Култура
Јуни во Кинотека: Од интимата до идеалот, од отпорот до сеќавањето

Месец јуни во Кинотека на Македонија носи богата, внимателно курирана филмска програма што се движи низ темите на телесноста, идеалот, отпорот и културната меморија. Од антологиската класика на европскиот модернизам, до ангажирани современи дела и регионални гласови, јунската понуда ги зближува различните филмски поетики, а го збогатува и самото искуство на гледање како чин на размисла, анализа и емоционален ангажман.
„Смртта во Венеција“ – Естетика на распаѓањето
Филмската класика „Смртта во Венеција“ на Лукино Висконти, адаптација на истоимениот роман на Томас Ман, е можеби највеличествениот пример за визуелизација на естетскиот идеал и неговото проклетство. Музиката на Малер, архитектурата на Венеција и бавната деструкција на духот и телото на Густав фон Ашенбах – тука стануваат метафора на една Европа на раб на историска, морална и духовна пропаст. Висконти маестрално го преведува текстот на Ман во јазик на тишина, симболика и слика, нудејќи филм што не старее – напротив, станува сè поактуелен.
„Секс“ и „Љубов“ – Скандинавска интимна дихотомија
Во јунската програма влегуваат и двата нови филма на Даг Јохан Хогеруд, „Секс“ и „Љубов“ – кои иако може да се гледаат како целина, функционираат и како самостојни интимни истражувања на човековата телесност и афективност.
„Секс“ е еден од најискрените и најинтелигентни филмови за современите форми на сексуалност, телесен контакт и интимна несигурност. Преку прецизна камера и дијалог што не бега од непријатното, Хогеруд го поставува прашањето: колку е интимата телесна, а колку политичка?
„Љубов“, од друга страна, ја отвора просторијата на емоционалниот однос – онаа сфера каде што зборовите тежат повеќе од кожата, а молчењето станува кревко тло за недоразбирање. Скандинавското студенило во изразот е само површина под која тлее драмата на луѓето што не знаат како да се поврзат, но не можат да престанат да се бараат.
„Семето на светата смоква“ – Отпор преку уметноста
Иранскиот режисер Мохамед Расулоф, добитник на „Златна мечка“ и гласен критичар на режимот во Иран, со својот најнов филм „Семето на светата смоква“ го продолжува ангажираниот поетски стил што истовремено е интимен и политички. Филмот, кој се одвива во сенката на иранската диктатура, не нуди лесни одговори и го проблематизира секојдневието на младите луѓе кои се соочуваат со невидливи, но присутни граници на говор, движење и љубов.
„Арманд“ – Семејни сенки во модерно руво
Халфдан Улман Тендел, внук на Ингмар Бергман и Лив Улман, со филмот „Арманд“ ни носи суптилна, психолошки софистицирана драма за релациите меѓу мајка и син, но и за замолчениот товар на машкиот срам и општествениот суд. Филмот, со својата визуелна строгост и драматуршка воздржаност, претставува современ продолжеток на скандинавската филмска традиција, а истовремено носи нов, подмладен тон, со исклучително прецизна актерска игра.
Циклуси: Италија, Перу и Балканот на големо платно
Програмата го вклучува и циклусот „Денови на италијански филм“, со избрани наслови од рецентната кинематографија на Италија – земја што останува бастион на авторскиот филм со јасна визија и длабока чувствителност за политичкото и личното.
„Денови на перуански филм“ претставуваат ретка можност за македонската публика да се запознае со кинематографијата на Латинска Америка надвор од доминантните индустрии. Перу, преку својот филм, зборува за урбаните маргини, сеќавањата на воените конфликти и сè уште живите ритуали во секојдневниот живот.
Особено значајно е присуството на албански, романски, бугарски и грчки филмови од рецентната продукција, кои го отвораат просторот на Балканот како филмска зона на естетска разноликост и културна хибридност. Овие проекции се и можност за регионален дијалог преку уметноста, во време на општествено раздвојување и културна изолација.
Повеќе од програма – Кинотеката како културна мисија
Јунската понуда на Кинотеката не е само репертоар – тоа е културна мапа на современото искуство, каде филмот не е само уметност, ами средство за разбирање, сведочење и сврзување. Во време на глобално забрзување, Кинотеката останува простор на забава, каде секое гледање е и читање, а секоја слика – повик на дијалог.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Култура
„Приказната за Силјан“ на Тамара Котевска ja откупи National Geographic

