Култура
„Крадци на гулаби“ и „8 минути и 19 секунди“ добитници на „Златен був“ на Филозофскиот филмски фестивал
Синоќа во Кинотеката на свечен начин со прогласување на добитниците на „Златен був“ заврши 9. Филозофски филмски фестивал. Во конкуренција на селекција на долгометражни филмови жирито што го сочинуваа познатиот македонски режисер Милчо Манчевски, професорот по филмски студии од Универзитетот во Единбург и стручњак во областа на филм-философијата – Дејвид Сорфа и професорот по филозофија и научен истражувач – Бошко Караџов, „Златниот був“ му го додели на „Крадци на гулаби“ на младиот турски режисер Осман Наил Доган. Со „Златен був“ од публиката годинава се закити бугарскиот омнибус филм од 6 режисери „8 минути и 19 секунди“, работен по расказите и во косценарио на Георги Господинов.
Во конкуренција на краткометражни филмови, жирито составено од научниот истражувач од Институтот К.Г Јунг од Цирих – Габриела Калчи Новати, режисерот Иво Бару и докторандот при Институтот за филозофија и социологија на Полската академија на науки во Варшава – Наум Трајановски, со „Златен був“ го награди филмот „Ноќен разговор со џелат“ на рускиот режисер Јаков Сивченко.
Жирито додели и две специјални признанија: узбекистанскиот „Чај“ на Шакир Холиков (којшто воедно го доби и „Златниот був“ од публиката) и португалскиот „Понеделник“ на Себастиао Салгадо.
Вечерта беа истакнати и добитниците на наградите од сегментот средношколска видеолектира во рамките на Едукативната програма на Фестивалот. По гледањето на филмската предлошка, организирана во соработка со италијанската амбасада, класикот „Чудо во Милано“ од Виторио де Сика и со вклученост на 24 средни училишта и 500 ученици од целата земја, 58 ученици напишаа филмософски есеј на тема: „Homo homini lupus est: Колку чини една насмевка“. Стручното жири сочинето од Сузана Симоновска, Марија Тодоровска и Мартин Поповски првото место го додели на Наташа Драшковиќ од СУГС „Раде Јовчевски Корчагин“ – Скопје (наставник ментор: Даниела Николова), второто место на Виктор Димовски (од истото училиште и истиот ментор) и третото место на Марија Танеска од ОСУ „Св. Климент Охридски“ – Охрид (наставник ментор: Јане Богоески).
Во продолжение присутната публика имаше можност да го проследи францускиот филм „Заливот слек“ на Бруно Димон. Кон оваа необична комедија и воопшто за елементите на хуморот и скепсата во филм-философијата се осврна специјалниот гостин за вечерта, професорот Дејвид Сорфа, во излагањето насловено: What Are We Laughing At? Skepticism as a Joke in Film-Philosophy. Во отворената дискусија со публиката беа отворени теми поврзани со проблемот на изнаоѓањето валиден интерпретациски клуч на вакви „бизарни“ филмски ремек дела, потоа со смислата на употребата на елементите на религијата во филмот.
Главната програма на 9. Филозофски филмски фестивал неформално заврши во кафе-бар „Мартини“, каде што SILENT SPRING QUARTET (Дени Омерагиќ /контрабас/, Нинослав Спировски /кларинет, тенор саксофон/, Мартин Георгиевски /електроника, гитара/ и Владимир Мартиновски /тамбура, кавал, удиралки/) со маестрални музички импровизации ја забавуваа присутните.
Тимот на 9. Филозофски филмски фестивал и Филозофското друштво на Македонија како негов организатор најавија дека со завршувањето на Главната програма само се затвора еден поголем негов дел, односно дека во текот на наредните 30-тина дна ќе следуваат уште неколку настани од фестивалот. Најпрвин, веќе наредната недела, од 20 до 23 мај во четири градови од државата ќе се реализира ФФФ караванот, односно трансферирањето на дел од Главната програма и фестивалската атмосфера во Штип, Свети Николе, Прилеп и Битола. Подоцна, во периодот помеѓу 27-30 мај, ќе продолжи Ретроспективата ВИМ ВЕНДЕРС, којашто се организира во соработка со Гете-институтот Скопје. Во рамите на Ретроспективата во Кинотеката на С Македонија ќе бидат прикажани филмовите: Токио-ГА, Солта на земајта, Соба 666 и Пина. Конечно, 9. Филозофски филмски фестивал ќе заврши со две специјални проекции на победничките филмови во конкуренција на долгометражни филмови. Проекциите, во присуство на режисерите на филмовите, кога и ќе им бидат доделени наградите „Златен був“, ќе се одржат кон средината на месец јуни.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Култура
Гоце Цветановски со специјална награда во Белград за придонес во филмската уметност и индустрија
Македонскиот режисер и сценарист Гоце Цветановски доби специјална награда за придонес во филмската уметност и индустрија на 19. издание на Српскиот фестивал за фантастични филмови, еден од најзначајните регионални фестивали посветени на жанровскиот и авторскиот филм.
