Култура
Месец на незаборавни филмови со „Малиот скитник“ на големиот Шарло

Јазикот што го говорат јунаците во филмовите може да биде најразличен, може да биде и без говор, со пантомима, а може да биде и со свиркање. Со таков „свиркачки“ јазик ја започнуваме мартовската програма: Свиркачи (La Gomera / The Whistlers) на Корнелиу Порумбоју (Corneliu Porumboiu) уште еднаш ја докажува тезата дека добра идеја за филмска сторија може да обедини неколку јазици, продуцентски куќи од неколку европски земји, а заплетот да се изгради околу вештината да се комуницира со измислен јазик со помош на свиркање, со сите граматички и морфолошки карактеристики.
А јазикот – тој што го говорат јунаците во филмовите – може и да го нема. Легендарниот Чарли Чаплин (Charlie Chaplin) е совршен доказ за тоа и 100 години откако започнал да ги снима неговите ремек-дела, со кои не само што почнува златниот период на немиот период на Холивуд, туку и на американската и светската кинематографија.
Во 11 термини кон крајот на март ќе имаме уникатна можност да погледнеме 10 реставрирани филмови со „малиот“ скитник на големиот Шарло на ДЦП-формат, како и 4 кратки играни филмови на 35 мм од архивската збирка на Кинотеката.
Средината на месецот е резервирана за промоција на ДВД-изданието на пет дигитално реставрирани македонски играни филмови: „Македонскиот дел на пеколот“ во режија на неодамна починатиот Ватрослав Мимица, „Три Ани“ на Бранко Бауер, „Жед“ на Димитрие Османли, „Татко (Колнати сме, Ирина)“ на Коле Ангеловски и „ХАЈ-ФАЈ“ на Владимир Блажевски. Овие пет домашни наслови, своевидни сведоци на растежот на македонската кинематографија во период од речиси четири децении, ќе имате можност уште еднаш да ги погледнете во дигитално реставрирано руво.
Март, секако, е месец и во кој се одбележува Меѓународниот ден на жената, 8 Март. Две вечери на програмата на Кинотеката се посветени на Вечери на женски права, со два филмски наслови кои ја преиспитуваат денешната положба на жената: „Куќа на малата ѕвезда“ (Little Star Rising), документарен филм на хрватската режисерка Слаѓана Лучиќ (Slađana Lučić), и „Отворена врата“ (Derë e Hapur / Open Door), игран филм во режија на Флоренц Папас (Florenc Papas). И двата филма се со силен критички набој, без разлика на различната документарна и играна структура, во пресметката со општествените клишеа наменети за понежниот пол.
Македонската документаристика има нов адут: насловот „Гребнатинки на душата“
(Scratches of the soul) во режија на Александар Манасиев е фокусиран на веројатно најбогатата колекција на македонско музичко наследство кое внимателно се чува, дигитализира и архивира во домот на семејството Ендендајк во Суст, Холандија.
Документаризмот и експерименталната филмска форма се присутни и во други наслови во мартовската филмска програма: „Каде си Жоао Жилберто?(Where are you Joao Gilberto?)“ во режија на Жорж Гашо (Georges Gachot) е портрет на највлијателниот музичар на правецот босанова, а „Писма до Пол Морисеј (Letters to Paul Morrissey)“ во режија на Арманд Ровира и Саида Бензал (Armand Rovira, Saida Benzal) ќе одговири на прашањето околу улогата на „таткото на треш-културата“ и соработник на поп-арт кралот Енди Ворхол и бендот „Велвет андерграунд“ во обликувањето на андерграунд-сцената од крајот на минатиот век.
Средината на месецот е резервирана за нов поглед во современата турска кинематографија низ Денови на турски филм, филм по избор на Гете институт е „Во диско филинг
(Ich fühl mich Disco / I Feel Like Disco)“, игран филм во режија на Аксел Раниш и Рене Римкус (Axel Ranisch, René Rimkus), а низ целата месечна програма се присутни и филмски наслови од поновата европска и светска кинематографија како составен дел на арт-кино профилот на Кинотеката.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Култура
Концерт – рецитал на Горјана Стојановска во македонскиот КИЦ во Софија

