Култура
Недела на романскиот филм во Кинотеката

Од 14-18 октомври во Кинотека на Македонија ќе се одржи „Недела на романски филм“, во чии рамки ќе бидат прикажани три играни и два документарни филмови.
Романската кинематографија доживеа вистински подем во последните две децении, со таканаречениот „нов романски бран“ како водечко движење кое внесе свежина и оригиналност на европската филмска сцена и филмови кои се карактеризираат со минималистички пристап, документарен стил, социјално-политички теми и силна критика на посткомунистичкото општество. Режисерите како Кристи Пују, Кристиан Мунџиу, Корнелиу Порумбоју и Раду Жуде успеаја да ја постават Романија на мапата на светската кинематографија преку своите реалистични и интензивни филмови.
Новиот романски филм не само што ја отвори вратата за нови таленти во Романија, туку и остави траен впечаток на светската сцена. Филмовите добиваат признанија на најголемите светски фестивали, како Кан и Берлин, а режисерите стануваат почитувани автори надвор од границите на нивната земја. Овој своевиден филмски бран претставува пример за тоа како една мала, но посветена филмска индустрија може да го освои светот преку силни приказни и уникатен визуелен јазик.
Циклусот на романски филмови за 2024 година во Кинотека на Македонија ги претставува најновите достигнувања на романската кинематографија, нагласувајќи ја нејзината креативна разновидност и актуелните општествени теми. Со избор на интензивни и инспиративни наслови, овој циклус поттикнува важни разговори и овозможува длабинско запознавање со романската култура и проблематика. Очекуваме нови возбудливи проекти во иднина и продолжување на оваа значајна кинематографска размена.
Селектор на програмата: Бојан Станишиќ, Уредник на филмската програма при Кинотека
14 ОКТОМВРИ (ПOНЕДЕЛНИК) 20:00 ч.
РЕВИЈА НА РОМАНСКИ ФИЛМОВИ
ДЕТЕ ОД ВОЈНА
(Warboy)
Игран филм, Романија
2023, 85 мин., колор, ДЦП
Режија: Мариан Кришан (Marian Crisan)
Сценарио: Мариан Кришан (Marian Crisan)
Улоги: Даниел Балис, Реџиналд Амонс, Едуард Адам (Daniel Bâlis, Reginald Ammons, Eduard Adam)
Романија 1944-та. Втората светска војна е при крај. Тинејџерот Нику е многу приврзан за двата коња на неговото семејство. Осиромашената романска армија планира да ги заплени имотите на цивилите за да го обезбеди својот опстанок за време на војната. Двата коња може да бидат одземени. Тоа го принудува Нику да започне опаснo патување во планините за да ги спаси.
Мариан Кришан е еминентнен романски синеаст познат по филмовите МОРГЕН (2010), РОКЕР (2012), ХОРИЗОНТ (2015) и КАМПАЊАТА (2020). ДЕТЕ ОД ВОЈНА е нетипична мешавина од жанрови како историски и воен филм, вестерн, но и детска авантура.
Самиот режисер ќе изјави дека бил инспириран од приказните на неговиот дедо за тинејџерските воени денови кога се грижел за коњите на еден богат сосед. Ова е воен филм кој се интересира за обичните луѓе – без големи војнички херојства и ровови.
15 ОКТОМВРИ (ВТОРНИК) 20:00 ч.
РЕВИЈА НА РОМАНСКИ ФИЛМОВИ
МЕЃУ РЕВОЛУЦИИТЕ
(Intre revolutii / Between Revolutions)
Документарен филм, Романија
2023, 85 мин., колор, ДЦП
Режија: Влад Петри (Vlad Petri)
Сценарио: Лавиниа Бранисте, Влад Петри (Lavinia Braniste, Vlad Petri)
Улоги: Илинка Харнут, Викториа Стоичиу (Ilinca Harnut, Victoria Stoiciu)
Во 1970-тите, иранска студентка по име Захра се среќава со колешката Марија на Универзитетот во Букурешт. Двете студираат медицина и развиваат длабоко пријателство и восхит една кон друга. Кога избувнува Иранската револуција во 1979 година, Захра се враќа во Иран, трогната од надежта за политичка трансформација, иако брзо следат разочарувања. Захра никогаш не сe враќа во Романија. Во текот на следните децении, Захра и Марија разменуваат писма за протестите, општите потреси во двете земји, угнетувањето на жените и како тоа влијае на нив; ниту Романија не треба да остане недопрена од револуцијата.
