Култура
Жири на „Киненова“: Режисерите треба да прават филмови какви што сакаат, а не за да ги задоволат очекувањата од публиката

Меѓународниот филмски фестивал „Киненова“ денеска ги претстави членовите на жирито кое ќе одлучува за наградите кои ги доделува фестивалот во главната селекција и во програмата за кратките филмови.
Претседател на жирито е унгарската режисерка Илдико Ењеди, а членови се Аида Бегиќ, режисер и сценарист од Босна и Херцеговина, Паво Маринковиќ, режисер од Хрватска и уметнички директор на филмскиот фестивал во Пула, Симоне Стараче, режисер од Италија и директор на „Фантафестивал“, кој се одржува во Рим, и Елеонора Венинова, македонска режисерка.
-Она што најмногу го сакам во нашата професија е што ние сме како земјоделци, ја ораме земјата, ја обработуваме, некогаш тоа е тешка физичка работа, а крајниот резултат, ако добро сме сработиле е деликатно израснат, исто како едно растение. За еден режисер неопходно е да биде прагматичен. Во таа смисла и онаа моја споредба со земјоделци, бидејќи некогаш мора да брзате затоа што надоаѓа лошо време, бура, а претходно треба да го жнеете житото, а некогаш треба и да чекате долго време за некои работи да дадат плод. Мораме да ги искористиме сите алатки што ни се на располагање и да се прилагодуваме. Јас сум многу страстен учител, и моите студенти не ги учам многу, туку работиме заедно како колеги. Имаше 9 добри години во унгарската кинематографија, имаше буџети, меѓународни копродукции, имаше храбри филмови, но сега контекстот е поинаков. Но, никогаш не е лесно. Мислам дека несигурноста секаде е иста. За да се биде млад независен режисер е подобро да работите во Европа, во однос на кадар, фондови…додека во САД може да ви се посреќи и да успеете, но и многу од талентите ја немаат таа среќа да си го покажат талентот, рече Ењеди.
За Аида Бегиќ, основната разлика е начинот на финансирање.
-Прашањето е за кого го правиме тоа? Дали правиме нешто што ќе циркулира на фестивалите? Или за нас? Но, тука постои и еден ограничувачки фактор кој ви кажува кога да го направите крајот и како да го направите крајот на филмот. Понекогаш во Европа во овој круг на финансирање авторите се ставаат на второ место. Оваа „пандемија“ зазема големи размери и мислам дека ни треба голема револуција за тоа да го промениме. За мене тоа е фрустрирачки. Заморен ми е процесот долги години да се објаснувам себеси и својата работа. Затоа мојот прв филм „Снег“ е целосно мој филм, го направив сосема независно. Првиот услов за независност на режисерот е тоа што не се инвестира доволно во културата, немате доволно домашна поддршка. Морате внимателно да ги изберете своите соработници, луѓе со кои сакате да работите, бидејќи станува збор за комплексен процес. Режисерите треба да прават онакви филмови какви што сакаат, а не за да ги задоволат очекувањата од публиката, вели Бегиќ.
Паво Маринкович раскажа дека во Хрватска се вложува во филмската индустрија, обуки и слично, но немале некои големи успеси, не беа номинирани за „Оскар“…
-Добивме грантови, но почна пандемијата и тие не можеа да почнат да снимаат. Имавме опасност и да немаме доволно филмови, одевме и ги молевме луѓето да ги довршат филмовите. Но, од друга страна индустријата застана. Можете да имате одличен филм, но немате каде да го пласирате. Сега сите снимаат филмови, а во Берлин и во Венеција не може да изберат два филма кои доаѓаат од просторите на поранешна Југославија, ќе изберат еден. Нема да дојдат 7 фантастични филмови од Хрватска кои ќе го добијат меѓународното внимание. На пример, на фестивалот во Пула има две проекции и на првата, Арената во Пула е преполна, а на втората се преполовува публиката. И во тие фестивалски денови режисерите постојано ме демнат за да лобираат чиј филм да биде на првата проекција, а чиј на втората. Тоа лудило, гледам многу уметници кои се мачат за да го продадат својот филм. Ковидот навистина направи еден дисбаланс во филмската индустрија и мора што побргу тоа да се врати во првобитната состојба, вели Маринковиќ.
Симоне Стараче организира фестивал на филмови од областа на научната фантастика и вели дека тие се многу важни, бидејќи се јавуваат нова генерација режисери кои се фанови на овие филмови.
