Култура
Самостојна изложба на Билјана Јевтиќ во галеријата „Остен“

На 15 септември (петок), во 19 часот, се отвори изложбата на извонредната српска уметница Билјана Јевтиќ наречена „ОКОТО на ПАУНОТ/ЈИН и ЈАНГ: точката како форма на окото, кругот како луксузен пердув“.
Изложбата „ОКОТО на ПАУНОТ/ЈИН и ЈАНГ: точката како форма на окото, кругот како луксузен пердув“ на Билјана Јевтиќ ќе биде поставена во Галеријата ОСТЕН од 15 до 29 септември 2023 година во рамките на најавната програма на ОСТЕН БИЕНАЛЕТО Скопје 2024 и ОСТЕН АРТ ФЕСТИВАЛОТ 2024.
Опусот на споменатиот уметнички проект создаден во текот на 2023 година се состои од дигитални цртежи со голем формат, на чиј развој претходи неколкудецениска уметничка активност посветена на цртањето под симболични имиња: ВРТЛОГ (2007 -08), ОКО – ГНЕЗДО (2009), ЛЕБЕД – БУДНО ОКО – ЈИН и ЈАНГ (2010-2021), КРУГОТ КАКО МЕТА – ФОРМА – МЕТАФОРА (2020-22).
Билјана Јевтиќ (Горњи Милановац – Србија, 1973), дипломирала на Академијата за уметности во Нови Сад, на групата графички дизајн, во класата на професорот Бранислав Добановацки, во 1998 година, а магистрирала на АУНС, во групата на цртеж, под менторство на професорката Бранка Јанковиќ-Кнежевиќ, во 2002 година. Од 2005 година е вработена на истиот факултет, а од 2019 година работи како вонреден професор од областа на ликовната уметност, во доменот цртеж. Исто така, таа е уметник со современа ориентација со широки истражувачки интереси за други медиуми – концептуална уметност (воко-визуелна поезија, фотографија, видео, инсталација).
Таа е член на СУЛУВ од 1999 година, УЛУС од 2009 година и АСА – Асоцијацијата на српските архитекти од 2020 година. Има одржано 25 самостојни изложби, учесник е на над 200 колективни изложби, 30 ликовни колонии во земјата и странство и е менаџер на 15 уметнички проекти.
Во 2021 година, по избор на одборот на ОСТЕН, таа е добитничка на наградата на ОСТЕН на меѓународната уметничка манифестација ОСТЕН БИЕНАЛЕ НА ЦРТЕЖ Скопје 2020 година во С. Македонија. Во исто време цртежите на српската уметница Билјана Јевтиќ се дел од значајната збирка од околу 13.000 уметнички дела во ОСТЕН МУЗЕЈОТ НА ЦРТЕЖ, единствениот регистриран музеј на цртеж во светот (вклучувајќи дела од Пикасо, Вазарели, Рембрант, Матис, Лотрек, Шагал…) и околу 50.000 карикатури и сатирични цртежи на најголемите карикатуристи на нашето време.
Презентации:
Во 2017 и 2018 година таа презентира уметнички проект составен од три сегменти, кои ја сочинуваат целината: Видеопроекција/презентација на каталогот за видео на ДВД: Цртежи 1995 – 2015 (20-та година на уметничка работа) и циклусот фотоцртеж SWAN – AWAKE EYE – YIN-YANG/2013 – 2017/2018 година.
Публикации:
Во публикацијата АНТОЛОГИЈА НА ДЕЛАТА НА АКАДЕМИЈАТА ЗА УМЕТНОСТ, том 1, 2013 година, уредник д-р Васна Крчмар; нејзиното мајсторско дело е објавено со тема „Визуелна култура: Принцип на еден па/Средба со тишината“, од: Билјана Јевтиќ (стр. 156 – 167), издавач: Универзитетот во Нови Сад, Академијата на уметностите, 2013 година.
Во 2019 година нејзиното уметничко творештво е објавено во книгата ATLAS 2 – Atlas of Fine Artists and Applied Artists and Designers of Serbia од Слободан Малдини и Софија Ланчош-Малдини и во 2020 година објавено во списанието ASA – Architectura-Scientia-Ars (број 004), кој содржи написи за најновите настани од областа на архитектурата и ликовната уметност во светот и во Србија на истите автори.
