Култура
Глаголицата во фокусот на 64. Струшки вечери на поезијата, манифестацијата почнува утре

64-тото издание на меѓународната поетска манифестација Струшки вечери на поезијата почнува утре, 21 август. Фестивалот, кој ќе трае до 25 август, со учество на 70 поети од Франција, Турција, Кина, Шпанија, Ирска, земјава и регионот, традиционално ќе почне со садење дрвце и поетско читање во Паркот на поезијата во чест на добитникот на „Златен венец“ на СВП за 2025 година, истакнатиот словачки поет, раскажувач, есеист и преведувач Иван Штрпка (10 ч).
Во 12.30 часот ќе се одржи прес-конференција со лауреатот.
Свеченото отворање на Фестивалот е закажано во 20.30 часот во Центарот за култура „Браќа Миладиновци“, а ќе продолжи со меѓународното поетско читање „Поетски меридијани“.
Фокусот на годинешното издание е глаголицата. Токму затоа, за негова промоција, подготвени се графички и видеосодржини, кои во себе ја обединуваат глаголицата како фонд, кој реферира на првата неофицијална кодификација на македонскиот јазик преку првите преводи на она што го знаеме како старословенски јазик.
Во сообразност на годинешниот концепт, на Фестивалот ќе биде и изложбата „Македонска глаголица – Визуелни рефлексии“ – Лазе Трипков, во хотелот „Дрим“, во салата „Пијано“ од 17.30 ч.
На програмата се меѓународни поетски читања на поетите од потесниот избор за наградата „Браќа Миладиновци“ за 2025. Неизоставен дел се и портретите на добитниците на „Златен венец“, традиционално во црквата „Света Софија“ во Охрид, „Мостови на Струга“, „Браќа Миладиновци“ за 2024 година и „Млада Струга“.
Новина годинава е враќањето на препознатливите содржини на Струшките вечери на поезијата, како што се читањата кај споменикот на свети Климент на плоштадот во Охрид и патувањето со брод и поетското читање на Свети Наум. Поетското матине годинава ќе биде во предворјето на црквата „Света Богородица Перивлепта“ во Охрид.
На 64. фестивалско издание ќе бидат презентирани врвни светски имиња, а ќе биде објавени и тројазична луксузна монографија на лауреатот Иван Штрпка, како и други значајни публикации. Меѓу нив е и книгата на добитникот на награта „Мостови на Струга“, Матеуш Шимчик, книгата на минатогодишниот добитник на нашата најзначајна книжевна награда, наградата „Браќа Миладиновци“ за најдобра поетска книга меѓу две изданија на фестивалот, на академик Катица Ќулавкова, „Небото ми е дома“, која излегува во превод на англиски јазик.
СВП годинава објавува една ретка антологија „Дионис и свети Трифун“, панорама на македонската винска поезија, која ќе биде презентирана во соработка со нашиот стратешки партнер „Тиквеш“, што е наш прилог во одбележувањето 140 години од постоењето на винарската визба „Тиквеш“.
Покровител на манифестацијата е претседателката Гордана Сиљановска-Давкова, а како национална установа е финансирана од Министерството за култура и туризам.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Култура
На 4 октомври, Бела ноќ во Скопје

Универзална сала и Град Скопје ја најавија 21. изведба на културната манифестација „Бела ноќ“, која ќе се одржи во сабота, на 4 октомври 2025 година.
Целиот град ќе се претвори во уметничка сцена преку концерти, изложби, литературни читања, мултимедијални изведби и перформанси отворени за сите граѓани и посетители.
Во програмата се вклучени бројни локации:
Сули Ан (20:00 ч.) – мултимедијални презентации и изложби на тема „Стара скопска чаршија: визии за иднината“, по што следуваат DJ сетови на Дарко Јорданов, Бојан Јанев и диџеј Женева.
Музеј на македонската борба (20:00 ч.) – изложба „Од чета до армја“.
Научен музеј (20:00 ч.) – изложба „Преспанско езеро – бисер на природата“.
Детски културен центар (11:00 ч.) – детска ликовна изложба.
Библиотека „Браќа Миладиновци“ (19:00 ч.) – промоција на книга „Работилница за поправка на чувства – втора антологија на иднината“.
Музеј на Град Скопје (19:00 ч.) – изложба на ДЛУМ.
Младински културен центар (20:00 ч.) – претстава „Велигденски варијации“ и изложба на детски цртежи на Славица Копенкова.
Настани ќе се одржат и во Културниот дом „Кочо Рацин“ и во Културно-информативниот центар.
Организаторите порачуваат дека „Бела ноќ“ е симбол на културната отвореност на Скопје и можност за поврзување на граѓаните и уметниците преку заедничко креативно искуство.
Манифестацијата е во организација на Универзална сала, со финансиска поддршка од Град Скопје.
Култура
Богат викенд на 13. „Џифони Македонија“ исполнет со филмови и работилници

