Култура
На конкурсот за годишни награди на Друштвото на писателите пријавени вкупно 35 дела

На конкурсот за годишни награди на ДПМ за 2023 година пријавени се вкупно 35 дела.
За наградата „Стале Попов“ за најдобро прозно дело во 2023 г. пријавени се 14 дела:
• „Ѕиркачи“ (кратки прози) од Даниела Андоновска-Трајковска, издание на „Ми-Ан“
• „Не кажувам“ (роман) од Петар Андоновски, издание на „Полица“
• „Мина“ (роман) од Игор Анѓелков, издание на „Или-или“
• „Параглајдери меѓу гулабите“ (роман) од Јован Дамјановски, издание на „Дијалог“
• „Единствен матичен број“ (роман) од Лидија Димковска, издание на „Три“
• „Во трка за животот“ (роман) од Петре Димовски, издание на „Дијалог“
• „Увозникот на бели ноќи“ (повест) од Трајче Кацаров, издание на „Матица“
• „Ако се родат некакви чувства“ (роман) од Блаже Миневски, издание на „Матица“
• „Заборав“ (роман) од Томислав Османли, издание на „ВиГ Зеница“
• „Сè уште можам нешто да сторам“ (роман) од Фросина Пармаковска, издание на „Или-или“
• „Полиглот“ (роман) од Игор Станојоски, издание на „Муза“
• „Топлица“ (роман) од Добре Тодоровски, самиздат
• „Вонземјанки“ (раскази) од Влада Урошевиќ, издание на „Или-или“
• „Туѓинци и браќа“ (роман) од Ивица Челиковиќ, издание на „Паблишер“
За наградата „Ацо Шопов“ за најдобра збирка поезија во 2023 г. пријавени се 7 дела:
• „Коњски житија“ од Зоран Анчевски, издание на „Арс ламина“
• „Ден-година“ од Тихомир Јанчовски, самиздат
• „Умоверзум“ од Фима Клетникова, издание на „Макавеј“
• „Други далечини“ од Сашо Огненовски, издание на „ПНВ публикации“
• „За сите времиња“ од Братислав Ташковски, издание на „ПНВ публикации“
• „На врв на јазикот“ од Катица Ќулавкова, издание на „Арс ламина“
• „Поинаков сон“ од Ивица Челиковиќ, издание на „Караманови средби“
За наградата „Ванчо Николески“ за најдобра книга за деца и млади пријавени се 6 дела:
• „На крилјата на самовилското коњче“ од Александра Велинова, издание на „Едука Мак“
• „Луѓето и змејовите“ од Владо Јаневски, издание на „Арс ламина“
• „Палавковците Влатко и Емче“ од Владо Јаневски, издание на „Стрип квадрат“.
• „Бајки на нишалки“ од Ели Маказлиева, издание на „Едука Мак“
• „Рокчето“ од Никола Маџиров, издание на „Арс ламина“
• „Земјата на заборавените сказни“ од Билјана С. Црвенковска, издание на „Чудна шума“
За наградата „Димитар Митрев“ на најдобра книга критика и есеистика пријавени се 8 дела:
• „Од онаа страна на небиднината“ од Иван Антоновски, издание на „Дијалог“
• „Просто и строго – Конески“ од Иван Антоновски, издание на „Матица“
• „Вертикали на македонската книжевност“ од Љубинка Донева, издание на „Восток“
• „Птици во аквариум“ од Лидија Капушевска-Дракулевска и Влада Урошевиќ, издание на „Полица“
• „Аспекти на македонскиот книжевен хронотоп“ од Мирјана Стојановска, издание на Битолски книжевен круг
• „Тажен и прекрасен свет“ од Дејан Трајкоски, издание на „Прозарт“
• „Живот во ролни“ од Горан Тренчовски, самиздат
• „Два опита (Конески и Старделов)“ од Ивица Џепароски, издание на Филозовски факултет
Имајќи ја предвид потребата дел од делото да биде преведен на македонски јазик, УО го продолжи, до крајот на месец јули 2024, рокот за достава на пријави за наградата „Мост“, која се доделува за дела напишани и објавени или двојазично, или на некој од јазиците на националностите.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Култура
14. издание на Интернационалниот детски театарски фестивал „Битолино“

Под мотото „Театарот го менува светот“ од 3 до 7 август во НУ Центар за култура – Битола ќе се одржи 14. издание на Интернационалниот детски театарски фестивал „Битолино“.
