Култура
Мојсова-Чепишевска: Исчитувањето на Конески како тестамент треба да продолжи – да не заборавиме дека мораме да пишуваме на македонски
Исчитувањето на Конески како тестамент треба да продолжи зашто на тој начин нема да заборавиме дека мораме да пишуваме на македонски! Ова го порача проф. д-р Весна Мојсова-Чепишевска на свеченоста на која од Културно-едукативниот центар „Небрегово“ во спомен-домот „Блаже Конески“ ѝ беше доделено признанието „Зборот на Конески“ за 2024 година.
„Од 2021 година па наваму, кога ќе ја употребам синтагмата ‘Конески како тестамент’, не еднаш следува прашањето: Зошто Конески како тестамент?, Што пишува во тестаментот на Конески? Некои дури и негодуваа на поврзувањето на Конески со самиот термин тестамент. Зашто тој немал напишано или барем не знаеме дека напишал тестамент во кој го распределува наследството. На тоа секако следува мојата реакција со зачуденост дали од ‘патријархот на македонското слово’, како што го нарече грчкиот поет Костас Валетас, од човекот со тестаментално дело за севкупната македонска култура треба да се очекува својот тестамент да го запише во некаков правен акт, а не во своите поетски, есеитички и научни текстови. Одговорот го почнувам со прашање: Нели последните напишани и/или објавени текстови на културните дејци се со тестаментални пораки? Книжевната и културната историја нè учат дека е така“, посочи Мојсова-Чепишевска.
Како што нагласи, оттука, неминовно е тестаменталните пораки на Конески да ги побараме и во неговиот текст објавен последен во текот на неговиот физички живот – „Пишувањето на ‘мал’ јазик“.
„Повеќе од половина век јас пишувам песни на јазик на еден народ, што го сочинуваат приближно два милиона луѓе. Да биде мојата позиција уште поранлива, јазикот на кој пишувам, македонскиот, е кодификуван допрва во 1945 година и јас лично сум зел извесен удел во тој чин за потоа пак во текот на неколку децении да му се посветам како славист на изучувањето на историјата и современата состојба на својот мајчин јазик. Но, не треба да го скријам ни тоа дека за сето ова време на мојата литературна и научна дејност од некои центри на моќ на Балканот ни се оспорува правото да пишуваме на свој јазик и да се сметаме за современа народна заедница. Дали не се работи тогаш за една неразбирлива и безрасудна тврдоглавост од наша страна?,“ вели Конески уште во почетокот на овој текст.
„И, еве, во 2024 година, кога со возбуда го примам признанието ЗБОРОТ НА КОНЕСКИ на КЕЦ ‘Небрегово’, чувствувам потреба уште еднаш да кажам зошто исчитувањето на Конески како тестамент треба да продолжи. Зашто на тој начин нема да заборавиме дека мораме да пишуваме на македонски! Овој негов аманет во годините наназад и мене ме натера што повеќе да го проучувам неговото дело и да се обидам да истражувам помалку истражени сегменти од неговиот опус. Затоа во последново време се навраќам и на оние стихови на Конески, кои зборуваат за обичните животни наслади. Не затоа што немам што друго да кажам за ‘Везилка’ или за ‘Тешкото’, за ‘Ракување’ или за ‘Илинденски мелодии’, туку затоа што сега ме интересира тој интимен Конески и потребата со нови исчитувања да гребеме по неговото творештво за да дојдеме, како што вели тој во песната ‘Планина’ – до последниот слој на душата. Оти постојано во мене е присутно прашањето колку го познаваме Конески токму до таму, до дното на неговата душа. Обидувајќи се да дојдеме до последниот слој на неговата душа, ние треба да дојдеме до последниот слој и на сопствената душа. До последниот суштински слој и на македонската душа… Ако можеме тоа да го постигнеме… Затоа што и врежаното во таа душа е на македонски јазик. Затоа што врежаното е токму зборот на Конески“, истакна Мојсова-Чепишевска.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Култура
Голем сценски спектакл „Сонцето, колку е блиску сонцето“ Made in МNT
На 13 ноември во 20:00 часот премиерно ќе се одржи голем сценски спектакл „Сонцето, колку е блиску сонцето“ Made in МNT, од истакнатиот режисер Дејан Пројковски, информираат од Македонскиот народен театар.
