Контакт

Култура

Отворен 7. интернационален литературен фестивал „Про-За Балкан“

Објавено пред

Беше еднаш во Скопје – вака симболично во духот на добро раскажување синоќа во Даут-пашиниот амам беше отворен 7. интернационален литературен фестивал „Про-За Балкан“. Амбасадори, културни аташеи, писатели, љубители на пишаниот збор, беа дел од публиката, која имаше ретка можност на едно место да види толку големи имиња од балканската литература.

dobivaj vesti na viber

Маса која тежи од автори врвни во своите земји, но и преведувани на многу јазици, меѓу кои и на македонски, беше заедничкиот заклучок на публиката. На наша голема чест рамо до рамо ги имавме бугарскиот автор Алек Попов, годинашен добитник на наградата „Прозарт“ за авторски придонес кон развојот на книжевноста на Балканот и српскиот автор Светислав Басара, кој лани беше лауреат на истата награда, но од здравствени причини не можеше да дојде.

Низ кратки претставувања на секој од гостите публиката дозна повеќе за нивните дела, стилот на пишување, односно што е тоа што ги прави оригинални. Гости на фестивалот, годинава, покрај Попов и Басара, се Теофил Панчиќ од Србија, Јагода Михајловска-Георгиева, Једрт Лапух Малежич од Словенија, Тарик Туфан од Турција, Ивица Пртењача од Хрватска. За нивните дела зборуваа: Ермис Лафазановски, Владимир Јанковски и Александар Прокопиев. Фестивалот го отвори Дејан Трајкоски, директор на „Про-За Балкан“, кој ги поздрави гостите писатели со „Беше еднаш во Скопје“ алудирајќи на филмот „Беше еднаш во Анадолија“ од Нури Билге Џејлан, чиј сценарист Ерџан Кесал, токму денеска ќе биде гостин на фестивалот.

Прокопиев го претстави Басара истакнувајќи дека во неговите последни книги препознава некој друг Басара, поинаков од авторот на „Фама за велосипедистите“.

„Јас не покажувам отпор во пишувањето, туку повеќе би рекол дека станува збор за напад оти отпорот изгледа некако пасивно. Во сите фази на моето пишување настапувам инвазивно и агресивно на еден рафиниран начин, најмногу со помош на иронија, гротеска, а не со груби зборови. Против сите стереотипи и полуживи ентитети и менталитети какви што владеат кај нас, мислам дека е најдобро да се користи гротеска за да го отсликате тоа. Не можете тоа да го реконструирате рационално“, истакна Басара.

На прашањето дали уметноста може да го промени општеството, тој вели: „Уметноста не служи за да го смени општеството. Литературата може да го промени поединецот, мене лично ме промени. Ја прочитав ‘Сто години самотија’ и мислам дека таа книга ме наведе да тргнам на авантура со пишувањето.

Прокопиев го претстави и лауреатот годинава, Алек Попов. Токму Прокопиев е преведувач на неговиот роман ‘Мисија Лондон’, како и на последниот ‘Сестри Палавееви’.
Попов истакна дека не може да се научи да се пишува хумор и додаде: ‘Во хуморот има една пакост. Како мал бев како зевзек, односно сакав да ги ставам луѓето во некоја непријатна ситуација и тоа да биде смешно. Мене не ми е целта да пишувам смешно, ама така се случува. Добрата сатира е насочена кон силните, а не кон слабите. Ако е насочена кон слабите, тогаш таа преминува во снобизам. Тоа е мојот прост рецепт во пишувањето и тоа, се разбира, е поврзано со многу непријатности. Фабулата ми е многу важна. Тешко е да се разбере што е дејство во книга или на филм. Јас не сакам само да редам зборови, мене ми се поинтересни релациите меѓу карактерите и дејствата. Затоа ‘Сестри Палавееви’ има филмска структура“, истакна Попов.

