Култура
Костадиновска-Стојчевска: Предлог-законот за управување со Охридскиот Регион придонесува за зачувување на статусот на светско природно и културно наследство
Министерката за култура, Бисера Костадиновска-Стојчевска на јавната расправа за Предлог-законот за управување со природното и културното наследство на Охридскиот Регион, која се одржа во Националната и универзитетска библиотека „Свети Климент Охридски“, рече дека се дискутира за значајно законско решение кое ќе има придонес врз зачување на статусот на светското наследство на Охридскиот Регион.
„Овој Предлог-закон за управување со природното и културното наследство на Охридскиот Регион се изготвува согласно насоките наведени во Извештајот на Реактивната мониторинг-мисија на Центарот за светско наследство на УНЕСКО“, нагласи Костадиновска-Стојчевска, која додаде дека препораките на УНЕСКО главно се однесуваа за уредување на Комисијата за управување со природното и културното наследство на Охридскиот Регион.
„За ефикасно спроведување на надлежностите, Комисијата е конципирана во помал и компактен состав, со цел функционално и интегрирано управување со Охридскиот Регион, но и на спречување на активности кои може да имаат негативно влијание врз неговата исклучителна универзална вредност“, рече Костадиновска-Стојчевска. Напоменувајќи дека Комисијата за Охридскиот Регион ќе го следи спроведувањето на Планот за управување со Охридскиот Регион и Стратегискиот план за рехабилитација на природното и културното наследство, министерката за култура нагласи дека во Комисијата ќе учествуваат засегнати чинители, експерти и претставници од граѓанските организации од областите на природното и културното наследство.
„Со оглед на тоа што најсериозна закана за природното и културното наследство во Охридскиот Регион е засилената урбанизација на Старото градско јадро на Охрид и на крајбрежјето на Охридското Езеро, во надлежност на Комисијата за Охридскиот Регион се и издавањето мислења“, информираше Костадиновска-Стојчевска, појаснувајќи дека оваа комисија за прв пат е формирана во 2018 година, иако Законот за управувањето со светското природно и културно наследство на Охридскиот Регион е донесен во 2010 година.
Заблагодарувајќи се на претседателот на Комисијата за управување со Охридскиот Регион, Зоран Павлов, министерката за култура го нагласи позитивниот придонес во намалување на активностите кои негативно влијаат врз исклучителната универзална вредност на доброто.
Костадиновска-Стојчевска пред присутните на јавната дебата потенцираше дека со Предлог-законот не се регулирани аспектите на посебната заштита на природното и културното наследство, напоменувајќи дека посебната заштита е дефинирана со закони од областа на животната средина и природата, како и од областа на заштитата на културното наследство.
Управата за заштита на културното наследство и Заводот за заштита на спомениците на културата и Музеј-Охрид остануваат надлежни установи од стручен аспект на заштита на културното наследство во Охридскиот Регион, и во тој контекст, рече Костадиновска-Стојчевска, службите што ги изработуваат и издаваат заштитно-конзерваторски основи и другите акти треба да го подобрат квалитетот на овие акти, во согласност со меѓународните стандарди за непосредна заштита.
„Подготвеноста на стручните служби се основен предуслов за спречување на натамошното осиромашување на архитектонските и урбанистичките вредности на доброто, но и на сите содржини што го претставуваат културното наследство. Негрижата за културното наследство треба да биде санкционирана, и за имателите и за надлежните служби“, истакна министерката за култура.
Таа напомена дека комплексните активности кои треба да се преземат во следниот период претпоставуваат одговорност и посветеност во реализација на активностите на многу чинители во процесот, Владата на РС Македонија, министерствата и и сите други субјекти.
„Најзначајниот фактор за успех на координираното управување со Охридскиот Регион е цврстата и јасно изразена политичка волја на јавниот сектор, како и ангажманот на општините изразен како свесен избор на локалните власти, без разлика на видот на конфликтите и тешкотиите кои ќе се појавуваат во поединечните фази од процесот“, потенцираше Костадиновска-Стојчевска.
Носител на Предлог- закон за управување со природното и културното наследство во Охридскиот Регион е Министерството за култура, a е изработен во соработка со Министерството за животна средина и просторно планирање, и со сите засегнати страни, вклучително и невладиниот сектор. Јавната расправа се одвиваше во конструктивна атмосфера и беше заклучено повикот за вклучување на сите заинтересирани со забелешки да е отворен до 12 февруари.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Култура
Гоце Цветановски со специјална награда во Белград за придонес во филмската уметност и индустрија
Македонскиот режисер и сценарист Гоце Цветановски доби специјална награда за придонес во филмската уметност и индустрија на 19. издание на Српскиот фестивал за фантастични филмови, еден од најзначајните регионални фестивали посветени на жанровскиот и авторскиот филм.
