното издание на фестивалот немаше да има ваква висококвалитетна уметничка програма, рече директорот Цуцковски.

Фестивалската програма продолжува вечерва со театарската претстава „12“ напишана по мотиви од „12 гневни мажи“ од Реџиналд Роуз, во режија на Синиша Ефтимов, а во изведба на дванаесет извонредни актери од Македонскиот народен театар-Скопје. Претставата ќе се одигра во Центарот за култура „Григор Прличев“ со почеток во 21 часот.

Во рамките на драмската програма на 65. издание на фестивалот „Охридско лето“, на 17 јули со почеток во 21:00 часот, во Центарот за култура „Григор Прличев“ ќе биде изведена претставата „12“, по мотиви од драмата „12 Angry Men“ од Реџиналд Роуз, во режија на Синиша Евтимов.

„12“ е моќна приказна за група луѓе – дванаесет поротници – кои носат одлука за судбината на еден млад човек обвинет за убиство. Делото го истражува судирот меѓу предрасудите, моралот, правдата и човечката совест. Во затворена просторија, дванаесетмина од различни општествени слоеви, со различни погледи и ставови, се соочуваат меѓусебно, но и со самите себе, додека се обидуваат да донесат правична пресуда.

Иако на почетокот сите се убедени во вината на обвинетиот, еден поротник почнува да се сомнева во докажаното. Оттаму започнува интензивна и длабока дебата, низ која постепено се разголуваат личните уверувања, стереотипите и стравовите на секој од нив. Просторот на поротничката соба прераснува во микрокосмос на македонското општество, каде што се препознаваат пошироките општествени предрасуди и конфликти.

Претставата „12“ премиерно беше изведена во ноември 2024 година и оттогаш гостувала на повеќе фестивали во земјата и во странство. Освои повеќе значајни признанија, меѓу кои: награда за најдобра претстава, награда за најдобро уметничко остварување во целина, специјална награда за колективна игра, како и награда за најдобра епизодна машка улога за актерот Оливер Митковски.

Во претставата играат врвни актери, кои ја освоија и домашната и меѓународната публика: Ѓорѓи Јолевски, Гораст Цветковски, Тони Михајловски, Никола Ристановски, Благој Веселинов, Александар Микиќ, Игор Џамбазов, Јордан Симонов, Нино Леви/Сенко Велинов, Оливер Митковски, Владо Јовановски и Сашко Коцев.

Фестивалот „Охридско лето“ се одржува од 12 јули до 20 август 2025 година.