Култура
„Вујко Вања“ вечерва ќе го затвори фестивалот „Охридско лето“
Театарската претстава „Вујко Вања“ вечерва ќе го затвори 62-то „Охридско лето“ на Античкиот театар во Охрид со почеток во 21 часот.
„Нема поголемо задоволство кога на крајот од 40-те фестивалски денови ќе кажете, реализиравме уште едно успешно „Охридско лето“. Горда сум што токму сега можам да кажам, изминаа вечери исполнети со многу убавина на врвната уметност кои долго ќе се паметат“. Ова денеска на завршната прес-конференција по повод затворањето на годинешното 62-ро издание на фестивалот „Охридско лето“ го изјави директорката на оваа национална установа, Наташа Поповиќ.
Како што кажа Поповиќ, низ 40-те фестивалски денови можеа да се видат големи музички ѕвезди, врвни театарски претстави, премиери, настани за кои се бараше карта повеќе, но и гости од целиот свет.
-Бевме сцена на која се прикажаа многу новитети во третманот на уметноста, во новите естетики, во новите видувања на уметничките дела. Врвни светски уметници настапија и на вечерите организирани со поддршка на Амбасадите од кои ги добивме и најголемите пофалби за беспекорната организација. Реализиравме фестивалско издание кое ги задоволи вкусовите и на најпребирливата публика. На сцените на Античкиот театар, црквата Св.Софија, Предворјето на Св. Софија, Долни Сарај и Центарот за култура со одржаа 36 концерти, 9 театарски претстави и 6 настани во дополнителната програма. Настани кои беа проследени од над 20-илјадна публика која уживаше во секоја вечер, рече Поповиќ.
Директорката нагласи дека „Охридско лето“ годинава пречека над 1000 уметници од 25 земји од светот.
-Позитивната критика и задоволството што го искажаа уметниците за беспрекорната организација нѐ прави горди но и нѐ обврзува секоја следна година да ги подобруваме условите за нивниот настап. Во таа насока веднаш по завршувањето на ова „Охридско лето“ започнуваме со подготовка на програмата за 63-то издание за кое можам да најавам многу новини, многу славни имиња а веќе се договорени и неколку копродукциски проекти. Ваквата соработка ќе овозможи и подобро наше претставување на светската културна сцена, додаде директорката на НУ „Охридско лето“, Наташа Поповиќ, изразувајќи огромна благодарност до тимот на фестивалот кој според неа, професионално го сработи годинешното издание, како и до селекторите на музичката и на драмската програма, Бисера Чадловска и Сања Арсовска.
Музичката селекторка Бисера Чадловска, на денешната прес-конференција рече дека е горда што зад нас останува уште едно успешно фестивалско издание.
– Музичкиот дел на фестивалот заврши вчера, го заокруживме со концерт посветен на маестро Александар Џамбазов, но претходно имаше 30-тина музички настани, концерти кои се одржаа во текот на фестивалот. Пресреќна сум како изгледаше сето тоа и сум презадоволна од квалитетот на уметниците кои настапија. Посебно сум горда на нашите македонски уметници
кои се покажаа во најдобро светло и докажаа дека можат да се носат рамо до рамо со сите светски музичари на ова време. Се радувам што имавме задоволна публика, но и на одзивот на уметниците кои беа присутни на фестивалот. После секој концерт, во разговор со нив, тие беа импресионирани од градот и од топлиот прием што ги инспирира да имаат поубав настап на фестивалот, појасни селекторката Чадловска.
Упатувајќи огромна благодарност до вработените на НУ „Охидско лето“ и до директорката Поповиќ, за како што рече, професионалниот и трпелив ангажман во реализиацијата на 62-то „Охридско лето“, драмската селекторка Сања Арсовска, рече дека во драмскиот дел годинава беа прикажани 10 театарски претстави од кои шест домашни, а останатите интернационални.
