Култура
Театарска рецензија „Дух“: Шекспир не е мртов, Хамлет го уби духот

Претставата „Дух“, која утревечер на сцената на МНТ ќе ја има својата трета изведба, е една од оние кои отвораат нова страница во репретоарот на овој театар. Раскошот од модерна театарска естетика и силна комплексна порака на претставата го засени кичестиот барокен сјај на оваа театарска куќа. Врз текстот на Дуковски што фрла поинаков поглед врз Шекспировиот Хамлет сместен во современ актулен миг, Јаниќијевиќ везе исклучителна претстава. Толкувањата и оствртот врз „Дух“ неизбежно провоцираат длабоки емоции, така што вообичаените театарски критички раслојувања можат да бидат само дел од рецензентен увид во неа.
Богатство од ликови кои современата атопија ја отсликуваат природно. Пијан поп (Оливер Митковски), револуционерен банкар (Никола Ацевски), шекспиролог (Гораст Цветковски) играат еден наспроти друг, исправени пред голема задача.
Реплики пред кои се подголтнува, но, сепак, модернистичкиот приод на целата театарска интеракција ве држи во констатен трепет и не дозволува да се влезе во патетичен контекст, кој секако се ризикува со оглед на веродостојниот приказ на вредносната ерозија.
Лажните луѓе, најодговорни за колективното зло, според Скот Пек лесно ќе ги препознаеме – тие се на врвот и ниту на еден друг начин не може да се детектираат.
Најчесто „облечени “ во убави канцеларии, респектирани семејства, битни пријателства, функционери. Ако ги соблечеш, ќе останат страв и празнина. Ним им недостига дух, барем тој да ги спаси кога веќе душа немаат.
Е, Алаксандар Мара (Цветковски) во „Дух“ е парталав слободњак, шекспиролог, вљубен во сопругата, семејството, во професијата, во животот. Но, ќе му ја земат куќата. Банките – немилосрдната и продолжената рака на системот. И тоа токму на домашната слава Свети Никола, на која и така веќе пријателите не му доаѓаат, веројатно и тие измачени и понижени од системот, осиромашни и обезвреднети.
Сценографијата наместа реална, па точно кога сè е неподносливо станува имагинарна, дури држи тенденциозна бариера со публиката, како тродимензионален приказ на ништожната реалност.
Музиката е одлична, илустрира и си поигрува со ритамот на атмосферата. Понекогаш олеснува, па збеснува па некаде меѓу механичкиот звук на редарското копче (она што го има во банките за чекање ред) и патувањето до небото, ти доаѓа да станеш и да излезеш на сцена и заедно со Мара да пукаш. Да го убиеш духот, токму тој што не остана, што го нема.
Но, бистро и без претенциозна сензација Јаниќијевиќ го отвора контекстот, стануваме сочуствителни кон овој профил на криминалци сместени во канцеларии. Господари на судбини на кои исто така им е тесно во сопствената кожа. Сакаат да го притиснат копчето, револверскиот обрач, да бидат згазени, да им олесни. Но, кој да го стори тоа, да се биде или не?
Додека ракоплескаш и ти се тресат колената и едвај чекаш да излезеш и да ја исплукаш проголтаната кнедла по гледањето на „Дух“ во режија на Јаниќијевиќ, остануваш со впечатокот дека сепак разголената вистина, соочувањето со неа и обидот за борба е секогаш подобар од немиот апатичен став.
Во оваа претстава иронијата боли, трагедијата потсетува, митовите и Шекспир убиствено и истовремено нежно ви поминуваат по кожата, а суровоста во сиот безизлез станува комична.
Едно е сигурно, „Дух“ не пука со ќорци, но дали пука во празно?
А.Василевска
Режија: Срѓан Јаниќијевиќ
текст: Дејан Дуковски
Актерската екипа: Никола Ацески, Емил Рубен, Тања Кочовска, Ивица Димитријевиќ, Тина Трпкоска, Оливер Митковски, Матеа Јанковска, Сашко Коцев, Нина Деан, Јордан Симонов и Тони Михајловски.
Сценограф е Велимир Жерновски, костимограф Лидија Георгиевска, а музиката е на Надежда Рубин, Срѓан Јаниќијевиќ и Ивица Димитријевиќ.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Култура
Во МНТ почнаа пробите за претставата со работен наслов „Кататонија“

