Македонско-словенечките врски во поезијата од средината на дваесетиот век се централната тема на магистерскиот труд на Хана Подјед, студентка на Универзитетот во Љубљана која едногласно ја одбра стручното жири на стипендијата „Ацо Шопов“ за 2025 година, во чиј состав се д-р Маја Бојаџиевска и д-р Весна Мојсова-Чепишевска, професорки на УКИМ, д-р Ивица Баковиќ, доцент на Универзитетот во Загреб, и Јасмина Шоповa, потпретседател на фондацијата „Ацо Шопов – Поезија“ која по вторпат ја доделува оваа стипендија.

Мисијата на фондацијата за стипендирање на истражувања во полето на хуманистиката кои во својот пристап ги инкорпорираат вредностите со кои се одликува творештвото на Ацо Шопов продолжува и преку странските македонисти.

Магистерското истражување на Хана Подјед има за цел да го осветли интимизмот и причините за неговата појава во словенечката и македонската поезија, и да предложи пристапи за подлабока книжевна анализа на интимизмот како насока. Во фокус се Ацо Шопов и Иван Минати, како канонски автори кои силно ја одбележале словенечката и македонската книжевност. Претставувањето на нивните меѓусебни контакти и поетики ќе ја осветли меѓу другото и големината на двајцата автори, како и нивното значење за пријателството меѓу двете книжевности, односно меѓу двата народа.

Според проф. д-р Намита Субиото која, заедно со проф. д-р Андраж Јеж, е ментор на макгистерскиот труд „Свртувањето кон интимното во македонските и словенечките повоени лирски дела: Шопов и Минати (1945–1965)“, „оригиналниот придонес на Хана Подјед се состои во тоа што поетиката на двајцата еминетнти автори ја разгледува низ фазите на објавување на нивните поетски збирки, и тоа на компаративен начин, со детална анализа на избраните песни. Посебен придонес во овој амбициозен труд е осветлување на кореспонденцијата меѓу поетите Ацо Шопов и Иван Минати“.

„Во трудот ја истражувам поетиката на Ацо Шопов, со желба таа да биде подобро претставена и во словенечкиот академски и книжевен простор“, изјави кандидатката. „Воедно, преку магистерската работа се стремам кон поголемо разбирање на силното пријателство и блискост меѓу словенечката и македонската книжевна сцена. Настојувам да ги разберам комплексните околности во кои се создаваше оваа величествена, монументална поезија што инспирираше многу нови генерации“.

Хана Подјед се истакнува и како талентирана преведувачка на книжевни текстови од македонски на словенечки јазик. Неколку нејзини преводи се вклучени во антологијата на младата македонска поезија „Ново раѓање на зборот“, насловена според антологиската песна на Шопов „Раѓање на зборот“. Антологијата беше објавена на македонски во 2023 година, а двојазично (словенечки – македонски) во 2024 година. Хана Подјед учествувала на летните и зимски школи по македонски јазик, книжевност и култура, на Универзитетот „Св.Кирил и Методиј“, Скопје, како и на Меѓународниот семинар за српски јазик и култура во Белград, била студентка-асистентка за македонско-словенечки речник, „Терманија“, стажирала како преведувачка во Европската комисија во Луксембург (Blue Book Trainee) и била на студиски престој во Скопје.

Во 2024 година, првите добитници на стипенцијата „Ацо Шопов“ беа Иван Антоновски (трет циклус) и Саранда Мехмеди (втор циклус), студенти на УКИМ.

Во рамките на Велешко културно лето, љубителите на класичната и етно музиката ќе имаат ретка можност да уживаат во концертот „Балканско патување“ – уникатен проект на Пламенка Трајковска гудачкиот квартет. Концертот ќе се реализира на 24 јули (четврток) во 21.00 часот во паркот на ООУ,,Васил Главинов“.

На концертот покрај Пламенка Трајковска ќе настапат и Милена Гиевска-Андоновска – виолина, Љубица Бошкоска – виола и Александра Јаневска на виолончело.

„Балканско патување“ е музички проект кој веќе доби внимание на фестивали во регионот, градејќи богата концертна историја со секое ново издание. Проектот претставува спој на високо изведувачко ниво и културна мисија – да се зачува и пренесе балканската музичка традиција преку современ камерно-музички пристап.

