Култура
Доделени наградите „4 Ноември“ и перформансот „Битола бабам Битола“ по повод денот на ослободување на градот
По повод Денот на ослободувањето на градот, на посебна свеченост во Народниот театар во Битола, беа доделени четвртоноемвриските награди, согласно донесената одлука на Управниот одбор на Фондот за наградата „4-ти Ноември“. Свеченоста започна со проекција на краткото видео „Битола во срцето“ и македонската химна, во изведба на Игор Дурловски.
Општинската награда „4 Ноември“ за животно дело за 2022 година, ја додели градоначалникот на општина Битола, Тони Коњановски, на ПЕТАР СТАВРЕВ – просветен работник, новинар, фотограф, фото-репортер, документарист, ТВ – репортер, уредник, автор, хроничар на градот Битола, репрезент на Битола и урбана личност без која не може да се замисли животот на Широк Сокак. Наградата се доделува заради големи достигнувања од областа на новинарството, реализирани неверојатни проекти, интервјуа со голем број значајни личности, а меѓу нив како најзначаен е Милтон Манаки, а како новинар пишувал текстови за бројни весници. Голем придонес има и во областа на фото документирањето на настани, места и личности на Битола. Автор е на повеќе монографии, каталози, проспекти, на повеќе од 300 документарни филмови, добитник на наградите „Златна плакета“ и наградата од фестивалот „Камера 300“.
Петар Ставрев е и планинар кој го има искачено Монт Блант, а ги има искачено и највисоките балкански врвови. Дури и во 2022 година на 81 годишна возраст има реализирано повеќе проекти: издавање на написи, организирање на фото изложби, коавтор е на монографијата „76 години позитивни активности“, продолжи и со издавање на весникот „Занаетчија“ и весникот „Пензионер плус“, традиционално го фотодокументираше Интернационалниот фестивал на филмската камера „Браќа Манаки“, „Битфест“, „Илинденски денови“ и сите останати настани од областа на спортот и културата во Битола.
Општинските награди „4 Ноември“ за 2022 година, ги додели Претседателката на Управниот одбор и претседател на Советот на општина Битола, Габриела Илиевска на Благој Мицевски, Оливера Наковска Бикова, Сефедин Бајрамов, Божидар Божиновски (Моџо Калингтон), Д-р Маријан Бошевски.
Благој Мицевски, едногодишната награда ја доби, заради значајни постигнувања во областа на културата и уметноста. Во постковид година уметникот, реализирал исклучително многу проекти кои покрај личната афирмација го афирмираат и градот Битола и државата. Изработил костими за следните претстави: „Идиот“, „Антигона“, „Цар Едип“, „Големиот Диктатор“, „Артуро Уи“ и „Хандке проект“. Избран е за насловен доцент на „Универзитетот Гоце Делчев“ во Штип каде предава историја на костим и сценографија. Познат локален патриот, несебично поддржувал многу иницијативи и здруженија и скоро секогаш присутен на културните настани од секаков вид.
Оливера Наковска Бикова е наградена заради достигнувања во областа на спортот, постигнати резултати на меѓународната спортска сцена, за што е наградена со орден од Претседателот на Република Македонија, Стево Пендаровски. Во меѓународната кариера учествувала на повеќе Параолимписки игри, во 2004 има освоено 6 место, во 2008 освоено 5 место, во 2012 освоено 1 место, 2016 освоено 4 место и 2020 освоено 6 место. Исто така, има освоено повеќе од 50 медали на Светски првенства, Европски првенства, Светски купови и други Меѓународни првенства. Во име на наградената, наградата и беше врачена на нејзината ќерка.
Сефедин Бајрамов, е награден заради достигнувања во областа на музиката, интерпретатор на голем број песни и мелодии, постигнат посебен успех со исполнувањето на песната посветена на Ајри Демировски „Снагата ми е во Станбола, душата во Битола“. Во неговата 50 годишна кариера, Сефедин Бајрамов исполнува композиции од многу автори на музика, учествувал на бројни фестивали, манифестации од ревијален и хуманитарен карактер и добитник е на голем број на дипломи, признанија, благодарници.
Моџо Калингтон (БОЖИДАР БОЖИНОВСКИ), е награден заради достигнувања во областа на литературата со неговото дело „Уништување“. Препознатлив по популарната комична емисија „Фчерашни новости“, работел како сценарист на серијата „Преспав“, автор на книгите „Аутопсија на љубовта“, „Денот кога не се разбудив“ и „Уништување“.
