Култура
Скопје филм фестивал почнува на 17 април со „Втора шанса“
В среда (17 април), во 20 часот, во киното „Милениум“ почетокот на годинашното 22. издание на Скопје филм фестивал ќе го означи македонската и светска премиера на новиот игран филм „Втора шанса“, кој е прв игран филм на режисерката Марија Џиџева, по сценарио на Огнен Георгиевски, а во продукција на Small Moves Films и „Биберче продукција“.
Се работи за копродукција помеѓу Македонија и Србија. Во главните улоги н оваа современа драма настапуваат: Мирјана Карановиќ, Даниела Ивановска, Наталија Теодосиева, Јорданчо Чевревски, Дениз Абдула, Златко Митрески. Директор на фотографија е Дејан Димески. „Втора шанса“ ги испреплетува приказните за три жени кои живеат во ист станбен комплекс за да создаде калеидоскопско набљудување на уникатното искуство на мајчинството, како и на самопожртвуваноста на носењето нов живот во овој свет. Секоја од овие жени се обидува да ја пронајде смислата на своето постоење за време на апсурдното и бесмислено време кога Македонија е на граница на граѓанска војна во 2001 година, и секоја од нив се соочува со свои лични демони, обидувајќи се да ја зачува својата хуманост.
„Среќни сме што Скопскиот филмски фестивал успеа да опстои и што го отвораме 22. издание. И оваа година ќе имаме богата програма, со голем број важни филмови. Исто така, се гордееме што за 22 години ова е првпат фестивалот да се отвора со филм на жена режисерка. А мора да го издвојам и омажот за еден од најголемите македонски филмски актери Мето Јовановски, програма што ја подготвивме заеднички со Кинотеката“, вели Татјана Јаневска, директорка на фестивалот.
Скопје филм фестивал за своето 22. издание донесе богата и разновидна програма и содржини во чии рамки ќе понуди вкупно 58 играни, кратки, документарни филмови, како и работилници, гостувања на нови европски филмски имиња, презентации и дискусии.
Филмовите се распоредени во 11 програми, меѓу кои се: Филм за отворање, гала-програма, посебни проекции, фокус на француски филм, програма на европски филм, денови на квир-кино, панорама на светски филм, македонска продукција, кратки филмови, документарни филмови и омаж на Мето Јовановски.
Во атрактивната гала-програма годинава публиката ќе ја види премиерата на „Фаренхајт 11/9“ на Мајкл Мур, кој овој пат се занимава со политичкото влијание од победата на Трамп. Тука е и новиот филм на Емир Кустурица „Ел Пепе, еден возвишен живот“ посветен на поранешниот уругвајски претседател Хозе „Пепе“ Мухика.
Во оваа програма се уште три значајни остварувања – „Тврдина“ на Игор Зајцев – филм за владеењето на Петар Први, „Хотел Мумбаи“ на Антони Марас, кој зборува за терористичките напади во Мумбаи во 2008 година, и новиот филм на иранскиот режисер Џафар Панахи – „Три лица“.
Годинава фестивалската публика ќе може да ги види и најдобрите француски филмови во програмата фокус на францускот филм, чијшто селектор е Навид Сарем, меѓу кои и новиот филм на Гаспар Ное, „Климакс“. Во програмата европски филм на ова фестивалско издание ќе прикажеме шест филмови од најнова продукција. Селектор на програмата кратки филмови е Алексеј Дмитров, кој избра 16 репрезентативни остварувања.
Од минатата година Скопје филм фестивал започна со реализација на програмата денови на квир-кино во која се прикажуваат филмови што одбиваат да бидат невидливи и што смело прераскажуваат приказни што креираат еден нов културен простор. Низ политика на репрезентација преку филмската уметност, фестивалот прави обид да отвори теми кои извираат од квир-културата, да преиспитува контексти, искуства и идеи низ филмскиот кадар и да создаде инклузивно место каде што ќе се артикулираат гласови од маргините. Селектор на оваа програма е Александар Ковачевски.
Во програмата македонска продукција фестивалот ќе прикаже три нови краткометражни филмови на режисерите Сезер Салихи, Ана Јакимска и Антонио Велјановски. Ретроспективата во чест на големиот Мето Јовановски свечено ќе започне на 18 април во Кинотеката со филмот „Кога ќе осамне денот“ во режија на Горан Паскаљевиќ. Во рамки на оваа програма ќе бидат прикажани осум филмови, меѓу кои култниот „Тетовирање“ (1991), и поновиот „Пресуда“(2014) на режисерот Стефан Командарев.
Во рамки на годинашново издание на Скопски филмски фестивал ќе се одржи тренинг-програма „Умешноста на добриот пичинг: подготовка и пракса” со Брајан Мекгил. Оваа работилница се одржува во соработка со „Creative Europe“ Desk MEDIA MK и Агенција за филм.
Втората работилница е за основните филмски техники, по која ќе има јавна презентација на резултатите.
По проекцијата на филмот „Фрик и шик“ за Жан Пол Готје ќе се одржи дискусија за модата и родовите, сексуалноста и перформативноста. Специјална гостинка е Луиз Валенберг, професорка по модни студии во Центарот за модни студии при Универзитетот во Стокхолм.
