Култура
„Крадци на гулаби“ и „8 минути и 19 секунди“ добитници на „Златен був“ на Филозофскиот филмски фестивал
Синоќа во Кинотеката на свечен начин со прогласување на добитниците на „Златен був“ заврши 9. Филозофски филмски фестивал. Во конкуренција на селекција на долгометражни филмови жирито што го сочинуваа познатиот македонски режисер Милчо Манчевски, професорот по филмски студии од Универзитетот во Единбург и стручњак во областа на филм-философијата – Дејвид Сорфа и професорот по филозофија и научен истражувач – Бошко Караџов, „Златниот був“ му го додели на „Крадци на гулаби“ на младиот турски режисер Осман Наил Доган. Со „Златен був“ од публиката годинава се закити бугарскиот омнибус филм од 6 режисери „8 минути и 19 секунди“, работен по расказите и во косценарио на Георги Господинов.
Во конкуренција на краткометражни филмови, жирито составено од научниот истражувач од Институтот К.Г Јунг од Цирих – Габриела Калчи Новати, режисерот Иво Бару и докторандот при Институтот за филозофија и социологија на Полската академија на науки во Варшава – Наум Трајановски, со „Златен був“ го награди филмот „Ноќен разговор со џелат“ на рускиот режисер Јаков Сивченко.
Жирито додели и две специјални признанија: узбекистанскиот „Чај“ на Шакир Холиков (којшто воедно го доби и „Златниот був“ од публиката) и португалскиот „Понеделник“ на Себастиао Салгадо.
Вечерта беа истакнати и добитниците на наградите од сегментот средношколска видеолектира во рамките на Едукативната програма на Фестивалот. По гледањето на филмската предлошка, организирана во соработка со италијанската амбасада, класикот „Чудо во Милано“ од Виторио де Сика и со вклученост на 24 средни училишта и 500 ученици од целата земја, 58 ученици напишаа филмософски есеј на тема: „Homo homini lupus est: Колку чини една насмевка“. Стручното жири сочинето од Сузана Симоновска, Марија Тодоровска и Мартин Поповски првото место го додели на Наташа Драшковиќ од СУГС „Раде Јовчевски Корчагин“ – Скопје (наставник ментор: Даниела Николова), второто место на Виктор Димовски (од истото училиште и истиот ментор) и третото место на Марија Танеска од ОСУ „Св. Климент Охридски“ – Охрид (наставник ментор: Јане Богоески).
Во продолжение присутната публика имаше можност да го проследи францускиот филм „Заливот слек“ на Бруно Димон. Кон оваа необична комедија и воопшто за елементите на хуморот и скепсата во филм-философијата се осврна специјалниот гостин за вечерта, професорот Дејвид Сорфа, во излагањето насловено: What Are We Laughing At? Skepticism as a Joke in Film-Philosophy. Во отворената дискусија со публиката беа отворени теми поврзани со проблемот на изнаоѓањето валиден интерпретациски клуч на вакви „бизарни“ филмски ремек дела, потоа со смислата на употребата на елементите на религијата во филмот.
Главната програма на 9. Филозофски филмски фестивал неформално заврши во кафе-бар „Мартини“, каде што SILENT SPRING QUARTET (Дени Омерагиќ /контрабас/, Нинослав Спировски /кларинет, тенор саксофон/, Мартин Георгиевски /електроника, гитара/ и Владимир Мартиновски /тамбура, кавал, удиралки/) со маестрални музички импровизации ја забавуваа присутните.
Тимот на 9. Филозофски филмски фестивал и Филозофското друштво на Македонија како негов организатор најавија дека со завршувањето на Главната програма само се затвора еден поголем негов дел, односно дека во текот на наредните 30-тина дна ќе следуваат уште неколку настани од фестивалот. Најпрвин, веќе наредната недела, од 20 до 23 мај во четири градови од државата ќе се реализира ФФФ караванот, односно трансферирањето на дел од Главната програма и фестивалската атмосфера во Штип, Свети Николе, Прилеп и Битола. Подоцна, во периодот помеѓу 27-30 мај, ќе продолжи Ретроспективата ВИМ ВЕНДЕРС, којашто се организира во соработка со Гете-институтот Скопје. Во рамите на Ретроспективата во Кинотеката на С Македонија ќе бидат прикажани филмовите: Токио-ГА, Солта на земајта, Соба 666 и Пина. Конечно, 9. Филозофски филмски фестивал ќе заврши со две специјални проекции на победничките филмови во конкуренција на долгометражни филмови. Проекциите, во присуство на режисерите на филмовите, кога и ќе им бидат доделени наградите „Златен був“, ќе се одржат кон средината на месец јуни.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Култура
„Емпатија во светлина“ – фотографска изложба на Милорад Милиќевиќ во Галерија „Рудиќ“
На 22 ноември (сабота) во 19 часот, во Галерија Рудиќ ќе биде отворена изложбата „Емпатија во светлина“ на фотографот Милиќевиќ. Портретите на Милиќевиќ не се студиски аранжирани кадри, туку сведоштва за луѓе вкоренети во својот простор, време и културна традиција на која ѝ припаѓаат.