Доктор Марјан Бошевски, е награден заради достигнувања во областа на медицината. Завршил студии по интерна медицина односно кардиологија на Медицинскиот факултет Скопје, едукација за васкуларен ултразвук во Универзитетската болница во Гент, Бостонскиот универзитетски медицински центар, за тромбоза во клиниката Мајо, Рочестер и ехокардиографија во UCLA, Лос Анџелес и Медицинскиот универзитет во Виена. Вработен е во УК за кардиологија, бил раководител на Васкуларна лабараторија, моментално е во Одделението за воспалителни заболувања. Член е на уреднички одбори на прилози на МАНУ и Архиви на јавно здравје, член на работни групи за тромбоза, аорта и периферна васкуларна болест, полноправен член е на Европската академија на науки и уметност. Во моментот е претседател на Македонското здружение по кардиологија. Во 2021 и 2022 имал значајна публистика. Во име на наградениот, заради негови обврски оваа вечер, наградата ја прими негов претставник.
Манифестацијата по повод доделувањето на наградите, во преполната сала на Народниот театар продолжи со музичко – сценскиот перформанс „Битола Бабам Битола“, во режија на Дејан Пројковски и музика на Оливер Јосифовски и Љубојна. Низ перформансот, присутните се потсетија на минатото на Битола, прошетаа низ битолските маала, детските игри, потсетувајќи се на значајните имиња од градската историја, како љубовната приказна на Кемал Ататурк и Елени Каринте, на делата на браќата Манаки, на Димитар Илиевски Мурато, Јонче Христовски, Ацо Стефановски…Пајтоните, шансоните и серенадите, традицијата на пиење кафе на Широк Сокак, беа неизоставен дел од перформансот одигран низ професионалната актерска игра на Петар Мирчевски, Огнен Дранговски, Васко Мавровски, Петар Горко, Никола Стефанов, придружувани од КУД „Илинден“ и песната на Вера Милошевска и „Љубојна“.
Во градот на ракометот кој одбележува 78 години од ослободувањето, „Битола Бабам Битола“, преку „радио преносот“ на Димче Миновски, ги врати сеќавањата на „Лемго“, на Пеце и Златко Димитровски, на Борец…
Со громогласен аплауз, публиката ги поздрави сите учесници во перформансот, раскажувајќи дека во Битола, одамна не се случил ваков настан, за кој впечатоците долго ќе се раскажуваат.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Култура
Во Чифте амам се отвора ретроспективната изложба „Рефлексии“ посветена на Ратка и Димче Протугер
Атриум го најавува отворањето на ретроспективната мултимедијална изложба насловена „Рефлексии“, во Националната галерија – Чифте амам, на 20 декември, со почеток во 19 часот. Изложбата нуди продлабочен поглед кон животот и творештвото на непокорните брачни другари – партизанката и авторка Ратка Ковачева Протугер и ликовниот уметник Димче Протугер.
Од уметничката продукција посочуваат дека изминатата година реализирале истражувачки и продукциски процес со цел да ја споделат слоевитоста на наследството што Ратка и Димче, како припадници на една будна генерација, им го оставиле на сите нас.
Историчарката на уметност и кураторка Јованка Попова, за изложбата напиша:
„(…) Во меѓусебните траектории на Ратка и Димче Протугер се открива двојство кое не може да се сведе само на биографија. Нивниот животен и уметнички пат се одвива како паралелен запис на две форми на отпор: борбата за политичка слобода и борбата за уметничка автономија.
Ратка, партизанка и активистка, учествува во материјалната и моралната изградба на слободата – онаа што се освојува со чин, со движење, со колективна жртва.
Димче, сликар и педагог, ја практикува слободата како метод: како постојано отфрлање на догмата, на дисциплинарниот код на социјалистичкиот реализам, на стереотипот на уметникот како идеолошко знаме.“
Од Атриум, покрај поканата за заедничко чествување на делото на Ратка и Димче Протугер, во сабота, со почеток во 19 часот, во Чифте амам, упатуваат и огромна благодарност до блиските семејства, потомците и пријателите кои придонеле за реализацијата на изложбата: Милчо Протугер со семејството, Невенка Протугер со семејството, Воденка Протугер Тошевска со семејството, Брезица Тошевска, Росица Тошевска, Владимир Лазаревски со семејството, Мила Протугер со семејството, Илија Трајковски со семејството, Камелија Пророчиќ, Стефан Миновски, Јованка Попова и Соња Абаџиева Димитрова.
