Репертоарот на класична музика на годинешното 65.издание на фестивалот „Охридско лето“ вчеравечер беше заокружен со концерт на извонредните уметници на хармоника од „Моушн трио“ од Полска.

Нивниот настап во црквата „Света Софија“ се одржа во рамките на традиционалната Полска вечер што секоја година се одржува на фестивалот. Вечерта ја отвори полскиот амбасадор во земјава, Мариуш Бримора.

-Чест ни е што нашите полски уметници ќе бидат завршница на музичкиот дел на фестивалот. Би сакал да ја искористам оваа прилика да се заблагодарам на директорот и тимот на „Охридско лето“ за целата организација и за тоа што го овозможија овој настан. Уметниците од ова трио ги запознав пред точно 26 години во Чикаго. Јас таму бев конзул а тие само што ја започнуваа нивната музичка кариера и беа во Чикаго за да настапат на приватен настан. Ми кажаа дека се труделе да заработат повеќе пари за да си обезбедат поквалитетни инструменти. Таа вечер ја воодушевија публиката, и од тој настап, не само што станаа доволно успешни да си ги дозволат најдобрите хармоники во светот, туку и снимија 14 компакт дискови и одржаа стотици концерти. Р С Македонија е 45-тата земја во која имаат настапувано, рече полскиот амбасадор Бримора.

Полското трио хармоники со името „Моушн трио“ е познато по нивниот специфичен начин на комбинирање на страста која извира од традицијата на музиката од Источна Европа со прецизноста и строгоста на делата на големите класични композитори.

Предводени од Јануш Војтарович, членовите на триото често изведуваат сопствени, оригинални композиции кои се засноваат на нивното класично музичко образование на Академијата за музика во Краков и на нивната љубов кон традиционалната музика со која израснале. Основано во 1996 година, триото започнува да свири на улиците низ Европа, а потоа прераснува во ансамбл кој е признаен на класичната музичка сцена. Настапуваат низ целиот свет, а уникатноста продолжуваат да ја градат со имплементација на звуците на рок и техно со што нивниот нетипичен израз добива сосема нови нијанси.

За нив велат дека да се доживее „Моушн трио“ е како да се присуствува на рецитал на Паганини и концерт на групата „Металика“ во живо. Толку е моќен и возбудлив нивниот звучен свет, а сепак тоа го постигнуваат исклучиво со употреба на нивните хармоники – без дополнителни семплери, лупови или технолошки трикови. Нивната неверојатна изведувачка вештина ги поместува границите на интерпретација и прави тие да бидат една од највозбудливите формации од овој тип на светската сцена. Нивната музика е оригинална, еден вид спој на минимализам, џез и рок кој комплетно ги редефинира постоечките звучни пејзажи кои хармониката како инструмент може да ги долови, и на тој начин создава сосема нова слика за неговите можности. Албумите на триото се одлично прифатени од стручната критика и им носат бројни награди и од класичната, но и од џез-сферата.

Членовите на триото сметаат дека единствен начин да се задржи вниманието на денешната публика е да се експериментира со звуците на хармониката и да се извлечат од инструментот звуци кои досега никогаш не се слушнати, да се развиваат нови форми со цел да се креира возбудлива музика која ќе продолжи постојано да носи нови изненадувања.

Со европска премиера на театарската претстава „Приказната на Електра“ од Сашо Димоски, во режија на Дејан Пројковски , копродукциски проект на Театарската асоцијација на Јужна Кореја, АРТЕМА – Театарска лабораторија и НУ „Охридско лето“, вечерва се спушта завесата на јубилејното 65.издание на фестивалот „Охридско лето“.

Претставата ќе се одигра на сцената во Центарот за култура „Григор Прличев“ од 21 часот.

Оваа инсценација на митот за Електра има цел да создаде универзален сценски јазик чија парадигма се потпира на синтезата меѓу силните аудиовизуелни слики, говорот на телото и минималниот јазичен текст. Митот за Електра, кој во својата основа ја има одмаздата на децата за убиениот татко, насочена кон сопствената мајка, одново ќе ги донесе на сцената вечните етички теми кои ги тангираат семејните релации, општествените корозии и потребата од катарза.

