Култура
Рецензија: „Бикини Мун“, филм што бега од филмот и ви се спружува пред нозе

Новиот филм на режисерот Милчо Манчевски, „Бикини Мун“, е филмска авантура во две наративни нивоа – естетска и мисловна. Сложен во структурата, експериментален во изведбата, „глумејќи“ филм во филм, тој како да бега од филмот и вртоглаво ви се спружува пред нозете и ви го задржува вниманието секогаш кога би сакале да го прескокнете. Ова е сосема американски филм на Манчевски, но истовремено е поетски пркос на оваа мас-индустриска кинематографија.
Приказната за младата Бикини со мајсторска изведба на актерката Кондола Рашад, која е централен лик во документарниот филм што за неа во овој филм се снима, и одличната замисла на сите споредни ликови во обид да изградат документарна имагинација, толку веродостојно опиваат без оној агресивен и патетичен набој што би се очекувал од американски филм за бездомничка на улиците на Њујорк.
Беспрекорен во фотографијата и визилената композиција, како и во претходните филмови на Манчевски, секогаш фотографскиот прием е еден чекор пред приказната, така што додека секој кадар може да се проследи како филм за себе, приказната, дијалогот, ви доцни и ви се врежува отпосле, па остава простор за уште една монтажа во свеста на гледачот.
Оваа игра и трка на убавите кадри и драматургијата овој пат е многу сериозна филмска иновација и лекција што доаѓа од авторската зрелост на Манчевски. Централната приказна постојано се распрснува, а од тие парчиња на емоцијата се градат молскавични дејства. А нив ги следите со брзо проголтување на сликата, што е можеби авторски приод што треба да го засили токму тој обид да се предочи до каде сме стигнале со технолошкиот допир наместо човечкиот. Бикини и нејзината играчка, зелената богомолка, се како световно потсетување на исконскиот порив за преживување, желбата за живот наспроти суровата реалност. Токму нејзините ментални ограничувања ја прават суштински чиста, инстиктивна и нормална наспроти овој безобѕирен свет.
Авторскиот заговор останува доследен, дури ги надминува рамките и на синемаверите или на сличните пристапи и во догма филмот. Музички е суптилно обоен но фантастично прецизен, така што тандемот со македонскиот композитор Игор Василев-Новоградска се покажува како уште една успешна соработка.
Режисерот во едно интервју ќе се пошегува дека тој е американски емигрант на Балканот, но со „Бикини Мун“ си обезбедува место на светската филмска карта, без непотребни предлошки на која кинематографија ѝ припаѓа. Евидентно како и секој голем уметник, еднакво го вознемирува и македонската и американската историска или социјална димензија, го апсорбира и своето оружје, т.е. филмскиот занает го преточува во благородна мисија. На висина и на естетската и на мисловната задача. Непотребно е посебно расчелнување во толкувањето на „Бикини Мун“, фимот е (не)едноставно убав.
Ана Василевска
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Култура
„Кармен“ од Жорж Бизе на 1 март на сцената во Националната опера и балет

На 1 март со почеток во 20.00 часот во Националната опера и балет ќе се изведе една од најпознатите и најпопуларни опери во историјата – „Кармен“ од Жорж Бизе.
Диригент е гостинот од Италија, Џанлука Мартинeнги, режијата и сценографијата се на Нина Најденова и Елена Иванова од Бугарија, костимографијата е на Марија Пупучевска, концерт-мајстор е Јане Бакевски, а хор-мајстор: Јасмина Ѓорѓеска.
Заводливата, Кармен е симбол на независност и страст, но и на трагичниот крај на љубовта што не познава граници. Во насловната улога ќе настапи Николина Јаневска, во улогата на Дон Хозе ќе настапи тенорот од Кина, Ѕ-Жао Гуо, во улогата на Ескамилио ќе настапи, Васко Здравков, во останатите улоги ќе настапат: Злата Тошевска Димовска, Ана Ројдева – Талевска, Соња Пендовска Мадевска, Драган Ампов, Невен Силјановски, Кристијан Антовски заедно со хорот, балетскиот ансамбл, оркестарот на Националнатa опера и балет и детскиот хор „Пиколо“ при ДМБУЦ „Илија Николовски – Луј“, Скопје под раководство на Весна Димчевска.
Најпознатото дело на Жорж Бизе е операта „Кармен“ од 1875 година која е заснована на романот (излезен во 1846 година) кој го напишал Проспер Мериме. Операта „Кармен“ веднаш не постигнала успех, а Бизе бил многу разочаран, но за утеха брзо дошла пофалба од своите колеги композитори како што се Камиј Сен-Санс, Петар Илич Чајковски и Клод Дебиси, кои веднаш ја препознале убавината на операта. Во брзо време публиката почнала да го дели истото мислење со овие композитори и „Кармен“ станува една од најпознатите опери во историјата.
Култура
„Фанфари за еден пријател“ со виртуозната Селина От од Австрија