Проекти:
Од 2018 година таа е автор на проектот „Цртеж – поле на лично-интимно пребарување/дневник“ попречувајќи ја програмата за соработка на лабораторијата на Културниот центар и Академијата на уметностите во Нови Сад, како и на други потенцијални универзитети (ФПУ БГ), со цел поддршка и стимулации за уметнички креации и презентации на дела од студенти/промотори и студенти на други универзитети. 2008/2009 година; 2009/2010 година; 2010/2011 година. Научноистражувачки проект значаен за развојот на науката и технологијата на автономниот регион Војводина – како соработник на проектот „Студија на малиот цртеж“ со збирката цртежи на најдобрите студенти и збирката цртежи на професори и соработници на Академијата на уметностите во Нови Сад 2007/2008; 2008/2009 година; 2009/2010 година; 2010/2011 година. Неделна школа за цртање – соработник на курсот за цртање на Катедрата за цртање, Академијата на уметностите во Нови Сад.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Култура
Недела на италијанскиот филм од 9 јуни во Кинотека

Од 9 до 14 јуни 2025 година ќе се одржи XXV издание на „Неделата на италијанскиот филм – ITALIAN SCREENS“.
Организиран од италијанската амбасада во Скопје, во соработка со Италијанскиот културен институт во Белград и Кинотеката на Република Северна Македонија, фестивалот е под покровителство на проектот ITALIAN SCREENS, проект за поддршка на интернационализацијата на италијанскиот аудиовизуелен сектор, чија цел е промовирањето на најдоброто од италијанската филмска продукција во странство и вклучува и алатки за поддршка на италијанската кинематографија како што се даночни кредити и средства за дистрибуција и копродукции.
На овогодишното издание ќе бидат прикажани шест од најуспешните филмски остварувања на современата италијанска кинематографија. Филмовите, сите дистрибуирани помеѓу 2024 година и првите месеци на 2025 година, се учесници на престижни меѓународни фестивали и добитници на значајни награди и признанија од критиката и јавноста.
Темата што совршено ги обединува насловите во програма е патувањето: интерпретирано во буквална смисла со значење на пат кон родната земја или далеку од неа – но исто така и како визуелно, внатрешно, егзистенцијално, временско или емоционално патување.
Во понеделник, 9 јуни, фестивалот ќе го отвори „Партенопе“ (2024), најновото ремек-дело на наградуваниот Паоло Сорентино: филм кој претставува единствен склоп на поезија, носталгија и љубов кон Неапол, родниот град на режисерот. Во центарот на наративот се наоѓа Партенопе, независна и антиконформистична жена, со магнетна убавина и вечен порив по знаење. Нејзиното егзистенцијално и симболично патување, обележано со значајни средби, љубови, пријателства и разочарувања, кое е длабоко испреплетено со она на Неапол, прекрасен и декадентен град, колку убав толку и проклет, кој во филмот станува своевиден лик, жив и неуморен.
Фестивалот ќе се затвори во сабота, на 14 јуни, со филмот „Дијаманти“ (2024), новиот кинематографски успех на Ферзан Озпетек, кој ја освои наградата „Давид Ди Донатело од гледачите“ оваа година. Сместен во римска кројачка работилница во 1974 година, филмот ја раскажува приказната за човечките и работните односи на група жени вклучени во кроењето филмски костими. Преку овој микрокосмос, Озпетек истражува универзални теми како што се борбата против патријархатот, потрагата по идентитет, љубовта и пријателството. Резултатот е хармонично и полицентрично дело кое го слави женското соучесништво и отпорност.
Сите филмови ќе се прикажуваат на оригинален јазик со титлови на македонски и на англиски јазик. Проекциите ќе се одржат во историската Кинотека на Република Северна Македонија и ќе започнуваат во 20:00 часот.
Култура
„Кратка меморија“ – нова книга од Милица Димитријовска-Радевска

Книгоиздавателството „Панили“ ја објави поетската книга „Кратка меморија“ пд поетесата Милица Димитријовска-Радевска.
Како што истакнува Весна Мундишевска-Велјановска, оваа книга е мемориски регистар на складирани податоци, настани, случки, размислувања, укажувања… сместени во ќелиите на меморијата на една временска рамка која, и покрај активното темпо на збиднувањата, сѐ повеќе ја губи суштинската комплексност, и бледнее присвојувајќи еднозначни карактеристики.
Во едноличноста на бинарното постоење, оваа меморија тежнее да ги заштити вредностите од нивната маргинализација, да го реституира и она малку човечко што останало во нежната душа на човекот, всушност – да го сочува сопствениот капацитет, дури и да се надгради себеси елиминирајќи ја опасноста од предзнакот „кратка“, нагласено е во рецензијата.
