Култура
Управниот одбор на НУ Филхармонија: Сите манипулации и крајните намери за разрешувањата ќе излезат на виделина

Членовите на разрешениот управен одбор на НУ Филхармонија упатија отвореното писмо – реакција на, како што велат, „пласираните невистини и омаловажувањето кон нас од страна на министерката за култура“.
Писмото го пренесуваме во целост:
„Почитувана министерке за култура,
Чувствуваме потреба и ние Вам јавно да Ви се обратиме од причина што, после разрешувањето на Директорот и целиот Управен одбор на НУ Филхармонија се продолжува со јавно изнесување на невистини, сега за причината за донесување на Вашите одлуки.
На сите од пошироката јавност кои ги следа случувањата во последните шест месеци им е кристално јасно дека разрешувањето е неосновано и незаконско. Неоспорен факт е дека целата раководна гарнитура е сменета од реваншизам. После Вашата погрешно донесена одлука и сите притисоци, уцени и тортури кои ги истрпевме (Директорот, Управниот одбор и вработените) не потклекнавме и не се откажавме во борбата за зачувување на институцијата. Од наша страна, на со судни маки закажаните средби со Вас, Ве информиравме за настанатата состојба поради погрешно донесените одлуки поврзани со НУ Филхармонија и најдобронамерно укажувавме што може да настане. Како што наведовме, од самиот старт Ви укажавме на неправилностите и на тоа колку одлуката новоформираниот Оркестар за џез музика (Вие изјавувате трансфериран оркестар) да биде просторно сместен во објектот на НУ Филхармонија е штетна по работењето и функционирањето на Филхармонија. Од Вашите реакции и тоа како се однесувавте на состаноците (ќе го квалификуваме само како непријатно и некултурно, а ако има потреба ќе ги изнесеме деталите и јавно) знаевме дека ќе не разрешите, прашањето беше само кога. Доколку постојат записници од состаноците, нели често се повикувате на нивна неопходност, ќе може да се заклучи зошто по првата средба, уште по скалите на излегување од Вашиот кабинет, присутните на состанокот искоментиравме “сите ќе не смени”. Не можевте да се носите со авторитетите, професионалноста и знаењето на членовите на УО, Директорот и претставниците од институцијата. Затоа на средбата, во немоќ да дебатирате и да ја браните донесената одлука, само ни викавте и константно не потсетувавте дека Вие сте Министер. Знаеме ние што е
Министер почитувана. Почитувавме и почитуваме хиерархија, но пред вистината и Боговите молчат.
А вистината е само една. Бидејќи се повикувате на историја на настаните, еве ние ќе Ве потсетиме на фактите и вистината. Одлуката новоформираниот “Оркестар за џез музика” да биде просторно сместен во објектот на НУ Филхармонија не најде затечени и изненадени и истата ја дознавме од медиумите. Што ќе се согласите дека во најмала рака е крајно некоректно и непрофесионално. Останавте неми на барањето за средба и дијалог за решавање на проблемот кој го создадовте. Откако наидовте на цврст став и отпор при одбраната на својот втор дом од страна на филхармоничарите, само ја дополнивте одлуката со кованицата „времена”. Во име на вистината, Ве потсетуваме на точка 4 од елаборатот во која како просторно сместување на новата национална установа се наведени не само административно адресата на НУ Филхармонија, туку се и детално опишани сите простории од објектот. Делот од елаборатот во кој се вели “Националната установа „Оркестар на џез музика на Република Северна Македонија“ – Скопје својата активност ќе ја извршува во објект кој што е целосно опремен, всушност ќе се заштедат значителни суми од буџетот, како што досега не било случај во однос на ваквите потфати од страна на Владата на Република Северна Македонија” што јасно укажува на намерата овој оркестар да се вдоми во објектот на Филхармонија. Медиумското истапување на лицата кои се кандидати за вработување во новоформираната НУ исто така беше јасен показател дека на истите им е ветено дека ќе бидат просторно сместени во НУ Филхармонија. Сите ја слушнавме изјавата дадена по состаноците со нив дека е природно да бидат сместени во Филхармонија, бидејќи таму делувале изминативе 7 години (да не се повторуваме дека објектот на Филхармонија во тој момент постоеше неполни 6 години). После тримесечна борба проследена со низа преписки, прес конференции, протести итн., излеговте во пресрет на нашите барања и го решивте овој, како што во изјава го нарековте “нереален проблем”, чии творци сме најмалку ние.
