Култура
Филмовите „Адолесцензура“ и „Поглед во очите“ вечерва на „Македокс“
																								
												
												
											Македонските премиери на деветтото издание на „Македокс“, всушност, се трите филма на првата генерација „Докуникулци“, која произлезе од минатогодишната летна филмска школа на „Македокс“.
Сместени во Програмата за деца и млади, трите филма ќе бидат прикажани во три различни термини.
Краткиот документарен филм „Адолесцензура“ (Македонија, 2018, 14 мин.) на Леа Димитрова ќе биде прикажан на денеска, во 18 часот, во Музејот на современата уметност во Скопје. Филмот зборува за три другарки кои си ги решаваат  проблемите низ муабет и со кафе. И бараат чаре за цензурата.
Филмот „Поглед во очите“ (Македонија, 2018, 24 мин.) на Јоана Арсовска ќе биде прикажан денеска, во 20:30 часот, на платото пред Куршумли-ан. Ова е филм за животот пред и по ужасот наречен сексуално насилство. Едниот од протагонистите е анонимен, а другиот е самата 17-годишна режисерка. Што значи да се доживее и преживее сексуално насилство? Како може човек да се справи со последиците? А младиот човек?
Премиерата на документарниот филм „Поинакви“ (Македонија, 2018, 24 мин.) на Розе Симоновска ќе се одржи утре, во 21 часот, во Куршумли-ан. Во филмот Јордан нè води на патување во светот на аутистите кои знаат да уживаат во животот, и покрај чудните погледи и тесните гледишта на сограѓаните.
Во Музејот на современата уметност од 20 до 22 август се одржува втората работилница на темата „Режирање реалност“, овој пат со полскиот автор Војцех Старон. Работилницата почна со проекцијата на филмот „Сибирска лекција“ и со дискусија на која полскиот снимател и режисер на документарни филмови ги пренесе своите филмски искуства на пријавените учесници. Објаснувајќи ги своите методи на работа, Старон најчесто ги употребуваше зборовите „интуиција“ и „емоција“ потенцирајќи дека реалноста не ја гледаме само со очите, туку со камерата градиме нова реалност која треба да содржи емоции за да го привлече вниманието на гледачите.
„Во играните филмови се обидуваме да создадеме реалност, но гледачите ретко веруваат во неа. Во документарните филмови реалноста ја добиваме бесплатно, а реалноста може да биде многу возбудлива“, рече Старон. Работилницата се случува со поддршка на Филмската фондација на Краков, Полска.
Запознавањето со сите членови на петте комисии за доделување на наградите на деветтиот „Македокс“ се случи со нивното претставување „Под смоквата“. Покрај тоа што секој/а за себе зборуваше како станал/а режисер на документарни филмови, присутната публика имаше можност да дознае дел од нивните искуства со снимањето, монтажата и продуцирањето на креативните документарци. Држејќи се до тематската основа на годинашното издание на фестивалот, Пирјо Хонкасало едноставно објасни: „Реалноста е таму каде што умот е на некое друго место“.
Членови на жирито за доделување на наградата „Кромид“ за најдобар филм од Главната програма на фестивалот се Пирјо Хонкасало, режисерка и сценаристка на документарни филмови од Финска, Војцех Старон, режисер на документарни филмови и снимател на играни филмови, кој студирал на престижната Филмска школа во Лоѓ, и Маријам Чачија, која одлучила да снима документарни филмови речиси цела деценија по дипломирањето со почести на отсекот Театарска режија и глума на грузискиот државен универзитет за театар и филм „Шота Руставели“.
Комисијата за наградата „Млад кромид“ за најдобар филм во селекцијата Нови автори е во состав: Мартичка Божилова, продуцентка и режисерка во бугарската продукциска куќа „Агитпроп“ и директорка на Балканскиот документарен центар, Мигуел Рибеиро, програмски координатор на Меѓународниот филмски фестивал во Лисабон, и Ник Војт, режисер и продуцент кој работи и живее во Тбилиси, Грузија.