„Во оваа претстава ќе се доживее спојот на минатото и сегашноста преку клучните вредности на Македонскиот народен театар – љубов, умeтничка храброст, посветеност, визија, тимска работа, чување на традицијата и создавање нови вредности за иднината. Претставата ќе претставува аудиовизуелно патување низ македонската драматургија, поезија, проза и ликовна уметност. Емотивна приказна посветена на сите големи актери, режисери, драматурзи, но и на сите оние луѓе кои се позади кулисите и помагаат во создавањето на сценскиот универзум во МНТ“, се наведува во соопштението.
Во претставата ќе учествува огромна актерска екипа од ансамблот на Македонскиот народен театар, соло пејачи, воздушни акробати и балетски играчи.
„Публиката ќе биде на едно големо патување во театарот на сонцето. Овој голем сценски спектакл ќе спои повеќе изразни средства со посебен акцент на воздушната акробатика и 3Д-видеомапингот. Идејата е преку создавањето на мултимедијални сцени на оригинален начин пред сѐ преку силно визуелен израз да се раскаже за 80- годишното театарско постоење на МНТ“, велат од театарот.
Во авторскиот тим на овој голем спектакл се потпишуваат: Дејан Пројковски – режисер, Валентин Светозарев – сценограф, Горан Трајкоски – композитор, Сергеј Светозарев – дизајнер на 3Д-видеомапингот и Марија Пупучевска – костимограф.
Премиерата е на 13 ноември, следните изведби се на 14 и 17 ноември 2025 година. Билетите за изведбите на спектаклот ќе бидат пуштени во продажба од денес, 4 април, преку веб-страницата, www.mnt.mk, како и на билетарницата во МНТ.
Култура
МНТ, 80 години – приказни поголеми од времето
Театарот е место каде што се случува нешто исклучително.
Тука се преплетуваат режисерските идеи; најсилно чука актерското срце; се слуша зборот на драматургот; шепотот на суфлерот; сценографите, костимографите и композиторите ја оплеменуваат сцената со својот креативен израз; светлото, дизајнот и тонот создаваат магија; големиот број луѓе зад сцената се секогаш посветено тука; а менаџерскиот тим е тука да ја поддржи секоја идеја.
Се создава магија, а публиката го восприема секој атом на театарската уметност.
Македонскиот народен театар е сила што опстојува 80 години!
Култура
Теодор Јаневски ја доби наградата за најдобар млад џез-музичар „Гоце Димитровски“
Годинешното 8. по ред издание на Џез фактори фестивалот, ќе се одржи од 17-ти до 19-ти април со настапот на повеќе реномирани џез музичари од Македонија и странство во Народниот театар и Центарот за култура Битола.
Наградата за најдобар млад џез-музичар во 2024 година, која го носи името на легендарниот „Гоце Димитровски“, годинава ја добива Теодор Јаневски – дипломиран џез-тапанар на Џез Одделот на Музичката академија при Универзитетот Гоце Делчев – Штип. Наградата традиционално се доделува во соработка со Општина Битола и ќе биде врачена на 19.04.2025 година, во 20 часот, на сцената на Народниот театар од Битола.
„Ја користиме оваа прилика да му ја честитаме наградата на младиот Теодор и да му посакаме многу успеси во професионалната кариера“, истакнува директорот на Џез фактори фестивалот, професорот Сашо Поповски. Досегашни добитници на наградата се: 2020 Александар Ванчовски – тапани 2021 Филип Динев – гитара 2022 Александар Бошков – гитара 2023 Јован Цветковиќ – пијано 2024 Давид Скерлевски – пијано 2025 Теодор Јаневски – тапани.
Годишно фестивалот реализира 9 концерти и 5 пратечки настани на сцената на Народен Театар Битола, Центарот за култура, како и локалните клубови и културни сцени со посетеност од над 2000 посетители.
Уште една жртва од пожарот во Кочани, почина управителот на дискотеката „Пулс“
Уште една жртва од несреќата во Кочани. По неколкунеделно лекување почина Александар Карадакоски, кој бил управител на ММММ Кафе дооел, која...
ДУИ: Дали „новиот општествен договор“ е антипод на Охридскиот договор и почеток на реформатирање на уставниот модел на државата?
„Како е можно лидерска средба за таканаречен „нов општествен договор“ да се одржи меѓу првопласираната и третопласираната партија на изборите?...
„Во Буџетот обезбедивме 17 милијарди денари за зголемување на пензиите и здравствено осигурување на пензионерите“, велат од Владата
„Грижата за пензионерите е приоритет на Владата. Пензионерите конечно го добија заслуженото. Линеарното зголемување на пензиите за 5.000 денари на...
