Култура
Костадиновска-Стојчевска: Предлог-законот за управување со Охридскиот Регион придонесува за зачувување на статусот на светско природно и културно наследство

Министерката за култура, Бисера Костадиновска-Стојчевска на јавната расправа за Предлог-законот за управување со природното и културното наследство на Охридскиот Регион, која се одржа во Националната и универзитетска библиотека „Свети Климент Охридски“, рече дека се дискутира за значајно законско решение кое ќе има придонес врз зачување на статусот на светското наследство на Охридскиот Регион.
„Овој Предлог-закон за управување со природното и културното наследство на Охридскиот Регион се изготвува согласно насоките наведени во Извештајот на Реактивната мониторинг-мисија на Центарот за светско наследство на УНЕСКО“, нагласи Костадиновска-Стојчевска, која додаде дека препораките на УНЕСКО главно се однесуваа за уредување на Комисијата за управување со природното и културното наследство на Охридскиот Регион.
„За ефикасно спроведување на надлежностите, Комисијата е конципирана во помал и компактен состав, со цел функционално и интегрирано управување со Охридскиот Регион, но и на спречување на активности кои може да имаат негативно влијание врз неговата исклучителна универзална вредност“, рече Костадиновска-Стојчевска. Напоменувајќи дека Комисијата за Охридскиот Регион ќе го следи спроведувањето на Планот за управување со Охридскиот Регион и Стратегискиот план за рехабилитација на природното и културното наследство, министерката за култура нагласи дека во Комисијата ќе учествуваат засегнати чинители, експерти и претставници од граѓанските организации од областите на природното и културното наследство.
„Со оглед на тоа што најсериозна закана за природното и културното наследство во Охридскиот Регион е засилената урбанизација на Старото градско јадро на Охрид и на крајбрежјето на Охридското Езеро, во надлежност на Комисијата за Охридскиот Регион се и издавањето мислења“, информираше Костадиновска-Стојчевска, појаснувајќи дека оваа комисија за прв пат е формирана во 2018 година, иако Законот за управувањето со светското природно и културно наследство на Охридскиот Регион е донесен во 2010 година.
Заблагодарувајќи се на претседателот на Комисијата за управување со Охридскиот Регион, Зоран Павлов, министерката за култура го нагласи позитивниот придонес во намалување на активностите кои негативно влијаат врз исклучителната универзална вредност на доброто.
Костадиновска-Стојчевска пред присутните на јавната дебата потенцираше дека со Предлог-законот не се регулирани аспектите на посебната заштита на природното и културното наследство, напоменувајќи дека посебната заштита е дефинирана со закони од областа на животната средина и природата, како и од областа на заштитата на културното наследство.
Управата за заштита на културното наследство и Заводот за заштита на спомениците на културата и Музеј-Охрид остануваат надлежни установи од стручен аспект на заштита на културното наследство во Охридскиот Регион, и во тој контекст, рече Костадиновска-Стојчевска, службите што ги изработуваат и издаваат заштитно-конзерваторски основи и другите акти треба да го подобрат квалитетот на овие акти, во согласност со меѓународните стандарди за непосредна заштита.
„Подготвеноста на стручните служби се основен предуслов за спречување на натамошното осиромашување на архитектонските и урбанистичките вредности на доброто, но и на сите содржини што го претставуваат културното наследство. Негрижата за културното наследство треба да биде санкционирана, и за имателите и за надлежните служби“, истакна министерката за култура.
Таа напомена дека комплексните активности кои треба да се преземат во следниот период претпоставуваат одговорност и посветеност во реализација на активностите на многу чинители во процесот, Владата на РС Македонија, министерствата и и сите други субјекти.
„Најзначајниот фактор за успех на координираното управување со Охридскиот Регион е цврстата и јасно изразена политичка волја на јавниот сектор, како и ангажманот на општините изразен како свесен избор на локалните власти, без разлика на видот на конфликтите и тешкотиите кои ќе се појавуваат во поединечните фази од процесот“, потенцираше Костадиновска-Стојчевска.
