Култура
КРИК – фестивал за критичка култура
Вечерва, во Мзејот на современата уметност, завршува првиот дел на седмото издание на КРИК – фестивал за критичка култура, во организација на „Контрапункт“, на тема „Во постојан отпор“. На иницијатива на фестивалот првпат во живо имаме две од најзначајните андерграунд-издавачки куќи од Бугарија – Amek Collective & Kontingent Records. Во 19.30 ќе се одржи разговор со уметниците Ангел Симитчиев, Мартин Луканов, Иван Шентов, како и презентирање на бугарските издавачки куќи Amek Collective & Kontingent Records.
Ќе се одржи уметнички разговор со визионерите зад бугарската сцена на дрон/амбиент/шум, кои бргу се проширија поради нивната работа од доцните 2000 години. Разговорот ќе го водат и модерираат филозофот Станимир Панајотов, кој веќе има соработувано со „Амек“ и кој ќе помогне да се расплете приказната зад чудниот успех на овие музички жанрови на бугарската андерграунд-сцена, заедно со Ивана Драгшиќ, диџејка и претставничка на локалната андерграунд-сцена.
![]()
„Амек колектив“ почна како „направи сам букерски“ колектив во 2008 година. Воден од Ангел Симитчиев и Мартин Луканов, кои претежно работат во Софија, Бугарија. „Амек“ има донесено над 90 изведби на странски и локални звучни, експериментални и амбиентални уметници. Од 2011 година тие редовно издаваат музика на касета и винил. Во моментот „Амек“ прави двемесечни радиоемисии – шумна неделя (Канал 103, Скопје) и Comfort Club (Black Rhino Radio, Букурешт).
„Контингент рекордс“ е „направи сам“ label и букер-човек-армија од Софија, Бугарија. Основан во 2004 година од Иван Шентов, „Контингент“ издава музика од разни формати и од разни жанрови, меѓу кои може да се најде дрон-шум, амбиентален, експериментален, изговорен збор, нојз рок, кора/панк, лоу-фај и слично. „Контингент рекордс“ исто така го издава и годишниот бугарски фанзин Sustainer.
![]()
Во 21 часот во живо ќе настапат Шентов, Симитчиев, Луканов, што е ретка музичка тријада, која досега во живо свирела само во неколку пригоди. Скопската публика ќе биде една од првите што ќе посведочи за најновиот музички расплет на оваа соработка помеѓу три клучни фигури на актуелната бугарска дрон, нојз и амбиентална музичка сцена.
Ангел Симитчиев е бугарски музичар и композитор со корени во хардкор панк-сцената. Надвор од неговата соло музичка рутина, неговите дела постојат во соработка со видеоарт, (краток) филм, уметничка инсталација, реклами, мода, театар, современ танц и перформанс. Тој е ½ од бугарскиот издавач на експериментална музика и букинг-екипа „Амек колектив“. Ангел Симитчиев е доктор по музикологија (Институт за уметнички студии при Бугарската академија на науките) и магистер по медиумска композиција и електроакустична музика (Национална музичка академија „Проф. Панчо Владигеров“). Од 2014 година предава звучна уметност на Националната академија за уметности во Софија.
Мартин Луканов е основач на експерименталниот музички label и букинг-екипа Amek Collective. Тој е магистер по медиумски студии (Универзитетот во Софија) и моментно работи на докторат по културни студии. Тој е помошник-уредник на списанието „Југоисточна Азија – Медиумски студии“, член на уредуничкиот одбор на Riffs, списанието за популарна музика, и предава популарна култура на Новиот бугарски универзитет и на Универзитетот во Софија.
Иван Шентов е музичар, композитор и писател, кој е роден и израснат на музичката сцена во Софија. Тој е поранешен член на КПД-0, сега веќе непостоен, но сè уште еден од најпознатите софиски бендови од 2000 години. Во моментот Иван Шентов е на чело на „Контингент рекордс label“, која донесе во Софија плејада турнеи од меѓународната нојз и панк-сцена.
Инаку, вчеравечер во КСП „Центар – Јадро“ беше отворена изложбата „Сенките на занаетите: инсталација на светлина-сенка-звук“ од турскиот уметник Билал Јилмаз. Кураторка на проектот е Лидија Хаѕиоану од Грција. Изложбата ја отвори Искра Гешоска, програмски уредник на фестивалот, која им заблагодари што по Истанбул и Ајвалик, Скопје е третиот град за кој изработија мапа на занетите и рече дека се надева на продолжување на соработките со македонските креативци, кои ја посетуваа работилницата што се одржа во рамките на овој проект. Изложбта во КСП „Центар – Јадро“ ќе може да се види до 7 јули.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Култура
„Дон Кихот“ на Дино Имери и Дијана Илкоска-Имери премиерно и во Битола
По фантастично успешната премиера во Скопје и меѓународната премиера во Париз, Франција, делото „Дон Кихот во Скопје“ ќе ја има и својата битолска премиера.