Наградата за најдобар краток филм „Сечкан кромид“ ќе биде доделена со одлука на жирито во состав: Ингибјорг Халдорсдотир, која дипломирала теорија на филм и уметност на Исландскиот универзитет во Рејкјавик и соосновачка е на Исландскиот документарен филмски фестивал, Ксавиер Марадес е од Барселона, а постдипломските студии за документарен филм ги завршил на Школата за визуелни уметности во Њујорк, и Дијана Дабровска, филмска критичарка и новинарка која пишува за месечниот филмски и ТВ-магазин „Кино“ во Полска, соработува со канадскиот магазин „Синема скоп“, а работи на Универзитетот во Лоѓ.
За наградата „Кокарче“ за најдобар студентски филм ќе одлучуваат Еол Чашку, албански продуцент, режисер и сценарист, кој студирал режија во Париз, Тамара Котевска, која дипломирала на ФДУ во Скопје, а по филмот „Студантс“ веќе работи на вториот документарец „Земјата на медот“, и Владимир Димовски, дипломиран филмски снимател кој своето филмско образование го заокружува на магистерските студии на ФАМУ во Чешка.
Жирито за наградата „Филм со најдобри етички идеи“ е во состав: Пирко Саисио, писателка, актерка и една од најактивните личности во културниот и социјалниот живот во Финска, Исмет Рамиќевиќ, редовен професор на Катедрата по вајарство на Факултетот за ликовни уметности во Скопје и добитник на 20 награди од областа на ликовната уметност, и Јасна Франговска, новинарка со долгогодишно искуство стекнато во повеќе медиуми и носителка на наградите „Крсте Петков Мисирков“ и годишната награда на „Нова Македонија“.
Наградите на „Македокс 9“ ќе бидат доделени на 23 август во Куршумли-ан. Статуетките на сите награди се дело на словенечкиот академски скулптор Примож Селишкар.
Деветтото издание на „Македокс“ е поддржано од Агенцијата за филм на РМ, Програмата МЕДИА на Креативна Европа, Фондацијата за развој на демократијата од Вашингтон (National Endowment for Democracy) и Град Скопје.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
																	
																															Култура
Битола е подготвена за 11. издание на Шекспир фестивалот
Оваа година, во чест на 81 година постоење на Народниот театар Битола, на сцената на театарот, оживуваат вечните дела на Вилијам Шекспир – во интернационален театарски дух и со врвни продукции од Македонија и светот. Роденденот Битолскиот театар го слави со премиера и 11. издание на Битола Шекспир фестивалот кој се отвора со премиера на „Макбет” – НУ Народен театар Битола, Македонија.
Од 14. до 21. ноември публиката ќе има можност да ужива во претставите од Македонија, Полска, САД, Хрватска / Англија и Бугарија.
На програмата се:
– 15.11 – “Дванаесеттата ноќ” – Драмски театар „Александар Венгерко“, Бјалисток, Полска, режија: Игор Горжковски
– 17.11 – “Крал Лир” – “Lit Moon Theatre”, САД со почеток од 20 часот, режија: Џон Блондел
– 18.11 – “Еволуцијата на распадот” – Театарско здружение „Артема театарска лабораторија“, Скопје, Македонија, почеток 20 часот, режија : Дамјан Димовски,
– 19.11 – кореодрама “Само ти(и)ја / Only You (and I)” – Здружение на граѓани Тим Театрос К, Скопје , Македонија, режија: Војо Цветановски, почеток 20 часот
– 19.11– “Ричард III” – НУ Народен театар Битола, Македонија, режија :Мартин Мирчевски, почеток 21 часот,
– 20.11 – “Јас Писблосом / I, Peaseblossom” – “Hani-Tong Theatre”, Хрватска / Англија, режија: Филип Пар Монодрама базирана на извонредната ревизија на Шекспировата ,,Сон на летната ноќ,, од Тим Крауч,
– 21.11 – “Како што милувате / As You Like It” – Драмски театар „Стојан Бачваров“, Варна, Бугарија, режија: Габор Томпа (Романија).
Влезниците за премиерата на 14 ноември за отворањето на фестивалот се по цена од 300 денари, додека за останатите денови се бесплатни, но со претходна резервација преку смс на телефонскиот број 075/549-400 (секој работен ден од 10:00 до 15:00 часот) со следниве податоци: име и презиме, датум и име на претставата.
Резервациите се обработуваат по принципот „прв јавен, прв услужен“, а потврдата ќе ја добиете со повратна СМС порака со информации за подигање на билетите.