Разделени со револуциите, нивната кореспонденција прикажува две жени кои се борат да се усогласат со општествените стереотипи и се борат со нивните длабоки чувства една за друга, кои се протегаат надвор од едноставното пријателство. Во својот филм, Влад Петри целосно се потпира на неверојатни, зачудувачки монтирани архивски снимки од Иран и Романија за да ја раскаже приказната за овие две жени на таков начин што границите помеѓу документарецот и фикцијата се заматуваат. Длабоката врска помеѓу овие две жени се користи за да се истражи празното ветување за револуција во имагинативниот, високо ефективен документ-хибрид.
Возрасна категорија: 16 години
Влезница: 150 денари
16 ОКТОМВРИ (СРЕДА) 20:00 ч.
РЕВИЈА НА РОМАНСКИ ФИЛМОВИ
МАМАЛИЈА
(Mammalia)
Игран филм, Романија /Полска / Германија
2023, 88 мин., колор, ДЦП
Режија: Себастијан Михаилеску (Sebastian Mihăilescu)
Сценарио: Андреј Епуре, Себастиан Михаилеску (Andrei Epure, Sebastian Mihăilescu)
Улоги: Иштван Теглаш, Малина Мановиќи, Дениса Николае (István Téglás, Mãlina Manovici, Denisa Nicolae)
Триесет и деветгодишниот Камил е проблематичен млад човек. Тој се чувствува несигурно со жените околу него, особено со неговата партнерка. Една ноќ се буди без пенис. Кошмарот продолжува кога и неговата партнерка исчезнува по средбата со нејзин поранешен љубовник и се придружува на тајна комуна во природа, покрај езеро, посветена на плодноста. Не сакајќи да се помири со губењето контрола, неговата работа, неговиот социјален статус, неговата врска – тој тргнува во потрага по неговата партнерка што го наведува да ја доведе во прашање основата на неговиот идентитет како маж. Облечен во женска облека, се придужува на бизарниот и вознемирувачки свет на комуната. Она што ќе го открие таму ќе се покаже уште повознемирувачко од неговите неодамнешни несреќи, со трагично-комичен пресврт на улогите кој нè наведува да се сомневаме во сè.
МАМАЛИА е морничава и отуѓена комедија за родовите улоги, и во надреалистички стилМихаилеску работи со слободни асоцијации, некои од нив толку смешни и вознемирувачки што ги доведуваат во прашање идентитетот и мажественоста, а како што продолжуваат сè понепредвидливите настани, гледачите може да се збунат од тоа колку приказнатабрутално се спротивставува на нивните ставови за тоа што се очекува од еден маж во општеството.
Филмот е снимен на 16 милиметарска филмска лента од Барбу Балашоу, со статични кадри и многу мизансценски движења во кадарот, а користењето на просторот е секогаш многу експресивно. Само неколку од главните ликови се играат од професионални актери. Сите останати се натуршчици и допринесуваат на натурализмот на екпресивноста на филмот. Некои критичари хуморот на Михаилеску го споредуваат со тој на Рој Андерсон но и со оној на Ежен Јонеско и Театарот на апсурдот.
Возрасна категорија: 16 години
Влезница: 150 денари
17 ОКТОМВРИ (ЧЕТВРТОК) 20:00 ч.
РЕВИЈА НА РОМАНСКИ ФИЛМОВИ
АРСЕНИЕ. НЕВЕРОЈАТНИОТ ЗАДГРОБЕН ЖИВОТ
(Arsenie. Viața de apoi / Arsenie. An Amazing Afterlife)
Документарен филм, Романија
2023, 96 мин., колор, ДЦП
Режија: Александру Соломон (Alexandru Solomon)
Сценарио: Александру Соломон (Alexandru Solomon)
Арсение Бока е свештеник, теолог и мистик прогонуван од комунистичкиот режим, кој живеел од 1910 до 1989 годинa. Неговиот поглед ги хипнотизира масите и многумина го сметаат за светец. Бока станува многу профитабилен бренд и е на пат да биде прогласен за светец од страна на Романската православна црква.
Следејќи ги стапките на отец Арсение, тргнуваме на измислен аџилак што нè води – со хумор и фантазија – низ нашата сегашна конфузија и глобални стравови. Следува патување со автобус што застанува на различни места што се појавувале во животот на овој „речиси“ светец. За време на патувањето „аџиите“ зборуваат за тоа што значи Бока за нив. Читаат извадоци од досието што романската тајна служба го правела за монахот во текот на децении и прикажуваат сцени од неговиот живот. Од овој спој на фикција и факти произлегува слика на еден лик кој е далеку од светец (и покрај тоа, верниците во групата остануваат непоколебливи од фактите) и е погодна за експлоатација, како комерцијална така и политичка.
