Од 23 до 27 јули, Охрид повторно ќе стане живо гледалиште на новиот европски филм.

Осмото издание на Beach Film Festival ќе се одржи на четири внимателно избрани локации: главното отворено кино на плажата Славија, култната плажа Сараиште, Брод Армада и Младинскиот центар во Охрид.

Фестивалот годинава носи повеќе од 60 филма од современата европска кинематографија – внимателно селектирани, со свежи авторски гласови. Отворањето на фестивалот е закажано за утре вечер, со проекција под отворено небо на плажата Славија – почеток на петдневна филмска авантура покрај езерото.

Фестивалот има и натпреварувачки карактер, со доделување награди за: најдобар долгометражен филм, најдобар краткометражен, најдобро актерско остварување, како и специјално признание за најдобар студентски краткометражен филм.

За главната награда ќе одлучува четиричлено меѓународно жири составено од: Хуан Албарацин (режисер и сценарист, Шпанија), Танасис Неофотистос (режисер и писател, Грција), Натан Силвер (режисер, САД) и Патрик Бихтинг (режисер и продуцент, Германија).

Првпат оваа година, ќе додели своја награда и младото жири во состав: Агнес Лахтова, Димитриј Мартиновски и Иво Георгиески.

Beach Film Festival не е само платформа за филмови, туку и за идеи – за поврзување преку култура. Во магичниот амбиент на Охридското Езеро, помеѓу старото јадро и ноќните проекции под отворено небо, фестивалот ја оживува визијата за култура која не е затворена во сали, туку дише заедно со градот и со публиката. Ова издание се реализира со поддршка од: Агенција за филм, Општина Охрид, Шпанска амбасада, Гете Институт, Француски институт, Италијанска амбасада, Халкбанка и Соко.

Македонско-словенечките врски во поезијата од средината на дваесетиот век се централната тема на магистерскиот труд на Хана Подјед, студентка на Универзитетот во Љубљана која едногласно ја одбра стручното жири на стипендијата „Ацо Шопов“ за 2025 година, во чиј состав се д-р Маја Бојаџиевска и д-р Весна Мојсова-Чепишевска, професорки на УКИМ, д-р Ивица Баковиќ, доцент на Универзитетот во Загреб, и Јасмина Шоповa, потпретседател на фондацијата „Ацо Шопов – Поезија“ која по вторпат ја доделува оваа стипендија.

Мисијата на фондацијата за стипендирање на истражувања во полето на хуманистиката кои во својот пристап ги инкорпорираат вредностите со кои се одликува творештвото на Ацо Шопов продолжува и преку странските македонисти.

Магистерското истражување на Хана Подјед има за цел да го осветли интимизмот и причините за неговата појава во словенечката и македонската поезија, и да предложи пристапи за подлабока книжевна анализа на интимизмот како насока. Во фокус се Ацо Шопов и Иван Минати, како канонски автори кои силно ја одбележале словенечката и македонската книжевност. Претставувањето на нивните меѓусебни контакти и поетики ќе ја осветли меѓу другото и големината на двајцата автори, како и нивното значење за пријателството меѓу двете книжевности, односно меѓу двата народа.

Според проф. д-р Намита Субиото која, заедно со проф. д-р Андраж Јеж, е ментор на макгистерскиот труд „Свртувањето кон интимното во македонските и словенечките повоени лирски дела: Шопов и Минати (1945–1965)“, „оригиналниот придонес на Хана Подјед се состои во тоа што поетиката на двајцата еминетнти автори ја разгледува низ фазите на објавување на нивните поетски збирки, и тоа на компаративен начин, со детална анализа на избраните песни. Посебен придонес во овој амбициозен труд е осветлување на кореспонденцијата меѓу поетите Ацо Шопов и Иван Минати“.

„Во трудот ја истражувам поетиката на Ацо Шопов, со желба таа да биде подобро претставена и во словенечкиот академски и книжевен простор“, изјави кандидатката. „Воедно, преку магистерската работа се стремам кон поголемо разбирање на силното пријателство и блискост меѓу словенечката и македонската книжевна сцена. Настојувам да ги разберам комплексните околности во кои се создаваше оваа величествена, монументална поезија што инспирираше многу нови генерации“.

Хана Подјед се истакнува и како талентирана преведувачка на книжевни текстови од македонски на словенечки јазик. Неколку нејзини преводи се вклучени во антологијата на младата македонска поезија „Ново раѓање на зборот“, насловена според антологиската песна на Шопов „Раѓање на зборот“. Антологијата беше објавена на македонски во 2023 година, а двојазично (словенечки – македонски) во 2024 година. Хана Подјед учествувала на летните и зимски школи по македонски јазик, книжевност и култура, на Универзитетот „Св.Кирил и Методиј“, Скопје, како и на Меѓународниот семинар за српски јазик и култура во Белград, била студентка-асистентка за македонско-словенечки речник, „Терманија“, стажирала како преведувачка во Европската комисија во Луксембург (Blue Book Trainee) и била на студиски престој во Скопје.

Во 2024 година, првите добитници на стипенцијата „Ацо Шопов“ беа Иван Антоновски (трет циклус) и Саранда Мехмеди (втор циклус), студенти на УКИМ.

Во рамките на Велешко културно лето, љубителите на класичната и етно музиката ќе имаат ретка можност да уживаат во концертот „Балканско патување“ – уникатен проект на Пламенка Трајковска гудачкиот квартет. Концертот ќе се реализира на 24 јули (четврток) во 21.00 часот во паркот на ООУ,,Васил Главинов“.

На концертот покрај Пламенка Трајковска ќе настапат и Милена Гиевска-Андоновска – виолина, Љубица Бошкоска – виола и Александра Јаневска на виолончело.

„Балканско патување“ е музички проект кој веќе доби внимание на фестивали во регионот, градејќи богата концертна историја со секое ново издание. Проектот претставува спој на високо изведувачко ниво и културна мисија – да се зачува и пренесе балканската музичка традиција преку современ камерно-музички пристап.

Програмата нуди нов музички поглед кон балканското културно наследство, преку внимателно избрани аранжмани за гудачки состав кои ја оживуваат душата на традиционалните мелодии од:Македонија, Србија, Бугарија, Грција, Албанија, Црна Гора и Босна и Херцеговина.
Секое дело има своја приказна – звучно и визуелно патување низ регионот, со спој на фолклорна сила и камерна елеганција.

По настапите во Софија и на престижниот фестивал „Soleil“ во Созопол во Бугарија, концертот на фестивалот „Есенски музички свечености“ во Скопје и концертот на „Илинденски денови“ во Битола, „Балканско патување“ пристигнува и пред велешката публика.

Првиот сингл од албумот „Балканско патување“ – „Балканска песна бр.11“ работена на македонската песна Билјана платно белеше е веќе достапен на Spotify, iTunes и другите најголеми онлајн платформи. Видео записот ќе биде промовиран на 2 август, по повод празникот Илинден.

Концертот се реализира со поддршка од Општина Велес, во рамките на програмата на Велешко културно лето 2025.