Истражувачки тим:
Ива Рајчевска, Дино Чупевски, Матеј Лазаревски
Проектен тим:
Дино Чупевски, Ива Рајчевска, Веда Ивановска, Деспина Ралевска
Авторки на текстови во публикацијата:
Јованка Попова, Соња Абаџиева Димитрова, Воденка Протугер Тошевска
Одговорна уредничка на публикацијата:
Ива Рајчевска
Соработничка во уредништвото на публикацијата:
Веда Ивановска
Дизајнерка на постер:
Ива Јованова
Фотографија:
Александра Костадиновска
Видео:
Исток Чаповски
Проектот е поддржан од Министерството за култура и туризам на Република Македонија и Контура, на чии претставници им се заблагодаруваме за придонесот и поддршката.
Изложбата ќе биде отворена до 27 декември.
Култура
„Лилјакот“ од Јохан Штраус II на сцената на МОБ на 23 и 26 декември
Во празничниот декемвриски репертоар, Националната опера и балет најавува две изведби на оперетата „Лилјакот“ од Јохан Штраус II, кои ќе се одржат на 23 и 26 декември 2025 година со почеток во 19.30 часот. Ова ремек-дело, кое ја освои публиката уште со својата премиера, повторно ќе блесне на големата сцена на МОБ.
Диригент на изведбите е Бисера Чадловска, режијата е на Љупка Јакимовска, сценографијата на Марија Ветероска, костимографијата на Марија Пупучевска, кореограф е Саша Евтимова, хор мајстор е Јасмина Ѓоргеска, а концерт мајстор е Климент Тодороски, светло-дизајн е Милчо Александров.
Во солистичката екипа на настапуваат: Васко Здравков, Јане Дунимаглоски(23.12.) / Благој Нацоски(26.12.), Биљана Јосифов, Нада Талевска, Соња Пендовска Мадевска, Драган Ампов, Христијан Антовски, Марјан Николовски, Александра Лазаровска Василевски, Тихомир Јакимовски, заедно со хорот, оркестарот и балетскиот ансамбл на МОБ.
„Лилјакот“ е ремек-дело на „кралот на валцерите“ Јохан Штраус II, создадено во 1874 година. Оваа брилијантна оперета претставува маестрална комбинација на љубовни интриги, недоразбирања и комични ситуации, сместени во блескавиот виенски свет на валцери, балови и маскенбали. Штраус со својата непресушна музичка инвентивност и елегантна оркестрација создава партитура исполнета со валцери и арии кои зрачат со духовитост, шарм и живост. „Лилјакот“ е вистинска прослава на радоста, убавината и ведрината на животот – дело што повеќе од еден век ја воодушевува публиката ширум светот и останува вечен симбол на виенскиот шарм и музичката магија.
Култура
Распишан конкурсот за наградата „Роман на годината“ за 2025 година
Фондацијата за унапредување и промоција на културните вредности „Славко Јаневски“ го распиша годинашниот конкурс за наградата „Роман на годината“ за 2025 година, кој ќе трае од 15 декември годинава до 15 јануари 2026 година.
Право на учество имаат романите кои за првпат се објавени на македонски јазик во 2025 година. Kандидатите се обврзани да достават по пет примероци од романот кои не се враќаат, во просториите на Друштвото на писателите на Македонија (ул. „Максим Горки“ бр. 18, Скопје) секој работен ден од 9 до 15 часот или по пошта на адреса на Фондацијата, бул. „Кузман Јосифовски Питу“ 19/6-40, Скопје.
Пожелно е и доставување на романи во електронска верзија на адресата: [email protected]
Наградата „Роман на годината“ се состои од паричен износ од 150.000 денари, статуетка и плакета. Одлуката за добитникот на наградата петчлената жири-комисија е обврзана да ја донесе најдоцна до 15 март 2026 година и да ја објави на прес-конференција.
Наградата „Роман на годината“ годинава ќе се додели 27-ти пат.
Романот „Светот што го избрав“ на Калина Малеска („Или-или“, 2024) е лауреатот на наградата „Роман на годината“ за 2024 година.

