Култура
Соработката во рамките на програмата „Креативна Европа“ е ренесанса за македонските културни уметници
На трибината „ЕУ за македонското културно богатство“, во рамките на кампањата „Ние сме Европа“, која се одржа во Битола, покрај вицепремиерот за европски прашања, Бојан Маричиќ, министерката за култура, Бисера Костадиновска-Стојчевска, и заменик-амбасадорката на Република Чешка, Штајнер Вотавова, говорник беше и Филип Јовановски, визуелен уметник и културен работник.
Тој во своето обраќање ги сподели искуствата во разни проекти што ги користат преку европската програма за култура „Креативна Европа“ и што за независните институции од областа на културата значат можностите од оваа програма.
„Во моментот имплементираме проекти од ‘Креативна Европа’, партнери сме во три проекти и она што е уникатно за мене кога ќе споредам искуство со соработка со други донатори и поддржувачи е огромната слобода што ја имаме, мислам дека досега таков тип на слобода во програмирањето на културните активности сме ја немале, а ‘Креативна Европа’ тоа ни го овозможува. Тоа е многу битен аспект, особено за независна институција како нашата“, рече Јовановски.
Јовановски додаде дека другиот аспект што го нуди програмата „Креативна Европа“ е можноста за поврзување со високи професионалци од областа на современата уметници и култура од Европа.
„Годинава, имавме можност преку ‘Креативна Европа’, а во партнерство со Министерството за култура ,да имплементираме програма во која учествуваа 20-ина уметници од Северна Македонија во Република Чешка, и тоа беше комбинација на млади уметници и размена со автори од локалниот регион. Сега продолжува и во ноември, дел од програмата ќе се реализира кај нас“, посочи Јовановски.
Според искуството во оваа програма што го имаат културните работници, „Креативна Европа“ е можност за размена на знаење, преиспитување на идејата за заедништво и солидарност и размена на програми.
Според досегашната работа на проекти во рамките на оваа културна програма на ЕУ, за Јовановски, – соработката во рамките на „Креативна Европа“ е ренесанса и дава слобода. Тој нагласи дека ЕУ воведува нов начин на работа, со кој ги намалуваат бирократските процедури, се зајакнува доверба и ги зајакнува и развива малите организации.
Јовановски рече дека имаат голема поддршка и помош од Министерството за култура, со тоа што учествува и има удел во вкупниот буџет на програмата и на проектите и ги охрабри културните работници да ја користи програмата максимално бидејќи, како што рече тој, „ таа е отворена, слободна и поттикнува малите културни организации да се движат напред“.
„Креативна Европа“ е единствената програма на Унијата конкретно наменета за културните, креативните сектори и аудиовизуелниот сектор во Европа. Нашата држава и другите земји, со потпишувањето на меѓународниот договор помеѓу нашата држава и Европската Унија за учество во програмата „Креативна Европа 2021 – 2027 година“ во декември 2021 година, официјално се пристапи кон спроведувањето на третиот циклус од оваа програма на Унијата како единствен стратешки (политички) и финансиски инструмент на ЕУ наменет за културниот, креативниот и аудиовизуелниот сектор.
Оваа програма за периодот од 2021 до 2027 година обезбеди 2,44 милијарди евра за поддршка на европската култура, достапни и за македонската. Министерството за култура е дел од разни европски проекти, а конкретно, во програмата „Креативна Европа“ учествува со вкупен износ од 1,14 милион евра.
Трибината „ЕУ за македонското културно богатство“ се одржа во Битола, а следната недела продолжува кампањата „Ние сме Европа“ во Прилеп.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Култура
Изложба на колажи и графики од Ивана Мојсовска-Головска и Ема Димовска во Скопје
Изложба на колажи и графики од Ивана Мојсовска Головска и Ема Димовска во Скопје организира Културно-информативниот центар – Скопје.
„Room 93“ — Ивана Мојсовска Головска
Во интимниот свет на серијата колажи на Ивана Мојсовска Головска, просторот станува и засолниште и замка – псохолошки простор во кој фигурата ја преиспитува сопствената присутност. Во овие надреални сцени, блискоста и изолацијата се две лица на истата желба за поврзување. Свет што се шири до бесконечност, но во себе носи клаустрофобија.
Ивана Мојсовска Головска (р. 1993) е визуелен уметник чиј експресивен и експериментален пристап го дефинира нејзиното творештво. Дипломира и магистрира на Факултетот за ликовни уметности во Скопје, на отсек сликарство, каде што и денес живее и работи како независен уметник.
Нејзината практика опфаќа различни медиуми — сликарство, колажи, фотографија, инсталациja и сценографиja — преку кои таа често ја прикажува човечката емоционална комплексност во современиот свет. За неа, уметноста е начин за соочување со суровите и длабоко лични вистини на постоењето; нејзините дела ги изразуваат овие емоции преку апстрактни и експресивни форми, интензивирајќи ги чувствата на изолација и одвоеност. Во последните неколку години, Мојсовска го насочува своето внимание кон колажот — медиум што го истражува како простор на интимност, фрагментација и современа осаменост.
До сега има реализирано пет самостојни изложби, и има учествувано на повеќе од дванаесет групни изложби.
