Култура
Светскиот виртуоз на виолина Џулијан Рахлин ќе го отвори 64. Охридско лето
Светски познатиот виолинист од Литванија, Џулијан Рахлин, на 12 јули на Античкиот театар во Охрид ќе го отвори годинешното 64. издание на фестивалот Охридско лето. Ова денеска на прес-конференција го најави директорката на НУ Охридско лето, Наташа Поповиќ, објавувајќи ја фестивалската програма за ова издание.
„Годинава, за свеченото отворање на Античкиот театар ви најавувам грандиозен концерт со светски познатиот виолинист од Литванија, Џулијан Рахлин, еден од највозбудливите и најпочитувани виолинисти, кој ја маѓепсува публиката во целиот свет со својот исклучително богат звук, беспрекорна изведба и маестрална интерпретација. Славниот виолинист и диригент ќе настапи заедно со оркестарот на Македонската филхармонија“, изјави Поповиќ.
Античкиот театар, Долни Сарај, црквата „Света Софија“ и нејзиното предворје, како и Центарот за култура „Григор Прличев“, и годинава ќе бидат локациите на кои ќе се случуваат најголемите уметнички настани од 12 јули до 20 август.
„Од 12 јули до 20 август на отворените сцени, Антички театар, Долни Сарај, предворјето на „Св. Софија“, како и црквата „Св. Софија“ и Центарот за култура, ќе пречекаме над 500 уметници од 24 земји: Србија, Литванија, Словенија, Германија, Австрија, Велика Британија, Италија, Јапонија, Русија, Чешка, Венецуела, Бразил, Шпанија, Црна Гора, САД, Хрватска, Словачка, Романија, Грција, Кина, Полска, Франција, Белгија и, секако, уметници од Република Северна Македонија“, најави Поповиќ.
Уметничката програма конципирана од селекторката Бисера Чадловска и Сања Арсовска ќе донесе 36 неповторливи доживувања, од кои најголемиот дел од областа на класичната музика, шест театарски креации и по една изложба и промоција на книга.
„И оваа година зачекоривме со голема возбуда, но и со стремеж да го зачуваме реномето на најпрестижна културно-сценска манифестација. Предизвикот да се биде домаќин на уште едно незаборавно издание на фестивалот Охридско лето нè обврза да понудиме квалитет со кој на сцената 64-ти пат ќе одекне магијата на многуте светски музички гласови и творечкиот дух на врвните театарски претстави. Изминатиот период, работејќи посветено и професионално, успеавме да ги завршивме подготовките во делот на програмата. Особено ме радува што и годинава успешно го реализиравме проектот ‘Концерти преку целата година’, со што понудивме исклучително квалитетни настани. Со ваквата новина обезбедивме континуитет во поглед на успешна и квалитетна програма, која ќе му даде обележје на фестивал што ги следи светските трендови“, појасни директорката на НУ Охридско лето, Наташа Поповиќ.
Селекторката на музичката програма, Бисера Чадловска, рече дека секоја година ја конципира програмата на фестивалот Охридско лето според искуството од претходната година.
„Се трудам да ги следам реакциите на публиката и моите сопствени впечатоци и да дојдам до заклучок што недостига и што би можело се промени, додаде или одземе. Оваа година шеесет и четвртото издание на фестивалот на публиката ќе ѝ донесе исклучителна можност да го слушне еден од најпознатите светски виолинисти, Џулијан Рахлин. Уште поинтересно е што тој ќе настапи како диригент и виолинист мзаедно со оркестарот на Македонската филхармонија. Исто така, како селектор на музичката пограма, но, пред сè, како диригент, среќна сум што Македонската филхармонија ќе настапи на отворањето на фестивалот Охридско лето по подолго време, токму во годината кога институцијата одбележува 80 години од своето постоење“, рече Чадловска.
Репертоарот на класичната музика ќе донесе звучни имиња, меѓу кои пијанистот Бери Даглас од Велика Британија, гитаристот Герхарт Рајхенбах од Германија, како и француско-белгиското дуо на виолончело и пијано, Ками Тома и Џулиен Брокал. На програмата ќе биде и светски познатиот гитарист Влатко Стефановски. Роденденот на Охридско лето на Долни Сарај ќе се прославува со спектакуларен настан, со салса-ансамблот „Меркадонегро“.
Годинешното Охридско лето, според драмската селекторка Сања Арсовска, ќе донесе разнолика театарска авантура, разноликост во стиловите, формата, естетиката и драматургијата и, како што рече, на ова издание ќе има три премиерни изведби.
