Култура
„Пред дождот“ за малку немаше да се случи, откри Манчевски во Кина, на 30-годишнината од македонскиот класик
Македонскиот светски признат филмски класик „Пред дождот“ на Милчо Манчевски, во чест на 30-годишнината од премиерата во 1994, изминатата недела беше прикажан во Сужу, Кина. Во организација на Државниот филмски архив на Кина, режисерот Манчевски со видеообраќање го претстави „Пред дождот“ пред кинеската публика, а филмот имаше три проекции за три дена проследени со панел-дискусии со реномирани кинески филмолози.
„Како да ви го претставам ‘Пред дождот’? Тоа е филм што ‘Њујорк тајмс’ го стави на својата листа на 1.000 најдобри филмови некогаш создадени. Македонската држава го прогласи за културно наследство. Тоа беше филм што се случи многу бргу; тоа е исто така филм што речиси и немаше да се случи откога две недели по почетокот на продукцијата проектот беше речиси откажан. Снимањето на филмот беше исполнето со позитивна енергија, со инспирација, но и со борба да се одржи на вистинскиот пат, да се зачува неговата душа. Снимавме во македонските планини, кои не беа лесно достапни. Професионалци од 13 земји ги здружија силите во оваа македонско-британско-француска копродукција. Во близина, во Босна, беснееше војна“, рече Манчевски.
Тој додаде дека филмот е снимен и завршен на 35-милиметарска филмска лента, на старомоден начин. 20 години подоцна, во 2014 година кога македонската Кинотека ја презеде дигитализацијата на неговите филмови, меѓу кои и „Пред дождот“, се сочил со можност, но и со дилема – дали со дигитално коригирање на боите да се промени изгледот на филмот на значаен начин.
„Сепак, имав сериозни сомневања за оваа опција колку и да изгледаше привлечна. Причината за ова беше етичка. Чувствував дека ‘Пред дождот’ беше завршен во 1994 година. Тоа беше филмот што требаше да биде, завршено уметничко дело, што ги претставува филмаџиите во одреден момент во времето. Влегувањето во филмот повторно се чинеше малку како сквернавење. Се чинеше малку нечесно да се смени филмот години по неговото завршување. Така, решив дека најдоброто нешто за филмот и најчесното нешто во целина е да не ги сменам колор-корекциите на ‘Пред дождот’. Освен некои мали дотерувања, кои ги направија боите и светлината поспецифични и поверни на првичната идеја, новата колор-корекција најмногу ја зачува и ја изострува сликата од оригиналниот негатив. И, еве го, пред вас, драги гледачи во Кина. ‘Пред дождот’ од моето до вашите срца“, рече Манчевски.
„Пред дождот“ во Сужу беше дел од фестивалот со 8 реставрирани светски класици, меѓу кои и „Седум самураи“ на Акира Куросава, „Жртвување“ на Андреј Тарковски, „Разјарениот бик“ на Мартин Скорсезе, „Сенки на заборавените предци“ на Сергеј Параџанов, а ќе следуваат проекции и во Пекинг.
На 30-годишнината од светската премиера на Венецискиот фестивал и освојувањето на „Златниот лав“ за најдобар филм, „Пред дождот“ набргу повторно ќе се прикаже и во Бразил, каде што своевремено освои и фестивалски награди, имаше извонреден прием од публиката и критиката во кинодистрибуцијата и беше меѓу избраните за филм на годината. Исто така, „Пред дождот“ до крајот на годинава ќе игра и на државната телевизија во Словенија.
„Пред дождот“ беше прв македонски филм прикажан во Кина, наиде на голем успех и има култен статус. Неколку кинески режисери – како Лу Је и Шу Хаолун – го цитираат како еден од клучните филмови во нивниот развој. Менаџерот на Шангајскиот фестивал, Мао Лијун, вели дека филмската академија го предава „Пред дождот“ „како библија во филмската нарација во три чина“. Филмовите на Манчевски се многу популарни во Кина и се предаваат на универзитетите во Пекинг, Шангај и Чонкинг, а со „Пред дождот“ студентите учат за филмската структура.