Во традиционалниот термин на две сцени во Центарот за култура ќе се одиграат десет претстави. А покрај официјалната натпреварувачка програма, фестивалот оваа година подготви богата придружна програма.
Шест претстави од Грузија, Унгарија, Хрватска, Бугарија, Албанија и Македонија ќе се натпреваруваат за фестивалското Гран-при за најдобра претстава во целина. Дел од програмата се театрите „Нодар Думбадзе“ и „Пиро Ќеци“, национални установи од Грузија и Албанија. А ни доаѓаат и признатите независни продукции: „Колибри“ од Унгарија и „Мала сцена“ од Хрватска кои важат за најстари и водечки театри за деца во своите земји. На програмата е и куклениот театар „Сенџу“ од Бугарија кои ни носат јапонски куклен театар по методот на Такеда а за прв пат на „Битолино“ ќе учествува и Театарот „Сенки и облаци“ од Скопје.
„Нашите сцени се место каде што детската насмевка, фантазијата и искрените емоции се во центарот на вниманието. Преку театарот ние не само што раскажуваме приказни, туку и ги воспитуваме идните генерации – во духот на емпатија, разбирање и љубов кон уметноста. Срдечно им се заблагодарувам на сите театари од целиот свет кој изразија интерес да учествуваат. А особено – на децата, нашата верна публика изминатите тринаесет години кои се срцето на сè што правиме.“ – истакна Филип Етмишовски, директор на Бабец театар и Интернационалниот детски театарски фестивал „Битолино“.
Во годината кога Драмскиот аматерски фестивал во Кочани, кој важи за носечка платформа за театарските аматери, е оправдано одложен. „Битолино“ одлучи да ја отстапи својата сцена на аматерските театри и театарски школи од земјата. Оваа година во придружната програма ќе бидат Театар Чекори од Скопје и Театарот при ЈОУ Дом на култура „Иван Мазов – Климе“ од Кавадарци. Фестивалот ќе го отвори и затвори Театарската школа „Бабец“ со претставите „Зборови“ и „Аудиција“. Токму со премиерата на младинската постановка на „Аудиција“ по текст на Александар Галин, Бабец театар ќе го одбележи и својот јубилеен 15. роденден.
Во придружната фестивалска програма е и дводневна театарска работилница за куклен театар „Светот на куклите“ со бугарската режисерка и актерка Ефимиа Павлова. Токму директорката на Државниот куклен театар во Сливен, Бугарија ќе биде претседател на фестивалското жири. Останатите два члена се македонските актери со интернационална театарска, филмска и телевизиска кариера: Тони Наумовски и Мартина Тапарчевска.
Фестивалот е поддржан како проект од национален интерес во рамки на Годишната програма на Министерстовото за култура и туризам на Македонија, Годишната програма за култура на Општина Битола а генерален спонзор е Комерцијална банка АД Скопје.
Култура
Пет книги влегоа во потесен избор за наградата „Браќа Миладиновци“ на Струшките вечери на поезијата за 2025

Пет книги влегоа во потесен избор за наградата „Браќа Миладиновци“ на Струшки вечери на поезијата за 2025.
„Жири-комисијата за доделување на наградата „Браќа Миладиновци“ на СВП за 2025 година одржан на 18 јули 2025 година По завршување на првата, поединечна фаза на работа, во согласност со Правилникот за наградата, Во текот на првиот дел на состанокот, во согласност со Правилникот, едногласно ја усвои следнава листа на потесен избор од пет поетски книги (наведени по азбучен ред, според презимето на авторот):
– „Рубедо“ од Андреј Ал-Асади (Скопје: ПНВ Публикации, 2025)
– „Рајсфершулс“ од Јулијана Величковска (Скопје: ПНВ Публикации, 2024)
– „Маслина и младост“ од Гордана Михаилова Бошнакоска (Скопје: Макавеј, 2025)
– „На ти со Ерос и Танатос“ од Виолета Танчева-Златева (Скопје: Три, 2025)
– „Вообразби: лирски етиди за некој друг свет“ од Бранко Цветкоски (Скопје: Макавеј, 2025)“, се истакнува во информацијата.
На конкурсот, според соопштеното, се пристигнати 37 книги од исто толку автори, кои влеголе во конкуренција.