Носител на Предлог- закон за управување со природното и културното наследство во Охридскиот Регион е Министерството за култура, a е изработен во соработка со Министерството за животна средина и просторно планирање, и со сите засегнати страни, вклучително и невладиниот сектор. Јавната расправа се одвиваше во конструктивна атмосфера и беше заклучено повикот за вклучување на сите заинтересирани со забелешки да е отворен до 12 февруари.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Култура
Меѓународна поетска награда за Никола Маџиров

Никола Маџиров е лауреат на 17-тата меѓународна награда за поезија „Поезија и луѓе“ (Poetry and People – International Poetry Award) која викендот му беше доделена во кинескиот град Гуангџоу. Оваа независна поетска награда е востановена од книжевното списание „Поезија и луѓе“ и се доделува од 2005 година за посебен придонес во современата светска поезија.
Досегашни лауреати се добитниците на Нобеловата награда за литература Дерек Волкот и Томас Транстромер, кој беше лауреат и на Струшките вечери на поезијата. Меѓу останатите добитници се и неколкумина други лауреати на Златниот венец на СВП како Адонис, Адам Загајевски, Томаж Шаламун и Ханс Магнус Енценсбергер, а исто така на листата добитници на оваа награда се и Ен Карсон, Лез Мари, Гери Снајдер, Рита Дав, Еуженио де Андраде како и минатогодишниот добитник на британскиот кралски златен медал за поезија и добитникот на наградата „Т.С. Елиот“, Џорџ Сиртеш.
Наградата, која се состои од скулптура изработена од академскиот скулптор Жанг Јапинг, објавена книга на кинески јазик и паричен износ, му беше доделена на Никола Маџиров на свечена церемонија во Центарот за уметности во Гуангџоу. Скулптурата е инспирирана од стих на Маџиров од песната „Од секоја лузна на моето тело“, а на церемонијата премиерно беше изведена композиција според стиховите на песната „Оној што пишува“, како и кратка драмска изведба според песната „Совршеноста се раѓа“. Маџиров на церемонијата го прочита говорот на благодарност, како и три песни на македонски јазик. Никола Маџиров е најмлад досегашен странски добитник на оваа престижна награда за современа поезија.
Во образложението на жирито со кое претседаваше поетот и критичар Хуан Лихаи и кое беше прочитано од поетот Јан Ке, претседателот на Друштвото на писателите на Гуангџоу, се вели:
„Поезијата на Никола Маџиров е длабоко вкоренета во плодната почва на балканската меморија. Надминувајќи ја неизбежната судбина, преминувајќи ги урнатините на историјата и јазовите во културата, тој изнедрува од маглата на времето за да понуди нов светилник преку кој можеме да ги разбереме болката, надежта и човечноста.
Почитувајќи ја традицијата на критички медитации од негови претходници-поети кон историското наследство, тој води дијалог со големите умови, ја воочува вистината со непоколеблива храброст и чекори осамено кон зрелоста. Маџиров зрачи со светлечки хуманизам на една нова генерација поети. Исполнето со свеж спектар од слики, неговото пишување продира во заборавените одаи на животот, а забрзувачката фреквенција на сликите предизвикува моќна емпатија кај слушателите, дозволувајќи им на читателите постојано да ја препознаваат интимноста на зборовите.
Блиската сосредоточеност на Маџиров кон непосредното и неговата далекусежна визија кон светот му овозможуваат неотуѓиво сетилно искуство, дури и кога му се дарува себеси целосно на универзумот. Неговото пишување е двоен акт меѓу присуството на животот и крикот на духовното, штитејќи ја светлината меѓу луѓето, таму каде што, длабоко во пепелта, останува незгаснатата искра на поезијата.
