Министерот за култура и туризам, Зоран Љутков, денеска во Софија во колегијална атмосфера ја оствари првата билатерална средба со министерот за култура на Бугарија, Најден Тодоров, а пред вечерашното гостување на македонската Национална опера и балет на сцената во главниот град на Бугарија.

На средбата, министерот Љутков ја истакна подготвеноста на нашата држава да ги продолжи дијалогот и соработката со Република Бугарија, а културната дипломатија е инструмент за еманципација на културата во надворешната политика преку која може да се реализираат долгорочни цели, како и интензивна соработка, промоција и одржлив развој на односите со другите држави.

Македонскиот министер за култура и туризам потенцираше дека како непосредни соседи сме упатени на интензивна меѓусебна комуникација, која низ дејствувањето на националните установи, авторите и репродуктивните уметници и во иднина, како што рече, ќе настојуваме да ја унапредуваме и да ја развиваме.

На средбата беше истакната важноста на потпишаните билатерални документи, како Договорот за соработка во областа на туризмот меѓу македонската и бугарската влада склучен во 2000 година (во сила од 2002 година) и Спогодбата меѓу двете влади во областа на културата од 2000 година (во сила од 2002 година).

Беше нагласено дека врз основа на оваа спогодба, досега се потпишани повеќе програми за соработка меѓу надлежните министерства за култура, а Министерството за култура и туризам, во соработка со Министерството за култура на Бугарија, во наредниот период ќе иницира изготвување на нов текст на овој билатерален документ кој би се потпишал следната година и кој би бил уште еден силен импулс во продлабочувањето на културните врски меѓу двете држави.

Последната Програма е потпишана во 2022 година и е со важност до 2025 година.

Министерот Љутков на средбата изрази задоволство од реализацијата на изложбата „105 години Требеништа“, која е пример за меѓусоседска соработка од значење за регионот и за Европа.

Оваа изложба беше надоврзување на неколкугодишната соработка меѓу Националниот археолошки институт со музеј при БАН – Софија, Народниот музеј на Србија – Белград, Археолошкиот музеј на РС Македонија – Скопје и Заводот и музеј – Охрид. Досега изложбата беше претставена во Скопје и во Софија, а во 2025 година ќе биде отворена во Белград.

Беше посочено дека позитивно искуство во областа на културата меѓу двете држави беше и реализацијата на изложбата „Сребрена Тракија“, која го освои вниманието на македонската културна јавност.

На средбата со колегата Тодoров, министерот Љутков ја поздрави соработката во музичко-сценската дејност, особено меѓу националните оперски куќи. Македонската публика неодамна, на Мајските оперски вечери, имаше можност да ја проследи Вагнеровата „Валкира“, а како што нагласи Љутков, особено радува и денешната возвратна посета на Националната опера и балет со Вердиевиот „Набуко“.

Македонскиот министер за култура и туризам изрази поддршка за иницијативата на бугарскиот министер за организирање заеднички концерт на Софиската филхармонија, Државниот симфониски оркестар од Солун и на Македонската филхармонија во Софија, а понатаму и во Скопје и во Солун.

На средбата соговорниците изразија и задоволство од соработката во областа на театарот меѓу двете држави, реализацијата на проектот „Манифест“ на Велешкиот театар и на Театарот од Пловдив и, секако, подготвеност за соработка на националните театри, МНТ и „Иван Вазов“, преку реализација на заеднички копродукции.

Утревечер, 14 септтември, со почеток во 19,30 часот,во уметничката галерија на ЛУ Градски музеј Крива Паланка ќе биде отворена самостојна изложба на истакнатиот академскиот сликар Роберт Цветковски.

На изложбата ќе бидат поставени околу 50 дела од најновиот творечки опус на Цветковски, кој после долгогодишните циклуси „Порака, „Инсомниа“, „Помеѓу денот и ноќта“, последните 4 години се втурнува во нови форми на истражувања и нови сфери кои ги обработува преку својот уметнички израз. И во оваа фаза препознатлив е неговиот специфичен личен приод при анализата на секојдневните збиднувања во светот и сопственото опкружување, а своите емотивни доживувања ги пренесува преку впечатлива текстура и боја.