Минатиот месец Државниот филмски архив на Кина обезбеди прикажување на сите филмови на Манчевски. Филмскиот архив, кој е и единствениот дистрибутер на странски авторски филмови во Кина, во земјата ќе ги прикажува „Пред дождот“, „Прашина“, „Сенки“, „Мајки“, „Бикини Мун“, „Врба“, „Кајмак“ и краткометражните „Четврток“ и „Крајот на времето“.
Во 2017 Манчевски беше првиот македонски уметник со сеопфатно претставување во Азија воопшто. Три големи институции во Шангај одвоено го поканија да гостува пред кинеската публика. На јубилејното 20. издание на фестивалот во Шангај во 2017 имаше ретроспектива на филмовите на Манчевски, а тој беше и во жирито за главната награда на фестивалот. Потоа одржа и мастер-клас при Универзитетот во Шангај, а имаше изложба фотографии и се промовира негова книга со фотографии и есеи издадена во Кина. Беше поканет и да предава на државната филмска академија во Пекинг. Во 2019 Манчевски беше и во жирито на Интернационалниот филмски фестивал во Хаинан заедно со француската филмска ѕвезда Изабел Ипер и култниот американски режисер Абел Ферара.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Култура
Овации за маестро Дијана Имери-Илкоска во Софија
По неодамнешниот успех во Грузија, нашата реномирана диригентка, маестро Дијана Имери-Илкоска, продолжува со нови меѓународни претставувања. Неодамна настапи со Софиската филхармонија како гостин-диригент на концертот со наслов „Виолините на Бах“, на кој како солистки се претставија реномираните виолинистки Зорница Иларионова и Божидара Кузманова.
Илкоска одново ја покажа својата „енергична, храбра, страствена и уникатна музичка експресија“ во својата работа со овој престижен оркестар, во чија актуелна сезона настапуваат светски реномирани ѕвезди од класичната музичка сцена.
Стручната критика нејзиниот настап го нарече величествен, а дополнителна потврда за тоа беа стоечките овации од многубројната публика присутна во салата „Бугарија“.
Во оваа музичка вечер прозвучеа три капитални дела од творештвото на Јохан Себастијан Бах – Концертите за виолина и оркестар бр. 1 во a-moll и бр. 2 во E-dur, како и Двојниот концерт во d-moll. Во оживувањето на овие партитури маестро Илкоска покажа почитување кон карактеристичниот барокен стил на изразување, особено на Баховиот композиторски печат, кој останува автентичен и препознатлив по речиси три века. Истовремено, таа успеа да внесе сопствена интерпретација на овие дела со карактеристичен звук на оркестарот, кој станува нејзин препознатлив потпис.
Инаку, маестро Илкоска е основач и главен диригент на камерниот оркестар ИД, а во досегашната кариера соработувала со реномирани оркестри, меѓу кои и со: Tbilisi Youth Orchestra, Дубровачкиот симфониски оркестар, Оркестарот и Хорот на БНР, Македонската опера и Балет, Симфонискиот и Камернииот оркестар на ФМУ, Македонската филхармонија…
Култура
Самостојна изложба на фотографии „Постоиш ли, Алиса?“ во Музејот на Македонија од 23 ноември
Оваа сабота (23.11.2024) попладне со почеток во 13:30 часот во Музејот на Македонија ќе биде отворена самостојната изложба на фотографии “Постоиш ли Алиса?“ на авторката Јелена Белиќ. Изложбата ќе биде отворена до 5-ти декември и во себе вклучува портретни фотографии во простор на членовите на инклузивниот ансамбл на Колектив Ветерница и Трисомија 21. Изложбата е поддржана од Министерството за култура и туризам, Музејот на Македонија, Колектив Ветерница и Партизанска штампа.
