Култура
„Гласови што дават сила“: Кинематограферките ги открија предизвиците на нивните филмски патувања

Филмската индустрија е сурова кога станува збор за баланс меѓу работата и семејството. А да се има деца не е само женска работа, туку е човечка работа. Кинематографијата е тешка професија, во која мора да веруваш, ако сакаш да успееш.
Ова се само дел од заклучоците кои денеска ги изнесоа шест познати и признати светски кинематограферки, кои на тркалезна маса во киното „Манаки“ зборуваа за нивните патувања, предизвиците и за триумфите кои ги имале работејќи ја оваа професија.
На настанот зборуваа осум извонредни директорки на фотографија, меѓу кои Елен Лотман, поранешна претседателка на ИМАГО и актуелна претседателка на естонското друштво на кинематографери, потоа, Ерика Адис, кинематограферка и режисерка, претседателка на австралиското друштво на кинематографери, Бојана Андриќ, претседателка на ИМАГО и на српското друштво на кинематографери Гертрурд Бејлот од франсуското друштво на кинематографери, потоа, Селин Бозон, поранешна претседателка на француското друштво на кинематографери, Ула Понтикос, претседателката на британското друштво на кинематографери. Меѓу панелистките беше и снимателката Агнешка Селига, а настанот го модерираше македонскиот директор на фотографија и продуцент, Самир Љума.
-Кога започнував со оваа професија пред дваесетина години, јас бев најмлада на сетовите. И сите други мои колеги беа мажи. Тогаш сфатив дека ова ќе биде тешка професија, рече Селин Бозон пред присутните.
Нејзината австралиска колешка Ерика Адис, се потсети на првиот филм снимен пред некоку децении.
-Филмот се вика „Брезен хасис“ и е филм за феминизмот во 1968 година. Тоа беше фантастичен проект. Во Бризбен имаше коментари ос типот, како е возможно дваесетгодишнички да знаат каков бил феминизмот во 1968 година. Сепак, тоа е приказна на која сум посебно горда и за која бев многу возбудена, рече Адис.
Некои од панелистките се мајки и тие зборуваа за балансот меѓу мајчинството и кинематографијата, нешто што не е лесно да се менаџира и во исто време бара многу време и посветување. На оваа тема своето искуство го пренесе кинематограферката Лотман.
-Имам три деца, забавно е. Да се има деца не е само женска работа, туку е човечка работа. Филмската индустрија е сурова кога станува збор за баланс меѓу работата и семејствтото. Секогаш ги носам децата на сет, не сакам да бидат дома и сами. Кога тие се среќни, тоа ми е најважно. Кога го родив третото дете и бев на интервју за работа со луѓе кои не ги познавав, морам да кажам дека тие беа мажи и немаа деца. Син ми Артур тогаш имаше три месеци и го однесов и него на интервјуто. Исто така, во животот искусив и работа како „нормална личност“, кога работев во училиште за филм. Но, сфатив дека сум подобар родител кога правам филмови. Кога снимам, сум најкул родител. Кога ја добивме ќерката, нашето прво дете, ја носевме секаде со нас. Немаше разделба, таа гледаше дека ова е мојата професија. Кинематографијата не е воопшто лесна, но е мошне вредна, оцени Лотман.
Снимателката Агнешка Селога, пак, кажа дека на еден сет во една прилика, некој ја прашал дали ѝ недостасува ќерка ѝ.
-Во тој момент јас сфатив дека сум заборавила дека имам ќерка. Го заборавив фактот дека сум мајка, низ смеа кажа Селига.
Кинематограферката Бизон кажа дека има две деца но дека се разделиле со партнерот.
-Во тој момент прашањето беше, дали да продолжам да се бавам со кинематографија. Решив да продолжам. Мораш да продолжиш и да веруваш во она што го правиш, иако знаеш дека не е лесно, рече таа.
Српската кинематограферка Бојана Андриќ кажа дека верува во менторството како дел од процесот на учење на оваа професија.
