Култура
Мастерклас и филмски проекции на 15. „Македокс“

Мастерклас со Инеке Смитс и Јероен Стаут со наслов „Звуци и слики од втора рака“ на 15-иот „МакеДокс“ се одржа на 18 август во „Лабораториум“. Филмската режисерка Инеке Смитс и уредникот на радиосодржини Јероен Стаут со присутните споделија како се запознале, зборуваа за својата заедничка љубов, соработка на филм и радио и за реупотребата на архивски звуци и слики.
По дипломирањето фотографија и визуелна уметност, Инеке Смитс студирала филмска режија и пишување сценарио на Националната школа за филм и телевизија во Англија, каде што и магистрирала во 1994 година. Во периодот од 1998 до 2019 година, Инеке ќе напише и режира седум успешни документарци, а на мастеркласот потсети на дел од нив, меѓу кои беше и филмот „Мамичката на Путин“. Живее и работи во Холандија и во Грузија како продуцентка во компанијата за филмска продукција „Нуши филмс“ со седиште во Тбилиси.
Јероен Стаут дипломирал политички науки на Универзитетот во Амстердам во 1993 година. Ја отпочнал својата кариера како новинар и филмски критичар на Холандскиот национален радиодифузер НТР во Радио 1. Истовремено остварил неколку радиодокументарци за НТР и радиостаницата ВПРО. Во последниве години, Јероен се остручува во областа на радиодрамата, звучните тури и инсталации и во снимањето звуци за филм. На мастеркласот тој многу пластично објасни што значи снимањето звук, значењето на архивираните звуци и можностите за пренесување звук на големи далечини. Тој направи паралела на времето кога биле измислени телеграфот и радиото со нашето време.
Појавата на радиото како алатка за пренос на звук на големи далечини пред околу 120 години не било само нов технички изум, туку претставувало сосема нова фаза во технолошкиот развој на човековата цивилизација, воопшто. Влијанието на радиото врз луѓето е значајно и ден-денес, иако новата технолошка фаза од појавата на Интернетот и социјалните медиуми многу го промени односот и можностите за пренос на звук во денешното време. Тој посочи дека старите технологии изумираат, но и дека останува посветен на својата прва љубов. Во текот на мастеркласот беа прикажани повеќе инсерти од досегашните филмски и радиопроекти на Инеке Смитс и Јероен Стаут.
На платото пред Музеј на Македонија, на 18 август, беше прикажан документарниот филм „Сјајот на ѕвездата“ на Марија Џиџева. Шабан Сејдиу е борач, шампион, четирикратен олимпиец. Тој е еден од најголемите и најуспешни спортисти во Македонија. Филмот е спортска приказна што ни го покажува патот на едно мало дете од Скопје, кое го освојува светот со својата целосна посветеност на борењето. Режисерката Марија Џиџева и главниот протагонист Шабан Сејдиу пред публиката на „МакеДокс“ истакнаа дека се задоволни од финалниот резултат претставен преку краткиот документарен филм „Сјајот на ѕвездата“. Борачот и тренер Сејдиу истакна дека до олимписки норми се стигнува само со многу труд, тренинзи и целосна посветеност на спортот, но беше изненаден што за потребите на филмот многу тешко успевале да стигнат до архивски снимки од неговите четири Олимписки игри на кои настапувал, а за некои воопшто немало документација. Продуцент на филмот е Александар Трајковски, а копродуцент е „Шарада филм“.
Во објектот Сули ан, на 18 август, беа прикажани студентските филмови „Танцување со Камара“ на Сандра Ѓоргиева, „Во минување“ на Луција Бркиќ и „Животот на даската“ на Леона Јариќ. Младите авторки претставија различни тематски преокупации во своите остварувања. Филмот „Танцување со Камара“ на Сандра Ѓоргиева следи дел од активностите на кореографката Катарина Камара, која е вклучена во социјален проект за рехабилитација на затворениците преку давање часови по современ танц. Филмот „Во минување“ на Луција Бркиќ прикажува еден работен ден на активистката за човекови права Тинка во Риека, која им помага на мигранти од Блискиот Исток да го продолжат својот пат кон Западна Европа. Со „Животот на даската“ на Леона Јариќ се прикажани бескомпромисната љубов и посветеност на младиот Тими кон скејтањето. Целата смисла на животот во неговиот младешки период е фокусирана на скејтбордот и возбудата што ја дава играта со него.