Во Македонскиот народен театар почнаа пробите за претставата со работен наслов „Кататонија“, по мотиви на драмскиот текст на Алис Бирч, во режија на Васил Христов и драматург Викторија Рангелова-Петровска.
Според режисерот Христов, претстои интензивен и динамичен процес, во кој преку драмскиот материјал што се обработува се отвораат повеќе горливи прашања за нашето современо општество.
Поигрувањето со драмската форма, драмската структура и специфичниот наратив, каректеристични за авторката Алис Бирч, ќе се применува и во адаптацијата на драмскиот материјал. Претставата се работи во копродукција на Македонскиот народен театар и Вондерленд театар – Скопје.
Во претставата играат: Игор Ангелов, Сања Арсовска, Верица Недеска, Дениз Абдула, Владимир Петровиќ, Јасмина Василева, Јасмина Билаловиќ и Ања Митиќ.
Како костимограф се потпишува Роза Трајческа-Ристовска, сценографското решение е на Васил Христов. Инспициент на проектот е Саво Ивановски. Премиерната изведба на претставата е предвидена за почетокот на јуни 2025 година.
Култура
Манифестацијата „Денови на Македонската култура во Белград – Допир на Македонија“ свечено отворена со изложба на уметникот Тодор Јовановски

Во просториите на Завичајниот музеј „Жарково“ – Музеј на град Белград синоќа беше свечено отворена изложбата на слики од реномираниот македонски уметник Тодор Јовановски, со што официјално почна годинешната традиционална манифестација „Денови на македонската култура во Белград“, со наслов „Допир на Македонија“. Манифестацијата се одржува 14-ти пат во организација на Здружението „Македониум“, а под покровителство на Националниот совет на македонското национално малцинство и Министерството за култура на Република Србија.
Изложбата на Јовановски, кој со своето уметничко творештво пренесува длабоки културни и емотивни релации со Македонија, оваа година доби и хуманитарен карактер. Уметникот ја донираше својата слика „Виолинистка“ (масло на платно, 70 x 50 см, 2016), со цел приходот од продажбата да биде наменет за помош на семејствата на пациенти од Кочани кои се лекуваат во Белград. Аукцијата е отворена до 29 мај, а на затворањето на изложбата на 30 мај ќе виде врачена на купувачот.
Манифестацијата ја отвори претседателката на Македонскиот национален совет, Зорица Митровиќ, додека за творештвото на Јовановски говореше историчарот на уметноста, Здравко Вучетиќ.
Програмата на манифестацијата продолжува со следните настани:
9 мај, Академија 28 – Јубилеен концерт по повод 10 години од основањето на ансамблот „Македониум“, со учество на гости од Културно уметничкото друштво „Колан“, пејачките групи „Срма“ и „Луњина“, како и хорот на ОУ „Доситеј Обрадовиќ“ од Умка. И овој настан е од хуманитарен карактер, а доброволниот билет чини 300 динари и ќе се користи за поддршка на повредените од Кочани.
15 мај, Театар 78 – Изведба на претставата „Земјата на штрковите“ од театарот „Провокација“ од Скопје, со почеток во 19:30 часот. Претставата потоа ќе биде играна и во Јабука 16 мај, и Вршац 17 мај.
22 мај, Градска библиотека Белград – Свечена академија по повод празникот на светите браќа Св. Кирил и Методиј, со гостување на Симона Груевска Маџоска од Институтот за македонски јазик од Скопје.
28 мај, куќа на Ѓуро Јакшиќ – Поетска вечер и портрет на поетесата Емилија Тодорова од Австралија.
2 и 3 јуни, кино сала на Етнографскиот музеј – Филмска ревија на македонскиот режисер Љубиша Георгиевски, со избрани дела од неговиот опус, во соработка со македонската кинотека.
Култура
Промоција на нов хумористичен роман од Кацаров во „Матица македонска“

Во рамките на манифестацијата „Книга во секој дом“, утре, во книжарницата на „Матица македонска“ на Булеварот на книгите Св. Климент Охридски, со почеток во 12 часот, ќе се одржи промоција на новиот хумористичен роман на Трајче Кацаров, „Романот за Чарли Офтика – Туркачот“.
Роман во кој комичните ситуации, градени преку ликовите предадени на емпатијата, љубовта, љубомората, зависта, се нижат како на филмска лента, веродостојно и нужно, притоа правејќи ја содржината лесно читлива, односно, лесно видлива.
Новото дело на Кацаров, всушност е роман за киното. За киното како празник што го следи современиот човек. Киното како инкубатор на емотивни стерсови и реакции најчесто изрзени низ извици: „Аууу! Уааа! Ејјјј! Бреее! Тууу! Пу јазк!“ Но, и антологија на случките во киното и надвор од него приредена од протагонистите во „Романот за Чарли Офтика – Туркачот’ на туѓи терети и сопствени заблуди и адвокатот, докторот по правни науки Алексеј Миро. Роман што ви овозможува читајќи да гледате, а гледаното да го видите.
„Поради големата застапеност на хумор во него, романот е забранет за оние што не знаат да се смеат, но и за оние што се смеаат до зајдување. Ако го набавите денес, смеењето ќе ви почне од вчера!“ – стои во најавата на промоцијата, на која читателите ќе можат и да поразговараат со Кацаров.