Култура
Театарски осврт на „Реалисти“ во режија на Срѓан Јаниќијевиќ: Голи луѓе сокриени зад вариолајт
Современите реалисти се луѓе за кои единствена реалност е онаа што е материјално опиплива, додека од апстрактните именки за емоции орбитрираат само околу моќта. Сепак, станува збор за голи луѓе сокриени позади контрасната светлина налик на онаа што ѕирка преку вариолајт-завесите. Но, што се случува кога во истите ќе биде вперен рефлектор, поточно ќе бидат испровоцирани да се соочат со основната емотивна егзистенција со „простите“ интимни чувства на осаменост, љубов, искрено пријателство и исконската и неусловена потреба од среќата што извира од самите себе?
Ова се суштинските прашања кои на сосема ненаметлив и ултра модерен начин ги отвора претставата „Реалисти“ во режија на Срѓан Јаниќијевиќ, која по вчерашната импресивна изведба во кумановскиот театар, првата изведба годинава на малата сцена на Македонскиот народен театар ќе ја има на 22 јануари.
„Реалисти“ е сработена по текст на српската авторка Јелена Којго, а во копродукција со српскиот културен центар „Спона“ и е извонреден сценски, но и интеркултурен пример. Mакедонските актери го играат текстот на оригиналниот јазик на кој го пишува Којго.
По претствата „Дух“, Јаниќијевиќ повторно со специфичен режисерски јазик, сценографски минимализам и одлична игра на актерите со моќен текст што говори сега и тука. Во „Реалисти“ повторно потсетува на кризата на модерниот човек кој сосема го напушта концептот на хуманизам и емпатија во интерес на материјалната моќ. Под играта на варијабилното светло, дискретниот говор на музиката, доминираат дијалозите на очајните индивидулаци, младиот успешен маркетинг-менаџер (Владимир Петровиќ), психијатарот Грегор (Ивица Димитријевиќ), анксиозната млада жена Соња (Нина Деан Гачиќ), тајкунот Ратко (Стефан Вујисиќ) и неговата сопруга Гордана (Ивана Павлаковиќ).
И сите полека, од амбицијата да го покажат најдоброто од себе, секој со бројни алиби за „личниот успех“, тотално дезориентирани во обидот да нè убедат во наводно единствената реалност што ја наметнува либерал-капитализмот, ги разголуваат осаменоста, несреќата, изгубеноста, оддалечени илјадници емотивни милји од тоа што навистина подразбира реалноста. Интересно е што секој од нив, пак, носи извесна самосвест за апсурдот на материјалната потрага, но се движат по една инерција – ад акта. Наспроти моралниот хендикеп, итаат кон успехот, илузија креирана и наметната од современото општество.
Обидот да се „наместат и подместат“ при секое губење на тлото под нозете и соочување со самите себе е прикажан на едноставен сценографски начин со интересни сценски движења на актерите, додека музиката е важен суптилен сценски говор.
Веројатно, актуелноста на текстот е генерациски блиска до актерите и тие со леснотија влегуваат во психологијата на карактерите. И не случајно иницијалната драмска каписла пука во дијалогот меѓу психијатарот и младиот јапи. Иако психијатарот се обидува да прикаже една морална вертикала и самиот говори за некои етички вредности, се декларира за левичар, истиот е длабоко несреќен, добро ја наплатува својата работа и живее во брак сосема свесен дека сопругата го изневерува. До драмскиот заплет стигнуваат речиси документаристички, што во еден миг оддава впечаток дека публиката е воајер на автентични судбини, но истовремено неизбежно е испровоцирана да погледне во себе. Сите пет карактери се одлично синхронизирани и одиграни од актерите, но изненадува и доминира играта на младата Ивана Павлаковиќ, која со особена зрелост влегува во карактерот на Гордана.