Награди:
2017 – „Четирите Мајстори на Модернизмот“, Галерија ФЛУ, Скопје
2023 – „The New Balkan Artistic Generation“, Osten Art Festival
„Which Self Ate Which Self“ — Ема Димовска
Серијата графики на Ема Димовска претставува визуелен запис на внатрешен процес во кој мислата се дели, набљудува и распаѓа. Формата не опишува, туку го анализира мигот на сопственото губење. Линијата и зборот делуваат како две свести што се одвојуваат и повторно се проголтуваат една со друга, создавајќи простор на постојано преклопување.
Делата ја откриваат тензијата меѓу субјектот што создава и субјектот што е предмет на сопствено испитување. Таму, во меѓупросторот помеѓу волјата и распадот, уметноста се појавува како доказ дека секое „јас“ е процес, а не форма.
ЕМА ДИМОВСКА (1994, Охрид). Дипломирала на Факултетот за ликовни уметности во Скопје (2019), оддел графика. Ја добила наградата за најуспешно графичко дело на изложбата „Студентска графика – Драгутин Аврамовски-Гуте“ (2016). Учествувала на неколку групни изложби во земјава и странство.
Изложбата ќе биде отворена до 08.11.2025 година.
Култура
Промоција на „Приказничар“ од Жарко Кујунџиски во Градската библиотека во Скопје
В среда (29 октомври) во 19 часот во Градската библиотека „Браќа Миладиновци“ ќе биде промовирана збирката раскази „Приказничар“ од Жарко Кујунџиски, добитник на наградата „Стале Попов“ за најдобро прозно остварување според Друштвото на писателите на Македонија во 2025 година. Модератор и промотор е Александра Јуруковска, а фрагменти од делото ќе чита актерот Андреј Серафимовски.
-Расказите на Жарко Кујунџиски се раскошно славење на приказната. Без разлика дали станува збор за приказни раскажани во прво лице или низ перспективата на сезнаечки наратор, овие текстови ги користат многубројните можности на расказот како форма, богато поигрувајќи си со неговите потенцијали – подвлекува Владимир Јанковски за збирката раскази „Приказничар“ која е во издание на Антолог.
Жарко Кујунџиски (1980) е писател и издавач. Дипломирал во 2003, а подоцна и магистрирал на Катедрата за општа и компаративна книжевност во Скопје. Бил колумнист во дневните весници „Утрински весник“ и „Дневник“, основач и уредник на електронското списание „Репер“ (www.reper.net.mk), копирајтер во маркетинг-агенција и прес-координатор на Филмскиот фестивал „Браќа Манаки“. Сопственик е на издавачката куќа „Антолог“ од Скопје. Автор е на 13 книги. Неговиот расказ „Кога се губат очилата“ е дел од реномираната антологија „The Best European Fiction“ 2013. „Spectator“ е прв дебитантски роман во современата македонска книжевност со осум изданија и досега е објавен на полски и на српски јазик. „Америка“ е објавен на италијански јазик. Романот „Сфинга на гневот“ бил македонски претставник за наградата „Балканика“ во 2021 година. Добитник е на неколку книжевни награди како и на една награда за глума. Член е на Друштвото на писатели на Македонија и на македонскиот ПЕН-центар.
Настанот е дел од традиционалните активности на Библиотеката за претставување и промоција на делата наградени од ДПМ.
Култура
Изведбата на оперетата „Лилјакот“ од Јохан Штраус II ќе се одржи на 28 октомври на големата сцена на МОБ
По успешната премиера на оперетата „Лилјакот“ од Јохан Штраус II, која предизвика одличен прием кај публиката и бурни аплаузи, Националната опера и балет ја најавува следната изведба на ова ремек-дело, што ќе се одржи на 28 октомври 2025 година со почеток во 20.00 часот на големата сцена на МОБ.
Диригент е Бисера Чадловска, режијата е на Љупка Јакимовска, сценографијата на Марија Ветероска, костимографијата на Марија Пупучевска, кореограф е Саша Евтимова, хор мајстор е Јасмина Ѓоргеска, а концерт мајстор е Верица Ламбевска, светло-дизајн е Милчо Александров.
Во солистичката екипа настапуваат: Васко Здравков, Дејан Стоев, Злата Тошевска Димовска, Ана Ројдева, Николина Јаневска, Кристијан Антовски, Невен Силјановски, Марјан Николовски, Јаворка Витанова и Тихомир Јакимовски, заедно со хорот, оркестарот и балетскиот ансамбл на МОБ.
„Лилјакот“ е ремек-дело на „кралот на валцерите“ Јохан Штраус II, создадено во 1874 година. Оваа брилијантна оперета претставува маестрална комбинација на љубовни интриги, недоразбирања и комични ситуации, сместени во блескавиот виенски свет на валцери, балови и маскенбали. Штраус со својата непресушна музичка инвентивност и елегантна оркестрација создава партитура исполнета со валцери и арии кои зрачат со духовитост, шарм и живост. „Лилјакот“ е вистинска прослава на радоста, убавината и ведрината на животот – дело што повеќе од еден век ја воодушевува публиката ширум светот и останува вечен симбол на виенскиот шарм и музичката магија.