Милиќевиќ не документира само лица – тој бележи приказни, традиција, верување, моменти на искреност кои не можат да се инсценираат. Неговите субјекти се спонтани, опуштени, прикажани во животни услови што ги дефинираат.
Портрет може да направи секој. Но добар портрет — оној што останува, што нè погодува таму каде што не сме очекувале — може да направи само оној што има вистинска емпатија кон другиот човек. Тоа не е прашање на занает, туку на карактер. Тоа или го носите во себе, или не. Милиќевиќ го носи. И го споделува со нас.
Изложбата „Емпатија во светлина“ ја опишува суштината на фотографскиот пристап на Милиќевиќ — тивка, но длабока присутност, каде светлината не е само визуелен елемент, туку медиум преку кој се открива човечноста, традицијата и искреноста на неговите субјекти.
Култура
Концертот „Од барок до современи македонски композитори“ во Даутпашиниот амам
Во петок, 21 ноември 2025 година, со почеток во 19:30 часот, во Даут-пашин амам ќе се одржи концертот „Од барок до современи македонски композитори“, кој низ внимателно конципирана програма го следи развојот на музичката форма и израз – од барокната прецизност до современиот македонски звук.
Концертот ќе ги обедини делата на Купрен, Хендл, Марчело/Бах и Силоти, a во центарот на програмата се дуетите на Бах од мисите и кантатите (BWV 232, 236, 124, 91) – пример за суптилен контрапункт и дијалог меѓу два вокални гласа.
Вечерта продолжува со избор од современата македонска продукција: композиции на Димитрије Бужаровски, Горан Начевски и Томислав Зографски, чија „Суита за пијано“, оп. 27 го заокружува програмскиот лак од барокната структура до модерниот национален израз.
Изведувачи се Мимоза Ќека (пијано), Марија Ташевска (сопран) и Мариана Бошковска (алт).
Проектот е поддржан од Министерството за култура и туризам на Република Северна Македонија. Влезот е слободен.
Култура
„Куќата на границата“, во режија на Андреј Цветановски, вечерва на МОТ
„Куќата на границата“ на Регионалниот театар од Нови Пазар е на репертоарот на вториот ден (20.11.2025) на МОТ, дело на Славомир Мрожек, во режија на нашиот Андреј Цветановски.
„Куќа на граница е приказна која зборува за една фамилија која сака само да живее мирно, и одеднаш во нејзиниот дом се појавуваат дипломати кои сакаат да нацртаат граница која поминува насред куќата. Звучи познато нели? Оваа фамилијарна драма зборува за одземање сé што имаат, сонуваат, зборуваат и замислуваат, се додека не останат без ништо. Низ оваа горка комедија ќе видите многу паралели со начинот на кој денешниот свет функционира“ – вели Цветановски.
Претставата е одлична илустрација за тоа до кој степен сме способни да се понижиме себеси, слепо почитувајќи ги бесмислените бирократски норми на „новиот“ свет, кој од нас треба да направи покондурени господа.
Како креативен македонски тим на претставата покрај режисерот се и Димитар Андоновски автор на музиката и Сергеј Светозарев на сценографијата.
Претставата ќе биде изведена на сцената 25 Мај, МКЦ во 20 часот.
А пред неа во 19 часот во холот на МКЦ ќе биде поставена уметничката инсталација „Сценариум и имагинариум“ на архитектот и сценографот Костантин Трпеноски, која на границата помеѓу реалното и имигинарното нуди визуелно и сензорно доживување на просторот во холот на МКЦ. Настанот е воедно и ретроспективен поглед на неговите театарски сценографии „Чудна случка со кучето во ноќта“ (2023) и „Макбет“ (2019), двете наградени за најдобра сценографија на фестивалот „Војдан Чернодрински“ во Прилеп и приказ на други негови актуелни сценски дизајни.