Не станува збор за спектакл во кој доминираат театарски реквизити, костими и сценски ефекти, но сигурно е ексклузивна театарска можност да се погледне на реалноста во очи.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Култура
Распишан конкурсот за најдобра необјавена поетска творба „Антево слово“
Меѓународната поетска манифестација „Анџело Ла Векија“ („Il Parnaso – Concorso di Poesia – Premio Angelo La Vecchia“), во соработка со Здружението за развој на култура и заштита на културно наследство „Контекст – Струмица“ годинава по осми пат го распишува конкурсот за најдобра необјавена поетска творба „Антево слово“, специјална награда на фестивалот, востановена во чест на великанот на македонската поезија Анте Поповски.
На конкурсот можат да учествуваат поети од Македонија кои ќе испратат една своја необјавена песна на e-mail адресата: [email protected] на македонски и италијански или англиски јазик.
Со учеството на овој конкурс истите автоматски учествуваат и за носечката награда на манифестацијата „Парнас – награда на Анџело Ла Векија“.
Поезијата може да се испраќа до 10 мај 2025 година.
Претставниците на манифестацијата велат дека конкурсот за поезија е создаден со цел да се прослави и овековечи, преку „возвишена поезија“, духот, душата, суштината и есенцијата на животот. Најмногу пријавени поети има од Италија, но меѓу учесниците има поети од цела Европа, Балканот и пошироко.
Специјалната награда „Антево слово “ ќе ја координира интернационална жири-комисија со која ќе претседава поетот од Македонија Митко Гогов, поет и претствник на Здружение за развој на културата и заштита на културното наследство „Контекст – Струмица“.
Специјалната награда „Антево слово“ официјално ќе се додели летово, 2025 година во Каникати, Сицилија, како дел од програмата на меѓународната поетска манифестација „Парнас – награда на Анџело Ла Векија“.
Сите пријавени учесници ќе имаат можност да влезат во конкуренција за двете награди, носечката награда „Анџело Ла Векија“, награда која е именувана по проф. Анџело Ла Векија, познат во Сицилија и на територијата на Италија со неговата работа како поет, драмски писател, историчар и професор и специјалната награда „Антево слово“ која ќе се доделува во чест на Анте Поповски, познатиот македонски поет, есеист, препејувач и публицист.
Култура
Драмскиот театар не ја додели наградата „Горан Стефановски“
Драмскиот театар Скопје не ја додели наградата „Горан Стефановски“ за најдобар драмски текст од млад автор до 30 години.
По воспоставувањето на наградата „Горан Стефановски“, годинава првпат беше распишан конкурсот за најдобар драмски текст од македонски млад автор до 30 години возраст.
На конкурсот пристигнаа четири апликации и комисијата во состав: Викторија Рангелова-Петровска, (драматург и претседател на комисијата) и членовите: Жанина Мирчевска (драматург), Венко Андоновски (книжевен теоретичар), Дејан Лилиќ (актер првенец) и Димче Николовски (режисер), по анализата на доставените дела, едногласно одлучи наградата „Горан Стефановски“ за најдобар драмски текст од млад автор до 30 години да не се додели.
Во образложението што го прочита претседателката на комисијата, Викторија Рангелова-Петровска, се вели: „На конкурсот за наградата ‘Горан Стефановски’ за најдобар драмски текст од млад автор распишан на 5 февруари 2025 година доставени се четири драмски текста од четири автори. Комисијата аналитично и детаљно ги разгледа драмските дела, кои се доставени во рок и ги исполнуваат условите во согласност со објавениот конкурс. Авторите на доставените драмски текстови обработуваат разни теми, инспирирани од разни општествени состојби. По формата и структурата драмските текстови во најголем дел се обидуваат да ги следат класичната драмска структура и затворената форма, но не успеваат до крај да изградат цврста драмска целовитост. Драмските ликови/карактери не се јасно дефинирани и развиени во однос на ситуациите во кои се поставени. Дијалогот во драмските дела (во некои помалку, во некои повеќе) не е во целосна функција на отсликување на карактерите и не придонесува за развојот на драмското дејство. Комисијата заклучи дека доставените драмски материјали се развиени до ниво на драмски скици/зачетоци на кои им е потребна доработка за да прераснат во квалитетни драмски текстови. Одлуката да не се додели наградата не треба да се толкува како дестимулативен потег, напротив. Комисијата верува во потенцијалот и во квалитетот на младите автори, како и во нивната способност да испишат квалитетни драмски текстови и со нетрпение ги очекува во периодот што следува и во таа насока предлага да се објави нов конкурс со датум од 28.4.2025 година, на кој авторите ќе треба да ги достават драмските текстови најдоцна до 1. 2.2026 година. Резултатите од конкурсот ќе бидат објавени на 27.4.2026 година, денот на раѓањето на Горан Стефановски“.