-Повеќето од филмовите на нашиот фестивал даваат еден мета осврт, класична приказна, еден вид италијански одговор на американските филмови. Фестивалот постои од 1991 година, доста е познат во Италија и има и постара публика, но се појавува и млада публика. Некогаш тие разговараат со режисерите, актерите, се интересираат и тоа не радува, рече Стараче.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Култура
„Реконфигурација“ – изложба на скулптури на Вон.проф. д-р Слободан Милошески

На 25 септември 2025 година од 20:00 часот во Уметничката галерија „Амам“ во Гевгелија ќе биде отворена изложбата „Реконфигурација“ од авторот Слободан Милошески. Изложбата е составена од 12 скулпторски дела од галериски формат, создадени во последните три години во материјал инокс. Гевгелиската публика ќе има прилика да ја посети изложбата до 2 окомври.
„Скулптурите се составени од огледални фрагменти кои ја прекршуваат светлината на уникатен начин, создавајќи динамичен и постојано променлив приказ. Така, секој фрагмент одразува различен аспект од идентитетот на гледачот, при што делото станува огледало на личноста и симбол на саморефлексија. Овој принцип овозможува повеќеслојно искуство – од визуелни оптички ефекти до активирање на меморијата, времето и сложеноста на човечкиот ум.
Распоредот на елементите во скулптурата е внимателно дизајниран, постигнувајќи хармоничен баланс помеѓу просторот и формата. Композицијата го повикува набљудувачот да се движи околу делото, при што се создава постојан дијалог меѓу уметничкото дело и гледачот. Така, рефлексијата не се доживува како линеарен процес, туку како повеќеслојна конструкција која ја симболизира комплексноста на човечкиот идентитет и еволуцијата на самоперцепцијата.
Апстрактната природа на овие скулптури овозможува лична интерпретација – секој посетител може да ги проектира сопствените сеќавања и емоции. Во тој контекст, минималистичкиот пристап на Милошески не е редукција, туку проширување на апстрактните идеи во самостоен реалитет на самоспознавање, со елиминација на миметичките претстави на реалноста.“ – вели историчарот на уметност проф. д-р. Џемил Бектовиќ во својата критика по повод оваа изложба.
Слободан Молошески е роден во Охрид во 1977 година. Тој дипломира на Факултетот за физичка култура во Скопје во 2001 година. Во 2009 година дипломира на Факултетот за ликовни уметности во Скопје на вајарски оддел, а магистрира на истиот
факултет во 2011 година. Во 2018 година докторира на Национална уметничка академија во Софија, Р.Бугарија, на катедра „Скулптура“.
До сега има реализирано 35 самостојни изложби , а учествувал на повеќе од 100 групни изложби во земјава и странство. Добитник е на 16 награди и признанија, од кои најзначајни се наградата за скулптура „Јордан Грабул“ доделена од Друштво на ликовни уметници на Македонија во 2012 и 2015 година, наградата за скулптура мал формат „Димо Тодоровски“ доделена од ДЛУМ во 2014 година , „Награда за скулптура“ доделена од ДЛУМ во 2020 година, нагадата за современа скулптура „Боро Митриќески“ доделена во 2021 година и наградата „Адем Кастрати“ доделена од КИЦ-Скопје во 2021 година.
Во неговата биографија се забележливи реализираните скулптури во јавен простор меѓу кои: Скулптураи на Живо Чинко, Ристо Шишков, Кузман Шапкарев, Јоаким Крчоски, Спомен облежјето на Првото заседание на АСНОМ, Скулптура на Муза наменета за фасада на објектот „Стар театар“, скулптури наменети за фасадата на објектот на МНР, како и скулптура „Секвенци на рефлексија“ во Младински кулптурен центар- сите поставени во Скопје.
Авторот Милошески е член на ДЛУМ од 2009 година, а од 2023 година е дел од управниот одбор на друштвото. Работи како вонреден професор на Ликовната академија при Универзитетот „Гоце Делчев“ во Штип, каде што од 2025 година ја извршува деканската функција.
Култура
Седмо издание на фестивалот на филм и музика „Ѕирни“

Кафе и филм КОТУР го најавува седмото издание на фестивалот на филм и музика Ѕирни, кое ќе се одржи од 29 септември до 6 октомври 2025 година.
Публиката ќе има можност да проследи богата програма со интернационална и национална филмска селекција, 48-часовниот филмски предизвик, специјални проекции, концерти, изложби, интервјуа и музичка селекција, проследено со вкусна храна и урбана атмосфера.