Програмата нуди нов музички поглед кон балканското културно наследство, преку внимателно избрани аранжмани за гудачки состав кои ја оживуваат душата на традиционалните мелодии од:Македонија, Србија, Бугарија, Грција, Албанија, Црна Гора и Босна и Херцеговина.
Секое дело има своја приказна – звучно и визуелно патување низ регионот, со спој на фолклорна сила и камерна елеганција.

По настапите во Софија и на престижниот фестивал „Soleil“ во Созопол во Бугарија, концертот на фестивалот „Есенски музички свечености“ во Скопје и концертот на „Илинденски денови“ во Битола, „Балканско патување“ пристигнува и пред велешката публика.

Првиот сингл од албумот „Балканско патување“ – „Балканска песна бр.11“ работена на македонската песна Билјана платно белеше е веќе достапен на Spotify, iTunes и другите најголеми онлајн платформи. Видео записот ќе биде промовиран на 2 август, по повод празникот Илинден.

Концертот се реализира со поддршка од Општина Велес, во рамките на програмата на Велешко културно лето 2025.

Утре, 22 јули, со почеток во 20:30 часот во Музејот на македонската борба за самостојност ќе се одржи концерт на италијанската пијанистка Цинзија Бартоли.

Бартоли студирала и дипломирала со почести на Конзерваториумот „Н. Паганини“ во Џенова (Италија). Откако се стекнала со „Diplome Superieur d’enseignement“ на Ecole Normale de Musique „Алфред Корто“ во Париз во училницата на Жан Мико (последниот помошник и поважен ученик на големиот пијанист Алфред Корто), таа посетувала курсеви за усовршување кај професорите Пол Бадура-Шкода и Стефан Аскеназе на Музичката академија „Оторино Респиги“ во Асизи (Италија).

Од 1986 до 1990 година, Цинзија Бартоли ги продолжила студиите кај г-ѓа Илонка Декерс во Милано, една од потомците на Унгарската школа за пијано на Франц Лист. Во текот на студиите, таа е наградена со награди и признанија на бројни национални и меѓународни натпревари, вклучувајќи ги натпреварите Албенга и Стреза во Италија (1-ва награда), натпреварот „Ф. Шуберт“ и музичките натпревари во Франција (2-ра награда) и добила заслуга на Меѓународниот натпревар „Златна палма“ во Финале Лигуре (Италија). Настапувала во 24 земји во најважните градови и концертни сали од нив (Франција, Германија, Швајцарија, Белгија, Полска, Унгарија, Романија, Србија, Црна Гора, Хрватска, Грција, Албанија, Шпанија, Португалија, Норвешка, САД, Канада, Аргентина, Бразил, Уругвај, Парагвај, Јапонија, Австралија, Кина, Јужна Кореја).

Таа настапувала и во цела Италија во најважната концертна сала во земјата. Нејзината репутација како солист ја одвела на толку престижни места низ целиот свет, заедно со нејзината љубов кон камерната музика и редовно се појавувала на камерни и оркестарски музички рецитали. За време на неодамнешниот турнир во Германија, критичарите ја сметале за „извонреден интерпретатор“ на Равел (Рајн-Некар-Хајделберг). Во 2019 година го свирела интегралниот опус за пијано на Равел во Париз во Театарот на островите Сент Луис. Во 2023 година, го снимила интегралниот опус за пијано на Равел за издавачката куќа „Кентаур рекордс“ во Луизијана.

Исто така, има изведено многу снимки за RAI (Италијанско радио и телевизија) како соло пијанистка и придружничка на оперски пејачи. Таа била професорка по пијано многу години во Рим на Академијата за уметности, Музичката академија Алирио Дијаз, Парма и Конзерваториумот за музика Ла Специја и на Академијата „Каса дела музика“ во Џенова. Всушност, предава пијано на постдипломските студии по музика при италијанското Министерство за образование. Предавала и на бројни мајсторски курсеви низ целиот свет: Аргентина, Бразил, САД, Јапонија, Кина и Европа. Промоторка и претседателка на Музичкото друштво „Дионисо“ од Савона, Чинција Бартоли, веќе 35 години организира концертна сезона со важни национални и меѓународни настапи во Џенова и Савона (Италија). Во 2017 година ја освои наградата „Одлични жени во уметноста“ од Италијанското здружение ФИДАПА. Била членка на жирито на бројни меѓународни натпревари по пијано.