Култура
Филмска училница
Кинотекa продолжува со својата Филмска училница – проект за филмска писменост и креативна едукација од областа на филмот и аудио-визуелното наследство, наменет за ученици од основните и средните училишта.
„Гледај филмови, учи и создавај“ е мотото на интерактивната филмска училница каде учесниците имаат можност да се запознаат со националното аудио-визуелно културно наследство, да добијат основи на филмска писменост, да научат како да гледаат филм, како да размислуваат за едно филмско дело и да добијат основни знаења за креирање на сопствени филмски етиди.
Третото издание на Филмската училница е во соработка со Филмскиот фестивал за млади „Џифони“ и се одржува секоја сабота, како дел од манифестацијата „Џифони филмски денови“, и е отворена за сите деца кои сакаат да научат како да раскажат филмска приказна.
Досега се реализирани четири училници. На часовите учесниците се запознаа со почетоците на филмот во светот и во Македонија. Беа прикажани филмовите на браќата Лимиер и на браќата Манаки. Работеа вежби на опсервација. Разговараа за првите фази на процесот од идеја до филм. Зборуваа за своите искуства при снимањата на своите први филмски форми. Прва гостинка беше Леона Јариќ. Беа прикажани и два филма од Националниот фонд на Кинотека – „Луѓе и птици“ и „Свилен конец“, кои побудија интересна дискусија кај учениците.
Фокусот на оваа Филмска училница е насочен кон три едукативно-кративни сегменти: учесниците да направат кратка филмска етида, поединечно или тимски; да гледаат кратки играни и документарни филмови од почетоците на македонската кинематографија и да се обидат да направат декомпонирање на одредени сцени во современ контекст и да добијат можност да си ги престават своите филмски обиди и искуства. Планирано е и да гостуваат и млади филмски автори.
Креатор на Филмската училница е режисерката Марија Џиџева, која ги води часовите, заедно со помладите соработници на Кинотека, а воедно и млади филмски автори Илија Павлов и Филип Лафазановски.
„Џифони филмски денови“ продолжува во сабота, 7 мај. Во Кинотека во 10 часот се прикажува филмот за „Хакер“, а од 12 часот почнува Филмската училница со филмски учења и со проекција на кратките филмови „Градот на Вардар“ и „Весници, весници“.
Проектот е финансиран од Министерството за култура на Република Северна Македонија.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Култура
Гоце Цветановски со специјална награда во Белград за придонес во филмската уметност и индустрија
Македонскиот режисер и сценарист Гоце Цветановски доби специјална награда за придонес во филмската уметност и индустрија на 19. издание на Српскиот фестивал за фантастични филмови, еден од најзначајните регионални фестивали посветени на жанровскиот и авторскиот филм.
Свеченото отворање на фестивалот се одржа во Културниот Центар во Белград, во присуство на бројни филмски автори, професионалци и љубители на фантастичниот филм. На настанот присуствуваше и директорот на македонскиот Културно-информативен центар во Белград, Васко Шутаров.
Наградата на Цветановски му беше врачена по проекцијата на оскаровецот „Поплава“, по што следеше панел-дискусија на тема иднината на анимираниот филм во регионот. На панелот, покрај Цветановски, учествуваа и истакнатите автори Растко и Ивана Чириќ, Никола Мајдак и Алекса Гајиќ, кои разговараа за предизвиците, новите технологии и можностите за регионална соработка во современата анимација.
При примањето на наградата, Цветановски се наврати на своите почетоци и емотивната врска со фестивалот:
„Мојата прва награда во кариерата ја добив токму на овој фестивал, за краткиот игран филм ‘Мал дисконтинуитет во време-просторот’ во 2014 година. Затоа ова признание за мене носи особена емоционална и професионална вредност.“
Наградата доаѓа како признание за долгогодишната авторска работа на Цветановски и неговиот придонес во современиот филм, со посебен акцент на фантастичниот и анимираниот жанр.
Култура
Во Центарот за култура „Трајко Прокопиев“ втора меѓународна изложба на уметничка фотографија „Мотус 2025“
Здружението за промоција на интелектуални, мултикултурни и спортски вредности – Мотус од Куманово, преку својот Фото клуб – Мотус, во период од 18 декември (четврток) 2025 во просториите на Центар за култура „Трајко Прокопиев“ во Куманово, ќе ја организира втората Меѓународна изложба на уметничка фотографија Мотус 2025.
На изложбата ќе бидат изложени пеесетина фотографии. Учество зедоа 249 автори од 50 земји.

Финансиер на изложбата е Општина Куманово, преку програмата за подршка на културни манифестации за 2025 година, а истата е под патронат на Меѓународната Федрација на Фотографска Уметност (ФИАП 2025/393), (Фото Сојуз на Македонија (ФСМ 2025/003) и Меѓународна Фото Асоцијација Дунав (ДИПА 2025/054).
Изложбата ќе биде отворена на 18 (четврток) декември 2025 во 19:30 часот во просториите на Центар за култура „Трајко Прокопиев“ во Куманово.
Култура
„Интер(но)фејс“ на Борис Шемов во „Мала станица“
На 18 декември 2025 година, со почеток во 20.00 часот, во Мултимедијалниот центар „Мала станица“, во рамките на програмските активности на Националната галерија, ќе биде отворена изложбата „Интер(но)фејс“ на уметникот Борис Шемов, курирана од д-р Ана Франговска.
„Интер(но)фејс“ е мултимедијален проект кој се фокусира на односот меѓу човекот и вештачката интелигенција, на улогата на јазикот како визуелно, идеолошко и комуникациско средство, како и на пост-интернет естетиката како нова културна реалност. Преку различни медиумски форми – текстуални интервенции, видео-содржини, алгоритамски и дигитални процеси – изложбата отвора прашања за моќта, контролата, технологијата и трансформацијата на субјектот во современиот дигитален контекст.
Насловот „Интер(но)фејс“ упатува на двојната природа на интерфејсот – како техничка површина на комуникација меѓу човекот и машината, но и како внатрешен, идеолошки простор во кој се преговараат значењата, одлуките и позициите на моќ. Изложбата го третира интерфејсот не само како функционален медиум, туку како критичка зона на судир меѓу човечкото искуство и алгоритамската логика.
Проектот се надоврзува на актуелните уметнички и теориски дискурси за постхуманизмот, визуелната култура и дигиталната медијација на реалноста. Во таа рамка, „Интер(но)фејс“ ја поставува вештачката интелигенција не како неутрален технолошки алат, туку како активен фактор во креирањето на современите културни, политички и етички релации.
Изложбата „Интер(но)фејс“ може да се посети во периодот од 18 до 24 декември 2025 година во Мултимедијалниот центар „Мала станица“, Национална галерија, Скопје.

