Култура
Театарска рецензија „Дух“: Шекспир не е мртов, Хамлет го уби духот

Претставата „Дух“, која утревечер на сцената на МНТ ќе ја има својата трета изведба, е една од оние кои отвораат нова страница во репретоарот на овој театар. Раскошот од модерна театарска естетика и силна комплексна порака на претставата го засени кичестиот барокен сјај на оваа театарска куќа. Врз текстот на Дуковски што фрла поинаков поглед врз Шекспировиот Хамлет сместен во современ актулен миг, Јаниќијевиќ везе исклучителна претстава. Толкувањата и оствртот врз „Дух“ неизбежно провоцираат длабоки емоции, така што вообичаените театарски критички раслојувања можат да бидат само дел од рецензентен увид во неа.
Богатство од ликови кои современата атопија ја отсликуваат природно. Пијан поп (Оливер Митковски), револуционерен банкар (Никола Ацевски), шекспиролог (Гораст Цветковски) играат еден наспроти друг, исправени пред голема задача.
Реплики пред кои се подголтнува, но, сепак, модернистичкиот приод на целата театарска интеракција ве држи во констатен трепет и не дозволува да се влезе во патетичен контекст, кој секако се ризикува со оглед на веродостојниот приказ на вредносната ерозија.
Лажните луѓе, најодговорни за колективното зло, според Скот Пек лесно ќе ги препознаеме – тие се на врвот и ниту на еден друг начин не може да се детектираат.
Најчесто „облечени “ во убави канцеларии, респектирани семејства, битни пријателства, функционери. Ако ги соблечеш, ќе останат страв и празнина. Ним им недостига дух, барем тој да ги спаси кога веќе душа немаат.
Е, Алаксандар Мара (Цветковски) во „Дух“ е парталав слободњак, шекспиролог, вљубен во сопругата, семејството, во професијата, во животот. Но, ќе му ја земат куќата. Банките – немилосрдната и продолжената рака на системот. И тоа токму на домашната слава Свети Никола, на која и така веќе пријателите не му доаѓаат, веројатно и тие измачени и понижени од системот, осиромашни и обезвреднети.
Сценографијата наместа реална, па точно кога сè е неподносливо станува имагинарна, дури држи тенденциозна бариера со публиката, како тродимензионален приказ на ништожната реалност.
Музиката е одлична, илустрира и си поигрува со ритамот на атмосферата. Понекогаш олеснува, па збеснува па некаде меѓу механичкиот звук на редарското копче (она што го има во банките за чекање ред) и патувањето до небото, ти доаѓа да станеш и да излезеш на сцена и заедно со Мара да пукаш. Да го убиеш духот, токму тој што не остана, што го нема.
Но, бистро и без претенциозна сензација Јаниќијевиќ го отвора контекстот, стануваме сочуствителни кон овој профил на криминалци сместени во канцеларии. Господари на судбини на кои исто така им е тесно во сопствената кожа. Сакаат да го притиснат копчето, револверскиот обрач, да бидат згазени, да им олесни. Но, кој да го стори тоа, да се биде или не?
Додека ракоплескаш и ти се тресат колената и едвај чекаш да излезеш и да ја исплукаш проголтаната кнедла по гледањето на „Дух“ во режија на Јаниќијевиќ, остануваш со впечатокот дека сепак разголената вистина, соочувањето со неа и обидот за борба е секогаш подобар од немиот апатичен став.
Во оваа претстава иронијата боли, трагедијата потсетува, митовите и Шекспир убиствено и истовремено нежно ви поминуваат по кожата, а суровоста во сиот безизлез станува комична.
Едно е сигурно, „Дух“ не пука со ќорци, но дали пука во празно?
А.Василевска
Режија: Срѓан Јаниќијевиќ
текст: Дејан Дуковски
Актерската екипа: Никола Ацески, Емил Рубен, Тања Кочовска, Ивица Димитријевиќ, Тина Трпкоска, Оливер Митковски, Матеа Јанковска, Сашко Коцев, Нина Деан, Јордан Симонов и Тони Михајловски.
Сценограф е Велимир Жерновски, костимограф Лидија Георгиевска, а музиката е на Надежда Рубин, Срѓан Јаниќијевиќ и Ивица Димитријевиќ.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Култура
„Голдберг варијациите“ на Бах во изведба на Дино Имери – утре во Виена