В недела, на 14 декември, во Офицерскиот дом во Битола, со почеток во 20 часот, овој разновиден проект инспириран од култната приказна за славниот витез Дон Кихот на Мигел де Сервантес ќе биде претставен и пред битолската публика.
Делото е создадено по повод Националниот ден на Шпанија – 12 Октомври, и е силно поддржано од Амбасадата на Шпанија во Скопје.
Станува збор за концерт за пијано, гитара, наратор и камерен оркестар, чии автори се Дино Имери и Дијана Илкоска Имери. Под диригентство на маестра Дијана Илкоска Имери, ќе настапи Камерниот оркестар „ID“, а како солисти ќе се претстават:
· Дино Имери – пијано,
· Ади Имери – гитара,
· Тина Иванова – наратор и автор на текст.
Како што кажува и самиот наслов, главната инспирација е едно од најзначајните дела во светската и шпанската книжевност – „Дон Кихот“ од Мигел де Сервантес. Музиката е програмска и ја следи приказната за замисленото патување на Дон Кихот и неговиот верен придружник Санчо Панса низ современа Северна Македонија, каде што тргнуваат во потрага по нови авантури и со намера повторно да се борат против „ветерниците“. Звучниот пејзаж е силно инспириран од шпанскиот и македонскиот фолклор, кои се преплетуваат и создаваат специфична, автентична атмосфера.
Текстот на нараторот, кој ја дополнува концертната форма, се провлекува низ делото како сценски контрапункт. Приказната, чија авторка е Тина Иванова, служи како поддршка и проширување на програмската музика.
Премиерата во Битола се реализира со поддршка од ЈОУ Културно-информативниот центар – Битола.
Култура
Охрид домаќин на министерската конференција на Советот на министрите за култура од ЈИЕ – јакнење на културата во функција на одржливиот развој
Охрид и Република Македонија на 11 и 12 декември 2025 година се домаќини на министерската конференција на „Советот на министри за култура од ЈИЕ – јакнење на културата во функција на одржливиот развој“.
Конференцијата официјално ќе биде отворена на 12 декември во 10:00 часот со воведно обраќање на министерот за култура и туризам Зоран Љутков. Свои обраќања ќе имаат и директорката на Регионалното биро на УНЕСКО за наука и култура во Европа, со седиште во Венеција, Магдалена Ландри, министри за култура, заменици-министри и претставници од земјите од ЈИЕ.
На конференцијата ќе биде усвоена Охридската декларација „Одржливи културни модели за иднината“.
Република Македонија го презеде претседателството со „Советот на министри за култура од ЈИЕ – јакнење на културата во функција на одржливиот развој“ во 2024 година за време на министерската конференција што се одржа во Херцег Нови, Црна Гора.
Култура
Проекција на исклучителниот шпански трилер ПИГИ во Кинотеката
Специјалната проекција на вознемирувачкиот и исклучителен шпански трилер „ПИГИ“ во Кинотеката на Македонија. Филм што ѝ го отвори патот на режисерката Карлота Переда кон меѓународната сцена и ја утврди како едно од најзначајните имиња во современиот хорор.
Настанот се реализира како соработка на Кинотеката на Македонија и Амбасадата на Шпанија во нашата земја.
Во задушливото лето на рурална Екстремадура, тинејџерката Сара – маестрално интерпретирана од Лаура Галан – секојдневно се соочува со сурово врсничко насилство. Нарекувана „свинче“ и запоставена дури и во сопствениот дом, таа живее во изолација. Но, еден случаен и сериозно вознемирувачки настан кај локалниот базен ја втурнува во мрачен круг на одмазда, претворајќи ја потиснатата болка во шокантно, но и катарзично ослободување.
„ПИГИ“ е маестрален спој на психолошки трилер и хорор, создаден врз основа на наградуваниот краток филм на Переда од 2018 година. Филмот храбро ги отвора темите на телесната стигма, малтретирањето и траумата, градeјќи атмосфера натопена со напнатост, која кулминира во незаборавно кинематографско финалe.