-Мојот професор кој има работено на 70 филмови, виде дека мојата енергија е комплетно внесена во филмот. Јас му кажав дека филмот е мојот живот и дека тоа е мојата определба, кажа Андриќ.
Модераторот Љума се осврна на фактот дека во Македонија е мал бројот на кинематограферки.
-Се надеваме дека промените ќе дојдат. Кај нас имаме две дипломирани кинематограферки, жал ми е да кажам дека една од нив никогаш не добила шанса да сними филм, рече тој.
Српската директорка на фотографија Андриќ, истакна дека од земјите во поранешна Југославија, Словенија нема ниту една жена кинематограферка, иста е ситуацијата и во Хрватска, во Босна и Херцеговина има две жени, но се телевизиски кинематограферки, во Србија има четири.
-Многу е сиромашна статистиката на Балканот, констатираше Андриќ.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Култура
Џез концерт на 30 јуни – Георги Шарески Трио во Сули ан

Во рамки на програмата на Скопско лето на 30 јуни (понеделник) во 20:30 часот во Сули ан (Стара Чаршија) ќе се одржи концерт на Георги Шарески Трио.
Организаторите велат дека овој концерт претставува извонредна интеркултурна музичка соработка, каде што триото на македонскиот гитарист и композитор Георги Шарески се обединува со врвниот јапонски тапанар Акира Накамура, како и со истакнатиот контрабасист Оливер Јосифовски. Настапот нуди динамична комбинација на автентични авторски композиции, ритмичка прецизност, импровизација и бесконечен џез грув.
Програмата опфаќа внимателно избрани композиции кои ја истражуваат границата помеѓу современиот џез и традиционалната музика, исполнета со енергија, спонтаност и иновативност. Ова е прво гостување на Акира Накамура во Македонија – музичар со светска кариера, кој има соработувано со имиња како Хироми Уехара, David Fiuczynski и BIGYUKI.
Билетите се продаваат по цена од 400 денари, и можат да се набават на влезот од Сули ан, на денот на настанот и онлајн преку платформата Купи карти: https://www.karti.com.mk/skopsko-leto.nspx.
Култура
Почна седмото издание на филмската ревија „Златна рамка“ – Денови на македонскиот филм

Во кино „Фросина“ во Младинскиот културен центар (МКЦ) во Скопје, вчера вечер се одржа свеченото отворање на седмото издание на филмската ревија „Златна рамка“ – Денови на македонскиот филм, кое оваа година се одржува во знакот на 75 години постоење на Друштвото на филмски работници на Македонија (ДФРМ).
Настанот на едно место обедини филмски уметници, претставници на институции и љубители на македонскиот филм, а воедно претставуваше и можност за одбележување на творештвото и работа на генерации творци. На свеченоста беа доделени и почесните награди „Златна Рамка“ на Јордан Симонов како истакнат филмски актер, на Роберт Јанкуловски за истакнат филмски автор и Алисија Ферро за истакнат филмски работник.
Во знак на длабока почит, ДФРМ постхумно додели плакети на седум истакнати филмски дејци кои дале неизмерен придонес во македонската кинематографија:
· Јован Бошковски – Прв претседател на ДФРМ, писател, филмски критичар, сценарист. Неговите дела како „Растрел“, „Бегалци“ и „Солунските атентатори“ се клучни за македонската литература и филм. Автор на сценаријата за „Солунските атентатори“ и „Под исто небо“, соработник на „Мементо“ и „Републиката во пламен“. Неговиот придонес е незаменлив во развојот на македонскиот филм.
· Кирил Билбиловски – Пионер на македонската кинематографија, еден од првите уметнички фотографи и филмски сниматели во Македонија. Неговото име стои и на првиот македонски игран филм „Фросина“, а во неговиот опус се вбројани преку 100 документарни и десетина играни филмови. Добитник на бројни награди за режија и камера, Кирил има оставено траен белег во историјата на македонскиот филм.