Лафазановски го претстави еден од најпознатите и контроверзни писатели во Србија, Панчиќ. Блескаво и субверзивно име во српската книжевност, новинарство. Голем поборник за човековите права, во неговите книги на еден особено фантастичен начин ѝ се обраќа на јавноста не само во Србија, туку и пошироко. Тој е роден во Скопје.

Би го сместил во групата со писатели што немаат влакна на јазикот, слично како Милјенко Јерговиќ, кој лани беше гостин на фестивалот, и Иван Чоловиќ, рече Лафазановски.
На прашањето што се сменило на Балканот во последните 18 години од издавањето на неговиот прв роман, Панчиќ вели: „На ова прашање ќе одговорам со песимизам иако сакав да кажам нешто убаво. Првите години на 21 век, поточно беа години на оптимизам, поминаа 90-тите, поминаа диктатурите, авторитарните власти и мислевме дека работите ќе одат само на подобро и дека не може да биде полошо. Ние сега гледаме големо враќање на националистичките сили. Општествата главно отидоа еден чекор напред, три чекори наназад. Ми велат дека сум контроверзен затоа што на луѓето им велев да не убиваат. Ако е тоа контроверзно, тогаш нека бидам таков“, вели Панчиќ.

Словенечката авторка Једрт Лапух Малежич, покрај тоа што се занимава со кратки раскази, пишува и роман. На македонски јазик е објавена книгата „Воени бои“. Станува збор за раскази во кои авторката ги тематизира односите главно од ЛГБТ-заедницата во Словенија. Таа се пошегува дека ќе се обрати на југословенско есперанто.

„Да не ги ставев овие ликови во обични ситуации, не би била целосно искрена. Во Словенија има долга традиција на ЛГБТ-писателки, кои пишуваат за себе. Со моите дела сакам публиката да сфати колку на тие луѓе им е тешко да се прифатат. Тоа е битка“, вели Малежич.

Тарик Туфан е еден од најпродаваните автори во Турција. Тој не ја криеше радоста што е гостин на фестивалот. „Има две вистини, едната е реалноста од сопствениот живот, а другата – од книжевноста. Порано романите го имитираа животот. Но, денес човекот го имитира романот. Големите писатели буквално изградија нов живот и литературата е повистинита. Зошто имаме потреба од создавање нова вистина? Затоа што тешкотиите од секојдневниот живот нè стегаат во грлото, а литературата претставува начин на ослободување и создава нова реалност и во нашиот личен живот. Живата вистина е најголемиот затвор на човекот, а книжевноста е бегство од тој затвор“, вели Туфан.

Претставувајќи ја нашата писателка Михајловска-Георгиева, Јанковски рече дека е едно од интригантните имиња на нашата литературна сцена и не се плаши секогаш да го каже своето мислење. Таа ги сподели своите искуства при патувањата од кои се родија и неколку нејзини романи.

„Надворешните и внатрешните патувања за мене се слични. Трагаме во нас, а кога патуваме, откриваме нешто за себе. Во Мумбај бевме за наш заеднички пријател да купи бубрег. Многу се вознемирувам кога зборувам на оваа тема. Мислам дека ние не знаеме што е вистина, што не е, реалноста ние си ја правиме, јас барем така го живеам животот. Реакциите од типот што е морално или не, дали е морално да се купат органи, паѓа во вода. За мене ништо не е црно-бело и треба да бидеме поотворени кога нешто им се случува на блиските“, рече Михајловска-Георгиева.

Независниот хрватски писател Ивица Пртењача е познат поет во Хрватска, а кај нас е преведена неговата книга „Суровост“, како и двата романа „Брдо“ и „Добро е, убаво е“. Лафазановски го праша Пртењача што е добро, а што е убаво за него. „Тоа што е добро е и убаво, а она што е убаво, не може да биде убаво ако не е добро“,рече тој. Пртењача дополни дека од сите граѓански занимања пишувањето е класифицирано како меѓу најзалудните.

