Култура
Концерт на Марина Николовска, Маја Чанаќевиќ и Владимир Лазаревски во КИЦ на Македонија во Софија

На 17 ноември 2023, со почеток од 18.30 часот, во галеријата на КИЦ на Република Северна Македонија во Софија, ќе се одржи концертот на дувачкото трио, составено од македонските музичари Владимир Лазаревски (обоа), Марина Николовска (обоа) и Маја Чанаќевиќ (англиски рог).
Дувачкото трио, составено од две обои и англиски рог, е камерен состав чии членови потекнуваат од оркестарот на Македонската филхармонија во Скопје. Интересен е составот на ова трио бидејќи се работи за инструменти од ист род, кои во континуитет настапуваат како хомогена група во рамките на симфониската музика. Членовите на ова трио соработуваат со години и досега реализирале многубројни концерти токму во ваков состав.
Владимир, Марина и Маја се инструменталисти што го негуваат камерното музицирање и настапуваат и како солисти во разни други ансамбли.
Програмата на концертот е поделена во два дела, музички но и стилски. Во првиот дел од концертот се потенцира на негувањето на класичниот звук на камерното музицирање, а во вториот дел, преку разните танци, публиката ќе има можност да прошета во разни делови од светот.
Марина Николовска е родена во 1984 година во Кавадарци, каде што го завршува нижото музичко образование на отсекот флејта, во класата на професор Силвана Чулева-Атанасова. Средното музичко училиште го завршува во МБУЦ „Илија Николовски-Луј“ – Скопје, на отсекот обоа, во класата на професор Гордана Јосифова-Неделковска. Во 2007 година дипломира на Факултетот за музичка уметност во класата на истиот професор со највисока оцена Cum Laude. Магистрира кај истиот професор во 2011 година.
Од 2005 година Марина Николовска е член на симфонискиот оркестар на Македонската филхармонија, со кој има остварно огромен број концерти со врвни уметнички имиња. Воедно, таа е член и на No Borders Orchestra, составен од реномирани музичари од поранешните југословенски простори. Настапувала и со Балканскиот камерен оркестар. Од 2013 година е член на балканскиот секстет ProArte, составен од музичари од Македонија, Албанија и од Косово, со кој оствариле концерти во Македонија и странство.
Марина Николовска учествувала на повеќе натпревари и е добитник на повеќе награди.
Настапувала како солист со Македонската филхармонија во 2002, 2005, 2006, 2007 и во 2010 година. Во 2011 година настапила како солист со оркестарот на Факултетот за музичка уметност.
Маја Чанаќевиќ оформува музичкото образование во Скопје, каде што дипломира во класата на проф. Гордана Јосифова-Неделковска. Веднаш по дипломирањето ги завршила и постдипломските студии по културен менаџмент, а магистрирала и во обласата на музичката уметност во класата на проф. д-р Владимир Лазаревски.
Добитник е на многубројни награди на државните музички натпревари, како и и наградата за најдобар студент на Факултетот за музичка уметност.
Настапувала како солист или како член на камерни оркестри на сите фестивали во Р. Македонија, но и надвор од неа, во Холандија, Босна и Херцеговина, Грција, Турција, Украина, Унгарија, Бугарија, Србија, САД итн… има остварно и повеќе аудио и видеоснимки. Постојан член е на камерното студио „Бахус“, камерниот ансамбл „Консонанс“, обоист во оркестарот Macedonian Music Entertainment.
Во областа на културниот менџмент има огромно искуство и во организирање разни концерти, семинари, раководење ансамбли и оркестри. Во периодот од 2007 до 2017 година беше директор на Македонската филхармонија.
За нејзината успешна работа како лидер, но и како уметник, одликувана е и со највисоки меѓународни и национални признанија: Медал за посебни заслуги во областа на културата и уметноста, доделен од државата Полска (медал што ретко се доделува на странци), Медал за посебни заслуги за придонес кон македонската култура, доделен од Бигорскиот манастир, и медал „Витез од редот на уметноста и книжевноста“, доделен од француското Министерство за култура.