Гости на фестивалот се и селекторот Навид Сарем од Франција, актерката од филмот „Киселина“, Анастасиа Евграфова и Кахејн Куперман, режисерка на филмот „Виолината на Џо“.
Автор на плакатот за годинашното издание на фестивалот е македонскиот дизајнер Зоран Кардула. Програмите на 22. издание на Скопје филм фестивал, од 17 до 25 април ќе се одржуваат во кино „Милениум“, Кинотеката, кино „Фросина“ и Котур.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Култура
Гоце Цветановски со специјална награда во Белград за придонес во филмската уметност и индустрија
Македонскиот режисер и сценарист Гоце Цветановски доби специјална награда за придонес во филмската уметност и индустрија на 19. издание на Српскиот фестивал за фантастични филмови, еден од најзначајните регионални фестивали посветени на жанровскиот и авторскиот филм.
Свеченото отворање на фестивалот се одржа во Културниот Центар во Белград, во присуство на бројни филмски автори, професионалци и љубители на фантастичниот филм. На настанот присуствуваше и директорот на македонскиот Културно-информативен центар во Белград, Васко Шутаров.
Наградата на Цветановски му беше врачена по проекцијата на оскаровецот „Поплава“, по што следеше панел-дискусија на тема иднината на анимираниот филм во регионот. На панелот, покрај Цветановски, учествуваа и истакнатите автори Растко и Ивана Чириќ, Никола Мајдак и Алекса Гајиќ, кои разговараа за предизвиците, новите технологии и можностите за регионална соработка во современата анимација.
При примањето на наградата, Цветановски се наврати на своите почетоци и емотивната врска со фестивалот:
„Мојата прва награда во кариерата ја добив токму на овој фестивал, за краткиот игран филм ‘Мал дисконтинуитет во време-просторот’ во 2014 година. Затоа ова признание за мене носи особена емоционална и професионална вредност.“
Наградата доаѓа како признание за долгогодишната авторска работа на Цветановски и неговиот придонес во современиот филм, со посебен акцент на фантастичниот и анимираниот жанр.
Култура
Во Центарот за култура „Трајко Прокопиев“ втора меѓународна изложба на уметничка фотографија „Мотус 2025“
Здружението за промоција на интелектуални, мултикултурни и спортски вредности – Мотус од Куманово, преку својот Фото клуб – Мотус, во период од 18 декември (четврток) 2025 во просториите на Центар за култура „Трајко Прокопиев“ во Куманово, ќе ја организира втората Меѓународна изложба на уметничка фотографија Мотус 2025.
На изложбата ќе бидат изложени пеесетина фотографии. Учество зедоа 249 автори од 50 земји.

Финансиер на изложбата е Општина Куманово, преку програмата за подршка на културни манифестации за 2025 година, а истата е под патронат на Меѓународната Федрација на Фотографска Уметност (ФИАП 2025/393), (Фото Сојуз на Македонија (ФСМ 2025/003) и Меѓународна Фото Асоцијација Дунав (ДИПА 2025/054).
Изложбата ќе биде отворена на 18 (четврток) декември 2025 во 19:30 часот во просториите на Центар за култура „Трајко Прокопиев“ во Куманово.
Култура
„Интер(но)фејс“ на Борис Шемов во „Мала станица“
На 18 декември 2025 година, со почеток во 20.00 часот, во Мултимедијалниот центар „Мала станица“, во рамките на програмските активности на Националната галерија, ќе биде отворена изложбата „Интер(но)фејс“ на уметникот Борис Шемов, курирана од д-р Ана Франговска.
„Интер(но)фејс“ е мултимедијален проект кој се фокусира на односот меѓу човекот и вештачката интелигенција, на улогата на јазикот како визуелно, идеолошко и комуникациско средство, како и на пост-интернет естетиката како нова културна реалност. Преку различни медиумски форми – текстуални интервенции, видео-содржини, алгоритамски и дигитални процеси – изложбата отвора прашања за моќта, контролата, технологијата и трансформацијата на субјектот во современиот дигитален контекст.
Насловот „Интер(но)фејс“ упатува на двојната природа на интерфејсот – како техничка површина на комуникација меѓу човекот и машината, но и како внатрешен, идеолошки простор во кој се преговараат значењата, одлуките и позициите на моќ. Изложбата го третира интерфејсот не само како функционален медиум, туку како критичка зона на судир меѓу човечкото искуство и алгоритамската логика.
Проектот се надоврзува на актуелните уметнички и теориски дискурси за постхуманизмот, визуелната култура и дигиталната медијација на реалноста. Во таа рамка, „Интер(но)фејс“ ја поставува вештачката интелигенција не како неутрален технолошки алат, туку како активен фактор во креирањето на современите културни, политички и етички релации.
Изложбата „Интер(но)фејс“ може да се посети во периодот од 18 до 24 декември 2025 година во Мултимедијалниот центар „Мала станица“, Национална галерија, Скопје.