Директорот на Театарот, Роберт Вељановски, истакна дека и покрај недоделувањето на наградата во оваа прва година од востановувањето, целосно стои зад одлуката на комисијата и изрази верба дека преку распишувањето на конкурсот и во годините пред нас ќе се популаризира наградата „Горан Стефановски“ и ќе се привлечат многу млади автори да се пријавуваат со цел да се афирмира современата македонска драма, да се поттикне македонското драмско творештво и да се одржи континуитетот на македонското драмско писмо.
Култура
Свечено отворена концертната сала Ванчо Чавдарски во Владимирово
Вчера во Владимирово се славеше културата и почитта кон корените, но и оставината за идните генерации.
Старата сала на Задружниот дом во срцето на Владимирово, во само 70 дена, беше возобновена со здружени сили на селаните и сите што потекнуваат од Владимирово. Во чест диригентот со светска слава којшто Македонија ја славеше низ светот, а потекнува од Владимирово – маестро Чавдарски (1930 Владимирово – 2011 Бризбејн, Австралија) салата го доби името Ванчо Чавдарски.
За нејзиното свечено отворање беше организиран концерт на камерниот оркестар Скопски солисти, под водство на виртуозот на обоа проф. Васил Атанасов, со специјален гостин баритонот Борис Трајанов, што за првпат се случува во Малешевијата. Пред бројната публиката беа изведени дела од европски и македонски композитори, под диригентската палка на Ангел Спировски.
За делото на Чавдарски говореше проф. Васил Атанасов кој си спомена за долгогодишното пријателствување со Чавдарски, меѓу што и последната средба во Сеул, Кореа, ког маестро Чавдарски пропатувал 1000 километри од Австралија до Сеул само за да присуствува на неговиот концерт. Атанасов говореше и за богатиот животопис на Чавдарски и неговите заслуги за воздигнување на македонската култура и музичката уметност, а за неговото значење за историјата и иднината на Владомирово и неговото возобновување зборуваа и Горан Алачки во име на истоимениот центар за култура кој се јави како организатор на концертот, и Камелија Левенска во име на Фондација д-р Михаил Левенска.
На настанот присуствуваа и видни личности, коишто понесоа длабок впечаток за приказната – за генезата на настанот, за почитта, гордоста и љубовта, коишто заедно со емоциите од доживеано и виденото доведоа до овации и долги аплаузи… Се вели дека аплаузите по концертите на Чавдарски во концертните сали ширум светот траеле и до 10 минути.
Шпанија прогласи вонредна состојба по прекинот на електричната енергија
Шпанското Министерство за внатрешни работи прогласи вонредна состојба во земјата по денешниот прекин на електричната енергија. Шпанскиот оператор за електрична...
Прекинот на електричната енергија во Португалија и Шпанија предизвикан од редок атмосферски феномен
Португалскиот оператор на електричната мрежа – РЕН објави дека прекинот на електричната енергија што ги погоди Португалија и Шпанија е...
Обвинителството ги кани на средба семејствата на жртвите од Кочани пред протестот најавен за утре
Јавното обвинителство кани на средба претставници на семејствата на жртвите од пожарот во дискотеката „Пулс“ кои би сакале подетално да се...