Согласно планираните програмски активности, читањето на застапените автори во потесниот избор ќе биде на 22 август, додека добитникот на наградата „Браќа Миладиновци“ за најдобра поетска книга меѓу две фестивалски изданија, објавена на македонски јазик, што ја доделува СВП ќе биде прогласен на 23 август.
„На конкурсот пристигнаа вкупно 35 наслови. Покрај паричниот износ, како дел од наградата од 2012 година во издание на СВП наредната година наградената книга ја објавува во превод на еден странски јазик и ја претставува преку промоција и портрет на добитникот“.
Култура
„Мајка“ на Теона Стругар-Митевска распродаден за европска дистрибуција пред премиерата во Венеција

Филмот „Мајка“ на Теона Стругар-Митевска, кој ќе ја отвори престижната селекција „Хоризонти“ на годинешниот 81. Венецински филмски фестивал, веќе е распродаден за кинодистрибуција во над 15 европски земји, вклучувајќи ги Франција, Германија, Италија, Шпанија, Данска, Шведска, Норвешка, Полска, Чешка, Финска, Белгија и други.
Филмот ќе почне да се прикажува во европските кина од 3 декември, што претставува редок и исклучителен успех за една македонска продукција да обезбеди киноприкажување пред светската премиера.
„Овој извонреден интерес за ‘Мајка’ е доказ дека филмот има потенцијал да стане еден од најистакнатите европски филмови оваа година“, велат од француската агенција „Кинолоџи“, која е задолжена за светска продажба и дистрибуција.
„Филмот ‘Мајка’ е извонредно уметничко дело. Гордост ни е што овој филм, зад кој стојат визијата на Теона Стругар-Митевска и посветеноста на целата авторска екипа, го носи печатот на македонската креативност, но и професионализам. Неговото претставување на отворањето на еден од најреномираните светски фестивали, Венецискиот, е доказ дека македонската уметност може рамноправно да чекори со светот. ‘Мајка’ покажува дека кога уметниците се поддржани, а државата има слух за културното творештво, се раѓаат дела што говорат на универзален јазик. Министерството за култура и туризам ќе продолжи решително да поддржува проекти од ваков калибар, кои не само што ја афирмираат македонската култура дома туку ѝ обезбедуваат видливост и признание на најпрестижните сцени во светот“, изјави денеска на прес-конференција министерот за култура и туризам, Зоран Љутков.
Филмот ќе ја има својата светска премиера на 28 август 2025 година во Венеција отворајќи го првиот натпреварувачки ден во селекцијата „Хоризонти“, која е посветена на иновативни естетски и наративни филмски форми. Тој ден во Венеција ќе се прикажат само два филма: La Grazia, напишан и режиран од оскаровецот Паоло Сорентино, и македонскиот „Мајка“ на Теона Стругар-Митевска.
Главната улога ја толкува шведската ѕвезда Номи Рапас, светски позната по улогата во „Девојката со тетоважа на змеј“, заедно со Никола Ристановски во улогата на отец Фредерик и Силвија Фокс како сестра Агнешка. Режисерката Теона Стругар-Митевска истакна дека токму нивната хемија и доверба на сетот биле клучни за автентичноста и интензитетот на филмот. Европските дистрибутери веќе ја препознаваат нивната изведба како еден од најсилните адути на филмот.
Филмот е копродукција меѓу Македонија, Белгија, Шведска, Индија, Данска и Босна и Херцеговина, снимен на три континенти, со поддршка од Агенцијата за филм на Северна Македонија, Creative Europe – MEDIA, Данскиот филмски институт, Belgium Tax Shelter, Шведскиот филмски институт, регионални фондови и други партнери.
„Мајка“ ќе се натпреварува во повеќе категории во Венеција вклучувајќи: најдобар филм, режија, сценарио и актерски остварувања. Премиерата на 28 август е само почеток на неговото европско и светско фестивалско патување.
За македонската публика, „Мајка“ ќе биде премиерно прикажан на 46. издание на Интернационалниот фестивал на филмска камера „Браќа Манаки“, што ќе се одржи од 20 до 26 септември во Битола.
Сценографијата е дело на Вук Митевски, прв асистент на режија е Јане Ќортошев, а сценариото го потпишуваат Гоце Смилевски, Теона Стругар-Митевска и Елма Татарагиќ.