Култура
Авторски концерт СФЕРА на Ана Пандевска во изведба на Дуња Иванова

На 30. август, со почеток во 12 часот во офицерскиот Дом во Битола ќе се одржи авторски концерт “СФЕРА“ на композиторката Ана Пандевска во изведба на пијанистката Дуња Иванова.
Музиката на Пандевска за прв пат со целовечерен концерт ќе се промовира во Битола, градот на конзулите. Концертот е дел од Годишната програма на Министерство за култура и туризам.
На програмата ќе се најдат пет композиции за пијано и електроника (Фиксен медиум): “Пејзажни атмосфери“ (Ѕвона на моето пијано, Кристални капки, Бели бисери), “ Дуња и Дарин“ (Приспивна за Дарин, Дарин и знамињата, Дарин и планетите, Дарин математичарот, Дарин пее “Среќен роденден“), “ Квази Бурлеска“ (Пацовот од Дебар маало), “За Џанго“, “Сфера“.
Композициите “За Џанго“ и “Сфера“ се напишани во 2025 година, наменски за овој концерт каде и ќе ја доживеат својата премиерна изведба.
Ана Пандевска (1985) своето композиторско образование го започнува рано и уште како средношколец има двомесечен престој во САД, во,,Interlochen Arts Camp“ на отсекот за композиција. Студира композиција на ФМУ во Скопје, во класите на Гоце Коларовски и Јана Андреевска, каде што дипломира во 2010 година. Во своите многубројни композиции Пандевска се претставува како автор кој преферира полистилистика и мултижанровост и кој ниту има комплекс ниту пак посебно преферира кој и да е стил што ја обележал музичката историја. Ана Пандевска е авторка која понекогаш тенденциозно ја разнебитува суровата реалност и ја става во рамки на една звучна форма, а понекогаш ја пласира и директно, удирајќи силен шамар или покажувајќи со прст кон одредени општествени случувања. Таа е претставник на новата генерација македонски композитори која ветува светла состојба. Бидејќи, Пандевска се стреми да ги дофати современите музички и воопшто уметнички струења од западните кругови, и да ги соедини со свои, индивидуални размисли кои неретко се дел од овдешните, локални случувања. Оттаму и нејзиниот интерес за фолклорот, за џезот, последните години за електроакустичната музика и за многу други стилски и изразни насоки. Ако сака да се извлече некоја заедничка црта за сите нив тогаш тоа би бил заклучокот дека таа не тежнее кон празни ефекти, кон шокантни звучни склопови и решенија карактеристични за авангардата од почетокот на втората деценија од минатиот век. Спротивно на тоа, без оглед дали станува збор за музика за деца, за солистички, камерни или оркестарски дела, кај неа ефектот речиси секогаш е во функција на смислата на композицијата, каде што слушателот ништо не препознава како случајност, туку како намера насочена кон тоа да предизвика естетско задоволство. Нејзините дела доживуваат многубројни изведби во различни контексти, од странски и домашни изведувачи. Поставила над 20 авторски концерти и се здобила со стручни награди кои се резултат на нејзината активна композиторска продуктивност.
Дуња Иванова (1985), магистрира на вокално-инструменталниот оддел на Факултетот за музичка уметност во Скопје во класата по пијано (2010), магистрира (2009) и докторира (2015) на катедрата за естетика на Институтот за филозофија на Филозофскиот факултет при Универзитетот „Кирил и Методиј“ во Скопје. Со солистичка и камерна концертна дејност се претставува во Њујорк (САД), Париз (Франција), Сараево (БиХ), Тирана (Албанија), Рагуза (Италија), Приштина (Косово); на фестивалите Скопско лето, Охридско лето, Денови на Македонската музика, Музика вива, Филмскиот фестивал Браќа Манаки, Струшки вечери на поезијата, Нов културен бран, Интернационалниот филмски фестивал Winter Apricots во Прилеп, настапува со оркестарот на Музичката младина на Македонија, во камерни состави и во рамките на балетски претстави. Особено значајни се нејзините рецитали посветени на музиката на Збигњев Прајснер, Филип Глас, Лудовико Еинауди, Арво Перт, Руичи Сакамото, Мајкл Најман, Тери Рајли, Стив Рајх, Микаел Сапин, Давид Федел, Бјанка Бан, Јан Тирсен, Макс Рихтер како, низа мултимедијални концерти и настапи на нестандардни локации. Автор е на книгите ,,Рецепцијата на музичкото дело во естетичките теории на 20-от век“ (2016), „Естетското доживување на музиката“ (2010), на публикациите „Мултиапликативната примена на музиката во образовниот процес кај децата“ (2010), „Децата и музиката во виртуелната реалност“ (2012), ,,Контекстот како предуслов за музичко доживување“ (2018).