Возрасна категорија: 16 години
Влезница: 150 денари
18 ОКТОМВРИ (ПЕТОК) 20:00 ч.
РЕВИЈА НА РОМАНСКИ ФИЛМОВИ
НЕ ОЧЕКУВАЈ ПРЕМНОГУ ОД КРАЈОТ НА СВЕТОТ
(Nu astepta prea mult de la sfârsitul lumii / Do Not Expect Too Much from the End of the World)
Игран филм, Романија / Хрватска / Франција / Луксембург
2023, 143 мин., колор, ДЦП
Режија: Раду Јуде (Radu Jude)
Сценарио: Раду Јуде (Radu Jude)
Улоги: Илинка Манолаче, Овидиу Пиршан, Нина Хос (Ilinca Manolache, Ovidiu Pîrsan, Nina Hoss)
НЕ ОЧЕКУВАЈ ПРЕМНОГУ ОД КРАЈОТ НА СВЕТОТ е црна комедија од 2023 година, по сценарио и во режија на Раду Јуде, еден од најпознатите и најуспешни современи романски режисери, добитник на повеќе награди по најголемите светски фестивали. Познат е по филмовите АФЕРИМ!, НЕСРЕЌНО ДУПЕЊЕ ИЛИ ЛУДО ПОРНО (Babardeală cu bucluc sau porno balamuc), и СИТЕ ВО НАШАТА ФАМИЛИЈА (Toata lumea din familia noastra).
Филмот е необична мешавина од филм есеј, црна комедија, сатира (на современиот живот и еконoмија во Романија), но во суштина е патувачки филм, road movie. Ангела, преморена и недоволно платена асистентка на продукција, вози низ Букурешт за да го снима кастингот за видеото за безбедност на работното место нарачано од една мултинационална компанија. Но, за разлика од конвециите на „роуд“ жанрот, нејзиното патување нема дестинација. Таа ја убива досадата со тоа што честопати запира да постира видеа на ТикТок и Фејс Ап. Досадната идила се нарушува кога еден од нејзините интервјуирани ќе даде изјава што предизвикува скандал и таа е принудена повторно да ја измисли целата приказна.
Во филмот се користат архивски снимки од филмот на Лусијан Брату од 1981 година АНГЕЛА ПРОДОЛЖУВА ПОНАТАМУ (Angela merge mai departe), кој раскажува за една таксистка во Букурешт. Не случајно така се вика и главниот лик на филмот на Јуде. Денешната Ангела посетува многу од локациите користени во филмот од 1981 година.
НЕ ОЧЕКУВАЈ ПРЕМНОГУ ОД КРАЈОТ НА СВЕТОТ ја имаше својата премиера на главната конкуренција на Филмскиот фестивал во Локарно во 2023 година каде што доби признание од критиката и Специјалната награда на жирито и беше избран за романски претставник во категоријата за најдобар меѓународен долгометражен филм за 96-тото доделување на Оскарите.
Возрасна категорија: 16 години
Влезница: 150 денари
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Култура
Дистописки шлагери и вампирски серенади – премиерен концерт на „Трето колено“ во Јавна соба

„Во геометријата на битието, под сенката на Пелистер, во дом над облаците, три сродни набљудувачи на животот, ги сплетија своите огледани искуства во совршениот круг на сонот, каде се отсликани трите точки на времето: минатото, сегашноста и иднината. Дистописките рефрени на Чапе, сонливиот надреализам на Деки и политактниот погон на Брадата, ткаат современа смисла, како сенки на реалноста што раскажуваат во полумрак.“, – „Трето колено“.
Сосема нова авторска музика создадена од тројца уметници, кои се препознале како креативни „сродни души“ ќе биде по прв пат изведена на концертот на групата „Трето колено“ што ќе се одржи на во Јавна соба (Public Room) на 3 април (четврток) со почеток во 21 часот.
Кога се чини дека жанровите во музиката се исцрпени, свежина стигнува од подножјето на Пелистер и нуди сосема поинаков инструментално вокален каледиоскоп од фузијата на будните соништа на искусните Дејан Петровиќ – Чапе: вокал и гитара, Дејан Марковски – Деки: вокал и гитара, Пеце Трајковски – Брада: перкусии и хармоника.
