Култура
Ден на независната театарска сцена на 57. „Воjдан Чернодрински“
Три претстави од независната сцена, една дипломска претстава и промоција на книга ќе бидат на програмата на третиот фестивалски ден на „Војдан Чернодрински“ во Прилеп. Во 11часот ќе биде проморана книгата „Две интерактивни драми“ од Милорад Павиќ, во превод на Марио Стојаноски. За книгата ќе зборуваат драматургот Лидија Митоска-Ѓорѓиевска, актерот Томислав Давидовски и преведувачот Марио Стојаноски.
Еден час подоцна ќе продолжат разговорите на тркалезната маса, денес со екипата на претставата „Мистерија Буфо“ на Театарот „Војдан Чернодрински“ од Прилеп, која синоќа доби стоечки аплаузи од публиката. Во 17 часот ќе гостува „Под.готвено“ во режија на Дејан Спасовиќ, а продукција на „Ракатрак.“ во „Монарка гастробар“.
Во претставата играат Слаѓана Вујошевиќ, Биљана Драгичевиќ-Пројковска и Нина Елсезер. Претставата е работна според текстови на: Едвард Олби, Ѓоко Здравески и Елизабета Баковска. За сценографијата се погрижи Мартин Манев. Костимите се на Емилија Ивановска Атанасовска. Во 19 часот на сцената на Центарот за култура „Марко Цепенков“ ќе гостува Мировна акција со претставата „Заминувања“, колективно авторство во режија на Драгана Гунин. Четири актерки, два јазици, иста болка е можеби наједноставното објаснување на оваа претстава. Сместена во еден меѓупростор меѓу минатото и сегашноста, „распната“ меѓу личното и туѓото, претставата комуницира со публиката на неколку нивоа. Улогите ги толкуваат: Емилија Мицевска, Мелика Кастрати, Симона Димковска, Афродита Џафери. Во 20 часот ќе гостува „Театар за сите“ со претставата „Скопјани“ во режија на Милош Б. Андоновски во ресторанот „Македонска куќа“.
Станува збор за колективно авторство и драматизација на раскази од збирката „Улиците што ги нема“ на Оливера Ќорвезироска. Улогите ги играат: Ангела Стојановска, Филип Христовски, Нина Елзесер, Виктор Велевски, Јанка Лефкова, Христијан Поп-Симонов, Ангела Стојановска. Претставата е резултат на истражувачки и експериментален процес во кој актерската екипа, разработувајќи ги расказите на Оливера Ќорвезироска, споделува и лични приказни, доживувања и искуства од градот Скопје; ги преиспитува и ги бара одликите на денешните скопјани и духот на денешно Скопје. Еден час подоцна во театарот ќе биде изведена дипломска претстава на студентите од
Факултетот за драмски уметности од Скопје со претставата „Сакатиот од Инишман“ од Мартин Мекдона. Во претставата игра класата на проф. м-р Мими Таневска-Србиновска и асс. м-р Ангелчо Илиевски. На вториот фестивалски ден беше отворена првата тркалезна маса на која учествуваа актерите Васил Зафирчев, Исидор Јованоски, драматургот Сашо Димоски и композиторот Сашко Костов, кои се дел од тимот на претставата „Нема струја за електричниот стол“.
Плодна дискусија и интересни прашања произлегоа од присутните, од членовите на жирито на фестивалот, од режисери, новинари, критичари. Модератор на дискусијата беше Јована Ѓорѓиовска од Гледај.мк. За учесниците на тркалезната маса оваа дуодрама е суров судир со стварноста. Исидор Јованоски, актер во претставата рече дека многу помага што се слушавме и се разбиравме.
-Тоа нѝ дава и да се радуваме на играта и влијае на креацијата во претставата. А тоа е најбитно, зашто ако не уживаш, ако не се радуваш и ако не креираш како актер, тогаш нема да се унапредиш себе си. За актерот Васил Зафирчев, дуодрамата е исклучително тежок жанр. -Дуодрамата е како да игра еден актер, особено во овој тип на драматургија која се занимава со лцето и наличјето на иста паричка. Пратично е еден ист човек, зашто станува збор за две спротивставени страни на секој од нас. Ние во животот многу лесно осудуваме осуденик или жртва, и многу лесно пресудуваме. Претставата буди интроперспективен процес и секој гледач се бара себе си. Театарот е за да отвори прашања, а не да нуди одговори, рече Зафирчев.