На 30 јуни (понеделник) 2025, со почеток од 18:30 часот, во Македонскиот КИЦ во Софија ќе се одржи Концерт – рецитал на македонската пијанистка Горјана Стојановска од Битола. На концертот во Софија таа ќе ја претстави убавината и длабочината на класичната музика преку интерпретација на дела од Ј. С. Бах, Ф. Шуберт, Ф. Лист и А. Скрјабин.
Настанот ветува уникатно музичко патување, кое ќе ги поврзе различните стилови и периоди, создавајќи емотивно искуство за публиката. Програмата ќе ја поттикне длабочината на чувствата, размислувањата и инспирацијата, како и важноста на класичната музика во современото општество. Ќе биде овозможено поврзување со историјата и духот на музиката, како и уживање во магијата на живата изведба.
Горјана Стојановска е родена во Битола. На осумгодишна возраст го започнува своето музичко образование во Државното музичко училиште – Битола, каде што и матурира во класата на проф. д-р Татјана Божиновска. Првите две години од високото образование на Факултетот за музичка уметност во Скопје ги поминува во класата на проф. Борис Романов, а вторите две во класата на проф. д-р Марија Ѓошевска кај која и дипломира во 2017г, а во 2019г и магистрира.
Во 2018 година се запишува и на усовршуавње на Academia Talent Music Master во Бреша, Италија во класата на проф. м-р Рубен Далибалтајан. Академијата успешно ја завршува во 2020 година. Учествува на мастеркласи кај истакнати педагози меѓу кои: Борис Романов, Јуриј Кот, Андреј Диев, Рувен Далибалтајан, Јулија Губајдулина и др.
Горјана има освојувано бројни награди на државни и меѓународни натпревари. Во своето дејствување како пијанист има реализирано многу солистички рецитали, а во 2011 и 2014 година настапува како солист со Македонската филхармонија. Бележи настапи на повеќе фестивали како Есенски музички свечености – Скопје, Подиум на млади (како вонредна програма на фестивалот “Охридско лето”) – Охрид, Бит-Фест – Битола. Во 2024 година настапува во Виена како солист со камерниот оркестар на Националната опера и балет.
Од 2021 година работи како наставник по пијано во Државното музичко училиште во Битола.
Култура
Претставата „Едмонд“ денес премиерно во Битолски театар

Претставата „Едмонд“ според текстот на Дејвид Мемет, а во режија на Оливер Мицевски, денес премиерно ќе биде одиграна на големата сцена на Битолскиот народен театар. Се работи за петта по ред премиера за оваа година. Директорот Васко Мавровски вели дека во периодот септември 2024 / јуни 2025, е постигнат е апсолутен рекорд на премиерно изведени претстави, 12, а следи и премиерата на “Рибарски караници” која ќе се одигра на 25.07.
„Во овој период одиграни се 129 претстави, или на секои 2.5 дена се изведувала по една претстава. Во салите на НТБ, не посетиле 25.141 гледач, или во просек сме имале по 194 гледачи по претстава“, рече директорот Мавровски.
„ Јас сум радосен што работам овде, бидејќи не сум работел во земјава од 2011, и е убаво да се работи на својот јазик. Ние имавме многу убави осум недели работа и веруваме дека завршивме одлична работа. Беше задоволство да се работи со талентираниот ансамбл на Народен Театар Битола, предводен од Огнен Дранговски, еден од најдобрите актери во Македонија и Балканот. Верувам дека ЕДМОНД ќе стане значајна точка во несомнено богатата историја на Народен Театар Битола“, рече режисерот Оливер Мицевски.
Претставата го следи вртоглавото / спирално патување на бизнисменот Едмонд Бурк и неговите кошмарни 48 часа во њујоршкото подземје, каде што барајќи возбуда и среќа, од баналноста на неговата канцеларија и монотон семеен живот завршува како убиец и подоцна како затвореник, најверојатно осуден на доживотен затвор. Богат со многу параболи, референци на Хамлет и Библијата, прошаран со несекојдневно брутален јазик и агресивни сцени, главното прашање коешто Едмонд го отвора е прашањето на слободата. Што е слободата всушност? Дали потрагата по слобода прави всушност, незабележително да станеме робови на својата (потрага по) слобода. Дали откажувањето / лимитирањето на своите желби го олеснува патот кон слободата? Не случајно, мотото на Едмонд е : “Внимавај што посакуваш.”
Покрај Дранговски во претставата играат Валентина Грамосли, Соња Михајлова, Марјан Георгиевски, Ана Грамосли, Борче Ѓаковски, Александар Стефановски, Филип Мирчевски, Викторија Степановска-Јанкуловска и Маја Андоновска-Илијевски. Сценографијата е на Валентин Светозарев, костимографијата на Благој Мицевски, а музиката на Марјан Неќак.
Култура
Скопско лето: В понеделник џез концерт на Ѓорги Шаревски трио во Сули ан

Дирекцијата за култура и уметност на Скопје в понеделник повикува на џез концерт на Ѓорги Шаревски трио во Сули ан со почеток во 20.30 часот. Покрај Шаревски, ќе учествуваат и Акира Накамура од Окинава, Јапонија на тапани и Оливер Јосифовски на контрабас.
„Извонредна интеркултурна соработка, каде што триото на Георги Шаревски се обединува со еминентниот јапонски тапанар Акира Накамура за динамичен настап што умешно ја обединува источната прецизност со европската џез естетика.Предводено од македонскиот гитарист и композитор Георги Шаревски, фокусот на ова посебно трио се автентични авторски композиции, прецизна меѓусебна комуникација и соврмени хармонски структури. Со приклучувањето на Накамура и неговиот изразен ритмички јазик и смела импровизациска визија, овој исклучителен настап претставува возбудливо музичко патување исполнето со спонтаност, експлозивна енергија и бесконечен грув“, велат од Дирекцијата за култура и уметност.
Публиката ќе има можност да слушне внимателно избрана програма составена од авторски композиции, кои ги прошируваат хоризонтите на современиот џез израз.