-Имавме рекорден број претстави од жени режисерки и огромна посетеност. Тоа е тоа што ме радува и ми дава еден порив и силна желба за следната година да имаме уште подобра програма. Вечерва, на финалето на фестивалот го имаме Југословенскиот драмски театар од Белград со претставата „Вујко Вања“ од Чехов, режирана од Егон Савин. Чехов претставува еден вектор којшто ја одредува количината на несреќа и квалитетот на болка и никој како него не може да го опише тој жеден мазохист за страдање кој се наоѓа во нашите бедни, мали и промашени животи, како и оној порив да се направи нешто и да се тргне некаде без притоа да се направи ниту еден чекор, кажа драмската селекторка Арсовска.
Директорката на Југословенскиот народен театар Белград, Тамара Вучковиќ Манојловиќ на прес-конференцијата потсети дека Југословенскиот народен театар Белград настана во далечната 1947 година со идеја да ги собере на едно место најдобрите уметници од целата поранешна југословенска земја, она што денес го нарекуваме цел регион.
– Во Југословенскиот народен театар работеле и работат Слободан Унковски, Александар Поповски и Дејан Дуковски, покојниот Горан Стефановски и бројни други уметници од целиот регион. Југословенскиот драмски театар има сериозен континуитет во меѓународната соработка, учествува на фестивали ширум светот и разменува претстави со театарски куќи од целиот свет, од Јужна Америка преку Европа, Русија, до Кина. Она што е исто така важно да се каже, е дека Егон Савин е еден од најеминентните режисери кој работи во целиот регион и редовно во Југословенскиот народен театар, рече директорката на Југословенскиот драмски театар Тамара Вучковиќ Манојловиќ.
Познатиот и признат режисер Егон Савин, не го криеше задоволството што повторно, како и минатата година ја има честа да го затвори фестивалот „Охридско лето“ со исклучително квалитетна театарска претстава.
-Ги сакам Охрид и Скопје, сакам да работам во Македонија, ја сакам оваа средина колку што го сакам Белград во кој живеам. Го сметам за успех тоа што кога некаде работам нешто, да стекнам пријатели таму. Тоа секогаш ми се случува во Македонија затоа ја издвојувам оваа средина од сите во кои сум работел, а сум работел во сите поранешни региони во поранешна Југославија и надвор од неа. Чехов е најсуптилен меѓу писателите за театар, Чехов од некои причини, е писател за човечката интима и тешко е да се игра на големи сцени и на отворен простор зашто тој во својата природа е камерен писател и неспоредливо е важна импресијата од експресијата. Веруваме дека сме направиле добра претстава и ќе вложиме огромен напор да го совладаме огромниот атрактивен простор на Античкиот театар и да се обидеме да го
доловиме тој интимен свет, приказната за малите промашени луѓе кои чувствуваат празнина, рече Савин.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Култура
Откриј ја „Ноксиа“ – аудиовизуелна магија оваа сабота во Аеродром
В сабота (20.9.2025), со почеток од 20 часот, ќе биде поставена аудиовизуелната инсталација „Ноксиа“ во надворешниот простор на локалот Books&Dogs Café во Аеродром.
Проектот интегрира транс-медиуми кои со поврзување на алатките на генеративната вештачка интелигенција прикажува комуникациски можности и дисфункционалности. Дигиталнaта комуникација со виртуелните соговорници е функционално истражување на аудио-визуелната инсталација која поврзува уметничко видео, звучен дизајн, актерска игра и поезија.
Инсталацијата интегрира експериментално прикажување на специфична локација (site-specific).
Автори на проектот се видео-авторката Вероника Камчевска и дизајнерoт на звук Горан Москов. Актерката Јасмина Василева ја деконструира човековата состојба, а поезијата е на авторката Елена Пренџова и Владимир Петровиќ. Ова е почеток на серија истражувања на влијанието на алатките на ВИ, а како прв соговорник се анализира Chat GPT.
