Култура
Деветтиот филозофски филмски фестивал отворен со „Небото над Берлин“

Вчеравечер во Кинотеката на Северна Македонија со култниот „Небо над Берлин“ свечено беше отворен 9. Филозофски филмски фестивал.
На почетокот публиката во Кинотеката го слушна и виде маестралниот медитативен аудиовизуелен перформанс на Post Global Trio (Тони Димитров, Димитар Додовски и Мартин Георгиевски). Директорката на Фестивалот, Ана Дишлиеска-Митова, го прогласи Фестивалот за отворен со укажување на „способноста или одговорноста на филмот, но и на филозофијата, да ги покажат работите онакви како што се, но и да го спасат нивното постоење“. Специјален гостин на вечерта беше раководителот на Музејот на Југословенската кинотека во Белград, Марјан Вујовиќ, кој по проекцијата на Вендерсовото ремек-дело, говореше на тема: „Патувањето како потрага по нашиот идентитет“ по што следуваше интересна отворена дискусија со присутната публика. За голема радост на почитувачите на делото на Вендерс, „Небото над Берлин“ го означи само почетокот на ретроспективата, во чии рамки ќе бидат прикажани уште четири филма кон крајот на месецот (27-30 мај).
Ретроспективата на Вим Вендерс се организира во соработка со Гете-институтот Скопје и е инспирана од книгата „Замислување на мирот: дијалог за перцепцијата“ (од Вим Вендерс и Мери Зурнази), чиј македонски превод во издание на Филозофското друштво на Македонија ќе излезе по Фестивалот.
Денес, на вториот ден од Фестивалот, публиката во Кинотеката на Северна Македонија ќе може да ужива во три настани. Најпрвин во 18.30 часот, во делот од ревијалната програма „Филм – филозофија“, ќе биде прикажан унгарскиот добитник на „Златната мечка“ на Берлинскиот филмски фестивал во 2017 година, „За телото и душата“ од Илдико Ењеди. Филмот ја тематизира ониричната средба на двајца интроверти, односно необичниот феномен на споделување ист сон и сите метафизички и практички последици од тоа. Можно ли е тоа да е знак на неочекувана среќа или е само активатор на исконскиот страв од опскурното? По проекцијата за филмот, публиката на дијалог ќе ја поттикне академик Катица Ќулавкова со своето проседе: „Интимната комуникација меѓу телото и душата“.
Во 21.30 ќе биде прикажан првиот филм од компетитивната програма за долгометражни филмови, годинешниот грузиски кандидат за „Оскар“, „Наме“, од Заза Калваши. Филмот претставува лирска приказна за конфликтот меѓу традиционалното и модерното, митолошкото и рационалното, испредена среде чудото на водата. Во ракописот на Калваши е видливо едно креативно ехо на великиот Тарковски и неговиот медитативен мистицизам. Најтопли препораки за тивко силниот „Наме“.
Денот во Кинотеката ќе заврши со филозофски медитации, односно со аудиовизуелниот перформанс на Post Global Trio (23.15). Вчерашното патување на тројцата креативци на отворањето на Фестивалот низ далечни предели и суптилни звучни сцени и пејзажи, вечерва ќе продолжи по врволиците на потрагата по себеси зад заборавот, што ни го ујдисува модерниот ритам на живеење. Неопходен е излез зад хоризонтот на познатото за да се пронајдеме во напознатото! Post Global Trio, едноставно, е искуство што не смее да се пропушти.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Култура
Во Москва излезе „Пиреj“ од Петре М. Андреевски

Романот „Пиреj“ излезе од печат во Москва на инициjатива на Олга Панкина, познат популаризатор на македонските културни вредности во Русија. Таа го преведе уште во 2008 година, го обjави издавачката куќа „Феникс“, Скопjе. Како што обjаснува Панкина, романот на руски веднаш предизвика интерес каj публиката, но сепак книгата не можеше да допре до широк круг рускоjазични читатели. Сметаjќи го романот на основоположникот на современата македонска проза Петре М. Андреевски за ремек дело, таа си постави за задача да го преобjави во Москва.
Оваа година идеjата jа поддржа Центарот за книга „Рудомино“ со коj Олга Панкина плодно соработува веќе петнаесет години (Центарот за книга има обjавено творби на над 20 македонски автори).
Ова издание на „Пиреj“ е многу квалитетно (368 страни, тврд повез) и изгледа современо. На корицата има фрагмент од сликата „Стара куќа“ на Олга Панкина. Блескав предговор за книгата напиша Венко Андоновски, коj даде за руска читателска публика основни информации за историјата која е заднина на личната драма на едно македонско семејство од почетокот на ХХ век, семејството на Јон и Велика, jа подвлече актуелноста на романот и го нарече како најголем македонски бестселер на сите времиња.
Тукушто обjавениот роман веќе заживее своj книжевен живот – почна да стекнува читатели. Минатата недела, од 3 до 7 jуни, беше презентиран на Саемот на книга на Црвениот плоштад во Москва на штандот на издавачот Центар за книга „Рудомино“.
Култура
Со концерт на „Леб и сол“ на 𝟤𝟨 јуни започнува „Бит фест“