Меѓу филмските наслови што ќе бидат прикажани на 20 август посочуваме на документарниот филм „Градина“, а проекцијата е на Плато пред Музеј на Македонија, во терминот од 20.30 часот. По триесет и пет години градинарење на ненаселено јавно земјиште во близина на реката Вардар, последните герила-градинари во Скопје се соочени со иселување. Како што се шири градот, тие се принудени да бараат друго земјиште. Сценариото и режијата се на Бојан Тантуровски, снимател е Кирил Шентевски, монтажата е на Горан Вукиќ, звукот го сними Марко Наумовски, а филмот е реализиран од „ОХО Продукција“.
Целосната програма може да се пронајде на официјалната веб-страница на „МакеДокс“ (www.makedox.mk), на Фејсбук, Инстаграм, дневните видеохроники се на профилот на „МакеДокс“ на Ју тјуб, а може да се симне и фестивалската апликација.
Партнери на „МакеДокс“ се ППФП, МКЦ – Младински културен центар, Кинотека на Република Северна Македонија и фестивалската мрежа „Doc Around Europe“.
Петнаесеттото издание на „МакеДокс“ е поддржано од Агенцијата за филм на РСМ, Програмата МЕДИА на „Креативна Европа“, Националната фондација за демократија од Вашингтон, Министерството за култура на РСМ, Институтот „Јунус Емре“ – Скопје, Амбасадата на Кралството Холандија, Амбасадата на Франција, Францускиот институт, Чешката Амбасада во Скопје, Чешкиот културен центар во Софија, Словенечката амбасада, Грчкиот филмски центар, Гете институт, „Вардар филм“, Младинскиот културен центар, Музејот на Македонија, Археолошкиот музеј, Факултетот за ликовни уметности, такси „Глобал“, „Лабораториум“.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Култура
Џез концерт на 30 јуни – Георги Шарески Трио во Сули ан

Во рамки на програмата на Скопско лето на 30 јуни (понеделник) во 20:30 часот во Сули ан (Стара Чаршија) ќе се одржи концерт на Георги Шарески Трио.
Организаторите велат дека овој концерт претставува извонредна интеркултурна музичка соработка, каде што триото на македонскиот гитарист и композитор Георги Шарески се обединува со врвниот јапонски тапанар Акира Накамура, како и со истакнатиот контрабасист Оливер Јосифовски. Настапот нуди динамична комбинација на автентични авторски композиции, ритмичка прецизност, импровизација и бесконечен џез грув.
Програмата опфаќа внимателно избрани композиции кои ја истражуваат границата помеѓу современиот џез и традиционалната музика, исполнета со енергија, спонтаност и иновативност. Ова е прво гостување на Акира Накамура во Македонија – музичар со светска кариера, кој има соработувано со имиња како Хироми Уехара, David Fiuczynski и BIGYUKI.
Билетите се продаваат по цена од 400 денари, и можат да се набават на влезот од Сули ан, на денот на настанот и онлајн преку платформата Купи карти: https://www.karti.com.mk/skopsko-leto.nspx.
Култура
Почна седмото издание на филмската ревија „Златна рамка“ – Денови на македонскиот филм

Во кино „Фросина“ во Младинскиот културен центар (МКЦ) во Скопје, вчера вечер се одржа свеченото отворање на седмото издание на филмската ревија „Златна рамка“ – Денови на македонскиот филм, кое оваа година се одржува во знакот на 75 години постоење на Друштвото на филмски работници на Македонија (ДФРМ).
Настанот на едно место обедини филмски уметници, претставници на институции и љубители на македонскиот филм, а воедно претставуваше и можност за одбележување на творештвото и работа на генерации творци. На свеченоста беа доделени и почесните награди „Златна Рамка“ на Јордан Симонов како истакнат филмски актер, на Роберт Јанкуловски за истакнат филмски автор и Алисија Ферро за истакнат филмски работник.
Во знак на длабока почит, ДФРМ постхумно додели плакети на седум истакнати филмски дејци кои дале неизмерен придонес во македонската кинематографија:
· Јован Бошковски – Прв претседател на ДФРМ, писател, филмски критичар, сценарист. Неговите дела како „Растрел“, „Бегалци“ и „Солунските атентатори“ се клучни за македонската литература и филм. Автор на сценаријата за „Солунските атентатори“ и „Под исто небо“, соработник на „Мементо“ и „Републиката во пламен“. Неговиот придонес е незаменлив во развојот на македонскиот филм.