Сместен помеѓу замисленото минато и посакуваната иднина, Маџиров пишува со немилосрдна искреност. Ослободен од земните ограничувања, преку безграничната имагинација тој му дава глас на скриениот јазик што раскошно цути од внатрешниот копнеж. Во него, креативноста добива слободна волја; преку него, светот започнува одново — чиниш нови видови поезија се раѓаат од сопствените урнатини.“
Ова е трето меѓународно признание за Никола Маџиров годинава, по европската награда за поезија „Н.К. Казер“ во Италија во мај и признанието „Почесен гостин“ на меѓународниот фестивал „Денови на поезија и вино“ во Словенија, во август.
Култура
75 години ДФРМ: од 3 септември филмска ревија со македонски филмови во Кинотеката

По јулските проекции, филмската ревија во Кинотека во чест на јубилејот – 75 години од основањето на Друштвото на филмски работници (ДФРМ) ќе продолжи во септември, по завршувањето на летните одмори.
На 3 септември програмата ќе биде отворена со „Трето полувреме“ на Дарко Митревски, а во деновите што следуваат публиката ќе има можност да ја проследи јубилејната филмска ревија од избрани македонски филмови кои оставиле длабока трага во нашата кинематографија.
4 септември: „Денес треба нешто да се случи“ (1978); „Ругање со Христос“ (2018)
5 септември: „Северен пол“ (2012); „Соба со пијано“
10 септември: „Види ја ти неа“ (2017); „Домаќинство за почетници“ (2023)
12 септември: „Вирово“ (1968) документарен филм; „Сестри“ (2021)
-Јубилејната филмска ревија претставува потсетување на 75 години активна работа на Друштвото на филмски работници на Македонија и истовремено – почит кон сите генерации визионери, филмски автори, актери, филмски работници и соработници кои низ сите овие години ја граделе и сѐ уште ја градат македонската кинематографија. Ревијата отвора простор за средби, дијалози и нови идеи за иднината на седмата уметност во нашата држава. Во време кога вниманието е фрагментирано, јубилејната ревија нѐ потсетува дека добриот филм останува моќна сила – да нѐ трогне, инспирира и обедини, вели Игор Иванов – Изи, претседател на ДФРМ.
Сите проекции се бесплатни.
Култура
„Физиогномски белешки/потиснати соништа“ – ликовна изложба во Галеријата Метаоја во Скопје

Вечерва, со почеток во 19 часот, во галеријата „Метаоја“ во Скопје, ќе биде прикажана ликовната изложба „Физиогномски белешки/потиснати соништа“.
Изложбата се состои од тресеттина ликовни дела изработени во Психијатриската болница во Демир Хисар и на неа учество ќе земат единаесет лица: уметникот Тони Попов, историчарката на уметност Јасмина Котевска и девет лица штитеници на Психијатриската болница од Демир Хисар.
„Физиогномски белешки/потиснати соништа“ се ликовни дела создадени од девет лица штитеници од Психијатриската болница во Демир Хисар за време на сликарските работилници во 2024 и во 2025 година предводени од ликовниот уметник Тони Попов. Сликарските работилници немаа цел само да создадат ликовни дела што ќе го збогатат творештвото на арт-брут уметноста во земјата, туку имаа и терапевтска функција. Станува збор за групни работилници во кои учесниците имаа можност да се запознаат, да ги разменат и искажат своите мисли и емотивни состојби, главно преку сликарството како примарна форма на комуникација. Резултатите се слики – визуелни дијалози со себе, интимни исповеди на потиснатите желби.
На изложбата ќе бидат прикажани слики што ликовно го обработуваат портретот како предмет на сликарско истражување и слики со архитектноски приказни.
Портретната уметност, покрај функцијата на претставување на физиономскиот лик на личноста што се портретира, во себе носи многу подлабоко значење и во суштина претставува визуелна претстава (физиогномска белешка) на карактерот и психолошко-емоционалните состојби на личноста, ликовно обликувајќи го невидливото во човекот.
Изложбата ќе биде отворена сè до 10 септември.