„Првата премиера на Охридско лето ќе се биде на 22 јули со претставата ‘Галеб’ на Битолскиот народен театар, а во режија на Багријана Попов. По ова, на 28 јули, следува уште една премиера на Шекспировата „Кралот Лир“, во продукција на Lit Moon theatre company од Калифорнија, САД, а во копродукција со Финска, Ерменија, Македонија. Претставата е режирана од Џон Блондел. Третата премиера е од театарот „Џинот“ од Велес на 30 јули. Се работи за претставата „Рацин“, работена според делото на нашиот непослушен комунистички романтичар, по драматизација на Сашо Димовски, а режија на Дејан Пројковски“, најави Арсовска.
Покрај премиерите, драмската програма на 64-тото Охридско лето ќе ги донесе и театарските претстави „Безгрешна“ со СНГ драма од Марибор, „Лет над кукавичкото гнездо“ со Драмскиот театар од Белград, стендап-шоу на српскиот и холивудски актер Никола Ѓуричко, како и претставата „Алиса во земјата на стравовите“, во продукција на Југословенскиот драмски театар – Белград, која ќе ја спушти завесата на годинешното фестивалско издание.
На денешната прес-конференција беше претставено и годинешното идејно решение за рекламниот материјал изработено од маркетинг-агенцијата „Идеа плус“. Дизајнот прикажува стилизирана женска фигура, која свири виолина, стоејќи на традиционален охридски чун. Музичките ноти околу фигурата ги симболизираат хармонијата на музиката и природните убавини на Охрид, со фенерот како симбол, кој фестивалот го позиционира како водилка во светот на културата. Изборот на темносината заднина со контури на маски има цел да создаде мистична и спокојна атмосфера потсетувајќи на долгогодишната традиција и на театарот како дел од фестивалот.
И на 64-тото издание нема да изостане поддршката што фестивалот Охридско лето традиционално ја добива од амбасадите на странските земји кај нас. Директорката Поповиќ изрази огромна благодарност до претседателката на државата, Гордана Силјановска-Давкова како покровител на манифестацијата, до Владата на РС Македонија, која преку ресорното Министерство за култура вложува во развојот и унапредувањето на културата во државата, до Општина Охрид, како и до генералниот спонзор на Охридско лето, „Македонски телеком“, до другите спонзори, помагателите, до медиумите и сите љубители на уметноста и културните вредности.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Култура
МНТ со „Ничија земја“ ќе го отвори новиот европски фестивал „Acting Europe – театар без граници“ во Ќустендил

Утревечер, на 18 септември, Македонскиот народен театар ќе ја отвори првата фестивалска вечер на новиот европски фестивал „Acting Europe – Театар без граници“, кој ќе се одржи од 18 до 21 септември во Ќустендил, соседна Бугарија.
Тамошната публика ќе има можност да ја погледне претставата „Ничија земја“ од Данис Тановиќ, во режија на Александар Морфов, со искусните актери: Сашко Коцев, Тони Михајловски, Гораст Цветковски, Александар Микиќ, Борче Начев, Оливер Митковски, Софија Насевска-Трифуновска Александар Михајловски, Томе Станковски, Александар Ѓорѓиески, Ненад Анѓелковиќ, Никола Стефанов, Стефан Спасов, Григор Јовановски, Кристина Гиева, Филип Миленкоски, Александар Ивановски и Марија Кондовска.
Првото издание на фестивалот „Acting Europe – Театар без граници“ ја нагласува улогата на меѓукултурната разновидност на европската театарска сцена, преку претставување класични и современи продукции од различни земји.
„МНТ со задоволство ја прифати поканата да го отвори првото издание на новоформираниот меѓународен фестивал во Ќустендил, чија мисија е да прерасне во активна европска сцена за уметничка размена, меѓукултурен дијалог и заедничко креирање, поттикнувајќи ја соработката помеѓу театарски ансамбли, режисери, актери и сценски работници од регионов. Фестивалот има убава цел ̶ да создаде жива европска сцена, над националните и културните рамки, со идеја да постави основа за долгорочен и меѓународен уметнички дијалог“, вели Никола Кимовски, директор на МНТ.
Како што велат организаторите на фестивалот, фокусот е насочен кон копродукции создадени или адаптирани во духот на меѓународната соработка, кои го демонстрираат потенцијалот на вмрежување, интердисциплинарни пристапи и обединување преку границите.
Во првото издание ќе учествуваат реномирани театарски куќи од Македонија, Србија и Бугарија, кои ќе ја презентираат својата работа пред меѓународната публика.