Маја повеќе од 20 години музицира на позицијата англиски рог и обоа во Македонска филхармонија и активно ги промовира камерната музика и музиката пишувана за англискиот рог, кој сѐ уште се смета за редок инструмент.
Владимир Лазаревски студира инструмент обоа на Националната музичка академија „Панчо Владигеров“ во Софија, кај проф. Георги Желјазов, каде што дипломира и магистрира во 2003 година. Една година подоцна Владимир добива целосна стипендија од музичката академија „Лонџи“ во Бостон, САД, каде што заминува да се усовршува како обоист и камерен музичар. Таму учи во класата кај проф. Вејн Рејпиер и проф. Марк Мекеван, врвни обоисти на оркестарот на Бостонската филхармонија, каде што ги заокружува своите постдипломоски студии во 2006 година. Во периодот 2007- 2009 година успешно ги заврши студиите по програма на Универзитетот „Курт Бош“ од Сион, Швајцарија, и го добива звањетото МБА – магистер по бизнис-администрација, а во февруари 2013 година успешно ја брани својата докторска дисертација на Националната музичка академија „Панчо Владигеров“ во Софија и доби титула доктор на музички науки и музичка уметност од областа камерна музика и обоа.
Како член на квартетот „Мјузик прогресив“, Лазаревски е добитник на наградата „Виртуози“ за најдобар камерен ансамбл во 2012 година. Исто така, тој е лауреат на меѓународниот музички натпревар „Алегро виво“ во Австрија 2002 година и добитник на третата награда на натпреварот „Земјата и луѓето“, Бугарија 2001. Освојува и први награди на државните натпревари во Македонија во 1996 и 1997 година. Својот музички профил го усовршува на многубројни семинари и мајсторски класи кај еминенти обоисти, како Инго Горицки, Давид Валтер, Паул Гуди, Хелмут Мецера и др.
Владимир Лазаревски има многубројни настапи на фестивали во земјата и странство, како: „Моцартеум“ и „Алегро виво“ во Австрија, Бостонски музички вечери во САД, фестивалот „Дартингтон“ во Англија, Гдањско музичко лето во Полска, Блуз и Џез-рели фестивалот во Луксембург, Скопско лето, ДММ, „Бит-фест“, „Балкан класикал мјузик фестивал“, Штипско културно лето, фестивалот МОДОАРС и др. Секако, на ова се приклучуваат и настапите како солист со оркестар: Македонската филхармонија (1998, 2012, 2015), со ансамблот „Арс барока“ во Софија, Битола и Крива Паланка, (2003, 2013), со Академскиот симфониски оркестар во Бугарија (2012) и со оркестарот на West Coast symphony од Канада во Македонија и Канада (2012, 2013, 2016).
Како обоист и солист на англиски рог свири во составот на голем број ансамбли, и тоа: Македонската филхармонија, Македонската опера и Балет, Сараевската филхармонија, симфониските оркестри во Пазарџик и Враца, Р. Бугарија, Нов симфоничен и Академскиот симфоничен оркестар во Софија, Камерниот оркестар на Лонџи, САД, Колегиум-музикум Банкја од Бугарија, West Coast symphony од Канада, оркестарот Warmińsko-Mazurskiej од Полска и др.
Актуелно, Владимир Лазаревски е вработен како прв обоист во НУ Македонска филхармонија и е ангажиран како вонреден професор на музичката академија при Државниот универзитет „Гоце Делчев“ во Штип од формирањето, па до денес. Исто така, Владимир е член на камерниот ансамбал „Мјузик прогресив“, ансамбалот за современа музика КОНТЕМПОРА и симфонискиот оркестар за филмска музика FAMES.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Култура
Недела на италијанскиот филм од 9 јуни во Кинотека

Од 9 до 14 јуни 2025 година ќе се одржи XXV издание на „Неделата на италијанскиот филм – ITALIAN SCREENS“.
Организиран од италијанската амбасада во Скопје, во соработка со Италијанскиот културен институт во Белград и Кинотеката на Република Северна Македонија, фестивалот е под покровителство на проектот ITALIAN SCREENS, проект за поддршка на интернационализацијата на италијанскиот аудиовизуелен сектор, чија цел е промовирањето на најдоброто од италијанската филмска продукција во странство и вклучува и алатки за поддршка на италијанската кинематографија како што се даночни кредити и средства за дистрибуција и копродукции.