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Култура
„Македонска крвава свадба“ – дигитално реставрирана проекција во рамки на „Сезона на филмски класици“

Oваа година, на 2 октомври, со почеток во со почеток во 20:00 часот – во киносалата на Кинотеката ќе се одржи специјална проекција на дигитално реставрираниот филм „Македонска крвава свадба“ (1967, режија:Трајче Попов), како дел од проектот „Сезона на филмски класици“.
Проекцијата на овој класик е посебно значајна, бидејќи на домашната публика ѝ овозможува повторно да го доживее филмот во неговата обновена, дигитално реставрирана верзија, а на младите генерации да се запознаат со еден од најрепрезентативните примери на македонската филмска традиција. Со цел да се овозможи што поширока достапност, филмот во исто време ќе биде емитуван во живо преку Јутуб каналот на Кинотеката, овозможувајќи ѝ на публиката надвор од Скопје и Македонија да го проследи ова значајно културно случување.
Овој значаен настан е дел од европскиот проект „Сезона на филмски класици“ (A Season of Classic Films) – иницијатива на Асоцијацијата на европски кинотеки (Association des Cinémathèques Européennes – ACE), поддржана од програмата „Креативна Европа“ – МЕДИА на Европската унија. Во рамки на овој проект, Кинотеката ги дигитализираше и дигитално ги реставрираше филмовите МИРНО ЛЕТО, ФРОСИНА, МЕМЕНТО и МИС СТОН, како и кратките етнолошки филмови МАРИОВСКА СВАДБА, ВЕЛИГДЕНСКИ ОБИЧАИ и РУСАЛИСКИ ОБИЧАИ.
„Сезоната на филмски класици“ претставува уникатна можност за европската и светската публика повторно да ги открие ремек-делата на филмското наследство, со акцент на културната разноличност и историјата на филмот.
Од своето основање, проектот овозможи реставрација и повторна дистрибуција на над 210 европски филмови, а оваа година низ програмата се претставуваат повеќе од 40 новореставрирани филмски дела од 27 европски филмски архиви. Во тој избор влегува и филмот МАКЕДОНСКА КРВАВА СВАДБА, како еден од најзначајните македонски филмови којшто го доловува историскиот и културниот контекст на нашата земја и кој претставува камен-темелник во развојот на националната кинематографија.
Со оваа проекција, Кинотеката се приклучува кон европската мрежа на институции кои го негуваат и промовираат филмското наследство, овозможувајќи старите филмови повторно да заживеат пред нови генерации гледачи.
Култура
На 4 октомври, Бела ноќ во Скопје

Универзална сала и Град Скопје ја најавија 21. изведба на културната манифестација „Бела ноќ“, која ќе се одржи во сабота, на 4 октомври 2025 година.
Целиот град ќе се претвори во уметничка сцена преку концерти, изложби, литературни читања, мултимедијални изведби и перформанси отворени за сите граѓани и посетители.
Во програмата се вклучени бројни локации:
Сули Ан (20:00 ч.) – мултимедијални презентации и изложби на тема „Стара скопска чаршија: визии за иднината“, по што следуваат DJ сетови на Дарко Јорданов, Бојан Јанев и диџеј Женева.
Музеј на македонската борба (20:00 ч.) – изложба „Од чета до армја“.
Научен музеј (20:00 ч.) – изложба „Преспанско езеро – бисер на природата“.
Детски културен центар (11:00 ч.) – детска ликовна изложба.
Библиотека „Браќа Миладиновци“ (19:00 ч.) – промоција на книга „Работилница за поправка на чувства – втора антологија на иднината“.
Музеј на Град Скопје (19:00 ч.) – изложба на ДЛУМ.