Повеќе за проектот
Аудио-визуелниот проект „Ноксиа“ (noxia) е видео инсталација која претставува систем на медиумски можности во пренесување на информација и прекини во комуникациски процеси. Низ видео и звучен приказ „Ноксиа“ прикажува недоследности во искази кои настануваат со користење на алатките на генеративната вештачка интелигенција. Во проектот се истражува начинот на кој вревата (noise, noxia) која постои или настанува во перцептивниот процес на комуникаторите станува дисфункционален дел на информацијата сè до пренесувањето на пораката. На тој начин таа метаморфозира и созадава код на новонастаната ситуација во која когнитивната способност на рецепиентот е тестирана. Како замислените факти се претвараат во препозиција на логичности и стварности е истражувачки предизвикот на аудиовизуелниот проект „Ноксиа“ со кој низ експеримент се обидуваме да симулираме комуникациски процес на човекот кој користи алатки на генеративна вештачка интелигенција за да постигне значење. Може ли да се создаде комуникациска состојба ако комуникаторите не користат човечки предиспозиции туку синтетички изградени модели на свест? Алатките на генеративната вештачка интелигенција преку ChatGPT, Character AI, Gemini, X, Facebook овозможуваат виртуелни соговорници и виртуелни асистенти да помогнат или остварат комуникациски систем преку природен процесиран јазик (NLP). Возможно ли е да се комуницира ако комуникаторот е празен простор исполнет со кодови и факти, а емоционалноста ја создава врз база на интерпункциски знаци, емотикони, емоџи и граматички структури во реченицата?
Аудиовизуелниот проект „Ноксиа“ симулира врева која настанува во самата намера да се комуницира со податоци кои создаваат логички композиции каде се исклучува одговорноста за влијанието од создаденото значење врз корисниците. Кога фактите изгледаат навидум реални и стварни, настанува поле на фантазии и замисли кои можат да креираат простор на брзо и автоматизирано комуницирање, но да го намалат потенцијалот на човековото автономно размислување.
Како автори го следиме и аналзираме процесот на создавање комуникациски варијации на визуелни искази кои се генерички и синтетички. Низ аудио-визуелен процес , „Ноксиа“ ја интегрира природата како основен функционелен дел на пренесување пораки.
Аудиовизуелниот проект „Ноксиа“ ќе започне циклус на истражувачки процес за тоа како генеративната вештачка интелигенција создава нов систем на разбирање на стварноста, потенцијалните ризици врз разбирањето на информациите и влијанието на аудио визуелните потенцијали на креативното изразување.
Вероника Камчевска
Култура
Собрана поезија од Игор Исаковски на 55-тата годишнина од неговото раѓање
Во слава на поетот Игор Исаковски (1970-2014), на 55-годишнината од неговото раѓање, на 19 септември во кафе-книжарницата Буква од 20 часот ќе се претстави книгата со неговата собрана поезија со наслов „Совршен поет“ во издание на Или-Или.
Книгата има 700 страници собрана поезија на еден од најзачајните и најпознати современи македонски поети.
Уредничката на ова издание, Елизабета Баковска, во поговорот на книгата вели:
„Препрочитувањето на поезијата на Игор за мене беше еден долготраен, тегобен и мачен, но едновремено и неверојатно просветлувачки процес, едно од оние животни искуства кои некако го менуваат човека. Читањето на овој обемен корпус стихови што се мрачни, љубовни, еротски, безобразни, сурови, цинични, алкохолизирани, повторливи, баладни, епски, сатирични, филозофски, осамени, гневни, возбудливи, ритмични, екстатични, телесни, отуѓени, бунтовни, помирливи, животворни, смртоповикувачки, разурнувачки, бесни, смирувачки, роморливи, обилни, но никако невпечатливи, рамнолиниски и занемарливи, беше едно повторно, длабоко медитативно соочување со она што за (во и од) Игор беше поезијата: „чувствено продирање низ суштината“.
Во вториот поговор на ова издание, Елизабета Шелева истакнува:
Никојпат не знаеме која песна ќе (ни) биде последна, заветна – и која песна (или книга) ќе ја втисне неизбежната есхатолошка точка на нечие творештво и, уште поважно, живот.