Тој почнал со поезија, па продолжил со проза. Рече дека е почестен што е во Скопје.
„Мојата прва книга песни е објавена во Македонија, ама не можете да ја најдете затоа што беше распродадена. Јас не им ја ни препорачувам на фини луѓе како вас, не на луѓе со слаби срца. Песни почнав да пишувам оти ми требаа. Кога пишувам, се фаќам дека сум во непријатна ситуација од која морам да излезам“, рече Пртењача. Со Лафазановски се согласија дека иднината на литературата им припаѓа на жените и дека тие читаат многу повеќе од мажите.

„Про-За Балкан“ продолжува денеска во 17 часот во Турскиот културен центар „Јунус Емре“ каде што ќе се одржи средба „Ерџан Кесал во Скопје!“, со специјалниот гостин на фестивалот Ерџан Кесал, сценарист на антологискиот кански победник од 2011, „Беше еднаш во Анадолија“. Модератори ќе бидат Александар Прокопиев и Дејан Трајкоски.

Два часа подоцна, од 19 часот, во ЕУ-инфо центарот, ќе се одржи тркалезна маса „Литература, страв, политика“, на која ќе учествуваат гостите писатели и членовите на програмата „Скопје фелоушип“. Станува збор за врвни издавачи – Пјер Астие, еден од најпознатите литературни агенти во светот, Бетина Вергетер, уредничка во издавачката куќа „Пол Солнај и Дојтик“ од Виена, и Катја Урбанија од словенечката издавачка куќа „Гога“ ќе се сретнат и со македонски писатели и издавачи и ќе имаат можност да воспостават идни соработки.

Фестивалот „Про-За Балкан“ е поддржан од Министерството за култура, „Традуки“, Делегацијата на ЕУ, Турскиот културен центар „Јунус Емре“, амбасадите на Словенија, Хрватска, Бугарија и на Србија, Бугарскиот културно-информативен центар, Кинотеката, Национална галерија и винарницата „Бовин“.



©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Култура

„Голдберг варијациите“ на Бах во изведба на Дино Имери – утре во Виена

Објавено пред

Од

Македонскиот пијанист Дино Имери, еден од највпечатливите уметници на својата генерација, утре (13 јуни) ќе настапи во Виена – глобалниот и историски центар на класичната музика. На програмата е капиталното дело на Јохан Себастијан Бах – „Голдберг варијации“, кое ретко се изведува на концертните сцени низ Европа, токму поради неговата исклучителна сложеност и длабочина.

dobivaj vesti na viber

Концертот ќе се одржи во престижниот „Бехштајн Центрум“ во Виена, во организација на Амбасадата на Република Северна Македонија, со поддршка од Македонско-австрискиот бизнис клуб и компанијата SSB Infrastructure-Austria.

Ова дело, коешто Имери премиерно го изведе во Скопје во рамки на „Недела на Бах“, привлече големо внимание од публиката и критиката. Програмата бара техничка виртуозност и уметничка зрелост, а само мал број пијанисти во светот се осмелуваат да го стават во својот концертен репертоар.

„Настап во Виена е сон на секој уметник. Особено ми е чест да ги изведам ‘Голдберг варијациите’ – едно од најмонументалните дела на класичната литература, на сцена пред публика која секојдневно слуша врвни уметници и програми. Работев на ова дело повеќе од пет години. Искрено им се заблагодарувам на Н.Е. г-дин Освит Росоклија и на поддржувачите на концертот – без нив оваа реализација немаше да биде можна“, изјави „волшебникот на пијаното“ Дино Имери пред настапот.

Концертот е со слободен влез и отворен за сите љубители на класичната музика.

Прикажи повеќе...

Култура

Фестивалот Credence Dance почнува на 16 јуни

Објавено пред

Од

Третото издание на фестивалот Credence Dance започнува на 16 јуни, а ќе трае до 21 јуни со програма конципирана тематски, Вечери на класичен балет и Вечери на современ танц.

dobivaj vesti na viber

Фестивалот оваа година има и дополнителна програма која ќе се состои од работилници и трибини. На програмата се фрагменти од бисерите на класичното наследство „Лебедово езеро“, „Рајмонда,“„Копелија“, „Дон Кихот“, „Силфида“ и други.