Младински културен центар (20:00 ч.) – претстава „Велигденски варијации“ и изложба на детски цртежи на Славица Копенкова.
Настани ќе се одржат и во Културниот дом „Кочо Рацин“ и во Културно-информативниот центар.
Организаторите порачуваат дека „Бела ноќ“ е симбол на културната отвореност на Скопје и можност за поврзување на граѓаните и уметниците преку заедничко креативно искуство.
Манифестацијата е во организација на Универзална сала, со финансиска поддршка од Град Скопје.
Култура
Богат викенд на 13. „Џифони Македонија“ исполнет со филмови и работилници

Младите од осум земји учесници на 13. „Џифони Македонија“ имаа богат викенд исполнет со проекции на филмови, ги започнаа своите работилници, а и дискутираа за филмовите што ги гледаа. Програмата на фестивалот се реализира во Кинотеката, каде што работат јуниорите, односно основците од шесто до деветто одделение, додека во Младинскиот културен центар се средношколците, кадети и сениори.
Денес на програмата е средба со активистката Теодора Милевска, а младите ќе можат да слушнат повеќе и за стипендиите UWC – United World Colleges што можат да се искористат и кај нас за студирање во странство. Ќе биде прикажан и документарниот филм Girls Don’t Cry („Девојките не плачат“) на германската режисерка Зигрид Клаусман, а ќе следува и циклус кратки италијански филмови.
Џифонци викендов се сретнаа со млади режисери кои веќе ги прават своите први филмови. Лавина од прашања предизвикуваат овие први чекори на младите кои поставуваат интересни прашања. Кадетите и сениорите се сретнаа со Беса Туша, млада режисерка од Скопје, која студирала во Турција и која веќе ги прави своите први чекори во филмската уметност, а филмови веќе и се прикажуваат и на фестивали. Таа ги сподели своите искуства, беше многу отворена за да им раскаже на младите. Беса го промовираше нејзиниот филм „Низ очите на Џело“, таа го прикажа Скопје низ приказната на овој лик. Им посака на џифонци кои сакаат да се занимаваат со филм, само да снимаат и дека така се учи најдобро. Секој нареден проект ќе биде подобар.
-Ми се погоди да добијам стипендија за студирање во Турција и тоа ми го трасираше патот. Сакам да ја одржувам врската со Македонија и затоа приказните ги наоѓам и овде. Важно е да снимате, да се борите за вашите проекти. Од помлада пишував сценарија со желба да се изразам себе и тоа многу ми помогна – рече младата Беса.
Младиот Бојан Василев го прикажа филмот „За Ева“, кој ја отвора темата за несакана бременост кај младите, но и темата за осаменоста, отуѓеноста, кога се чувствуваме дека сме сами и немаме со кого да споделиме тага, а цел свет ни се руши. Инспириран од вистинска приказна, Василев ја отвора оваа важна тема, а предизвика лавина од прашања.
Младиот режисер Бојан Василев се претстави со вели дека филмот е за надежта, не е само за тинејџерската бременост. Филмот е снимен во рамките на проектот EduCuts, што поврза неколку земји од регионот, меѓу кои и Македонија, а 20-ина млади имаа можност да ги направат своите први филмови, благодарение токму на оваа поддршка.
-Јас не сакам филмови кои кажуваат кој е во право, а кој не. Филмот успеавме да го снимиме за само 4 дена, што е голем успех – рече тој.
Во рамките на Creative Talks, вчера беа промовирани неколку режисери од програмата „Докуникулци“, која неколку години се реализира во рамките на Фестивалот на креативни документарци „Македокс“. Беа прикажани три филмa од оваа програма – „Живуша“ Ксенија Довезенска, „Борби со ветерници“ на Борјан Гаговски и „Како стигнав до овде?“ во режија на Рој Стефанова. Џифонци беа одушевени од филмовите.
Во саботата се одржа и интернационалната вечер на која сите земји учеснички ја промовираат својата култура со храна.
Фестивалот „Џифони Македонија“ е поддржан од: Агенција за филм, Градот Скопје, Општина Карпош, Џифони Експириенс од Италија, Министерство за култура на Италија и Италијанската амбасада во Скопје, British Council преку проектот Culture and creativity for Western Balkans и приватни компании.