Палевски вели дека не се пријавил во полицијата во Баликесир оти секако ќе го нашле, се видел на сите вести во пицеријата додека пиел еспресо
Обвинетиот за убиствата на Вања и Панче, Љупчо Палевски, во судот одговараше на прашањата на обвинителите. Тој беше прашан зошто...
Путин најавува тридневно примирје
Рускиот претседател Владимир Путин објави таканаречен хуманитарен прекин на огнот од 8 мај до полноќ на 11 мај по повод...
(Видео) Кузеска: Нов скандал, братот на градоначалникот Стефковски лета по улиците, за него не важат законите
Денеска објавуваме нов скандал. Граѓаните ќе видат она што одамна го знаат: функционерите на власта прават што сакаат, без никаква...
„Заслужуваме одговори“: семејствата на жртвите од пожарот во Кочани утре на протетстен марш во главниот град
Семејствата на загинатите во трагичниот пожар во Кочани за утре, 29 април, најавија протестен „Марш за ангелите“ во Скопје. „Ние...
Двајца браќа обвинети за убиство и за обид за убиство на подмолен начин
По спроведена истражна постапка, јавен обвинител од Основното јавно обвинителство Скопје денеска поднесе обвинителен акт против две лица, кои како...
Подготовките за избор на нов папа се во тек: исходот неизвесен од кога било досега
Подготовките за избор на нов папа се во тек, а исходот е понеизвесен од кога било, со оглед на тоа...
Трамп: Зеленски е подготвен да ѝ го препушти Крим на Русија
Американскиот претседател Доналд Трамп изјави дека верува оти неговиот украински колега Володимир Зеленски е подготвен да го отстапи Крим на...
(Видео) Судир меѓу брод и ферибот на Флорида: едно лице загина, неколку повредени
Едно лице загина, а неколку други се повредени откако рекреативен брод се судри со ферибот што превезувал 45 лица во...
(Видео) 30-годишниот маж, кој газеше луѓе на канадски фестивал, обвинет за убиство
Триесетгодишен маж е обвинет по осум точки за убиство од втор степен, откако со автомобилот се забил во толпа луѓе...
САД предупредуваат: Вмешаноста на Пјонгјанг во војната мора да престане
Американскиот Стејт департмент соопшти дека е загрижен поради директното вклучување на Северна Кореја во војната на Русија во Украина и...
Северна Кореја потврди: Нашите војници се борат за Русија во војната против Украина
Северна Кореја за прв пат потврди дека испратила војници да се борат за Русија во војната со Украина по наредба...
Таравари отиде во Турција каде ги посети пациентите од трагедијата во Кочани
Министерот за здравство Арбен Таравари денеска ја посетил болницата „Чам ве Сакура“ во Истанбул, каде што се лекуваат двајца од...
Премиерот уверува дека Владата е стабилна и силна
Владата е стабилна и силна, и ги исполнува очекувањата на граѓаните, и покрај бројните предизвици и општата економска катастрофа која...
Детето што загина со мотор немало ниту возачка, ниту кацига, а возело со брзина над дозволената
Дежурен јавен обвинител од Основното јавно обвинителство Скопје извршил увид на местото на тешката сообраќајната несреќа во која загина 16-годишен...
Русија лансираше 97 беспилотни летала во неколку региони низ Украина
Во текот на ноќта, Русија лансираше 97 беспилотни летала во неколку региони низ Украина, соопштија Воздухопловните сили на вооружените сили...
Власта молчи пред дивеењето на Сашо Мијалков на Охридското езеро, обвини Левица
Периодов интензивно се одвиваат градежни активности на самото крајбрежје на Охридското езеро, во локалитетот познат како Горица 3, додека инвеститор...
Од денеска за верниците се отвора гробницата на папата Франциско во базиликата Санта Марија Маџоре во Рим
Од денеска гробницата на папата Франциско во базиликата Санта Марија Маџоре во Рим ќе биде отворена за верниците, соопшти Ватикан....