Инаку, најголемата музичко-сценска манифестација во земјава и регионот, фестивалот „Охридско лето“, годинава на своите сцени ги донесе најдобрите уметници од областа на клaсичната музика и театарот, а настаните се одвиваа пред исполнети гледалишта и за нив се бараше билет повеќе.

Директорот на НУ „Охридско лето“, Ѓорѓи Цуцковски, е задоволен од квалитетот на програмата, но и од посетеноста на сите уметнички доживувања кои годинава беа ставени на репертоарот на фестивалот.

-Од самото спектакуларно отворање на 12 јули, морам да изразам огромно задоволство од тоа како помина целиот настан. Бевме препосетени, се бараше билет повеќе. Исто така, како институција, сме задоволни што бевме почестени од целиот државен врв, премиерот на државата, двајца претседатели на држави, целиот дипломатски кор во земјава и многу љубители на уметноста. Мојот впечаток е дека со самото отворање се создаде еуфорија дека во „Охридско лето“ како национална установа влегува нова енергија којашто новиот директор, новите селектори и секако, тимот на фестивалот заеднички ја создаваат и сите настани ни беа посетени до последно место. Жалам што некогаш ги враќавме љубителите на уметноста, но капацитетите ни се во ограничен број.Од една страна, ова е лична емоција, но од друга страна зборува дека програмата беше навистина квалитетна и сме ја сработиле така како што треба и оти на градот, државата и туристите им понудивме она што навистина треба да претставува „Охридско лето“, вели Цуцковски.

Програмата, според него, не било тешко да се креира, а впечатоците за ова јубилејно издание ќе се средуваат дури по неговото завршување.

-Ние една вечер ги испраќавме ѕвездите во преполната сала, но следното утро пречекувавме други и почнуваме со подготовки за друг концерт или театарска претстава така што сè уште траеше таа празнична еуфорија. Не беше тешко да се создаде програмата. Јас сум уметник со богата интернационална кариера, имам многу контакти, имаме одлични селектори, Симона Ѓорчева во музичкиот и Ненад Витанов во драмскиот дел. Ние како тим функционираме одлично и програмата ја направивме за нецели два месеци. Затоа успеавме да направиме прес-конференција во април пред моето заминување на Европската асоцијација на фестивали(ЕФА) во Единбург и таму го презентиравме фестивалот како подготвен. Од аспект на реализиација, тука е секогаш тимот на „Охридско лето“ којшто беспрекорно си ја врши работата и мислам дека во десет месеци откако сум тука, успеавме да направиме синергија помеѓу мене и вработените и да функционираме како тим затоа што тоа беше и мојата првична идеја, кога ќе дојдам овде да бидеме тим што ќе работи заеднички за повисока цел, а тоа е нашето културно национално богатство, фестивалот „Охридско лето“ да го задржи и да го подигне нивото во светски размери, вели првиот човек на НУ „Охридско лето“, Ѓорѓи Цуцковски.

Фестивалот „Охридско лето“ се одржува под покровителство на Претседателот на Р.С. Македонија, Гордана Сиљановска-Давкова, а со финасиска поддршка од Владата преку ресорното министерство за култура и туризам. Во реализацијата на фестивалот помагаат Општина Охрид, како и бројни спонзори и љубители на уметноста. Генерален спонзор на 65. издание на „Охридско лето“ е А1 Македонија.

На 30. август, со почеток во 12 часот во офицерскиот Дом во Битола ќе се одржи авторски концерт “СФЕРА“ на композиторката Ана Пандевска во изведба на пијанистката Дуња Иванова.

Музиката на Пандевска за прв пат со целовечерен концерт ќе се промовира во Битола, градот на конзулите. Концертот е дел од Годишната програма на Министерство за култура и туризам.