Ви се заблагодаривме што како Министер за култура на крај сепак го заштитивте интегритетот на Македонската Филхармонија која скоро цели 80 години е стожер на македонската култура и уметност. Арно ама, крајот всушност бил почеток на нова битка. Продолжување со притисоци, реваншизам и изживување врз НУ Филхармонија, блокирање на сметка, контроли од секаков вид и константен мобинг. Да не ја заборавиме и диригираната медиумска хајка преку медиумски полтрони кои со пласирање на неточни информации се обидоа да го навлечат гневот на јавноста кон Филхармонија. Секако, тука се и прес конференциите на кои и деновиве Вие одговарате на “поставени прашања” за кои имате подготвен одговор. Откако и тоа не успеа, се премина на следниот (долго очекуван) чекор – разрешување на целото раководство. Во решението за разрешување на УО не стои датум од кога истото важи, нема правна поука и нема никакво образложение по кој закон, по кој член, по која одредба истото е донесено?!? Во секоја правна држава ваквото решение би било незаконско. Но, немаме намера да го обжалиме. Ова малтретирање и мобинг веќе подолго време не се трпеше. Овде може да ги спомнеме и ургенциите за кои сами кажавте на последниот прес, кој треба да вежба во просториите на Филхармонија, кои договори за закуп треба или не треба да се раскинат итн. Раководењето со институцијата треба да се остави на професионалците, а не Вие да ракувате (позајмено од Вас) со нив.
Борбата на сите нас да се заштити својот втор дом ја сфативте лично, како наша битка со Вас. Ние уште во првичните обраќања до Вас укажувавме на последиците до кои ќе доведе погрешно донесената одлука. Како што и самата изјавивте, поддршка дадоа и многу личности од светската музичка и домашна јавност и јавно не поддржаа во нашата борба, за што сме им неизмерно благодарни. Во однос на “спорниот настан” кој се одржал на 7-ми мај организиран од страна на опозициска партија, а на чија реализација се повикувате како една од причините за разрешувањата, уште еднаш најодговорно тврдиме дека барање до Управниот одбор немало – од причина што немало потреба да има. Сигурно тоа го потврдиле и вашите вработени кои вршеа дел од контролите. Неприродно е и тоа што во Вашата изјава велите ”правилникот кој што го донел УО не соодветствува со одлуките на Директорот“?!? Управниот одбор има донесено одлука – правилник за условите под кои се изнајмуваат салите во Филхармонија. Барања до УО се поднесуваат само во случаи каде се бараат отстапки од донесениот правилник, со наведување на причините. УО ги разгледува, одобрува или одбива, за што донесува соодветна одлука.
Ќе се менуваат влади, министри, директори, управни одбори, но, запамтете дека е од национален интерес и обврска на сите нас да се сочува традицијата и децениското богатство во негување на класичната музика во Македонија. Следната година се подготвува чествувањето на јубилеј “80 години гордост”. Да уживаме во прекрасните звуци од Македонската Филхармонија и во новата концертна сезона, па и сите што ќе следат во иднина.
Колективот на Филхармонија покажа единство ретко видено на овие простори и успеа да го сочува храмот на класичната музика во Македонија. Така нека биде и во иднина.
Сите манипулации и крајните намери за разрешувањата во НУ Филхармонија ќе излезат на виделина. Доказите и вистината се на наша страна. Правдата е забавена, но не е заборавена!
На сам крај, Ве очекуваме со повик за прес-конференција и јавно соочување како што најавивте пред некој ден на прес-конференција“.
Зорица Каракутовска
Маја Поповиќ
Драган Гоневски
Атанас Алексов
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Култура
Американската пијанистка Клер Хуангчи ќе го отвори јубилејното 65. Охридско лето

Американска пијанистка со блескава уметничка кариера, Клер Хуангчи ќе го отвори јубилејното 65. издание на фестивалот „Охридско лето“, на 12 јули на Античкиот театар во Охрид.
Ова денеска го обелодени директорот на Националната установа „Охридско лето“ , Ѓорги Цуцковски, на прес-конференција на која беше промовирана програмата на годинешното фестивалско издание.