На овогодишното издание ќе бидат прикажани шест од најуспешните филмски остварувања на современата италијанска кинематографија. Филмовите, сите дистрибуирани помеѓу 2024 година и првите месеци на 2025 година, се учесници на престижни меѓународни фестивали и добитници на значајни награди и признанија од критиката и јавноста.
Темата што совршено ги обединува насловите во програма е патувањето: интерпретирано во буквална смисла со значење на пат кон родната земја или далеку од неа – но исто така и како визуелно, внатрешно, егзистенцијално, временско или емоционално патување.
Во понеделник, 9 јуни, фестивалот ќе го отвори „Партенопе“ (2024), најновото ремек-дело на наградуваниот Паоло Сорентино: филм кој претставува единствен склоп на поезија, носталгија и љубов кон Неапол, родниот град на режисерот. Во центарот на наративот се наоѓа Партенопе, независна и антиконформистична жена, со магнетна убавина и вечен порив по знаење. Нејзиното егзистенцијално и симболично патување, обележано со значајни средби, љубови, пријателства и разочарувања, кое е длабоко испреплетено со она на Неапол, прекрасен и декадентен град, колку убав толку и проклет, кој во филмот станува своевиден лик, жив и неуморен.
Фестивалот ќе се затвори во сабота, на 14 јуни, со филмот „Дијаманти“ (2024), новиот кинематографски успех на Ферзан Озпетек, кој ја освои наградата „Давид Ди Донатело од гледачите“ оваа година. Сместен во римска кројачка работилница во 1974 година, филмот ја раскажува приказната за човечките и работните односи на група жени вклучени во кроењето филмски костими. Преку овој микрокосмос, Озпетек истражува универзални теми како што се борбата против патријархатот, потрагата по идентитет, љубовта и пријателството. Резултатот е хармонично и полицентрично дело кое го слави женското соучесништво и отпорност.
Сите филмови ќе се прикажуваат на оригинален јазик со титлови на македонски и на англиски јазик. Проекциите ќе се одржат во историската Кинотека на Република Северна Македонија и ќе започнуваат во 20:00 часот.
Култура
„Кратка меморија“ – нова книга од Милица Димитријовска-Радевска

Книгоиздавателството „Панили“ ја објави поетската книга „Кратка меморија“ пд поетесата Милица Димитријовска-Радевска.
Како што истакнува Весна Мундишевска-Велјановска, оваа книга е мемориски регистар на складирани податоци, настани, случки, размислувања, укажувања… сместени во ќелиите на меморијата на една временска рамка која, и покрај активното темпо на збиднувањата, сѐ повеќе ја губи суштинската комплексност, и бледнее присвојувајќи еднозначни карактеристики.
Во едноличноста на бинарното постоење, оваа меморија тежнее да ги заштити вредностите од нивната маргинализација, да го реституира и она малку човечко што останало во нежната душа на човекот, всушност – да го сочува сопствениот капацитет, дури и да се надгради себеси елиминирајќи ја опасноста од предзнакот „кратка“, нагласено е во рецензијата.
„Во силно апострофираната конкретност на живеењето опеана во стиховите од „Кратка(та) меморија“ зјаат бројни празнини на помнењето. Боли отсуството на топлина, неодлучноста, недовербата, суетата, вришти заборавеноста, живи рани отвора обезвреднувањето – „животот вреди 10 грама чоколадо“ („Вредност“)… Во време на дигитализација и актуелната електронска комуникација, се чини како човекот да се подзагубил, како попатно да си го загинал идентитетот, како да молкнал сред преплетените фрекфенции на празните муабети, како да го закочил срцето во пребрзото темпо на стрелките од часовникот виснат на ѕидовите од галеријата на новото време. Како да му се подизгребало огледалото на средбите, па сега двонасочноста на изустената срдечност се извиличила во бесрамна себичност на збунето човече кое станува „вретено без предено, чепорошка на исколвана суета“, нагласува Мундишевска-Велјановска во рецензијата за новата книга на Димитријовска-Радевска.