„Во силно апострофираната конкретност на живеењето опеана во стиховите од „Кратка(та) меморија“ зјаат бројни празнини на помнењето. Боли отсуството на топлина, неодлучноста, недовербата, суетата, вришти заборавеноста, живи рани отвора обезвреднувањето – „животот вреди 10 грама чоколадо“ („Вредност“)… Во време на дигитализација и актуелната електронска комуникација, се чини како човекот да се подзагубил, како попатно да си го загинал идентитетот, како да молкнал сред преплетените фрекфенции на празните муабети, како да го закочил срцето во пребрзото темпо на стрелките од часовникот виснат на ѕидовите од галеријата на новото време. Како да му се подизгребало огледалото на средбите, па сега двонасочноста на изустената срдечност се извиличила во бесрамна себичност на збунето човече кое станува „вретено без предено, чепорошка на исколвана суета“, нагласува Мундишевска-Велјановска во рецензијата за новата книга на Димитријовска-Радевска.
Инаку, во песните од „Кратка меморија“ има и зајадливи нискости, вулгарности, пцости и гадости, подводаџии, есапџии, фалбаџии, расколници, луѓе со камења во срцата но и луѓе засегнати од сиот тој метеж кои во својата збунетост се повлекуваат во својата корупка барајќи го островот на својот спокој.
– Се чини дека стиховите на „Кратка меморија“, поотворено и погласно од претходните книги на поетесата, укажуваат на опасноста од жонглирањето на човекот по работ на амбисот и предупредуваат дека лесно може да нѐ проголта заборавот. Наместо разновидни прашања за егзистенцијалноста, овие стихови носат констатации со бројни извичници кои ја соголуваат лажната слика на среќно живеење сред пустината на духот, подвлечено е во првиот критички одглас за книгата.
Милица Димитријовска-Радевска е авторка на неколку поетски книги. Членува во Друштвото на писателите на Македонија и во Македонското научно друштво од Битола. Својот научен и истраќувачки труд го има реализирано и како коавторка на наставното помагало ,,Јазикот и графиката“. Има учествувено на голем број книжевни манифестации. Нејзината поезија е преведена на српски, англиски, романски јазик. Авторка е и на критички огледи, записи и рецензии за дела на повеќе современи македонски автори.
Поетската книга „Кратка меморија“ е достапна во книжарниците на „Матица македонска“.
Култура
Започнува 59. МТФ „Војдан Чернодрински“ во Прилеп

Со претставата „12“, во режија на Синиша Евтимов, на Македонскиот народен театар, вечерва во 20 часот во големата сала на Центарот за културата „Марко Цепенков“ во Прилеп ќе биде отворено 59. издание на Македонскиот театарски фестивал „Војдан Чернодрински“.
Организаторите велат дека голем интерес за фестивалот покажува прилепската публика и годинава, што се докажува и со фактот дека неколку претстави и пред почетокот на фестивалот се веќе распродадени.
На изведбата на актерите од МНТ, ќе претходи доделување на наградите за животно дело Соња Михајлова, Снежана Коневски-Руси и Гоце Тодоровски. На свеченото отворање ќе се обратат Ана Стојаноска, уметнички директор и селектор на програмата, министерот за култура и туризам Зоран Љутков и прилепскиот градоначалник Борче Јовчески.
Девет претстави во официјална селекција, четири во независна програма и една во придружна се селектирани за програмата на 59. МТФ „Војдан Чернодрински“, што ќе трае до 13 јуни под мотото „Смеј се и осмели се“.
„59.издание на фестивалот е спремно, внимателно спакувано, прецизно креирано со огромна љубов и почит кон сите учесници и гости. Во духот на мотото на фестивалот и се смеевме и осмелувавме низ предизвиците во текот на оваа година, но како тим покажавме и покажуваме, заедно со градот и целата поддршка од Министерството за култура и туризам и општествено-одговорните компании, дека Прилеп е единственото место за достојно да се слави театарската уметност. Посебна љубов кон целата публика која постојано покажува зошто е тоа така“, изјави Стојаноска.
За фестивалските награди и годинава ќе одлучува меѓународно жири, во состав: Нела Оташевиќ, продуцентка од Црногорско народно позориште, Иван Меденица, театролог и професор од Белград и Лилиа Абаџиева, театарска режисерка од Бугарија.
На програмата повторно ќе бидат детската зона, промоции на книги, разговори на тркалезна маса. Годинава, наместо досегашната платформа „Автор во фокус“ во која се славеше опусот на еден значаен автор за македонскиот театар, годинава ќе биде ставен фокусот на тројца мошне значајни театарски дејци од Прилеп. Тоа се: актерот и долгогодишен директор на нашиот фестивал Кирил Ристоски, актерот Благоја Спиркоски Џумерко и драмскиот автор и писател Благоја Ристески Платнар.
Новина е програмата „Драмолетање“, односно пичинг на кој неколкумина драмски автори ќе ги претстават своите дела. На тој начин фестивалот се труди да го поттикне домашното драмско творештво, но и поставување на истото на театарските сцени.
Фестивалот ќе биде затворен на 13 јуни со „Вистината“ на Театар Комедија.