-За свеченото отворање под наслов „Трансформација на сетилата“ со особена чест ги најавувам, Едвин Оутвотер диригент, Клер Хуангчи пијано од Соединетите Американски Држави, оркестарот на Македонската филхармонија и Рафаел Карико, визуелен дизајнер. На Античкиот театар ќе приредиме исклучително музичко-визуелно доживување со импресивни видеопроекции и употреба на најсовремени визуелни технологии. При конципирањето на програмата запазени се највисоките критериуми на фестивалот со што со гордост го најавувам кремот на светската музичка елита во Охрид. Би ги издвоил најеминентните пијанисти Михаил Пљетњов, Лукаш Вондрачек, виолинистите Вадим Глузман и Џек Либек, виолончелистот Даниел Мулер Шот како и легендарната кастањета уметница Лучера Тено во дуо со еден од најзастапените светски харфисти Хавиер де Маестре како и многи други.Особено сум горд на гудачкиот квартет на кралскиот Концертгебау од Холандија како и на оркестарот Симфониета ди Болоња како претставници на најпрестижните национални оркестри во светот воопшто.Претстава за деца, како и два џез концерти меѓу кои еден на познатиот охридски уметник Дамјан Пејчиновски, како и настап на Националниот Џез оркестар со големата ѕвезда Шеон Кути претставуваат збогатување на програмата со тенденција да се допре и до најсофистицираните уметнички уживатели“, најави Цуцковски.
Првиот човек на НУ „Охридско лето“ соопшти и дека годинешното јубелјно 65. издание на фестивалот ќе биде одбележано со богата роденденска програма.
-„Охридско Лето“ првпат излегува од рамките на познатите сцени со што на 3. август го презентираме мега спектаклот Кармина Бурана – Симфонија на Битовите во изведба на повеќе од 70 уметници на сцена заедно со познатото електронско дуо IDQ од Република Србија со што воедно ќе ја започнеме и прославата по повод роденденот на фестивалот, кој идниот ден ќе биде прославен онака како што и е формиран, со рецитал на оперска пеjачка, тогаш истакнатата Ана Липша – Тофовиќ, а сега со нашата примадона со најголема интернационална кариера и бисерен глас, Ана Дурловски, појасни Цуцковски.
Министерот за култура и туризам, Зоран Љутков потенцира дека „Охридско лето“ е едно од најзначајните културни случувања во нашата земја.
-„Охридско лето“ е многу повеќе од фестивал, тоа е симбол на културната зрелост на нашата држава, симбол на отвореноста кон светот, симбол на врвната уметност и културен амбасадор на нашата земја. И оваа година, фестивалот ќе донесе програма која го задржува врвниот уметнички стандард, но и ќе ја отвора вратата за нови културни перспективи. Како што истакна и директорот, ќе имаме уметници од меѓународен ранг, но солисти, оркестри, и македонски имиња кои блескаат на светските сцени, солисти, оркестри, театарски ансамбли, модерни проекти и традиционални изведби, кажа министерот Љутков.
Според него „Охридско лето” е и голем двигател на туризмот, фестивал, кој не само што промовира културата, туку и го поттикнува културниот туризам, ја јакне економијата и ја позиционира Македонија на културната и туристичка мапа на Европа и светот.
Како што рече селекторката на музичката програма на фестивалот „Охридско лето“ , Симона Ѓорчева, музичката програма годинава ќе понуди 29 музички настани со учество на повеќе под 300 уметници од САД, Кина и Европа. Целта, според неа, е да се создаде платформа за културна размена на врвно ниво, со уметници чиј втор дом се најреномираните светски концертни сали.
Според селекторот на драмската програма Ненад Витанов, фестивалот „Охридско лето“ е конципиран како меѓународна уметничка платформа за промоција и изведба на најдобрите уметнички дела од Македонија и светот.
Како и музичката, и драмската програма ќе понуди незаборавни мигови за публиката од сите возрасти. Годинава на „Охридско лето“ ќе бидат одиграни две премиери, театарската претстава „ Амадеус“ во продукција на Турски театар Скопје и театарската претстава „ Рута“ во продукција на Драмски театар Скопје, а европска премиера ќе има и театарската претстава „Електра“ во продукција на Театарската асоцијација од Јужна Кореја и НУ „Охридско лето“. Покрај тоа што најмладата публика ќе ужива во театарската претстава на ОХО Продукција, сите уживатели на театарот ќе имаат можност да ја видат претставата која е најнаградувана годинава и воедно е и претстава на годината, „12“ во продукција на Македонски народен театар. Ќе биде изведена монодрамата „Сите најубави нешта“ со Игор Ангелов.