· Никола Лазаревски – Никица – Еден од најпознатите сценографи на македонската кинематографија, со над 50 филмски проекти. Познат по филмовите „Les cavaliers de l’orage“, „ Среќна Нова’49“ и „Пред дождот“. Уметник кој создаваше атмосфера и визуелен идентитет на македонскиот филм.
· Јордан Јаневски – Тон-снимател и тонски монтажер, дел од „Вардар филм“ од 1950 до 1991 година. Автор на звукот на преку 120 филмови, добитник на Златен медал Белград за најдобра тонска обработка за „Огнена бригада“. Професионалец со огромна посветеност и еден од клучните творци на македонската кинематографија.
· Делчо Михајлов – Македонски карикатурист, режисер и аниматор и директор на Фестивалот „Браќа Манаки“. Од рана возраст со карикатури и бројни изложби во
светот, автор на повеќе анимирани филмови, меѓу кои „Хомо Екраникус“. Неговиот придонес во визуелната уметност и филмот е непроценлив.
· Ѓорѓи Ѓорѓиевски – Џокер – Организатор, водач на снимање и незаменлив мајстор на „магијата на сетот“. Со речиси 60 години искуство, работел на голем број македонски и странски филмови.
· Милосав Крстевски – Ага – Светло-мајстор зад голем број култни филмови, меѓу кои и „Тетовирање“, „Среќна Нова ’49“ и „Тумба Маџари“. Неговиот труд создаде незаборавни атмосфери што ги красат македонските филмски остварувања.
Дополнително, ДФРМ се заблагодари и на три клучни партнери кои со својата поддршка оставиле траен белег врз развојот на македонската филмска уметност: Кинотека на Македонија – за долгогодишната посветеност на филмската култура и поддршка на ДФРМ во афирмирањето на македонскиот филм; Општина Битола – за негувањето на традицијата на Фестивалот „Браќа Манаки“ и придонесот кон филмот и препознатливиот културен идентитет на градот; и Агенцијата за филм на Северна Македонија – за континуираната поддршка во реализацијата на домашни филмски продукции и нови креативни проекти.
Настанот беше одбележан со емотивни моменти, аплаузи и пораки за континуитет, почит и заедничка мисија – да се чува, развива и споделува македонскиот филм со светот
Култура
Со концерт на „Леб и сол“ почна Битолското културно лето

Со концерт на „Леб и сол“ во античкиот локалитет Хераклеја, синоќа беше отворено 17 издание на Битолското културно лето. Фестивалот го отвори градоначалникот на општина Битола, Тони Коњановски, потенцирајќи дека БИТ ФЕСТ е фестивал кој ја слави Битола како град на културата, уметноста и традицијата.
„Годинава сме особено горди што фестивалот продолжува да расте, што имаме добра програма и што заедно со уметниците, институциите, но и со секој од вас, ја негуваме убавината на уметноста, затоа што таа е најголемата вредност што можеме да ѝ ја даруваме на нашата Битола“, рече тој.
Коњановски најави дека фестивалските настани ќе траат сè до 31 август.
„И оваа година, ќе имаме содржини проткаени во традиционалните манифестации кои се дел од нашата годишна програма за култура, како: Битола отворен град, Илинденски денови, Битолино, Локум фест, но и многу други настани поврзани со јубилеи на наши домашни изведувачи, како што е вечерашниот настан, настанот на Стефанија мјузик ворлд, групата Гром, но и музички спектакл од светски ранг како што ќе биде гостувањето на еден од највлијателните DJ артисти – Армин ван Бурен“, рече градоначалникот Коњановски во своето обраќање пред публиката, по што следуваше концертот на „Леб и сол“, со кој групата го означи почетокот на БИТ ФЕСТ и ја започна турнејата по повод одбележувањето на 50-годишниот јубилеј на музичката сцена.
Културното лето во Битола има континуитет повеќе од 48 години. Од некогашните Хераклејски вечери, во 2006 година, организацијата на културното лето ја презема Општина Битола, а овој настан се трансформира во препознатливиот битолски фестивал — БИТ ФЕСТ, кој во текот на летниот период, значително го збогатува културниот живот во градот.