Култура
Костадиновска-Стојчевска од Струга: Заедничка цел е да создадеме и да негуваме функционално општество на еднакви граѓани
„Религиозните конфликти во светот: Причини и можни решенија“ е темата на Првата светска конференција за верски дијалог и соработка, во организација на Центарот за интеркултурни студии и истражувања при Филозофскиот факултет во Скопје и под покровителство на Министерството за култура, што беше отворена денеска во Струга.
На отворањето на Конференцијата, присутните ги поздрави министерката за култура Бисера Костадиновска-Стојчевска, која потенцираше дека темата на оваа прва конференција е секогаш исклучителна, важна и, за жал, постојано актуелна.
„Затоа сме сите тука – заедно да ги детектираме причините, да разговараме, да трагаме и да препорачаме можни решенија и да дадеме поддршка на ваквите мисии. Да најдеме начин како најдобро да учествуваме во овие процеси за да градиме свет во кој религиите веќе нема да бидат причина или да бидат злоупотребени за да се оправдаат конфликтите“, истакна Костадиновска-Стојчевска.
Таа рече дека е особено значајно што на оваа исклучително важна, чувствителна и предизвикувачка тема се разговара токму тука, во Северна Македонија, која во светот веќе се препознава како успешно, вредно и функционално мултикултурно општество, општество еднакво за сите.
„Заедништвото на оваа македонска територија, како крстосница на цивилизациските текови, се градеше со векови, а денес е обврска за нашата заедничка иднина. Тоа е денес Северна Македонија, дом на еднакви граѓани без разлика на нивната етничка или верска определба“, рече таа.
Костадиновска-Стојчевска потсети дека на овој пат се соочувавме со предизвици и искушенија при што нашата современа држава, особено по меѓуетничкиот конфликт во 2001 година, на кој многумина му даваа и религиозна конотација, избра вредности кои културната различност ја прават динамична сила за постигнување одржлив развој.
„Затоа“, рече таа, „и кога говорам за македонското општество како препознаен модел за мултикултурна и мултиконфесионална заедница, велам дека прашањето на нашата иднина е како да ја интегрираме културата, вклучувајќи ја и верската припадност и определба, на сите наши заедници во сите наши развојни принципи.
На отворањето на Конференцијата, покрај министерката за култура Бисера Костадиновска-Стојчевска, присутните ги поздравија и министерот за образование Јетон Шаќири, ректорката на Универзитетот „Св. Кирил и Методиј“ во Скопје, Биљана Ангелова, продеканката на Филозофскиот факултет во Скопје, Маја Георгиевска Митев, и Зоран Матевски, директор на Центарот за интеркултурни студии и истражувања.
На Првата светска конференција за верски дијалог и соработка во Струга учествуваат околу 60 еминентни научни истражувачи и професори од областа на религијата од 22 држави: Србија, САД, Финска, Романија, Холандија, Оман, Грција, Италија, Бугарија, Белгија, Полска, БиХ, Хрватска, Унгарија, Швајцарија, Франција, Индија, Малта, Австралија, Азербејџан, Северна Македонија и Украина.
На Конференцијата, која се одржува под покровителство на Министерството за култура, во следните денови ќе бидат презентирани најновите резултати од истражувањата во оваа област на меѓукултурниот и верскиот дијалог и соработка во светот, како што се: улогата на верските и културните институции во решавањето на верските конфликти во Европа и во светот; спроведување на процесите на интеркултурализмот во постглобалната ера; спроведување на идеите на екуменизмот и неоекуменизмот во светски рамки; улогата на религијата во мирот и конфликтот итн.
По завршувањето на Конференцијата, презентираните трудови ќе бидат објавени во меѓународното научно списание „Религиски дијалог и соработка“ издадено од Филозофскиот факултет во Скопје.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Култура
„Емпатија во светлина“ – фотографска изложба на Милорад Милиќевиќ во Галерија „Рудиќ“
На 22 ноември (сабота) во 19 часот, во Галерија Рудиќ ќе биде отворена изложбата „Емпатија во светлина“ на фотографот Милиќевиќ. Портретите на Милиќевиќ не се студиски аранжирани кадри, туку сведоштва за луѓе вкоренети во својот простор, време и културна традиција на која ѝ припаѓаат.