Младите од осум земји учесници на 13. „Џифони Македонија“ имаа богат викенд исполнет со проекции на филмови, ги започнаа своите работилници, а и дискутираа за филмовите што ги гледаа. Програмата на фестивалот се реализира во Кинотеката, каде што работат јуниорите, односно основците од шесто до деветто одделение, додека во Младинскиот културен центар се средношколците, кадети и сениори.
Денес на програмата е средба со активистката Теодора Милевска, а младите ќе можат да слушнат повеќе и за стипендиите UWC – United World Colleges што можат да се искористат и кај нас за студирање во странство. Ќе биде прикажан и документарниот филм Girls Don’t Cry („Девојките не плачат“) на германската режисерка Зигрид Клаусман, а ќе следува и циклус кратки италијански филмови.
Џифонци викендов се сретнаа со млади режисери кои веќе ги прават своите први филмови. Лавина од прашања предизвикуваат овие први чекори на младите кои поставуваат интересни прашања. Кадетите и сениорите се сретнаа со Беса Туша, млада режисерка од Скопје, која студирала во Турција и која веќе ги прави своите први чекори во филмската уметност, а филмови веќе и се прикажуваат и на фестивали. Таа ги сподели своите искуства, беше многу отворена за да им раскаже на младите. Беса го промовираше нејзиниот филм „Низ очите на Џело“, таа го прикажа Скопје низ приказната на овој лик. Им посака на џифонци кои сакаат да се занимаваат со филм, само да снимаат и дека така се учи најдобро. Секој нареден проект ќе биде подобар.
-Ми се погоди да добијам стипендија за студирање во Турција и тоа ми го трасираше патот. Сакам да ја одржувам врската со Македонија и затоа приказните ги наоѓам и овде. Важно е да снимате, да се борите за вашите проекти. Од помлада пишував сценарија со желба да се изразам себе и тоа многу ми помогна – рече младата Беса.
Младиот Бојан Василев го прикажа филмот „За Ева“, кој ја отвора темата за несакана бременост кај младите, но и темата за осаменоста, отуѓеноста, кога се чувствуваме дека сме сами и немаме со кого да споделиме тага, а цел свет ни се руши. Инспириран од вистинска приказна, Василев ја отвора оваа важна тема, а предизвика лавина од прашања.
Младиот режисер Бојан Василев се претстави со вели дека филмот е за надежта, не е само за тинејџерската бременост. Филмот е снимен во рамките на проектот EduCuts, што поврза неколку земји од регионот, меѓу кои и Македонија, а 20-ина млади имаа можност да ги направат своите први филмови, благодарение токму на оваа поддршка.
-Јас не сакам филмови кои кажуваат кој е во право, а кој не. Филмот успеавме да го снимиме за само 4 дена, што е голем успех – рече тој.
Во рамките на Creative Talks, вчера беа промовирани неколку режисери од програмата „Докуникулци“, која неколку години се реализира во рамките на Фестивалот на креативни документарци „Македокс“. Беа прикажани три филмa од оваа програма – „Живуша“ Ксенија Довезенска, „Борби со ветерници“ на Борјан Гаговски и „Како стигнав до овде?“ во режија на Рој Стефанова. Џифонци беа одушевени од филмовите.
Во саботата се одржа и интернационалната вечер на која сите земји учеснички ја промовираат својата култура со храна.
Фестивалот „Џифони Македонија“ е поддржан од: Агенција за филм, Градот Скопје, Општина Карпош, Џифони Експириенс од Италија, Министерство за култура на Италија и Италијанската амбасада во Скопје, British Council преку проектот Culture and creativity for Western Balkans и приватни компании.
Култура
Скопска премиера на „Нова енергија“ во режија на Сара Климоска и Радован Петровиќ на фестивалот „Ѕирни“

Вечерва, со почеток од 19:30 часот на платото пред Дом на АРМ – Скопје, во организација на Кафе и филм КОТУР се отвора седмото издание на фестивалот на филм и музика „Ѕирни“.
Фестивалот ќе се одржи од 29 септември до 6 октомври на платото пред Дом на АРМ и во Кафе и филм КОТУР.
Распоредот и програмата се достапни на социјалните мрежи и веб-страницата на „Ѕирни“ (www.dzirnifestival.com). Влезот за сите проекции е слободен, но поради органичениот број на седишта потребно е да подигнете билет од КОТУР.
По секоја филмска проекција следува разговор со авторите модериран од Дениз Абдула.
Фестивалот ќе биде отворен вечера со почеток во 19:45 со проекција на „Нова енергија“ во режија на Сара Климоска и Радован Петровиќ.
„Нова енергија“ ја следи приказната на две најдобри пријателки кои си даваат поддршка една на друга во справувањето со предизвиците од токсичните врски. Ева ѝпомага на својата пријателка Марија да се пресели по раскинувањето, тивко криејќи дека и самата се соочува со слична емоционална борба. Не сакајќи да ја оптовари Марија, таа ја задржува својата болка во себе — сè додека притисокот не ја совлада и не доведе до паничен напад и посета на болница. Кога Марија ја открива вистината, нивното пријателство добива ново значење, претворајќи се во извор на утеха, поддршка и исцелување.