Македонскиот пијанист Дино Имери, еден од највпечатливите уметници на својата генерација, утре (13 јуни) ќе настапи во Виена – глобалниот и историски центар на класичната музика. На програмата е капиталното дело на Јохан Себастијан Бах – „Голдберг варијации“, кое ретко се изведува на концертните сцени низ Европа, токму поради неговата исклучителна сложеност и длабочина.
Концертот ќе се одржи во престижниот „Бехштајн Центрум“ во Виена, во организација на Амбасадата на Република Северна Македонија, со поддршка од Македонско-австрискиот бизнис клуб и компанијата SSB Infrastructure-Austria.
Ова дело, коешто Имери премиерно го изведе во Скопје во рамки на „Недела на Бах“, привлече големо внимание од публиката и критиката. Програмата бара техничка виртуозност и уметничка зрелост, а само мал број пијанисти во светот се осмелуваат да го стават во својот концертен репертоар.
„Настап во Виена е сон на секој уметник. Особено ми е чест да ги изведам ‘Голдберг варијациите’ – едно од најмонументалните дела на класичната литература, на сцена пред публика која секојдневно слуша врвни уметници и програми. Работев на ова дело повеќе од пет години. Искрено им се заблагодарувам на Н.Е. г-дин Освит Росоклија и на поддржувачите на концертот – без нив оваа реализација немаше да биде можна“, изјави „волшебникот на пијаното“ Дино Имери пред настапот.
Концертот е со слободен влез и отворен за сите љубители на класичната музика.
Култура
Фестивалот Credence Dance почнува на 16 јуни

Третото издание на фестивалот Credence Dance започнува на 16 јуни, а ќе трае до 21 јуни со програма конципирана тематски, Вечери на класичен балет и Вечери на современ танц.
Фестивалот оваа година има и дополнителна програма која ќе се состои од работилници и трибини. На програмата се фрагменти од бисерите на класичното наследство „Лебедово езеро“, „Рајмонда,“„Копелија“, „Дон Кихот“, „Силфида“ и други.
Освен тоа во делот на модерниот и современиот танц премиерно ќе бидат изведени дела на Игор Киров, Бојан Мицов, Џонс Хинг, Франциско Руиз и Јована Петровска кој кореографите наменски ги подготвија за фестивалот.
Овогодинешниот Credence Dance фестивал ќе понуди ексклузивни гости од Кина, САД, Италија, Франција, Германија, Велија Британија итн. Ова е исклучителна и ретка можност да се видат овие уметници на домашна сцена.
Во рамки на фестивалот традиционално ќе биде врачена Наградата за трајни вредности во танцовата уметност. Настанот се одржува во Националата опера и балет.
Фестивалот е поддржан од Министерството за култура и Универзитетот „Св Кирил и Методиј“, Скопје. Влезот е слободен.
Култура
Во Москва излезе „Пиреj“ од Петре М. Андреевски

Романот „Пиреj“ излезе од печат во Москва на инициjатива на Олга Панкина, познат популаризатор на македонските културни вредности во Русија. Таа го преведе уште во 2008 година, го обjави издавачката куќа „Феникс“, Скопjе. Како што обjаснува Панкина, романот на руски веднаш предизвика интерес каj публиката, но сепак книгата не можеше да допре до широк круг рускоjазични читатели. Сметаjќи го романот на основоположникот на современата македонска проза Петре М. Андреевски за ремек дело, таа си постави за задача да го преобjави во Москва.
Оваа година идеjата jа поддржа Центарот за книга „Рудомино“ со коj Олга Панкина плодно соработува веќе петнаесет години (Центарот за книга има обjавено творби на над 20 македонски автори).
Ова издание на „Пиреj“ е многу квалитетно (368 страни, тврд повез) и изгледа современо. На корицата има фрагмент од сликата „Стара куќа“ на Олга Панкина. Блескав предговор за книгата напиша Венко Андоновски, коj даде за руска читателска публика основни информации за историјата која е заднина на личната драма на едно македонско семејство од почетокот на ХХ век, семејството на Јон и Велика, jа подвлече актуелноста на романот и го нарече како најголем македонски бестселер на сите времиња.
Тукушто обjавениот роман веќе заживее своj книжевен живот – почна да стекнува читатели. Минатата недела, од 3 до 7 jуни, беше презентиран на Саемот на книга на Црвениот плоштад во Москва на штандот на издавачот Центар за книга „Рудомино“.