Програмата на 65. „Охридско лето“ од денеска ќе биде објавена на веб-страницата на фестивалот , а билетите наскоро ќе бидат пуштени во продажба.
Култура
Големата изложба на МСУ „Ткаење светови: Колекции во разговор“ утревечер во Љубљана

Големата изложба „Ткаење светови: Колекции во разговор“ со уметнички дела од 87 автори од колекцијата на Музејот на современата уметност во Скопје (МСУ-Скопје) ќе биде отворена утревечер (24 април) во 20 часот, во Модерна галерија + Музеј на современа уметност Метелкова во Љубљана, Словенија. Изложбата ќе ја отворат директорите на двете институции, д-р Тихомир Топузовски и д-р Мартина Вовк. Куратори на изложбата се Ивана Васева, Благоја Варошанец, Ива Димовски и Владимир Јанчевски од МСУ и Бојана Пишкур од Модерна галерија.
Делата во Љубљана ќе бидат изложени десет месеци, до 8 февруари 2026 година. Изложбата е дел од програмата од национален интерес на Министерството за култура и туризам на РС Македонија и конципирана е како реципроцитетна. Дела од колекцијата на словенечкиот музеј наесен ќе бидат изложени во МСУ-Скопје.
Во „Ткаење светови: Две колекции во разговор“ се вклучени дела од 87 автори, од кои најмногу дела од РС Македонија и од речиси сите поранешни југословенски републики, дополнети со дела од уметници од Бразил, Полска, Боливија, Судан, Уругвај, Албанија, Јапонија, Јужноафриканска Република, Иран, Куба, Шпанија и од Романија. Изложбата е конципирана како конструктивен дијалог помеѓу специфични колекции – колекцијата на солидарноста на МСУ-Скопје и колекцијата „Артист 2000+“ како и националната колекција на Модерна галерија, Љубљана и ги истакнува делата изработени од природни материјали, како и дела кои го одразуваат ангажманот на уметниците со природата.
„Нагласен е делот на наивната уметност. Вака селектирана и поставена, изложбата отвора процеп за создавање поинаков свет помеѓу западноцентричниот светоглед и специфичниот поглед кон локалните тенденции, наспроти дела кои реферираат на поднебјето кое ги изртило и каде има континуитет на изработка. Тука се делата на наивната уметност и природните материјали кои изобилуваат, земја, сено, ливадско цвеќе, но вклучени се и фотографии од документирани акции во природа и критички настроени инсталации кон екстракцијата и уништувањето на природата“, објаснуваат кураторите.
„Ткаење светови: Колекции во разговор“ се фокусира на еманципацијата на уметничките медиуми, истражувајќи го односот помеѓу културата и природата, додека критички се осврнува на горливите еколошки прашања од времето на Капиталоценот. Изложбата во Љубљана зборува преку три сегменти: „Заборавен свет“, „Свет налик“ и „Свет во настанување“. Во првиот се селектирани дела изработени од користат природни материјали (земја, вода, отфрлени дрва, волна, живиот свет или пак реферираат на нив во конципирањето). Вториот го градат инсталации инспирирани од односот кон природата, тематски или визуелно, користејќи ги ресурсите на локалното поднебје, на некаква локална продукција која секогаш била во спрега со традиционалното (означено како народна традиција). Третиот дел го градат дела од наивната уметност и дела кои се стремат кон враќање на односот кон природата, со критички аспект кон индустријализацијата и искористувањето на природата.