Свеченото отворање на фестивалот се одржа во Културниот Центар во Белград, во присуство на бројни филмски автори, професионалци и љубители на фантастичниот филм. На настанот присуствуваше и директорот на македонскиот Културно-информативен центар во Белград, Васко Шутаров.
Наградата на Цветановски му беше врачена по проекцијата на оскаровецот „Поплава“, по што следеше панел-дискусија на тема иднината на анимираниот филм во регионот. На панелот, покрај Цветановски, учествуваа и истакнатите автори Растко и Ивана Чириќ, Никола Мајдак и Алекса Гајиќ, кои разговараа за предизвиците, новите технологии и можностите за регионална соработка во современата анимација.
При примањето на наградата, Цветановски се наврати на своите почетоци и емотивната врска со фестивалот:
„Мојата прва награда во кариерата ја добив токму на овој фестивал, за краткиот игран филм ‘Мал дисконтинуитет во време-просторот’ во 2014 година. Затоа ова признание за мене носи особена емоционална и професионална вредност.“
Наградата доаѓа како признание за долгогодишната авторска работа на Цветановски и неговиот придонес во современиот филм, со посебен акцент на фантастичниот и анимираниот жанр.
Култура
Во Центарот за култура „Трајко Прокопиев“ втора меѓународна изложба на уметничка фотографија „Мотус 2025“
Здружението за промоција на интелектуални, мултикултурни и спортски вредности – Мотус од Куманово, преку својот Фото клуб – Мотус, во период од 18 декември (четврток) 2025 во просториите на Центар за култура „Трајко Прокопиев“ во Куманово, ќе ја организира втората Меѓународна изложба на уметничка фотографија Мотус 2025.
На изложбата ќе бидат изложени пеесетина фотографии. Учество зедоа 249 автори од 50 земји.

Финансиер на изложбата е Општина Куманово, преку програмата за подршка на културни манифестации за 2025 година, а истата е под патронат на Меѓународната Федрација на Фотографска Уметност (ФИАП 2025/393), (Фото Сојуз на Македонија (ФСМ 2025/003) и Меѓународна Фото Асоцијација Дунав (ДИПА 2025/054).
Изложбата ќе биде отворена на 18 (четврток) декември 2025 во 19:30 часот во просториите на Центар за култура „Трајко Прокопиев“ во Куманово.
Култура
„Интер(но)фејс“ на Борис Шемов во „Мала станица“
На 18 декември 2025 година, со почеток во 20.00 часот, во Мултимедијалниот центар „Мала станица“, во рамките на програмските активности на Националната галерија, ќе биде отворена изложбата „Интер(но)фејс“ на уметникот Борис Шемов, курирана од д-р Ана Франговска.
„Интер(но)фејс“ е мултимедијален проект кој се фокусира на односот меѓу човекот и вештачката интелигенција, на улогата на јазикот како визуелно, идеолошко и комуникациско средство, како и на пост-интернет естетиката како нова културна реалност. Преку различни медиумски форми – текстуални интервенции, видео-содржини, алгоритамски и дигитални процеси – изложбата отвора прашања за моќта, контролата, технологијата и трансформацијата на субјектот во современиот дигитален контекст.
Насловот „Интер(но)фејс“ упатува на двојната природа на интерфејсот – како техничка површина на комуникација меѓу човекот и машината, но и како внатрешен, идеолошки простор во кој се преговараат значењата, одлуките и позициите на моќ. Изложбата го третира интерфејсот не само како функционален медиум, туку како критичка зона на судир меѓу човечкото искуство и алгоритамската логика.
Проектот се надоврзува на актуелните уметнички и теориски дискурси за постхуманизмот, визуелната култура и дигиталната медијација на реалноста. Во таа рамка, „Интер(но)фејс“ ја поставува вештачката интелигенција не како неутрален технолошки алат, туку како активен фактор во креирањето на современите културни, политички и етички релации.
Изложбата „Интер(но)фејс“ може да се посети во периодот од 18 до 24 декември 2025 година во Мултимедијалниот центар „Мала станица“, Национална галерија, Скопје.