Кога станува збор за близок и драгоцен човек, одличен и посветен поет, бескомпромисен и огнен маж, граматиката одеднаш станува мошне сурова дисциплина. Како (одеднаш) да се говори за некого во минато време, како веќе еднаш да бил и никојпат повеќе нема да биде? Ова (студено граматичко време) особено паѓа тешко, кога тој исклучителен и редок човек заминал ненадејно, во својата полна животна и, уште повеќе, творечка сила, кога немал ниту едно бело влакно во бујната долга коса, ниту еден траг од толку блиската конечност…
Оти премногу енергија, премногу супстанција, премногу живот, премногу „музики“, премногу прашања, што живот значат „полн сум сокови и стихови“ – му останале несподелени, недокажани, незаобиколни – да ги сподели со своите читатели-сојузници, од онаа страна на баналното, од онаа страна на рамнодушноста, од онаа страна на темницата и на небитието…
Фотографиите во книгата се на Сашо Димоски, дизајнот на корицата е на Марија Смилевска а графичкото уредување на Светлана Кочовска-Стеовиќ.
Култура
Изложба на Друштвото на ликовните уметници на Македонија во македонскиот КИЦ во Софија
На 19 септември, со почеток од 18:30 часот, во галеријата на Македонскиот културно-информативен центар во Софија ќе се одржи отворањето на изложбата на Друштвото на ликовните уметници на Македонија со наслов „Експериментален цртеж“.
Изложбата ќе биде отворена во присуство на претседателката на ДЛУМ – проф. д-р Јана Манева Чупоска, претставници на управниот одбор, совет и членови на Друштвото.
Учествуваат 42 ликовни уметници: Синиша Новески, Иво Пецов, Јасмина Главинче, Стефан Младеновски, Татјана Ристовска – Керакамика, Јана Јакимовска, Ана Ивановска, Ненад Тонкин, Ирена Паскали, Дејан Иванов – Маргуш, Дијана Томиќ-Радевска, Марина Цветановска-Мартиновска, Стефан Јакимовски – Стеф, Марија Сотировска-Богдановска, Марија Мицова-Гацова, Кирил Гегоски, Валентина Илијевска, Ристо Мијаковски, Љубица Мешкова-Солак, Гоце Божурски, Ивона Велковска, Страхил М. Петровски, Борче Богоевски, Трајче Чатмов, Ангел Димовски, Душан Георгиевски, Златко Глигоров, Ана Спасова, Христина Зафировска, Ацо Таневски, Стефан Анчевски, Филип Јовески, Јана Манева-Чупоска, Јовица Мијалковиќ, Шќипе Мехмети, Софија Грабулоска, Златко Хаџи Пецов, Анета Стојчевска, Драган Вреговски – Алпи, Марија Чепешиева, Слободан Милошески, Љупка Делева.
Побаран притвор за четири лица за пожарот на отпадот во Трубарево
Основното јавно обвинителство Скопје, по анализа на сите докази прибрани во предистрагата до овој момент, денеска донесе наредба за спроведување...
(Видео) Масовни протести во Франција: Уапсени 140 демонстранти, повредени осум полицајци
Според најновиот извештај на француското Министерство за внатрешни работи, 140 лица се уапсени низ целата земја, од кои 75 се...
Злоупотреби со регистрација на половни возила: 11 осомничени, меѓу нив и вработена во МВР
Секторот за внатрешни работи Куманово, во соработка со Одделот за внатрешна контрола и криминалистички истраги при МВР, поднесе кривични пријави...
Инцидент кај Петровец – нападнато возило на пожарникари, напаѓачот им се заканувал
Во полицијата било пријавено дека вчера кај наплатната рампа Петровец, лице упатувало закани кон пожарникари кои се движеле со службено...