Оваа година, покрај кино салата на КОТУР, фестивалот ќе се одржува и на Платото пред Домот на АРМ, простор од големо културолошко значење и симбол на младата алтернативна сцена во Скопје.
Фестивалот ќе понуди две натпреварувачки програми – официјална и студентска, како и резултатите од 48-часовниот филмски предизвик.
Специјална проекција ќе има документарниот филм „Бабички на револуцијата“, во чест на Илинденка Петрушева.
Во официјалната селекција ќе бидат прикажани домашните филмови:
„Нова енергија“ – Сара Климоска и Радован Петровиќ,
„Избор“ – Марко Црногорски,
„Остров“ – Бранко Костески,
„Зајак“ – Ханис Багашов,
„Сенките на месечината“ – Тина Величковиќ.
Наградата „Данчо Чеврески“, поддржана од Халк банка, ќе се додели за најдобар краток филм. Студентската селекција ќе се натпреварува за најдобар студентски филм, а публиката ќе го избере својот фаворит. Жирито е составено од режисерката Дина Дума, актерката Кристина Леловац и режисерот Трифун Ситниковски.
48-часовниот филмски предизвик ќе има свое жири во состав: Игор Христов (режисер), Горјан Атанасов (монтажер) и Слаѓана Вујошевиќ (актерка).
Концерти и изложби
Програмата вклучува:
концертна промоција на албумот „Наше после сè“ на бендот „Занаду“,
концерт на Луфтханза пред Дом на АРМ,
настап на Hot Jazz Orkestar,
изложбата „Добредојде, добро те најдов“ на Ана В’чкова.
Музичката селекција ќе ја збогатат Томи Бојаџи, Давид Николовски, Миа Ѓоргиевска, Игор Спироски, Никола Димитријеќ (Double G) и Бојан Јанев (Soul Case).
Фестивалот се реализира со поддршка на Македокс, Трн.мк, Саманта ДОО, Скопско, Винарија Тиквеш и Халк банка.
Целосната програма и распоредот се достапни на социјалните мрежи на КОТУР и Ѕирни, како и на dzirnifestival.com
👉 Влезот за целата програма на Ѕирни 7 е слободен.
Култура
„Детски повреди“ со Слобода Миќаловиќ и Вук Костиќ во Скопје

На 23 ноември, во Македонската опера и балет, скопската публика ќе има ретка можност да ја доживее една од најемотивните и највозбудливи современи драми „Детски повреди“. Делото, кое критичарите го опишуваат како црна и романтична комедија споена со мелодрама, ја открива вечната потрага по блискост и љубов меѓу две души кои, иако животот ги носи по различни патеки, никогаш целосно не се губат една од друга.
Во главната улога публиката ќе ја види Слобода Миќаловиќ, една од најценетите и најпознати актерки на балканската сцена. Нејзините улоги во филмовите и сериите како „Зона Замфирова“, „Рањени орао“, „Мирис кише на Балкану“ и многу други ѝ донесоа статус на вистинска ѕвезда, а нејзината способност да ја пренесе најсуптилната емоција ја прави омилена кај публиката. Миќаловиќ е симбол на силна женска енергија, но и на суптилност и емотивна длабочина, токму тоа што е потребно за оваа предизвикувачка улога.
Не помалку значаен е и нејзиниот партнер на сцената, Вук Костиќ, актер со импресивна филмска и театарска биографија. Регионалната публика најмногу го препознава по улогите во култната серија „Убице мог оца“, како и „Јужни ветар“ и бројни други проекти во кои секогаш ја носи карактеристичната интензивност и автентичност. Костиќ е актер кој со својата појава и игра ја полни сцената, а во „Детски повреди“ ќе ја открие и својата ранлива и кревка страна.
„Детски повреди“ зборува за болката, за љубовта, за осаменоста и за неуништливата нишка што ги поврзува луѓето, дури и кога изгледа дека животот им е разделен.
Она што ја прави оваа драма посебна е нејзината нехронолошка структура: скокајќи од минатото во иднината и назад во сегашноста, публиката ќе биде вовлечена во динамичен вртлог на време и емоции, кој постојано ја одржува напнатоста.
Зад режисерската палка стои Иван Вуковиќ, еден од најинтересните современи режисери во регионот, кој со своето чувство за ритам, визуелна естетика и длабочина на карактерите, му дава нов живот на ова дело.