Со концерт на македонската музичката група „Леб и сол“, на 26-ти јуни, во античкиот локалитет „Хераклеја“, ќе започне 17. издание на Битолското културно лето. На денешната прес-конференција, градоначалникот на општина Битола, Тони Коњановски, информираше дека „БИТ ФЕСТ“ оваа година ќе трае до 31 август и ќе содржи културни содржини кои ќе бидат вистинска атракција за битолчани, но и добра можност за поттикнување на културниот туризам во градот.
„Програмата ќе се реализира во соработка со КИЦ и националните установи од културата, но и со учество на голем број домашни изведувачи, уметници и културни работници кои ќе претстават доста интересни одржини за сите возрасти. Целосната програма ќе биде објавена во следните 10 дена, кога ќе имаме и точно заокружена рамка на планираниот буџет за културните содржини ова лето, вклучувајќи ги сите манифестации за кои имаме обезбедено финансиска поддршка како општина, а ќе бидат дел од културните содржини кои ќе се реализираат во градот ова лето.
Традиционални манифестации, како: Битола отворен град, Локум фест, Парко – фестивал, Илинденски денови, Битолино – Детски театарски фестивал, Мјузикленд, Фестивал на староградска музика, Широк сокак во бело, исто така се дел од БИТ ФЕСТ.
На 3 август, Битола ќе биде домаќин на еден од најголемите музички настани во историјата на градот. На Градскиот стадион „Петар Милошевски“ ќе настапи светската музичка ѕвезда и еден од највлијателните DJ артисти на сите времиња – Армин ван Бурен. За овој настан општината го обезбедува просторот и потребната логистичка поддршка“, изјави градоначалникот на општина Битола, Тони Коњановски.
Директорот на ЈОУ КИЦ, Благојче Божиновски, истакна дека и оваа година КИЦ е значаен партнер на општината, како во подготовката на програмските содржини, така и во обезбедување на логистичка поддршка во реализацијата на програмата.
На денешната прес конференција присуствуваа и членовите на групата „Леб и сол“, кои најавија дека од Битола го започнуваат одбележувањето на големиот јубилеј 50 годишнината од постоењето и активното работење на групата.
„Ви благодариме Битола. Ни давате верба во живот, дека она што сме го правеле во изминатите 50 години, вредело и оставило трага во нашата меморија и во нашата музичка историја. Тоа е нешто што длабоко во душата секој го посакува: да биде почитуван и сакан, затоа што чувствувам дека онаа моја искреност и желба со која сме го работеле сето ова и вербата дека хармонијата во музиката може да се пренесе и во хармонијата на живеењето има некој што знае да го почитува и ќе го чуваме и ќе го оставиме за следните поколенија. Ова е само една алка во нашата историја, која покажува дека сме постоеле и ќе постоиме понатаму. Само искрено со верба во животот и љубовта и со полно срце можеме да ги поделиме вековните вредности. Ви благодариме многу и ќе се обидеме да бидеме квалитетни како и секогаш“, велат од „Леб и сол“ и најавуваат прекрасен концерт на 26 јуни во Хераклеја.
Култура
Романот „Три Марии“ од Оливера Ќорвезироска, добитник на Рациновото признание за 2025 година

Романот-басма на писателката Оливера Ќорвезироска, „Три Марии“ (Арс Либрис, дел од Арс Ламина – публикации), кој излезе од печат во март оваа година и чијашто промоција го отвори второто издание на фестивалот за литература и општа култура „Видик“, е годинашниот добитник на наградата Рациново признание, што ја доделува општината Велес во рамките на манифестацијата Рацинови средби. Свеченото доделување на наградата ќе се одржи на 12 јуни (четврток), на отворањето на 62. издание на Рациновите средби во Велес.
„Три Марии“ е внимателно осмислен омаж на Славко Јаневски, којшто не е класична посвета, ниту римејк на конкретно дело. Романот содржи три самостојни приказни за три различни жени кои носат исто име – Марија и кои сакаат да ги напуштат моментните животи поради грешна љубов. Своја или туѓа.
Иако станува збор за современ роман од нашево време и од нашиов микропростор (Скопје), во него има етнообичаи од североисточна Македонија: китење младоженец со пари, погребување мртовец со кукла… како и свадбарско „мавиле“ од велешкиот крај. Фолклористичките обичаи, верувањата и суеверијата, црните судбини, фатуми и карасевди се мотиви што во извесна смисла го „оправдуваат“ поднасловот роман-басма.
На корицата на романот е употребен детаљ од сликата „Бош“ од Славко Јаневски, а дизајнот е дело на Марко Трпески.
Оливера Ќорвезироска (1965, Куманово) е авторка на следните книги: „Трети кат“ и „Високите бели“ (поезија); „Кифличката Мирна“ и „Мојот брат од тринаесеттиот кат“ (романи за деца); „Дедо Миле“ (сликовница); „Отвораат ли сништата работа“, „Еден Текст и една жена“ и „На полпат“ (критика и есеистика); „Заклученото тело на Лу“, „Аб’т“ и „Три Марии“ (романи за возрасни); „Страдањата на младиот лектор“, „(С)плетени раскази“, „Две перници“, „(Со)шиени раскази“, „Новелички без шеќер“, „Улиците што ги нема“ и „Престапни години“ (раскази за возрасни). Застапена е во дваесетина антологии на современиот македонски расказ, објавени дома и во странство. Нејзините раскази се преведувани на англиски, француски, унгарски, албански, чешки, српски, бугарски, словенечки, полски, руски, германски и грчки јазик.
Ќорвезироска е повеќекратен добитник на значајни награди за расказ во Македонија, а за „(С)плетени раскази“ во 2003 година ја има добиено наградата за најдобра проза на Друштвото на писателите на Македонија „Стале Попов“. Член е на ДПМ и на Македонскиот ПЕН-центар.