Разновидната придружна програма, пак, ќе понуди низа професионални и културни активности насочени кон едукација, инспирација и професионална размена. Ќе се одржат работилници и обуки со претставници на Генералниот директорат за образование и култура на Европската комисија од Брисел, и тоа на теми посветени на европско финансирање и мобилност за театри, како и на новите трендови и предизвици поврзани со дигиталниот, одржлив и колаборативен театар во 2025 година.
Во рамките на програмата ќе се одржи и тркалезна маса со режисери, актери и културни менаџери од регионот, изложби на сценографија, костими, постери, фотографии и архивски материјали, проекции на документарни филмови посветени на театарскиот живот и прекуграничната културна соработка, презентации на студентски проекти и настапи на млади уметници од академиите за сценски уметности, како и креативни настани и неформални средби, кои ќе поттикнат создавање нови партнерства и можности за соработка.
Настанот се реализира под покровителство на Европската Унија, со поддршка на Претставништвото на Европската комисија во Бугарија, општина Ќустендил и Сојузот на артисти во Бугарија.
Гостувањето на Македонскиот народен театар се реализира со поддршка од Министерството за локална самоуправа на Р. С. Македонија, во рамки на Програмата за прекугранична соработка меѓу Македонија и Бугарија, финансирана од Европската Унија преку интегриран развој на прекуграничниот регион.
Култура
„Јон Вардар“ со премиери во Кина, Германија и во Романија

Македонскиот анимиран филм „Јон Вардар против Галаксијата“ продолжува со својата меѓународна фестивалска авантура. Во наредните недели филмот ќе биде прикажан на три престижни фестивали: Меѓународниот филмски фестивал на патот на свилата (Silk Road International Film Festival) во Кина, Фестивалот за детски и младински филмови Шлингел (SCHLiNGEL International Film Festival for Children and Young Audiences) во Германија и Галактички Имагинариум (Galactic Imaginarium) во Романија.
Silk Road International Film Festival е еден од најголемите културни настани во Азија и вистинска раскрсница на светските кинематографии. На неговите досегашни изданија учествувале големи имиња како Лук Бесон, Асгар Фархаади, Софи Марсо. Амос Гитаи и Џеки Чен.
Со своето 30-то јубилејно издание, SCHLiNGEL е еден од најголемите и најзначајни европски фестивали за детски и младински филм. Таму се прикажуваат внимателно селектирани остварувања што ја слават креативноста и разновидноста во светското детско кино.
Романскиот Galactic Imaginarium пак, се одржува во Тимисоара и е специјализиран фестивал за фантастика и научна фантастика.
„Неверојатно е чувството да видиш како една македонска приказна за помалку од две недели патува од Кина, преку Германија, па сè до Романија. Овие три фестивали се различни по својот карактер – еден е светски гигант, другиот е европска институција за детска публика, а третиот е специјализиран за фантастика. За мене тоа е доказ дека филмот зборува универзален јазик. Се надевам дека публиката насекаде ќе ја почувствува иста радост и возбуда како и ние кога го создававме.“ – изјави режисерот Гоце Цветановски.
Од екипата на филмот најавуваат дека во октомври ќе бидат објавени уште нови фестивалски селекции, и дека меѓународното патување на Јон Вардар против Галаксијата допрва продолжува.
Култура
Комеморација во чест на Илинденка Петрушева (1944 – 2025)

На 19 септември (петок), со почеток во 13:00 часот, во киносалата на НУ Кинотека на Македонија ќе се одржи Комеморација во чест на Илинденка Петрушева (1944–2025) – филмски критичар, публицист, истражувач, долгогодишен раководител и советник во Кинотеката, основач и уредник на списанието „Кинопис“, и една од најзначајните личности во развојот на македонската филмска култура и историографија општо.
Илинденка Петрушева (4. Август, 1944 – 5. Септември, 2025), остави длабока трага во националната кинематографија со својата повеќедецениска посветена работа во истражувањето, проучувањето, прибирањето, архивирањето, презентацијата и популаризирањето на филмската уметност кај нас. Таа беше дел од самите почетоци на Кинотеката и со своите иницијативи ги постави темелите на филмскиот архив, конкретната кинотечна и архивска практика, филмската кинотечна програма, како и културната дејност од областа на филмот и визуелните уметности – темели и основи на кои што институцијата е создадена, востановена – и кои што Кинотеката ги развива и денес.
Комеморацијата ќе биде можност нејзините колеги, пријатели и почитувачи – како и културната јавност – да се потсетат и да го чествуваат нејзиното големо дело и неповторлив придонес кон македонската култура и филм.