Роберт Цветковски дипломирал на Факултетот за ликовни уметности во Скопје, во 1989 година, во класата на Ана Темкова и е исклучително плоден и афирмиран автор чии дела се наоѓаат насекаде низ светот. Досега реализирал над 35 самостојни изложби од кои само над 10-тина во САД, тој е прв македонски уметник кој имал самостојна изложба во Пекинг,Кина, потоа во Париз,Франција, Инстанбул, Турција, Германија, Црна Гора, Бугарија и во Македонија. Негови дела се наоѓаат во голем број приватни колекции во САД, Јапонија, Кина, Норвешка Швајцарија, Египет, Австралија, Венецуела, Германија и во други земји.

Како дел од постојаните колекции, каталогизирано дело од Цветковски се наоѓа во светската збирка на Центарот за современа уметност во Подгорица, Црна Гора, УККСА Академијата, Турција, Музеј на Град Скопје и Градски музеј Крива Паланка. Учесник е и на над 60 ликовни колонии, како и на групни изложби, а добитник е и на наградата „8-ми Октомври“ за особен придонес во културата во земјата и светот што ја доделува Општина Крива Паланка по повод денот на ослободувањето.

Воедно, Цветковски годинава одбележува 35 години активно творештво, а изложбата е дел од манифестацијата „Крива Паланка-Град на културата 2024“.

Министерот за култура и туризам Зоран Љутков при денешната работна посета на Националниот конзерваторски центар, најстарата матична стручна институција од областа на заштитата на културното наследство, констатира дека со текот на годините е доведена до многу лоша состојба и од кадровски и од технички аспект.

„НКЦ има надлежност во областа на заштитата на недвижното културно наследство на територијата на 32 општини во државава и, како што нагласи, неопходни се сериозна поддршка и внимание, што во изминатиот период евидентно отсуствувало како и во сите други установи“, нагласи министерот Љутков потенцирајќи дека состојбата бара итно обезбедување повисоки средства за работа и нови вработувања.

На средбата со в.д. директорката, д-р Ангелина Поповска, и со вработените стана збор за тековните проекти, чија реализација не е почната делумно поради малкуте средства што се издвоени за почнување на проектот, а во голем дел поради неажурноста на претходното раководство.

„Од 2025 е подобро да се фокусираме на одредени проекти што ќе бидат затворени од прва до последна фаза. На тој начин се надевам дека ќе реализираме голем број проекти“, рече Љутков.

Во изјавата за медиумите тој информира за дефицитот на стручен кадар, административни и помошно-технички лица во установата, и нагласи дека Владата и Министерството за култура и туризам многу сериозно гледаат на овој проблем.

На средбата стана збор за повеќе теми, меѓу кои и дека в година ќе се доделат средства што ќе бидат доволно за да се финализира проектот за конзервација и реставрација – препокривање на црквата „Успение на Пресвета Богородица“ во манастирскиот комплекс „Матејче“.

Стана збор и за другите проекти, меѓу кои и проектот за реставрација, санација и ревитализација на конакот во лешочкиот манастир „Св. Атанасие“ (шеста фаза) за кој овој месец се очекува финално завршување на предвидените позиции во согласност со договорените обврски. Стручните екипи на НКЦ го изработија и конзерваторскиот проект за конзервација и реставрација на 20-те икони илегално изнесени во Албанија и вратени кај нас дома, кој е испратен во УЗКН со цел формирање комисија.

Министерот Љутков ја посети и конзерваторската лабораторија при НКЦ, каде што се реализира проектот за конзервација и реставрација на 122 ликовни дела (слики, цртежи и акварели) од Спомен-куќата на Лазар Личеноски. Досега се реализирани првите две фази со вкупно 27 реставрирани дела, а при посетата беше најавено дека во наредниот период ќе бидат опремени и осовременети конзерваторските лаборатории со воведување современи стандарди.

При посетата на НКЦ министерот Љутков се запозна и со релативно лошата состојба во која се наоѓа зградата на НУ НКЦ – Скопје за што најави дека в година ќе бидат издвоени средства за надминување на ваквите затекнати состојби со објектот на НКЦ.