На програмата ќе се најдат пет композиции за пијано и електроника (Фиксен медиум): “Пејзажни атмосфери“ (Ѕвона на моето пијано, Кристални капки, Бели бисери), “ Дуња и Дарин“ (Приспивна за Дарин, Дарин и знамињата, Дарин и планетите, Дарин математичарот, Дарин пее “Среќен роденден“), “ Квази Бурлеска“ (Пацовот од Дебар маало), “За Џанго“, “Сфера“.

Композициите “За Џанго“ и “Сфера“ се напишани во 2025 година, наменски за овој концерт каде и ќе ја доживеат својата премиерна изведба.

Ана Пандевска (1985) своето композиторско образование го започнува рано и уште како средношколец има двомесечен престој во САД, во,,Interlochen Arts Camp“ на отсекот за композиција. Студира композиција на ФМУ во Скопје, во класите на Гоце Коларовски и Јана Андреевска, каде што дипломира во 2010 година. Во своите многубројни композиции Пандевска се претставува како автор кој преферира полистилистика и мултижанровост и кој ниту има комплекс ниту пак посебно преферира кој и да е стил што ја обележал музичката историја. Ана Пандевска е авторка која понекогаш тенденциозно ја разнебитува суровата реалност и ја става во рамки на една звучна форма, а понекогаш ја пласира и директно, удирајќи силен шамар или покажувајќи со прст кон одредени општествени случувања. Таа е претставник на новата генерација македонски композитори која ветува светла состојба. Бидејќи, Пандевска се стреми да ги дофати современите музички и воопшто уметнички струења од западните кругови, и да ги соедини со свои, индивидуални размисли кои неретко се дел од овдешните, локални случувања. Оттаму и нејзиниот интерес за фолклорот, за џезот, последните години за електроакустичната музика и за многу други стилски и изразни насоки. Ако сака да се извлече некоја заедничка црта за сите нив тогаш тоа би бил заклучокот дека таа не тежнее кон празни ефекти, кон шокантни звучни склопови и решенија карактеристични за авангардата од почетокот на втората деценија од минатиот век. Спротивно на тоа, без оглед дали станува збор за музика за деца, за солистички, камерни или оркестарски дела, кај неа ефектот речиси секогаш е во функција на смислата на композицијата, каде што слушателот ништо не препознава како случајност, туку како намера насочена кон тоа да предизвика естетско задоволство. Нејзините дела доживуваат многубројни изведби во различни контексти, од странски и домашни изведувачи. Поставила над 20 авторски концерти и се здобила со стручни награди кои се резултат на нејзината активна композиторска продуктивност.

Дуња Иванова (1985), магистрира на вокално-инструменталниот оддел на Факултетот за музичка уметност во Скопје во класата по пијано (2010), магистрира (2009) и докторира (2015) на катедрата за естетика на Институтот за филозофија на Филозофскиот факултет при Универзитетот „Кирил и Методиј“ во Скопје. Со солистичка и камерна концертна дејност се претставува во Њујорк (САД), Париз (Франција), Сараево (БиХ), Тирана (Албанија), Рагуза (Италија), Приштина (Косово); на фестивалите Скопско лето, Охридско лето, Денови на Македонската музика, Музика вива, Филмскиот фестивал Браќа Манаки, Струшки вечери на поезијата, Нов културен бран, Интернационалниот филмски фестивал Winter Apricots во Прилеп, настапува со оркестарот на Музичката младина на Македонија, во камерни состави и во рамките на балетски претстави. Особено значајни се нејзините рецитали посветени на музиката на Збигњев Прајснер, Филип Глас, Лудовико Еинауди, Арво Перт, Руичи Сакамото, Мајкл Најман, Тери Рајли, Стив Рајх, Микаел Сапин, Давид Федел, Бјанка Бан, Јан Тирсен, Макс Рихтер како, низа мултимедијални концерти и настапи на нестандардни локации. Автор е на книгите ,,Рецепцијата на музичкото дело во естетичките теории на 20-от век“ (2016), „Естетското доживување на музиката“ (2010), на публикациите „Мултиапликативната примена на музиката во образовниот процес кај децата“ (2010), „Децата и музиката во виртуелната реалност“ (2012), ,,Контекстот како предуслов за музичко доживување“ (2018).