Во изложбата се вклучени дела од уметниците: Борка Аврамова, Владимир Аврамчев, Македонка Андонова, Томе Андреевски, Ибрахим Беди, Гордана Вренцоска, Јордан Грабул, Евгенија Демниевска, Драгослава Јанева, Војко Јаневски, Гоце Јосифов – Ромбо, Ристо Калчевски, Димитар Кондовски, Димче Коцо, Михаил Лазаров, Доне Милјановски, Душко Мишевски, Вангел Наумовски, Петре Николоски, Аџем Нихат, Душан Перчинков, Раде Перчуклиевски, Илија Прокопиев, Кристина Пулејкова, Исмет Рамиќевиќ, Крсте Славковски, Мира Спировска, Мена Спировска-Менче, Глигор Стефанов, Душко Стојановски, Игор Тошевски, Марија Туша Иљовска, Симон Узуновски, Петар Хаџи Бошков, Ѓорѓи Цапев, Симон Шемов, Томо Шијак и Ѓорѓе Шијаковиќ, словенечките Јернеј Вилфан, Дружината од Шемпас, Маја Смрекар, Вадим Фишкин, потоа Стјепан Басталец, Антун Бахунек, Фрањо Вујчец, Стјепан Кичин, Иван Кузмиак, Иван Лацковиќ-Кроата, Јулије Папиќ, Ханибал Салваро, Матија Скурјени, Петар Смајиќ, Иван Рабузин, Боривоје Максимовиќ, Стјепан Столник и Јосип Хорват од Хрватска, српските автори Јанко Брашиќ, Јано Вењарски, Ондреј Вењарски, Богосав Живковиќ, Милосав Јовановиќ, Јано Књазовиќ, Сеад Казанџиу од Албанија. Застапени се и Јоланта Овидска и Јузеф Сарновски од Полска, Јон Григореску од Романија, Маноло Милјарес од Шпанија, непознат автор од Иран, Вифредо Лам од Франција/Куба, Питер Кларк од Јужноафриканската Република, Мохамед Абдала Ахмед од Судан/Велика Британија, Ример Кардиљо од Уругвај, бразилските уметници Мариа Бономи, Валдемар де Андраде-Силва, Лухдес Гуанабара, Силвиа де Леон Чарлео, Ладир Харис Домше-Пулу, Луциа Кан, Мариа Осилијадора Силва, Жусара Пимента де Падуа, Еленос Силва, Педро Соарес Фогаса, Жералдо Триндаде Леал, Вилма Хамос, боливиските автори Макс Арукипа Чамби и Патриција Веласко Уалин и Јозо Хамагучи од Јапонија.
Култура
Концерт на „Баклава“ и изложба „Македонскиот рубин – моќниот зрак на нашето срце“ во КИЦ Загреб

Во македонскиот Културно информативен центар во Загреб во среда, 23-ти април, загребската публика ќе има ексклузивна можност да проследи уникатен мултимедијален културен настан во рамките на кој ќе биде отворена изложбата „Македонскиот рубин – моќниот зрак на нашето срце“ и ќе биде одржан етно концерт на групата „Баклава“.
Етно концертот на групата „Баклава“ која го чествува јубилејот на своето 20 годишно постоење, ќе понуди богата програма од традиционални и авторски песни испеани на повеќе јазици. Се работи за песни кои авторката Елена Христова ги селектира од целокупниот репертоар на „Баклава“. Исто така авторката која за второ живеалиште со години ја има Р. Турција, ќе ја запознае публиката со своите долгогодишни истражувања. На репертоарот ќе се најдат и песни од нејзиниот најнов проект „Јоруклук“.
Покрај Елена Христова која е автор и носител на проектот, во групата „Баклава“ членуваат петмина врвни музичари со богата музичка кариера и автентичен музички израз кој кокетира со различни музички стилови од класична музика, поп, рок, џез, панк, традиционална и чалгиска музика, сето тоа преточено во world music.
Изложбата „Македонскиот рубин – моќниот зрак на нашето срце“, македонскиот Културно информативен центар во Загреб ја реализира во соработка со македонското Здружение ,,Откритие“ оформено во 2023 година со основна дејност – популаризација на светското и македонското минералошко богатство. Здружението ,,Откритие“ во својата колекција поседува вредни примероци на природни минерали, кристали и фосили меѓу кои и примерок Алги строматолити стари 1,8 милијарди години кои се првата форма на живот на Планетата Земја.
Автори на изложбата се инженерите Деан Шкартов и Илија Петковски кои десетици години се занимаваат со промоција на природните кристали, минерали и скапоцени камења. На изложбата ќе бидат претставени експонати и реплики изработени од овој скапоцен камен.