Милиќевиќ не документира само лица – тој бележи приказни, традиција, верување, моменти на искреност кои не можат да се инсценираат. Неговите субјекти се спонтани, опуштени, прикажани во животни услови што ги дефинираат.
Портрет може да направи секој. Но добар портрет — оној што останува, што нè погодува таму каде што не сме очекувале — може да направи само оној што има вистинска емпатија кон другиот човек. Тоа не е прашање на занает, туку на карактер. Тоа или го носите во себе, или не. Милиќевиќ го носи. И го споделува со нас.
Изложбата „Емпатија во светлина“ ја опишува суштината на фотографскиот пристап на Милиќевиќ — тивка, но длабока присутност, каде светлината не е само визуелен елемент, туку медиум преку кој се открива човечноста, традицијата и искреноста на неговите субјекти.
Култура
Концертот „Од барок до современи македонски композитори“ во Даутпашиниот амам
Во петок, 21 ноември 2025 година, со почеток во 19:30 часот, во Даут-пашин амам ќе се одржи концертот „Од барок до современи македонски композитори“, кој низ внимателно конципирана програма го следи развојот на музичката форма и израз – од барокната прецизност до современиот македонски звук.
Концертот ќе ги обедини делата на Купрен, Хендл, Марчело/Бах и Силоти, a во центарот на програмата се дуетите на Бах од мисите и кантатите (BWV 232, 236, 124, 91) – пример за суптилен контрапункт и дијалог меѓу два вокални гласа.
Вечерта продолжува со избор од современата македонска продукција: композиции на Димитрије Бужаровски, Горан Начевски и Томислав Зографски, чија „Суита за пијано“, оп. 27 го заокружува програмскиот лак од барокната структура до модерниот национален израз.
Изведувачи се Мимоза Ќека (пијано), Марија Ташевска (сопран) и Мариана Бошковска (алт).
Проектот е поддржан од Министерството за култура и туризам на Република Северна Македонија. Влезот е слободен.
Култура
„Куќата на границата“, во режија на Андреј Цветановски, вечерва на МОТ
„Куќата на границата“ на Регионалниот театар од Нови Пазар е на репертоарот на вториот ден (20.11.2025) на МОТ, дело на Славомир Мрожек, во режија на нашиот Андреј Цветановски.
„Куќа на граница е приказна која зборува за една фамилија која сака само да живее мирно, и одеднаш во нејзиниот дом се појавуваат дипломати кои сакаат да нацртаат граница која поминува насред куќата. Звучи познато нели? Оваа фамилијарна драма зборува за одземање сé што имаат, сонуваат, зборуваат и замислуваат, се додека не останат без ништо. Низ оваа горка комедија ќе видите многу паралели со начинот на кој денешниот свет функционира“ – вели Цветановски.
Претставата е одлична илустрација за тоа до кој степен сме способни да се понижиме себеси, слепо почитувајќи ги бесмислените бирократски норми на „новиот“ свет, кој од нас треба да направи покондурени господа.
Како креативен македонски тим на претставата покрај режисерот се и Димитар Андоновски автор на музиката и Сергеј Светозарев на сценографијата.
Претставата ќе биде изведена на сцената 25 Мај, МКЦ во 20 часот.
А пред неа во 19 часот во холот на МКЦ ќе биде поставена уметничката инсталација „Сценариум и имагинариум“ на архитектот и сценографот Костантин Трпеноски, која на границата помеѓу реалното и имигинарното нуди визуелно и сензорно доживување на просторот во холот на МКЦ. Настанот е воедно и ретроспективен поглед на неговите театарски сценографии „Чудна случка со кучето во ноќта“ (2023) и „Макбет“ (2019), двете наградени за најдобра сценографија на фестивалот „Војдан Чернодрински“ во Прилеп и приказ на други негови актуелни сценски дизајни.