Инаку, во песните од „Кратка меморија“ има и зајадливи нискости, вулгарности, пцости и гадости, подводаџии, есапџии, фалбаџии, расколници, луѓе со камења во срцата но и луѓе засегнати од сиот тој метеж кои во својата збунетост се повлекуваат во својата корупка барајќи го островот на својот спокој.
– Се чини дека стиховите на „Кратка меморија“, поотворено и погласно од претходните книги на поетесата, укажуваат на опасноста од жонглирањето на човекот по работ на амбисот и предупредуваат дека лесно може да нѐ проголта заборавот. Наместо разновидни прашања за егзистенцијалноста, овие стихови носат констатации со бројни извичници кои ја соголуваат лажната слика на среќно живеење сред пустината на духот, подвлечено е во првиот критички одглас за книгата.
Милица Димитријовска-Радевска е авторка на неколку поетски книги. Членува во Друштвото на писателите на Македонија и во Македонското научно друштво од Битола. Својот научен и истраќувачки труд го има реализирано и како коавторка на наставното помагало ,,Јазикот и графиката“. Има учествувено на голем број книжевни манифестации. Нејзината поезија е преведена на српски, англиски, романски јазик. Авторка е и на критички огледи, записи и рецензии за дела на повеќе современи македонски автори.
Поетската книга „Кратка меморија“ е достапна во книжарниците на „Матица македонска“.
Култура
Започнува 59. МТФ „Војдан Чернодрински“ во Прилеп

Со претставата „12“, во режија на Синиша Евтимов, на Македонскиот народен театар, вечерва во 20 часот во големата сала на Центарот за културата „Марко Цепенков“ во Прилеп ќе биде отворено 59. издание на Македонскиот театарски фестивал „Војдан Чернодрински“.
Организаторите велат дека голем интерес за фестивалот покажува прилепската публика и годинава, што се докажува и со фактот дека неколку претстави и пред почетокот на фестивалот се веќе распродадени.
На изведбата на актерите од МНТ, ќе претходи доделување на наградите за животно дело Соња Михајлова, Снежана Коневски-Руси и Гоце Тодоровски. На свеченото отворање ќе се обратат Ана Стојаноска, уметнички директор и селектор на програмата, министерот за култура и туризам Зоран Љутков и прилепскиот градоначалник Борче Јовчески.
Девет претстави во официјална селекција, четири во независна програма и една во придружна се селектирани за програмата на 59. МТФ „Војдан Чернодрински“, што ќе трае до 13 јуни под мотото „Смеј се и осмели се“.
„59.издание на фестивалот е спремно, внимателно спакувано, прецизно креирано со огромна љубов и почит кон сите учесници и гости. Во духот на мотото на фестивалот и се смеевме и осмелувавме низ предизвиците во текот на оваа година, но како тим покажавме и покажуваме, заедно со градот и целата поддршка од Министерството за култура и туризам и општествено-одговорните компании, дека Прилеп е единственото место за достојно да се слави театарската уметност. Посебна љубов кон целата публика која постојано покажува зошто е тоа така“, изјави Стојаноска.
За фестивалските награди и годинава ќе одлучува меѓународно жири, во состав: Нела Оташевиќ, продуцентка од Црногорско народно позориште, Иван Меденица, театролог и професор од Белград и Лилиа Абаџиева, театарска режисерка од Бугарија.
На програмата повторно ќе бидат детската зона, промоции на книги, разговори на тркалезна маса. Годинава, наместо досегашната платформа „Автор во фокус“ во која се славеше опусот на еден значаен автор за македонскиот театар, годинава ќе биде ставен фокусот на тројца мошне значајни театарски дејци од Прилеп. Тоа се: актерот и долгогодишен директор на нашиот фестивал Кирил Ристоски, актерот Благоја Спиркоски Џумерко и драмскиот автор и писател Благоја Ристески Платнар.
Новина е програмата „Драмолетање“, односно пичинг на кој неколкумина драмски автори ќе ги претстават своите дела. На тој начин фестивалот се труди да го поттикне домашното драмско творештво, но и поставување на истото на театарските сцени.
Фестивалот ќе биде затворен на 13 јуни со „Вистината“ на Театар Комедија.