Документарниот филм „Приказната за Силјан“ на режисерката Тамара Котевска е откупен од National Geographic Documentary Films, еден од најпрестижните светски дистрибутери на документарни остварувања.
Со ова, првпат македонски филм станува дел од глобалниот каталог на National Geographic и ќе биде прикажан пред публика во над 170 земји, вклучително и преку платформата Disney+.
Покрај договорот со National Geographic, правата за дистрибуција во Австралија, Јапонија и Полска ги откупи британскиот дистрибутер Dogwoof, познат по повеќекратни оскаровски и бафта-наградени филмови.
„Уште како мала, National Geographic ми беше омилена литература. Статиите и приказните од National Geographic ме инспирираа да станам документарист. Од тогаш сонувам да ги доживеам авантурите и предизвиците на фотографите и документаристите кои работат за оваа компанија. И сега, кога истата таа компанија го купи мојот филм, тоа е остварување на најголемиот сон кој не мислев дека може да стане реалност. За мене, тоа е најголема потврда дека филмот е веродостоен и дека неговата приказна е релевантна на светски рамки. Сето ова ни дава надеж дека филмот ќе има уште поголем одек во следната фаза на оскаровската трка, но тоа истовремено нè задолжува да вложиме сериозен труд и работа“ – изјави Тамара Котевска, режисерка и продуцентка на филмот.
Филмот е истовремено и овогодишен македонски кандидат за „Оскар“ во категоријата најдобар интернационален филм. Досега ја освои „Наградата на Музата“ за најинспиративен филм – едно од паралелните признанија на фестивалот во Венеција, а беше дел и од престижниот фестивал во Торонто.
„Приказната за Силјан“ е документарна бајка инспирирана од македонскиот фолклор, а ја раскажува врската меѓу земјоделец и повреден штрк.
Меѓународната критика го поздрави филмот како „поетско достигнување со моќна визуелна резонанца“, „болно прекрасен“, и „триумф“.
Култура
Четврти Фестивал на џез, World и современа музика во Велес

Здружението за култура, уметност и млади “АРТ ГЕНЕРАТОР” со делегирана надлежност од Општина Велес, поддржани и од Министерство за култура и туризам по четврти пат го организира Фестивалот на Џез, World и Современа музика.
Програмата на фестивалот ќе биде распоредена во четири фестивалски денови од 25 до 28 септември и ќе се одвива во Театар Ј.Х.К. Џинот – Велес, на паркингот на театарот и на Спомен костурницата во Велес.
И ова четврто издание останува интернационално. Ќе настапуваат артисти од САД, Грција и се разбира Македонија.
„Со организирање на овој фестивал, имаме за цел да придонесеме децентрализација и деметрополизација на културата и уметноста и пласман на квалитетни соджини и затоа сметаме дека овој фестивал е од исклучителна важност за Велес“, велат организаторите.
Култура
Четврто издание на Маалски фестивал од 25 до 27 септември на повеќе локации во Центар

Четвртото издание на МААЛСКИ ФЕСТИВАЛ 4.0, ќе се одржи од 25 до 27 септември 2025 година на повеќе локации во Општина Центар – Скопје и тоа во КСП Центар – Јадро, Парк на Франкофонија, Боемска 2 и Природонаучниот музеј.
„Овогодинешното издание на фестивалот е во духот на солидарноста и соседството. И оваа година ве покануваме на МААЛСКИ ФЕСТИВАЛ за заеднички да ги запоседнеме маалските улици и да ги исполниме со убавина која недостасува. Ајде сите на креативен дијалог, на раскажување стари приказни и креирање нови. Време е да ги шараме нашите улици со спомени и уметност. Како и секогаш, фестивалот останува верен на својата мисија, да создава простор за колективно обликување на културата, дружење, заедничко учење и забава“, велат од Културно-социјалниот простор ЦЕНТАР–ЈАДРО.
Симболично, фестивалот ќе биде отворен со Маалско мезе, закажано за 26.09 (петок), од 17:30 часот на Боемска 2.
„За оваа заедничка гозба не очекувајте специјална покана и црвен тепих – поканети сте сите! Маалското мезе е простор за соседите, соработниците, пријателите и сите случајни и неслучајни минувачи да седнат заедно и да споделат вкусна храна, маалски приказни и голтка надеж. Дојдете на нашата радосна трпеза, задолжително понесете добро расположение и некој домашен специјалитет кој едноставно мора да го споделите со нас“, се вели во повикот.
После мезето, во КСП Центар – Јадро со своја изложба гостуваат германската уметница и фотографка Франциска Клозе и изложба и презентација на Фестивалот Остен од Битерфелд-Волфен, Германија (26.09, 20:00, КСП Центар – Јадро).
Петочната вечер (26.09, 21:30, Боемска 2) ќе заврши со настапите на Калико и Корка, два свежи и алтернативни македонски бенда кои со својата енергија и звук ќе нè забавуваат, размрдаат и ќе вдахнат здив свежина во Дебар Маало.
Концертот, како и целосната фестивалска програма, има хуманитарен карактер, а сите средства собрани за време на фестивалските денови ќе бидат доставени до иницијативата SUPPORT KOCANI.