(Фото) Голем одрон на регионалниот пат Струмица-Костурино-Валандово
„Голем одрон на регионалниот пат Струмица-Костурино-Валандово“, извести градоначалникот на Струмица, Костадин Костадинов преку социјалните мрежи. Тој ги повика граѓаните да...
Венс за падот на берзата: Беше тоа само еден лош ден, ќе имаме бум
Американскиот потпретседател Џеј Ди Венс изјави за Newsmax дека вчерашниот пад на берзата, најголем од 2020 година, е само еден...
Данската премиерка за Америка: „Не можете да анектирате друга земја, дури и со аргументот за меѓународна безбедност“
Премиерката на Данска Мете Фредериксен вчера повторно ги отфрли повиците на американскиот претседател Доналд Трамп за анексија на Гренланд. Трамп...
Трамп: Случајот против Марин Ле Пен е лов на вештерки
Американскиот претседател Доналд Трамп денеска и понуди поддршка на лидерката на француската екстремна десница, Марин Ле Пен, откако судот во...
Историска одлука: Уставниот суд го смени претседателот на Јужна Кореја
Уставниот суд на Јужна Кореја одлучи да го смени претседателот Јун Сук Јеол, потврдувајќи го неговото отповикување во парламентот поради...
Трамп: Маск може да остане колку сака, но ќе се врати во своите компании
Американскиот претседател Доналд Трамп доцна синоќа повторно го поддржа својот советник, милијардерот Илон Маск, поради критиките за неговиот план за...
„Стабилна е здравствената состојба на осумтемина македонски пациенти“: Сиљановска-Давкова ги посети во Софија
Претседателката Гордана Сиљановска-Давкова објави дека ја посетила болницата „Пирогов“ во Софија каде што се згрижени повредените во трагичниот пожар во...
(Видео) Мицкоски и Филипче договориле формирање на работни групи
Премиерот Христијан Мицкоски и лидерот на СДСМ, Венко Филипче, на состанокот во Владата договориле формирање на работни групи за спроведување...
Најниската плата во здравството се искачи на 27.000 денари, толку ќе земаат чистачите
Со линеарното зголемување од 2.500 денари најниската плата во здравство изнесува нешто над 27.000 денари, соопшти денес директорот на Фондот...
(Видео) Токсично загадување на Крива Река, водата да не се употребува ни за наводнување, порача градоначалникот Митковски
Врз основа на анализата направена од Институтот за јавно здравје на барање на риболовното друштво „Мрена“, водата во Крива Река...
Семејствата на жртвите oд модуларната болница повикаа да се обнови истрагата, а германското вештачење да биде клучен доказ
Семејствата на жртвите од пожарот во модуларната болница во Тетово побараа Обвинителството да ја обнови истрагата. На прес-конференција пред Основниот...
Тошковски не кажа како службена тајна завршила кај обезбедувачот на премиерот за да не ја осуети истрагата
Министерот за внатрешни работи Панче Тошковски и утрово порача дека неселективно ќе се бори против криминалците и кога тие доаѓаат...
Се гони и таткото на возачот што ја усмрти Фросина: му го давал возилото, а знаел дека нема возачка дозвола
Обвинителството поднесе обвинение и за таткото на Васил Јованов, кој ја усмрти Фросина Кулакова прегазувајќи ја на 29 јануари на...
Активистите бараат итно да се спречи изградбата на хотел на „Горица 3“: „Се гради противзаконски“
Активистите на граѓанската иницијатива „Охрид СОС“ и еколошкото здружение на граѓаните „Фронт 21/42“ преку отворено писмо побараа од надлежните институци...
Трамп воведе царина од 33 отсто за Македонија, највисока во регионот за Србија
Помеѓу повеќето од 180-те земји и територии погодени од одлуката на американскиот претседател Доналд Трамп за реципрочна царина се и...
Бројот на загинати во Мјанмар се искачи на 3.003, несезонските дождови ги отежнуваат спасувачките напори
Бројот на жртвите од разорниот земјотрес во Мјанмар надмина 3.000, а стотици сè уште се водат за исчезнати бидејќи се...
(Видео) Трамп наметна царини од 20 отсто за ЕУ; Се обрати Фон дер Лајен: „Последиците ќе бидат страшни“
Претседателката на Европската комисија, Урсула фон дер Лајен, ги коментираше царините на Трамп во видео обраќање на неколку јазици: на...
