Култура
Литература, филм и музика на 7. интернационален литературен фестивал „Про-За Балкан“

Интернационалниот литературен фестивал „Про-За Балкан“ ќе биде отворен в недела (19 мај) во 20 часот во Даут-пашиниот амам во Скопје. Годинешниот лауреат на наградата „Прозарт“ за авторски придонес на литературата на Балканот и еден од водечките современи бугарски писатели, Алек Попов, ќе биде во друштво на ланскиот лауреат – српската легенда Светислав Басара. На новото издание на фестивалот ќе им се придружат познатиот српски колумнист, новинар и писател, Теофил Панчиќ, словенечката писателка и книжевна преведувачка од англиски и од француски јазик, Једрт Лапух-Малежич, турскиот бестселер романсиер, есеист и сценарист Тарик Туфан, независниот хрватски писател Ивица Пртењача, специјалниот гостин Ерџан Кесал, сценарист на антологискиот победник на Кан од 2011, „Беше еднаш во Анадолија“, како и нам добро познатата писателка, филмска критичарка и есеистка Јагода Михајловска-Георгиева.
Со нив ќе разговараат македонските писатели: Александар Прокопиев, Ермис Лафазановски и Владимир Јанковски.
Фестивалот ќе го отвори директорот Дејан Трајкоски, а модератор ќе биде Ана Јовковска. Гости на отворањето ќе бидат и четворицата членови на програмата „Скопје фелоушип“ – еден од најпознатите литературни агенти и уредник во литературната агенција „Астие-Пеше“ од Париз, Пјер Астие, уредничката во издавачката куќа „Пол Солнај и Дојтике“ од Виена, Бетина Вергетер, Катја Урбанија од словенечката издавачка куќа „Гога“ и Реџеп Хида, директор на првата приватна издавачка куќа од Албанија, „Фан Ноли“.
На вториот фестивалски ден, 20 мај (понеделник), во 17 часот, во Турскиот културен центар „Јунус Емре“, ќе се одржи отворена дискусија „Ерџан Кесал во Скопје!“, која ќе ја модерираат Александар Прокопиев и Дејан Трајкоски. Два часа подоцна, од 19 часот, во ЕУ-инфо центарот ќе се одржи тркалезна маса „Литература, страв, политика“, на која ќе учествуваат гостите писатели и членовите на програмата „Скопје фелоушип“.
Традиционално, фестивалот организира средба на членовите на оваа програма со претставници на Македонска асоцијација на издавачите и ќе имаат можност да воспостават идни соработки.
Фестивалот ќе биде затворен на 21 мај во Даут-пашиниот амам во 20 часот кога писателите ќе читаат извадоци од своите дела.
На затворањето ќе се обратат лауреатот зa 2019, Алек Попов, и лауреатот зa 2018, Светислав Басара. Гоце Јованоски („Фолтин“) и Андреа Мирческа ќе изведат експериментална звучна импресија од филмот „Мисија Лондон“ според романот на Алек Попов.
Фестивалот годинава се одржува со мото „Синергија: литература, филм, музика“. Новитет од годинава е воведувањето нови програмски содржини на фестивалот со спој на проза, музика и филм во синергија.
Во чест на лауреатот следниот ден, 22 мај, во Кинотеката, ќе биде прикажан филмот „Мисија Лондон“, во кој копродуцент е нашиот Огнен Антов, а бугарскиот режисер Димитар Митовски го сними според сценариото на Алек Попов. Предвидено е и обраќање на Попов и панел со Александар Прокопиев.
„Про-За Балкан“ е во организација на издавачката куќа „Прозарт медија“. Фестивалот е поддржан од Министерството за култура, од „Традуки“, делегацијата на ЕУ, Турскиот културен центар „Јунус Емре“, амбасадите на Словенија, Хрватска, Бугарија и на Србија, Бугарскиот културно-информативен центар, Кинотеката, Национална галерија и винарницата „Бовин“.
Директор на фестивалот е Дејан Трајкоски, а уметнички директор е Александар Прокопиев. Претседател на одборот за доделување на наградата е Ермис Лафазановски, а продуцент Никола Мадешовски.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Култура
Концерт на Дони Мекаслин и националниот џез-оркестар

На 14 јули 2025 година, со почеток во 21:00 часот, во Македонскиот народен театар, љубителите на џезот ќе имаат можност да присуствуваат на извонреден концерт, заеднички настап на еден од најсмелите и највпечатливи саксофонисти и композитори на современата џез сцена, Дони МекКаслин и Националниот џез оркестар. Диригент на концертот ќе биде маестро Владимир Николов.
Името на Дони МекКаслин (САД) стои зад едно од најзначајните музички изданија на 21 век – Blackstar, последниот албум на Дејвид Боуви, на кој токму МекКаслин беше една од клучните креативни сили што го обликуваа неговиот експериментален звук. Од тој момент, МекКаслин продолжува да ги редефинира границите на џезот, создавајќи музика која живее на пресекот меѓу жанровите – каде електрониката, арт-рокот и импровизацијата се среќаваат со слободата на изразот. За тоа сведочат албумите Blow. (2018) и I Want More (2023) – хибриден звук кој не припаѓа на еден жанр, туку на уметноста како процес на преобразба.
New York Times за еден негов концерт напиша: „Сè започна со синтисајзер што пулсира во слободен ритам, за потоа да премине во тенор-соло што звучеше и како бура и како молитва.“
Билетите за концертот може да се набават online на MKTickets и на продажните места на МКТикетс. На самиот ден на концертот билетите ќе бидат достапни и на билетарницата на Македонскиот народен театар (МНТ).
Култура
Изложба посветена на ансамблот „Мањифико“ во Градскиот музеј во Крива Паланка