Меѓународен ден на еднакви плати: жените во Македонија сè уште заработуваат помалку од мажите
Денеска, светот го одбележува Меѓународниот ден на еднакви плати, кој потсетува на потребата од еднакви можности и фер однос на...
Над 500 административци од Скопје денес ги почнаа тренинзите за поголема професионалност, етика и транспарентност
Министерството за јавна администрација, денеска, го одржа првиот дел од најголемата програма за професионален развој на административни службеници во историјата...
Концентрациите на ПМ 10-честичките во зоната на Трубарево се во рамките на дозволените граници, објави Министерството за животна средина
Министерството за животна средина и просторно планирање информира дека во периодот од 17.9.2025 (9.30 часот) до 18.9.2025 (9.30 часот) беа...
(Фото) На Стење фатен патник со златен накит вреден 346 илјади денари
На граничниот премин Стење со Албанија, царинските службеници во соработка со гранична полиција спречија обид за криумчарење на златен накит...
Путин сака да го освои целиот Донбас; Зеленски: Подготвуваат две големи офанзиви наесен
Руските сили подготвуваат уште две големи офанзиви откако три кампањи веќе не успеаја оваа година, изјави украинскиот претседател Володимир Зеленски....
„Влен“: ДУИ партнер на Левицата, за власт ги гази Албанците
„ДУИ падна толку ниско што повеќе не се крие зад сцената, туку отворено се појавува како политички партнер на најалбанофобната...
Трамп: Посетата на Велика Британија е една од најголемите почести во мојот живот
Американскиот претседател Доналд Трамп изјави дека неговата посета на Велика Британија е една од најголемите почести во неговиот живот во...
(Видео) Тројца полицајци убиени, двајца ранети во Пенсилванија, осомничениот убиен
Тројца полицајци беа убиени, а двајца други беа сериозно ранети во Пенсилванија во престрелка со вооружен човек кој подоцна беше...
Шефот на руската војска: Напредуваме на сите фронтови
Руските сили напредуваат во речиси сите правци во конфликтните зони во Украина, изјави вчера началникот на рускиот Генералштаб Валериј Герасимов....
(Фото) Џиновска статуа на Трамп со биткоин поставена пред американскиот Капитол
Златна статуа висока 3,6 метри на претседателот Доналд Трамп, која држи биткоин, беше откриена вчера пред американскиот Капитол во Вашингтон....
„Тајмс“: Велика Британија ќе ја признае палестинската држава овој викенд
Велика Британија формално ќе признае палестинска држава овој викенд, објави „Тајмс“. Премиерот Кир Стармер предупреди во јули дека ќе преземе...
Остра расправа во Уставниот суд: ДИК правилно постапила, независните можат со два потписа да учествуваат на изборите
Правилникот на Државната изборна комисија кој дозволува учество на независните кандидати на изборите со само два потписа е основан и...
Ново обвинение за струшкиот градоначалник Рамиз Мерко за светлата во Црн Дрим
Основното јавно обвинителство Струга поднесе Обвинителен предлог против градоначалникот Рамиз Мерко, за злоупотреба на службена положба. „Осомничениот, во временскиот период...
Увидот во Трубарево отежнат поради затрупувањето на локацијата, се вршат и дополнителни мерења на загадувањето
Скопското обвинителство и увидни екипи на МВР денеска извршија увид на лице место по настанатиот пожар во Трубарево. Увидните дејствија,...
ВМРО-ДПМНЕ: Политичка омраза преку фотомонтажи за трагедијата во Кочани – осуда и пад на сите етички граници
ВМРО-ДПМНЕ со најостра осуда реагира на срамниот, злонамерен и монструозен обид за политичка злоупотреба на трагичните настани во Кочани преку...
„Влен“: ДУИ за власт е подготвена да ја продаде Струга на Левицата, но на 19 октомври Ќира ќе ја ослободи со гласот на граѓаните
„Најновиот скандал што кружи на терен и во јавноста е жив доказ дека ДУИ изгубила секаков вид политичка ориентација. Темниот...