· Кирил Билбиловски – Пионер на македонската кинематографија, еден од првите уметнички фотографи и филмски сниматели во Македонија. Неговото име стои и на првиот македонски игран филм „Фросина“, а во неговиот опус се вбројани преку 100 документарни и десетина играни филмови. Добитник на бројни награди за режија и камера, Кирил има оставено траен белег во историјата на македонскиот филм.
· Никола Лазаревски – Никица – Еден од најпознатите сценографи на македонската кинематографија, со над 50 филмски проекти. Познат по филмовите „Les cavaliers de l’orage“, „ Среќна Нова’49“ и „Пред дождот“. Уметник кој создаваше атмосфера и визуелен идентитет на македонскиот филм.
· Јордан Јаневски – Тон-снимател и тонски монтажер, дел од „Вардар филм“ од 1950 до 1991 година. Автор на звукот на преку 120 филмови, добитник на Златен медал Белград за најдобра тонска обработка за „Огнена бригада“. Професионалец со огромна посветеност и еден од клучните творци на македонската кинематографија.
· Делчо Михајлов – Македонски карикатурист, режисер и аниматор и директор на Фестивалот „Браќа Манаки“. Од рана возраст со карикатури и бројни изложби во
светот, автор на повеќе анимирани филмови, меѓу кои „Хомо Екраникус“. Неговиот придонес во визуелната уметност и филмот е непроценлив.
· Ѓорѓи Ѓорѓиевски – Џокер – Организатор, водач на снимање и незаменлив мајстор на „магијата на сетот“. Со речиси 60 години искуство, работел на голем број македонски и странски филмови.
· Милосав Крстевски – Ага – Светло-мајстор зад голем број култни филмови, меѓу кои и „Тетовирање“, „Среќна Нова ’49“ и „Тумба Маџари“. Неговиот труд создаде незаборавни атмосфери што ги красат македонските филмски остварувања.
Дополнително, ДФРМ се заблагодари и на три клучни партнери кои со својата поддршка оставиле траен белег врз развојот на македонската филмска уметност: Кинотека на Македонија – за долгогодишната посветеност на филмската култура и поддршка на ДФРМ во афирмирањето на македонскиот филм; Општина Битола – за негувањето на традицијата на Фестивалот „Браќа Манаки“ и придонесот кон филмот и препознатливиот културен идентитет на градот; и Агенцијата за филм на Северна Македонија – за континуираната поддршка во реализацијата на домашни филмски продукции и нови креативни проекти.
Настанот беше одбележан со емотивни моменти, аплаузи и пораки за континуитет, почит и заедничка мисија – да се чува, развива и споделува македонскиот филм со светот
Култура
Со концерт на „Леб и сол“ почна Битолското културно лето

Со концерт на „Леб и сол“ во античкиот локалитет Хераклеја, синоќа беше отворено 17 издание на Битолското културно лето. Фестивалот го отвори градоначалникот на општина Битола, Тони Коњановски, потенцирајќи дека БИТ ФЕСТ е фестивал кој ја слави Битола како град на културата, уметноста и традицијата.
„Годинава сме особено горди што фестивалот продолжува да расте, што имаме добра програма и што заедно со уметниците, институциите, но и со секој од вас, ја негуваме убавината на уметноста, затоа што таа е најголемата вредност што можеме да ѝ ја даруваме на нашата Битола“, рече тој.
Коњановски најави дека фестивалските настани ќе траат сè до 31 август.
„И оваа година, ќе имаме содржини проткаени во традиционалните манифестации кои се дел од нашата годишна програма за култура, како: Битола отворен град, Илинденски денови, Битолино, Локум фест, но и многу други настани поврзани со јубилеи на наши домашни изведувачи, како што е вечерашниот настан, настанот на Стефанија мјузик ворлд, групата Гром, но и музички спектакл од светски ранг како што ќе биде гостувањето на еден од највлијателните DJ артисти – Армин ван Бурен“, рече градоначалникот Коњановски во своето обраќање пред публиката, по што следуваше концертот на „Леб и сол“, со кој групата го означи почетокот на БИТ ФЕСТ и ја започна турнејата по повод одбележувањето на 50-годишниот јубилеј на музичката сцена.
Културното лето во Битола има континуитет повеќе од 48 години. Од некогашните Хераклејски вечери, во 2006 година, организацијата на културното лето ја презема Општина Битола, а овој настан се трансформира во препознатливиот битолски фестивал — БИТ ФЕСТ, кој во текот на летниот период, значително го збогатува културниот живот во градот.