Изложбата „Постоиш ли Алиса?” на Јелена Белиќ претставува визуелна наратива на едно исклучително патување на портрети во простор каде фотографиите се движат од лик до лик, формирајќи единствена целина во црно бело. Секоја фотографија суптилно и директно комуницира со гледачот, за на крајот – односно, на почетокот – да открие една заедница која патува на аголот на времето. Портретирањето нè носи до возвишеното – каде протагонистите цврсто стојат наспроти белината како една метафора за минливоста на времето и човековата маленкост пред моќта на природата.
Фотографиите од изложбата се реализирани во рамки на сетот за краткиот црно-бел нем филм на Колектив Ветерница и Трисомија 21 со работен наслов „Чуда во земјата на Алисите“ сниман од 15-ти до 18-ти јануари 2023-тата година во фоајето на Македонската Опера и Балет. Инспирирана од принципот на мултиплицирање на ликот на Алиса, задржувајќи ја сценографијата, костимографијата, шминката и актерите на филмот, авторката застанува надвор од целото сценарио и во соработка со целиот тим наместо документирање позади сцената создава своја приказна спроти камерите, во која прави сублимат помеѓу архитектурата, фотографијата и човекот.
Во изложбата се вклучени портрети на 18те членови на инклузивниот ансамбл на Колектив Ветерница и тоа Маша Блажева, Матеј Петровски, Нана Танеска, Елизабета Петковска, Филип Ангеловски, Ана Јовановска, Ена Ковачевска, Софија Поповска, Марио Мицкоски, Стефан Трпковски, Кристина Петровска, Мартин Манчевски, Маша Блажева, Матеј Петровски, Ена Митревска, Нана Танеска, Оливер Блажевски, Матеј Аларов, Ирина Прокопиева, Коста Аризанов. Костимографијата е на Магдалена Таневски и Ангела Бикова, додека шминката е на Моника Грковска. Филмот е во фаза на постпродукција и наскоро се очекува негова премиера.
Јелена Белиќ работи како архитект, а паралелно се занимава и со фотографија и цртање. Била официјален фотограф на различни културни настани во Скопје каде што и живее. Активен член е на колективот Партизанска Штампа.
„Постоиш ли Алиса?“ е нејзина втора самостојна изложба и ќе биде отворена за посета до 5-ти декември.
Оваа изложба е поддржана од Министерството за култура на РСМ, Музејот на Македонија, Партизанска штампа и Колектив Ветерница.
Култура
Почнаа пробите за детската претстава „Снежана и седумте џуџиња“ во Битолскиот театар
Само неколку денови после одбележувањето на јубилејот, 80 години Битолски театар, оваа институција со полна пареа продолжува со новите проекти.
Покрај секојдневните изведби на претстави од репертоарот на НТБ, како што беше ветено на почетокот на оваа сезона дека главната цел е театарот да биде во функција на сите генерации, за сечиј вкус, односно дека „Театарот е повторно твој“, екипата на Битолскиот театар ја подготвува театарската претстава за деца „Снежана и седумте џуџиња“. Токму на светскиот ден на децата, денот кога е изгласана Конвенцијата за правата на детето, ја започнаа можеби најважната приказна оваа сезона, како што истакнуваат, приказната наменета токму за децата. Истата е во режија на Драгана Милошевска Попова и е во рамките на програмата на претстави за најмладите „Театарот повторно на децата“.
„Црвено јаболко, прекрасна, ведра и насмеана екипа, мотивирана режисерка, спремни да направиме спектакл каков што заслужуваат децата во Битола“, ни изјавија од Битолскиот театар.
Покрај ова завршен е уште еден претходно најавен проект, односно реконструирана и опремена е салата за одмор и читачки проби во НУ Народен Театар Битола, тн. „Белата соба”.
„Работиме на подобрување на условите за работа бидејќи луѓето се најважни. Тука е и трајната постановка на наградите и признанијата на НТБ, дигитализација на репертоарот во партнерство со MINT FinTech Group, целосна дигитализација на архивското и финансиското работење. Не застануваме“, изјавува директорот Васко Мавровски.
Премиерата на детската претстава “Снежана и седумте џуџиња“ ќе биде на 23.декември.