„Во геометријата на битието, под сенката на Пелистер, во дом над облаците, три сродни набљудувачи на животот, ги сплетија своите огледани искуства во совршениот круг на сонот, каде се отсликани трите точки на времето: минатото, сегашноста и иднината. Дистописките рефрени на Чапе, сонливиот надреализам на Деки и политактниот погон на Брадата, ткаат современа смисла, како сенки на реалноста што раскажуваат во полумрак.“, – „Трето колено“.
На концертот ќе бидат изведени 20 композиции, а публиката ќе има несекојдневна можност да проследи една поинаква концертна сценографија и да ги чита стиховите од бината и заедно со бендот да се нурне во оваа нова музичка приказна.
За бендот: Дејан Петровиќ – Чапс (Битола, Македонија, 1986) е дипломиран Историчар, Скопје (2011) и дипломиран дизајнер на звук за
визуелни медиуми, Ванкувер, Канада (2015). Работи како freelance продуцент на амбиентална и медитативна музика, аудио за филм, видео игри, едукативни апликации, реклами, корпоративни видеа, монтажа и продукција на аудио книги и подкаст серии. Тој е основач на мултимедијалниот состав Sweet Rapscallions и арт колективот ,,Колегиум” од Битола што го организира годишниот фестивал за аудиовизуелни уметности и литература – ,,300 работи, Триста’’ – и проектот ,,Live Литературен Перформанс” (2012-2014). Работел како копирајтер во агенцијата – ,,New Moment – New Ideas” Скопје (2012), соработник на сценарио за ТВ емисијата ,,Фчерашни новости” (2017) и асистент за звук на факултетот за филмска уметност – FIOFA Охрид (2017). Тој е креатор и водител на радио емисијата ,,Сина Позадина”, емитувана на УКЛО ФМ 90,8 Битола (2018-2020). Членувал во локални музички состави од кои се истакнува бендот Промашена Инвестиција (2003-2016), настапил на разни фестивали – ,,Рок Фест”, ,,Таксират”, ,,Битола Отворен Град”, ,,Битфест”, ,,Feelmotion”, ,,Д Фест”, ,,Пин Конференција”, ,,Акто” и други. Тој е автор на кратки текстови објавени во едицијата ,,Колегиумски Записник” и автор на многубројни неконвенционални литературни дела на социјалните мрежи и интернет порталите.
Дејан Марковски, роден во Битола е музички изведувач и автор околу 15 години. Низ времето член на неколку кавер бендови и неколку годишно искуство со барски свирки. Исто така член и на два авторски проекти: “kuli” – aмбиентално – мелодичен состав, со два одржани концерти во рамките на битфест и “nine weeks” – мешавина од блуз, фанк и рок музика поткрепен со студиски албум и настапи во рамките на пиволенд и рокфест во Скопје како и на ТК ТАК фестивалот во Кавадарци. Моментално работи на соло проект “Дејание” кој засега резултира со неколку студиски снимки, со цел, во блиска иднина да се оформи албум кој ги избегнува можните жанровски рамки. Со овој проект е одржан еден официјален концертен настап во рамките на Градич фест во Нови Сад – Србија и неколку приватни (неофицијални) концерти во земјава и надвор. Во меѓувреме патувач и уличен изведувач низ земјите во Европа, последните 4 години.
