Култура
Јосипа Лисац: „Од препотентност ја изгубив најдобрата песна“

Хрватската ѕвезда Јосипа Лисац на 20 април ќе одржи концерт во Македонската филхармонија во Скопје. Концертот во организација на „Авалон продукција“ е дел од нејзината балканска турнеја со која одбележува 50 години кариера.
„Многу убави спомени ме врзуваат за Скопје, за македонската публика. Првпат дојдов тука во 1969 година и скопската публика ја запознав на почетоците на мојата кариера. Моите концерти тука секогаш биле убави. Се сеќавам на преубавата енергија во Универзалната сала пред 5 години и со нетрпение ја чекам следната средба за само неколку дена“, рече Јосипа во интервју за „Репортер“.
Пејачката вели дека ја обожава традиционалната македонска музика.
„Со должна почит кон сите други народи, но јас ја обожавам вашата традиционална песна. Македонија има многу музички бисери, таленти, што ги почитувам. Ама ја обожавам и македонската храна“, рече таа.
68-годишната Јосипа пее од дете. Почнала во училишниот хор пеејќи трет глас. Уште тогаш знаела дека музиката ќе ѝ биде професија, но не помислувала дека ќе стане една од најголемите музички диви во Југославија и дека ќе слави 50 години успешна кариера.
„И како дете знаев дека музиката ќе биде мојот живот. На почетокот мислев дека тоа ќе биде класична музика, но работите се сменија. Сепак, музиката е смислата на моето постоење, животен повик што не смеев да го занемарам. Во еден момент решив сето тоа да го измешам со класиката, рокот, џезот, електронската музика. Тоа ми се допадна, тој микс. Но, дека ќе славам 50 години кариера, дека ќе бидам музичка дива, не можев ни да помислам. А не го сакам многу тој назив“, ни раскажа таа.
Јосипа не крие дека сака промени и во музиката, и во имиџот и во животот.
„Никогаш не се знае што носи утре. На крајот на денот се гордеам што во текот на сите овие години успеав да го одржам нивото што си го поставив. И можеби токму тие постојани промени некому му одат на нерви, ама мене ми се допаѓаат. Ги сакам луѓето што уживаат во тие промени, па затоа и јас се дружам со нив“, рече.
Јосипа првиот соло албум „Дневникот на една љубов“ го снимила пред 45 години. И денес со задоволство се сеќава на тоа време.
„Мнoгу добро се сеќавам на сè. Музиката беше снимена пред јас да влезам во студио за да ги отпеам песните. Карло Метикош беше продуцент на албумот и ги држеше сите конци во рацете. Знаеше што точно сака да добие. Се сеќавам, Карло ме одведе на ручек кога ја снимив песната „Среќа“. Сите ги шармира со својата појава. Кога по ручекот дојдовме дома, ми рече: ‘Тука има нешто во што не сум сигурен’, иако изведбата и интерпретацијата беа неверојатни. Во тој дел од песната не се слушаше дали е Ш или Ќ и сакаше да ја преснимиме песната следниот ден. Ја снимивме од почеток, ама не ја испеав како првиот пат. Во тоа време, кога се снимаше песна за таа да се пресними, мораше да ја избришеме претходната снимка. Не е како денес, да се снимат повеќе верзии, да се микса. Па на албумот се наоѓа верзијата што мене не ми се допадна. Ама ја изгубивме претходната. Карло потоа призна дека било препотентно од наша страна што поради ситница, а не поради грешка, ја изгубивме најдобрата верзија од песната. Секогаш мислиш дека може подобро. Но, мора да си подготвен и на тоа дека утре е нов ден, нова енергија и никогаш не знаеш дали тоа што ќе го направиш ќе биде подобро или полошо“, раскажа таа.
Денес, кога снима нова песна, песните во студио ги пее само еднаш или двапати.
„Не сакам многу да препевам. Не сум бубалица да научам нешто напамет и после да го повторувам истото. Ако снимам нешто трет пат, во третиот обид ќе додадам нешто мое ново, што може да е добро или не. Јас сум секогаш нова, поинаква, секогаш импровизирам во живо. Јас не се повторувам“, вели таа.
Оваа музичарка секогаш е поинаква од околината, впечатлива и своја. Таа не ги следи трендовите, не потпаѓа под нивно влијание.