„Фанфари за еден пријател“ е насловен концертот кој ќе се одржи в четврток, со почеток во 20 часот во Македонската филхармонија. Како солистка ќе настапи Селина От на труба (Австрија), а диригент е маестро Јерухам Шаровски од Израел.
На програмата се два концерти за труба и оркестар од Томази и Хајдн, а на програмата се Симфонијата бр.2 од Јоханес Брамс.
Роден во Буенос Аирес, Аргентина, маестро Јерухам Шаровски рано започнал да изучува музика, а потоа студирал флејта, контрабас, композиција и диригирање на Националниот конзерваториум за музика во неговиот град. Во раните 70-ти имигрирал во Израел, каде што дипломирал на Академијата за музика „Рубин“ во Ерусалим, под палката на проф. Менди Родан. Во 1990 година, Шаровски бил избран од страна на славниот маестро Зубин Мехта да ја прими наградата „Млад артист на годината“. Тогаш ја добил и привилегијата да диригира со Израелската филхармонија, како и со другите поголеми оркестри во Израел.
По турнејата во поранешниот Советски Сојуз (СССР), која за него била значајна во кариерата, во 1991 година станал уметнички директор и шеф диригент на Симфонискиот оркестар „Раанана“ во Израел. Под палката на Шаровски, овој оркестар прераснал во еден од најпопуларните симфониски ансамбли изведувајќи стотици дела и надвор од земјата. Од 1998 до 2004, маестро Шаровски раководел и со Бразилскиот симфониски оркестар на Рио де Жанеиро, со кој остварувал турнеи во Бразил и во Европа и снимил четири цедеа. Во тој период, Шаровски го формирал Младинскиот симфониски оркестар на Бразил, кој станал еден од најпознатите ансамбли во земјата. За време на својата кариера, маестро Шаровски диригирал со над 50 оркестри во повеќе од 20 различни земји, вклучувајќи ги и серијата концерти со маестро Лорин Мазел, диригирајќи со Минхенската филхармонија во Германија и со Симфонискиот оркестар на Ерусалим заедно со Баварскиот радио-оркестар на концерти посветени на градот Ерусалим. Во моментов, маестро Шаровски ја извршува и функцијата шеф диригент на Македонската филхармонија.
Селина От е добитничка на наградата „Opus Klassik“ во 2021 година, за нејзиниот дебитантски албум „Концерти за труба“, заедно со Радио-симфонискиот оркестар на Виена и диригентот Роберто Патерностро. Како прва жена во седумдесетгодишната историја на Меѓународниот музички натпревар „ARD“, Селина От ја освоила Првата награда во категоријата труба на само 20 години, во 2018 година. Тоа е и една од причините потоа да биде поканета да настапува со водечки оркестри, како WDR симфонискиот оркестар, Чешката филхармонија и Германскиот симфониски оркестар Берлин. Таа веќе има настапувано и со Симфонискиот оркестар на Маринскиот театар под водство на маестро Валери Гергиев, со Фестивалскиот оркестар на Будимпешта со маестро Иван Фишер, со Виенскиот симфониски оркестар, Радио-симфонискиот оркестар на ORF Виена, Кралскиот филхармониски оркестар на Лиеж… Како солистка, Селина От настапувала во престижни концертни сали како виенскиот Концертхаус, Музиквереин во Виена, Филхармонијата во Берлин, Филхармонијата во Келн, Филхармонијата во Есен, Филхармонијата во Луксембург… Во 2022 година, Селина се стекнала со звање магистер по уметности, во класата на Роман Риндбергер, на Универзитетот за музика и уметности во Виена. Била наградена со почесната награда на Федералното министерство на Република Австрија за образование, наука и истражување. Во 2021 година премиерно го извела Концертот за труба „Утопија I: Чудни спирали“ на австрискиот композитор Томас Вали, на отворањето на фестивалот „Виен Модерн“ со Радио-симфонискиот оркестар на ORF Виена, а под диригентската палка на Марин Алсоп во виенскиот Концертхаус. Во март 2022 година, таа објави уште еден, трет албум во соработка со Радио-симфонискиот оркестар на ORF Виена за „Орфео“.
Култура
Избрани 20 романи во првата селекција за наградата „Роман на годината“ за 2024 година

Жири-комисијата за наградата „Роман на годината“ за 2024 година што ја доделува Фондацијата за унапредување и промоција на културните вредности „Славко Јаневски“, во состав Лидија Димковска (минатогодишна лауреатка и претседателка на жирито), Маја Бојаџиевска, Ѓоко Здравески, Андреј Ал-Асади и Катерина Богоева (претставничка на Фондацијата), ја направи првата селекција, избирајќи 20 од 43-те пристигнати наслови на годинашниот конкурс.
Комисијата има обврска да го соопштат наградениот роман најдоцна до 15 март.
Наградата, чиј генерален покровител е Комерцијална банка АД Скопје, а исто така е поддржана и од Министерството за култура на Република Северна Македонија, годинава се доделува 26-ти пат. Таа се состои од плакета, уникатна статуетка и паричен износ од 150.000 денари.
Минатата година наградата ја доби романот „Единствен матичен број“ на Лидија Димковска, во издание на издавачкиот центар „Три“ од Скопје.