Освен тоа во делот на модерниот и современиот танц премиерно ќе бидат изведени дела на Игор Киров, Бојан Мицов, Џонс Хинг, Франциско Руиз и Јована Петровска кој кореографите наменски ги подготвија за фестивалот.

Овогодинешниот Credence Dance фестивал ќе понуди ексклузивни гости од Кина, САД, Италија, Франција, Германија, Велија Британија итн. Ова е исклучителна и ретка можност да се видат овие уметници на домашна сцена.

Во рамки на фестивалот традиционално ќе биде врачена Наградата за трајни вредности во танцовата уметност. Настанот се одржува во Националата опера и балет.

Фестивалот е поддржан од Министерството за култура и Универзитетот „Св Кирил и Методиј“, Скопје. Влезот е слободен.

Прикажи повеќе...

Култура

Во Москва излезе „Пиреj“ од Петре М. Андреевски

Објавено пред

Романот „Пиреj“ излезе од печат во Москва на инициjатива на Олга Панкина, познат популаризатор на македонските културни вредности во Русија. Таа го преведе уште во 2008 година, го обjави издавачката куќа „Феникс“, Скопjе. Како што обjаснува Панкина, романот на руски веднаш предизвика интерес каj публиката, но сепак книгата не можеше да допре до широк круг рускоjазични читатели. Сметаjќи го романот на основоположникот на современата македонска проза Петре М. Андреевски за ремек дело, таа си постави за задача да го преобjави во Москва.

dobivaj vesti na viber

Оваа година идеjата jа поддржа Центарот за книга „Рудомино“ со коj Олга Панкина плодно соработува веќе петнаесет години (Центарот за книга има обjавено творби на над 20 македонски автори).

Ова издание на „Пиреj“ е многу квалитетно (368 страни, тврд повез) и изгледа современо. На корицата има фрагмент од сликата „Стара куќа“ на Олга Панкина. Блескав предговор за книгата напиша Венко Андоновски, коj даде за руска читателска публика основни информации за историјата која е заднина на личната драма на едно македонско семејство од почетокот на ХХ век, семејството на Јон и Велика, jа подвлече актуелноста на романот и го нарече како најголем македонски бестселер на сите времиња.

Тукушто обjавениот роман веќе заживее своj книжевен живот – почна да стекнува читатели. Минатата недела, од 3 до 7 jуни, беше презентиран на Саемот на книга на Црвениот плоштад во Москва на штандот на издавачот Центар за книга „Рудомино“.

Прикажи повеќе...

Најново

Македонија3 часа

Приведени уште 13 полициски службеници за пожарот во „Пулс“

Во тек е акција под раководство на обвинител од Специјализираното одделение за полициски службеници, соопштија од Обвинителство за гонење на...

Свет6 часа

(Видео) Објавени се нови снимки од падот на Боингот во Индија

Авион на „Ер Индија“ што леташе за Лондон со 242 патници се урна кратко по полетувањето во близина на аеродромот...

Свет7 часа

(Видео) „Имаше тела насекаде околу мене, бев преплашен, станав и почнав да трчам“: британски државјанин го преживеа падот на авионот на Ер Индија

Британски државјанин кој ја преживеал падот на авионот во Ахмедабад го опишал моментот кога се случил. Според NDTV, шефот на...

Македонија7 часа

(Видео) Костадиновска-Стојчевска до Љутков: Се знае ли кој е државен секретар во Министерството за култура?

Пратеничката на СДСМ, Бисера Костадиновска-Стојчевска, на денешната собраниска седница посветена на пратенички прашања, упати прашање до министерот за култура и...

Македонија7 часа

Арсовска: Висар Ганиу фатен со криминално легализирање дивоградби со фалсификат, документи се доставени до обвинителство

„Висар Ганиу фатен со криминално легализирање дивоградби со фалсификат, за што документи се доставени до обвинителство и има изјави кои...