Композиторот и изведувач на музиката во живо во претставата Сашко Костов смета дека тоа го означува третиот актер во претставата. -Создавањето музика во живо е многу добра работа за претставата. Особено што и актерот, во секоја избедба има различен ритам на работа, па музиката го следи тоа. Тоа мене ме правеше буден во целата претстава, и навистина е големнапор, рече Костов.На разговорите на тркалезната маса стигнаа коментари со пофалби за изведените сегменти во претставата на сите чинители. Димоски се осврна на драмата на Александар Секулов, водечки автор во Бугарија, а избедбата во Велес беше трето поставување по премиерата во Бугарија и САД. Театарот од Прилеп ја одушеви публиката со изведбата на „Мистерија Буфо“ според Дарио Фо, во режија на Андреј Цветановски. Полно гледалиште во матичниот театар уште еднаш ја докажа поддршката што овој ансамбл ја има од својата публика. Претходно, во кафе барот „Лувр“, актерката Ангела Стојановска ја изведе својата претстава „Срам“ во продукција на „Тииит.Инк.“. Одлична дискусија се разви по изведбата на претставата. Во фоајето на Центарот за култура беше и официјално отворена изложбата на костимографот Благој Мицевски. Тој со изложбата одбележа и три децении од своето учество на фестивалот „Војдан Чернодрински“, каде има освоено дури 14 награди, од 15 претстави. Гостин на фестивалот на вториот ден беше и јапонскиот амбасадор во земјава, н. е Оцука Казуја, кој заедно со директорката на фестивалот, Ана Стојаноска ја погледнаа изложбата на стари фестивалски фотографии, се дружеше со скомрахите и живите статуи, а присуствуваше и на отворањето на изложбата на Благој Мицевски.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Култура
(Видео) До понеделник е гласањето за „Силјан“ за престижната „Cinema eye honors audience award“
Ексклузивно, еден од водечките светски филмски медиуми, IndieWire, го објави новиот трејлер за филмот, опишувајќи го како „најубавиот документарец на годината“ и ги повика гледачите од целиот свет да гласаат за него во рамки на престижната награда Cinema Eye Honors Audience Choice Award.
Линк за гласање: https://cinemaeyehonors.com/audience-choice-voting/
Меѓународен успех и признанија
Филмот ја имаше својата светска премиера на Филмскиот фестивал во Венеција 2025 година, каде што доби извонредни критики и беше наречен „триумф“ и „чудо над чудата“. „Приказната за Силијан“ се издвојува како едно од најзначајните документарни остварувања во пресрет на оскаровската сезона, а наскоро ќе биде прикажан во киносалите низ светот под дистрибуција на National Geographic.
Критичарите за филмот
Познатиот филмски критичар Кристијан Блауелт во својата рецензија за IndieWire напиша: „Приказната за Силијан е без сомнение најубавиот документарен филм на годината. Внимателно изработен, човечен и поетски приказ на односот меѓу еден постар човек и штркот кој му станува пријател и спасител.“ Филмот ја следи приказната за Никола, човек кој се обидува да ја одржи семејната фарма откако неговото семејство заминува во потрага по посигурна егзистенција. Во момент на осаменост, штркот кој случајно се појавува му станува придружник, пријател и симбол на надеж. Приказната е вистинита и неодоливо потсетува на старата македонска народна легенда за залутаниот син кој се враќа кај својот татко откако се претвора во штрк.
Процесот на создавање
Режисерката Тамара Котевска ја следи семејната приказна на Никола повеќе од година и пол пред да се појави штркот. Првично планира да сними документарен филм за последиците на конзумеризмот и глобализацијата врз миграциите, кај луѓето и кај нејзините омилени штркови. Но, животот на ова семејство неочекувано почнал да ја пресликува уметноста, претворајќи ја нивната реалност во современ мит за поврзаноста меѓу човекот и природата. Резултатот е поетско и длабоко човечко сведоштво за вечноста и за тоа како древните митови содржат вистини што остануваат значајни низ вековите.
Кампања за Оскар и американска турнеја
Тамара Котевска во моментов е на американска турнеја во рамките на кампањата за Оскар, а пред неколку дена настапи меѓу режисерите на десетте најдобри документарни филмови на годината во престижната селекција на The Hollywood Reporter на фестивалот во Савана, Вирџинија. Турата продолжува, а јавноста ќе има можност да ја следи преку медиумите и официјалните канали на филмот.
Култура
„Јон Вардар против Галаксијата“ со белгиска премиера во Бриж
Анимираната научно-фантастична комедија „Јон Вардар против Галаксијата“ на Гоце Цветановски денес има белгиска премиера на Razor Reel Flanders Film Festival во Бриж. Фестивалот е дел од Мелиес организацијата — европска мрежа на филмски фестивали посветени на фантастичниот филм, именувана по пионерот на кинематографијата Жорж Мелиес, француски режисер кој уште на почетокот на 20 век ги постави темелите на филмската фантазија и специјалните ефекти со класични дела како „Патување на Месечината“ (1902).
![]()
Основан во 2008 година, Razor Reel е препознатлив по својата посветеност на фантастиката, хоророт, анимацијата и независниот филм, промовирајќи авторски дела што ги поместуваат границите на жанрот.