Пеце Трајковски (27 мај 1981 / Битола, Македонијa) е музичар, член и коавтор на групите Фолтин и Пијан Славеј; композитор на театарска и филмска музика, како и актерско учество на сцена; идеен творец, претседател на управен одбор и програмски раководител / организатор на НУ Манифестација Смилевски Конгрес и нејзините оф програмски активности, како Kooperacija Sessions и сл. Средното образование го завршил во гимназијата “Јосип Броз Тито“ – Битола. Студирал на ФТУ Охрид и Џез одделот при музичката академија на УГД Штип. Зад себе има 11 студиски албуми, авторска музика и сценско учество во над 30 театарски претстави во земјава и странство, авторска музика и актерско учество во 13 филмови (вклучувајќи ја и музиката за номинираниот во две категории на 92-рите Оскари и добитник на три награди „Санденс 2019“, „Медена Земја“, како и меѓународно признатиот со над 10 победи и над 30 номинации „Исцелител“), учество во 3 работилници како предавач, оригинална музика за модна ревија, организација на повеќе концерти и настани, и бројни настапи во зeмјава и во странство. За својата работа е досега повеќепати наградуван. ДИСКОГРАФИЈА: 2024 – НУДИСТ / ПИЈАН СЛАВЕЈ (Skopje Jazz Festival) 2024 – ПИЈАН СЛАВЕЈ И ВИНСКИТЕ МУШИЧКИ (Live @ Xotel Music, Нижеполе, Битола) 2022 – ПИЈАН СЛАВЕЈ / ПИЈАН СЛАВЕЈ (Skopje Jazz Festival) 2021 – СИМУЛТАН БАКНЕЖ / ФОЛТИН (Охо продукција) 2020 – ТЕАТАРСКИ МИНИЈАТУРИ (Компилација од театарска музика) 2020 – HONEYLAND SUITE (Музика од филмот „Медена земја“) 2019 – МОМÓМА / ФОЛТИН (H.M.A, Skopje) 2015 – ПИЈАН СЛАВЕЈ / ФОЛТИН (Центар за Култура, Битола) 2012 – АНТИТЕЛО / ФОЛТИН (МКЦ, Скопје) 2011 – PENELOPE X (Литиум / Filter), со Никола Коџабашијa, Г. Стевковски 2008 – ОВАА ТРАНСПЛАНТИРАНА МАШИНА ЗА ЧУКАЊЕ ДОСЕГА НЕ ТИПКАЛА ЉУБОВНО ПИСМО / ФОЛТИН (КИЦ-Скопје) 2005 – LО-LЕЕ-TА-TОО / ФОЛТИН (Ding-Dong) 2003 – DONKEY HOT / ФОЛТИН (Кукузел).
Култура
Почина Ричард Чембрлен

Ричард Чембрлен (роден како Џорџ Ричард Чембрлен на 31 март 1934 година во Беверли Хилс, Калифорнија) беше американски актер и пејач, најпознат по неговите телевизиски улоги во 1960-тите и 1980-тите, што му донесе статус на меѓународна ѕвезда и секс симбол.
Ричард бил син на Елсинор и Чарлс Чембрлен. Студирал на колеџот Помона, каде што дипломирал уметност. За време на Корејската војна служел во армијата на САД, а по враќањето посериозно се посветил на актерството.
Чембрлен стана познат во 1961 година со улогата на доктор Џејмс Килдер во истоимената медицинска серија „Д-р Килдер“. Серијата стана огромен хит. Актерот стана тинејџерски идол, а неговата популарност беше придружена со музичка кариера. Тој објави неколку албуми и синглови, вклучувајќи го и хитот „Три ѕвезди ќе светат вечерва“.
По неговиот успех на телевизија, Чембрлен се посвети на театарот и филмот. Глумеше во бројни драми на Шекспир, а студираше и во Англија, каде што се здоби со сериозна актерска репутација. На филм, тој се истакна во адаптацијата на Љубителите на музиката (1971), блокбастерот Класниот пекол (1974) и авантуристичките филмови како Грофот од Монте Кристо (1975) и Човекот со железната маска (1977).
Неговите најпознати улоги беа во ТВ мини сериите во 1980-тите.
Долго време бил таинствен за приватниот живот поради тогашните општествени норми. Дури во 2003 година, во својата автобиографија тој јавно призна дека е хомосексуалец и ја откри својата долгогодишна врска со продуцентот Мартин Рабет.
Наследството и подоцнежниот живот Чембрлен е запаметен како еден од најзначајните актери на неговата генерација, особено во светот на телевизиската драма. Неговата способност да отелотворува сложени, романтични и трагични ликови остави силен впечаток кај публиката ширум светот. Во подоцнежните години, тој повремено се појавуваше во помали улоги на телевизија и во театар.
Култура
(Видео) Почина основачот на групата „Нови фосили“

Маринко Колнаго, еден од основачите и долгогодишен член на групата Нови фосили, почина на 83-годишна возраст по кратко и тешко боледување. Веста е објавена на нивната официјална страница на Фејсбук.
Маринко Колнаго, басист и еден од основачите на легендарната екс ју група, е единствениот член кој свирел во овој култен поп бенд од самиот почеток, уште во 1969 година, а чии песни живеат и денес.
„Драги пријатели, со голема тага соопштуваме дека нашиот добар дух Фосил, нашиот драг Маринко, не напушти. Неизмерно ќе ни недостига. Маринко, засекогаш си во нашите срца“, се вели во објавата.
Лани групата имаше концерт во Скопје.