Европа8 часа

Зеленски: Трамп го препознава вистинското лице на Путин, тој гледа дека не е искрен

Украинскиот претседател Володимир Зеленски во интервју за германскиот „Билд“ изјави дека рускиот претседател Владимир Путин ги користи преговорите со Украина...

Македонија8 часа

Пожарот во Вардариште е во голема мера изгаснат, полека се враќа протокот на струјата

Пожарот во Вардариште е во голема мера изгаснат, но БППЗ Скопје во моментот се уште вршат догаснување, извести Центарот за...

Свет11 часа

(Фото) „Боингот“ се урна врз мотел за доктори, делови од авионот останаа во зградата

Патничкиот авион Боинг 787-8 Дримлајнер, управуван од „Ер Индија“, кој полета од Ахмедабад до Лондон утрово, се урна неколку минути...

Свет12 часа

(Видео) Луѓето трчаат да ги спасат преживеаните: детали по падот на авионот во Индија

Авион на Ер Индија со 232 патници и 10 членови на екипажот се урна во Ахмедабад, Гуџарат, како што потврди...

Македонија12 часа

Игуменот Георгиј избран за нов митрополит на Дебарско – кичевската епархија

Игуменот Георгиј (Ѓорѓевски) е избран за нов духовен водач на Дебарско-кичевската епархија Тој е назначен на местото на упокоениот митрополит...

Македонија13 часа

Бројот на гости и ноќевања расте со историски 20% во однос на лани, целта ни е да стигнеме до четири милиони ноќевања, вели Мицкоски

Премиерот Христијан Мицкоски утрово при посетата на Машинскиот факултет историски успех го нарече зголемениот број регистрирани ноќевања и туристи во...

Македонија13 часа

Картел во фармацевтскиот бизнис – две веледрогерии го оштетиле буџетот за 1,1 милион евра

Вишиот управен суд со пресуда го потврди решението на Комисијата за заштита на конкуренцијата со кое утврди дека две големи...

Македонија14 часа

Трајко Славески со платa од 3.000 евра им порачува на граѓаните да работат по три работи, тоа е лицемерие на човек кој цел живот е во фотелји, велат од СДСМ

Новиот гувернер на Народната банка, Трајко Славески, според СДСМ, уште на почетокот го покажал својот вистински лик, надмен, без допир...

Македонија15 часа

Филипче со денови молчи за бугарската фирма, Обвинителството да поведе постапка, бара ВМРО-ДПМНЕ

Филипче со денови молчи за бугарската фирма Пауер Ај 8, која е во негова 100% сопственост, а ја основал на...

Свет16 часа

Германскиот министер за одбрана: Правиме сè што можеме за да ѝ помогнеме на Украина да се одбрани

Германскиот министер за одбрана, Борис Писториус, пристигна во Киев за да разговара за воената поддршка за Украина во нејзината војна...

Македонија16 часа

За три дена, 109 повредени од Кочани доставиле барања и предлози на телефонската линија на Владата

109 граѓани за три дена од пуштање на телефонската линија за повредените лица и нивните семејства, која е во директна...

Свет1 ден

Вучиќ е единствениот кој не ја потпиша декларацијата за поддршка на Украина

Претседателот на Србија, Александар Вучиќ, ги опиша денешните состаноци во Одеса на самитот „Украина-Југоисточна Европа“ како многу успешни, но тој...

Македонија1 ден

Меџити во Украина: Силно ја осудуваме руската агресија и бараме итно запирање на војната

Првиот вицепремиер и министер за животна средина и просторно планирање на Република Северна Македонија, Изет Меџити, денес учествуваше на Самитот...

Топ1 ден

Битолчанка сакала да ги убие своите баба и дедо, ги избодела со нож

Полицијата приведе жена од Битола која со нож ги избодела своите баба и дедо. „По овластување на јавен обвинител од...

Економија1 ден

Паушалите во сметките за струја ќе станат минато, Министерството за енергетика почна серија брифинзи за новиот закон

До 2031 година 80 отсто од граѓаните треба да имаат смарт броила, а првите веќе се очекува да бидат инсталирани...