Режисерот Гоце Цветановски вели: „Октомври беше многу активен за Јон Вардар: имавме десет фестивалски прикажувања, меѓу кои премиери во Тајван, Австралија, Турција, Канада, Германија, и мило ми е што ритамот не успорува ни во ноември. Наскоро ќе објавиме уште возбудливи новости.“
Филмот е во сценарио и режија на Гоце Цветановски, арт директор е Михајло Димитриевски – Тхе Мичо, продуцент е Алан Кастиљо, а главните улоги ги толкуваат Жарко Димоски, Емилија Мицевска и Дамјан Цветановски.
Култура
Oбјавен романот „За мајките се’ најдобро“ на хрватската писателка, Сања Пилиќ
„Македоника литера“ неодамна го објави романот за млади „За мајките сè најдобро“ на познатата и најчитаната хрватска писателка за деца Сања Пилиќ. Ова е нејзиниот прв роман, првпат објавен во 1990 година, за кого ја доби книжевната награда „Григор Витез“ и долг период е задолжителна лектира во основното образование во Хрватска.
Овој роман зборува за проблемите на пишувањето, за техниката, ликовите, заплетот, но и за животот на писателот, за неговиот социјален и финансиски статус и за проблемот на усогласување на пишувањето како професија и за семејниот живот. Зборува за мајчинството, но од перспектива на мајка која чувствува дека прерано пораснала и дека нејзиниот „возрасен“ живот ѝ забранува многу работи за кои копнее. Тоа се некои детски желби и фантазии, но и време за себе и за сопствените интереси.
Романот зборува и за семејното секојдневие, за обичните мајчински проблеми, за готвењето ручек, детските игри и проблеми, брачните врски и пријателствата. Сепак, сè е раскажано од перспектива на мајката која, како и сите други, има свои индивидуални потреби, проблеми и соништа што се во спротивност со нејзиниот мајчински идентитет.
„За мајките сè најдобро“ нема силен заплет, што значи дека во преден план не се заплетите, интригите и општите настани, туку романот е многу „разигран“ и непредвидлив, но не толку поради настаните во него, колку поради начинот на кој е напишан. Писателката често си игра со зборови, како на пример во следните реченици: „Лицемерите не се мерачи на лицето…“, „Валдемар има полутетка. Затоа тој ја полуслуша“… Таа, исто така, измислува свои зборови, користи сленг изрази, си игра со поговорки, со правопис и пишување со големи букви, со графички приказ или со празниот простор на страницата.
Сања Пилиќ (1954 година, Сплит, Хрватска) дипломирала на Факултетот за применети уметности, отсек фотографија. Работела како фотограф, трик-снимател и колорист на цртани филмови. Живее и работи во Загреб.
Објавила повеќе од осумдесет книги, вклучувајќи сликовници, книги за деца и млади и книги за возрасни. Добила бројни награди и признанија за својата работа. Неколку нејзини книги се задолжителна лектира за основните училишта, меѓу кои и овој роман, а повеќе наслови се толку популарни што се објавени во повеќе од десетина изданија.
Нејзини најпознати дела се: „За мајките сè најдобро“, „Немам време“, „Трошки од дневната соба“, „Па, не ми е жал“, „Женски песни“, „Фактор на успех“, „Мала торба, голема слобода“, „Ми одиш на нерви!“, „Се гледаме на Фејсбук!“ и други. За своите дела добила повеќе награди и признанија. Освоила над дваесет награди, а номинирана е за двете највисоки меѓународни награди за книжевност за деца „Ханс Кристијан Андерсен“ и Меморијалната награда Астрид Линдгрен (АЛМА).
Нејзини книги и текстови се преведени на повеќе јазици, а ова е втора нејзина книга на македонски јазик, по „Баш сум хепи!“, книга со куси раскази, исто така во издание на „Македоника литера“.
Сања Пилиќ (1954) е автор на повеќе од седумдесет книги, меѓу кои сликовници, книги за деца и за млади и книги за возрасни. На списокот на задолжителни лектири за основните училишта во Хрватска има повеќе наслови, а повеќето од нив се публикувани по десетина изданија. Нејзини најпознати дела се: „Сè најдобро за мајките“, „Немам време“, „Трошки од дневната соба“, „Е, баш не ми е жал“, „Женски песни“, „Фактор за успех “, „Мала торба, голема слобода“ „Ми одиш на нерви!“, „Се гледаме на Фејсбук!“, „Баш сум хепи!“ и многу други.
Добитничка е на дваесетина награди и е номинирана за меѓународната награда „Ханс Кристијан Андерсен“ за 2024 година, како и за наградата АЛМА (Astrid Lindgren Memorial Award) за 2024 година.
Нејзини текстови се преведени на словенечки, англиски, германски, холандски, италијански и унгарски. Нејзини книги се преведени на словенечки, бугарски и албански јазик. „Баш сум хепи!“ е прва нејзина книга објавена на македонски јазик. Дипломирала на Факултетот за применета уметност, отсек фотографија. Работела како фотограф, снимател на кинематографски ефекти и сликар на сцени за цртани филмови. Живее и работи во Загреб.