Свеченото отворање на фестивалот се одржа во Културниот Центар во Белград, во присуство на бројни филмски автори, професионалци и љубители на фантастичниот филм. На настанот присуствуваше и директорот на македонскиот Културно-информативен центар во Белград, Васко Шутаров.
Наградата на Цветановски му беше врачена по проекцијата на оскаровецот „Поплава“, по што следеше панел-дискусија на тема иднината на анимираниот филм во регионот. На панелот, покрај Цветановски, учествуваа и истакнатите автори Растко и Ивана Чириќ, Никола Мајдак и Алекса Гајиќ, кои разговараа за предизвиците, новите технологии и можностите за регионална соработка во современата анимација.
При примањето на наградата, Цветановски се наврати на своите почетоци и емотивната врска со фестивалот:
„Мојата прва награда во кариерата ја добив токму на овој фестивал, за краткиот игран филм ‘Мал дисконтинуитет во време-просторот’ во 2014 година. Затоа ова признание за мене носи особена емоционална и професионална вредност.“
Наградата доаѓа како признание за долгогодишната авторска работа на Цветановски и неговиот придонес во современиот филм, со посебен акцент на фантастичниот и анимираниот жанр.
Култура
Во Центарот за култура „Трајко Прокопиев“ втора меѓународна изложба на уметничка фотографија „Мотус 2025“
Здружението за промоција на интелектуални, мултикултурни и спортски вредности – Мотус од Куманово, преку својот Фото клуб – Мотус, во период од 18 декември (четврток) 2025 во просториите на Центар за култура „Трајко Прокопиев“ во Куманово, ќе ја организира втората Меѓународна изложба на уметничка фотографија Мотус 2025.
На изложбата ќе бидат изложени пеесетина фотографии. Учество зедоа 249 автори од 50 земји.

Финансиер на изложбата е Општина Куманово, преку програмата за подршка на културни манифестации за 2025 година, а истата е под патронат на Меѓународната Федрација на Фотографска Уметност (ФИАП 2025/393), (Фото Сојуз на Македонија (ФСМ 2025/003) и Меѓународна Фото Асоцијација Дунав (ДИПА 2025/054).
Изложбата ќе биде отворена на 18 (четврток) декември 2025 во 19:30 часот во просториите на Центар за култура „Трајко Прокопиев“ во Куманово.
Култура
„Интер(но)фејс“ на Борис Шемов во „Мала станица“
На 18 декември 2025 година, со почеток во 20.00 часот, во Мултимедијалниот центар „Мала станица“, во рамките на програмските активности на Националната галерија, ќе биде отворена изложбата „Интер(но)фејс“ на уметникот Борис Шемов, курирана од д-р Ана Франговска.
„Интер(но)фејс“ е мултимедијален проект кој се фокусира на односот меѓу човекот и вештачката интелигенција, на улогата на јазикот како визуелно, идеолошко и комуникациско средство, како и на пост-интернет естетиката како нова културна реалност. Преку различни медиумски форми – текстуални интервенции, видео-содржини, алгоритамски и дигитални процеси – изложбата отвора прашања за моќта, контролата, технологијата и трансформацијата на субјектот во современиот дигитален контекст.
Насловот „Интер(но)фејс“ упатува на двојната природа на интерфејсот – како техничка површина на комуникација меѓу човекот и машината, но и како внатрешен, идеолошки простор во кој се преговараат значењата, одлуките и позициите на моќ. Изложбата го третира интерфејсот не само како функционален медиум, туку како критичка зона на судир меѓу човечкото искуство и алгоритамската логика.
Проектот се надоврзува на актуелните уметнички и теориски дискурси за постхуманизмот, визуелната култура и дигиталната медијација на реалноста. Во таа рамка, „Интер(но)фејс“ ја поставува вештачката интелигенција не како неутрален технолошки алат, туку како активен фактор во креирањето на современите културни, политички и етички релации.
Изложбата „Интер(но)фејс“ може да се посети во периодот од 18 до 24 декември 2025 година во Мултимедијалниот центар „Мала станица“, Национална галерија, Скопје.