Ретроспективната изложба посветена на еден од најзначајните македонски музички состави – ансамблот „Мањифико“, кој во своето 31- годишно постоење остави длабоки траги во македонската и меѓународната музичка сцена, ќе биде отворена на 5 јули (сабота) 2025, со почеток во 20,30 часот, во уметничката галерија на ЛУ Градски музеј Крива Паланка.
Изложбата е екслузивен и траен спомен и чествување на богатиот опус на „Мањифико“ со обемна збирка од над 240 селектирани експонати, фотографии, постери, документи, аудио-визуелни снимки и архивски материјали кои сведочат за извонредната уметничка активност и достигнувањата на овој реномиран состав. Меѓу нив е и монографијата „Ансамблот Мањифико мит-легенда или реалност“, чиј автор е еден од основачите и член на овој состав Пантелеј-Панче Кочовски.
Експонатите вклучуваат 32 големи постери и 15 оригинални плакати од концерти и настапи, над 60 паноа, над 200 селектирани уметнички фотографии, аудио и видео касети, ЦД и ДВД изданија, признанија, студиски снимки, концертни програми, сценографски документи и монографското издание.
Изложбата, со која се одбележуваат 65 години од основањето на славната група, пред се, е посветена на починатите членови на „Мањифико“, сите извонредни музички ументици, на чело со вокалниот солист и ѕвезда на ансамблот, Невенка Кочовска. Во чест на овој екслузивен настан, дел од репертоарот на легендарниот состав ќе отпеат Лидија и Тања Кочовски, наследничките на Панче и Невенка.
„Последно што посакав е да оставам траен спомен на ансамблот преку експонати, сведоштва и фактографија и да ја запознаам македонската јавност со нив“, вели Панче Кочовски автор на изложбата и на монографијата.
Ансамблот „Мањифико“ е основан во далечната 1959 година и во својата 31-годишна уметничка одисеја достигнува интернационална и интерконтинентална афирмација. На својот репертоар има над 320 композиции од Латинска Америка и Шпанија, од кои над 220 на носачи на звук, 80-тина нумери за 30-тина радио станици во поранешна Југославија и Европа, 28 мали музички плочи, 5 ЛП албуми, 4 аудиокасети, 2 ЦД и неколку ДВД изданија. Најголем дел од изданијата се продавани во златен и сребрен тираж.
Во своето над 30-децениско постоење, ансамблот „Мањифико“ има настапувано во над 42 земји ширум светот, вклучувајќи ги: Австрија, Италија, Русија, Турција, Индија, Египет, САД (Индијана, Калифорнија, Илиноис, Мичиген, Невада), Австралија, Азербејџан, Казахстан, Узбекистан, Шведска, Германија, Бугарија, и многу други. Изведени се околу 4300 концерти, со вкупна публика од над 8.700.000 посетители. Ансамблот учествувал и во театарски продукции, снимал музика за телевизија и филм, а во 16 ТВ студија низ Европа и СССР се снимени над 140 телевизиски емисии и блокови, со учество на бројни познати вокални солисти. Има настапувано и за југословенскиот претседател Тито, пред мексиканскиот претседател Лопез Матеоз, како и о победникот на Сан Ремо Тони Далара. Иако главниот репертоар е составен од латиноамериканска музика, на интернационалните настапи „Мањифико“ изведува и македонски и југословенски хитови како музичка идентификација на ансамблот и регионот. Истовремено, како познати филантропи, имаат одржано и преку 600 хуманитарни коцерти, меѓу кои и за земјотресот и поплавата во Скопје.
Покрај Невенка и Панче, дел од „Мањифико“ биле и врвните музичари Крсто Таушанов, Петар Галев, Димитар Томов, Јане Коџабашија, Хозе Свиличиќ, Владимир Нигојевиќ, Миле Барбаровски, Коце Икономов, Миле Лукаров, Димитар Павловски и менаџерот Борис Низамовски.
Култура
Концерт „Соло песни од шпански и француски композитори“ на Скопско лето

Во рамки на 46-тото „Скопско лето“ вечерва, 2 јули, ќе се одржи концерт насловен „Соло песни од шпански и француски композитори“ со почеток во 20:30 часот во Музејот на македонската борба за самостојност.
Концертот е во изведба на Александра Коцевска – мецосопран и Глигор Гелебешев – пијано.
Билетите по цена од 300 денари се во продажба на karti.com.mk, а и ќе се продаваат и на влезот на Салата на Музејот на македонската борба за самостојност пред почетокот на настанот.