Вашата резервација е резервирана само доколку добиете потврдна смс порака. Поради ограничениот број на седишта за дел од претставите влезниците за истите се во мал број, па поради тоа принципот за резервација е “прв јавен , прв услужен”.
Култура
Македонски уметници учествуваа на ликовната колонија во Корча
														Во периодот од 28 октомври до 1 ноември 2025 година, во градот Корча, Албанија, се одржа Ликовната колонија „Visual Artists Colony – Korce2025“, поддржана од Western Balkans Fund. Настанот беше организиран во соработка меѓу неколку партнери од регионот, меѓу кои и македонската невладина организација Интеркултура, која беше еден од коорганизаторите на оваа иницијатива.
Во рамки на колонијата учество земаа шест уметници од Македонија, познати по своето богато уметничко искуство и препознатлив авторски израз. Заедно со колеги од цела Европа, тие работеа на создавање нови дела инспирирани од потребата за мир, заедништво и меѓусебно разбирање во Западен Балкан, како и од културното наследство и природата на Корча.
Програмата на колонијата опфати посети на музејот „Gjon Mili“ и Музејот на средновековна уметност, демонстрации на сликање на голем канвас во живо во West Park, како и отворени креативни сесии во Стариот базар и културно-историските локалитети на градот.
Кулминацијата на колонијата беше изложбата на уметничките дела во Галеријата на Градската библиотека во Корча, заедно со делата од меѓународниот симпозиум „Days of Mio“. Настанот претставуваше прослава на уметноста, регионалната соработка и културната размена меѓу уметниците од Западен Балкан.
Култура
(Видео) До понеделник е гласањето за „Силјан“ за престижната „Cinema eye honors audience award“
														Ексклузивно, еден од водечките светски филмски медиуми, IndieWire, го објави новиот трејлер за филмот, опишувајќи го како „најубавиот документарец на годината“ и ги повика гледачите од целиот свет да гласаат за него во рамки на престижната награда Cinema Eye Honors Audience Choice Award.
Линк за гласање: https://cinemaeyehonors.com/audience-choice-voting/
Меѓународен успех и признанија
Филмот ја имаше својата светска премиера на Филмскиот фестивал во Венеција 2025 година, каде што доби извонредни критики и беше наречен „триумф“ и „чудо над чудата“. „Приказната за Силијан“ се издвојува како едно од најзначајните документарни остварувања во пресрет на оскаровската сезона, а наскоро ќе биде прикажан во киносалите низ светот под дистрибуција на National Geographic.
Критичарите за филмот
Познатиот филмски критичар Кристијан Блауелт во својата рецензија за IndieWire напиша: „Приказната за Силијан е без сомнение најубавиот документарен филм на годината. Внимателно изработен, човечен и поетски приказ на односот меѓу еден постар човек и штркот кој му станува пријател и спасител.“ Филмот ја следи приказната за Никола, човек кој се обидува да ја одржи семејната фарма откако неговото семејство заминува во потрага по посигурна егзистенција. Во момент на осаменост, штркот кој случајно се појавува му станува придружник, пријател и симбол на надеж. Приказната е вистинита и неодоливо потсетува на старата македонска народна легенда за залутаниот син кој се враќа кај својот татко откако се претвора во штрк.
Процесот на создавање
Режисерката Тамара Котевска ја следи семејната приказна на Никола повеќе од година и пол пред да се појави штркот. Првично планира да сними документарен филм за последиците на конзумеризмот и глобализацијата врз миграциите, кај луѓето и кај нејзините омилени штркови. Но, животот на ова семејство неочекувано почнал да ја пресликува уметноста, претворајќи ја нивната реалност во современ мит за поврзаноста меѓу човекот и природата. Резултатот е поетско и длабоко човечко сведоштво за вечноста и за тоа како древните митови содржат вистини што остануваат значајни низ вековите.
Кампања за Оскар и американска турнеја
Тамара Котевска во моментов е на американска турнеја во рамките на кампањата за Оскар, а пред неколку дена настапи меѓу режисерите на десетте најдобри документарни филмови на годината во престижната селекција на The Hollywood Reporter на фестивалот во Савана, Вирџинија. Турата продолжува, а јавноста ќе има можност да ја следи преку медиумите и официјалните канали на филмот.