„Во мене отсекогаш владеел некој внатрешен немир дека мора да се менувам. Секој ден е нов ден, поинаков. Мора да го почитуваме тоа што било, ама и она што допрва доаѓа. Да се опстане целото ова време значеше и да не се потпаѓа под туѓи влијанија, ама и да се биде во тек со времето. Или пред него. Некои работи не биле прифатени веднаш, туку по 10-15 години. Денес се менува сè, па и луѓето“, ни рече Лисац.
Во сите овие 50 години кариера имала многубројни соработки со разни музичари, од Бајага во 1968 година, па сè до „Хладно пиво“, со кој соработуваше пред неколку мееци.
„Сум соработувала и со рокери, и со рапери, и со џезери и со електронски музичари. Но, секаде бев своја, се пронајдов себеси. Затоа ги избрав сите тие соработки. Мојот пат е широк, отворен. Јас го земам само тоа што ми се допаѓа и така се промовирам себеси. Некои луѓе не сакаат да се менуваат. Чувствуваат несигурност пред промените. Јас сакам промени. Здодевно ми е ако нешто е едно исто“, вели Јосипа.
Таа раскажа дека љубовта отсекогаш ѝ била и водилка и инспирација во животот.
„Љубовта е сè. Тоа е аура што сите ја бараат. Многу луѓе се несреќни зашто немаат љубов. Кога владее љубовта, работите се поедноставни, животот е едноставен. Љубовта е најголемата тајна што самиот мораш да ја откриеш. Тоа е идеалистичко размислување, но гајле ми е. Јас сакам така, да ми е сè едноставно и полно со љубов“, рече таа низ смеа.
Јосипа пред многу години ја изгуби својата единствена голема љубов. Карло Метикош, нејзиниот партнер и најдобар пријател, како што го нарекува, почина во сон на на 51 година, во далечната 1991 година. Оттогаш таа живее со сеќавањата на оваа голема љубов.
„Други мажи никогаш не ме интересирале. Но, љубовта со Карло, големиот композитор, ми помогна да создадам сè што имам. Таква љубов не може да се смени, да престане, да исчезне. Јас често ги освежувам сеќавањата на Карло. Ги славам неговите дела. Дури и сега во Скопје ќе пеам дел од неговите песни. Всушност, песните што за мене ги направи Карло се најубавите што сум ги испеала, носат силна порака, а луѓето тоа го препознаваат. На тој начин знам дека Карло никогаш нема да исчезне. А и јас сум таква жена. Луѓето можеби забораваат бргу, јас не заборавам. Мислам дека јавно и понатамуи ја пренесувам пораката дека ја живеам својата љубов. Тоа се чувствува и се гледа. Тоа е таа страст што живее. Тоа е силата што ја имам за моето утре. Со таа љубов знам која сум, што сум. И не се изгубив себеси,“ рече Јосипа.
Андријана Јовановска
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Култура
Младите музички таленти блеснаа под сводовите на „Света Софија“

Во рамките на фестивалот „Охридско лето“ вчеравечер во црквата „Света Софија“ одржа завршниот концерт од Интернационалниот семинар за виолина, виола и камерна музика што се одржува под уметничко раководство на македонскиот виолинист Емилио Перцан и азербејџанската пијанистка Тамила Гулиева.
Виртуозното мајсторство над виолината, уметникот и професор Емилио Перцан, во текот на изминатите денови во Охрид несебично го пренесуваше на младите генерации уметници кои допрва треба да ја градат својата музичка кариера.
-Тоа е и целта на семинарот, затоа и го правиме во изминатите 13 години во Охрид и претходно три години во Хрватска. Секогаш е задоволство што крајниот концерт е овде, во црквата „Света Софија“. Годинава имаме учесници од Македонија, Србија, Словенија, првпат од Австралија, од Перу… кои се на возраст од 13 до 25 години, вели Перцан.
Семинарот постои од 2009 година. Првите три години се одржува на Истра, Р. Хрватска, а од 2014 година со поддршка на Министерството за култура на Р. Северна Македонија и на градот Охрид, продолжува да се одржува во Охрид.
Досега на семинарите учествувале повеќе од 150 ученици и студенти од многу земји во светот. На нив, исто така, редовно учествуваат педагози и изведувачи, и професионални музичари кои доаѓаат на усовршување. По завршувањето на ваквата летна музичка школа, традиционално, се организираат и завршни концерти на најуспешните учесници во рамките на фестивалот „Охридско лето“.
Култура
Maкедонскиот уметник Цветин им пиша на Трамп и на Путин – да не се повторат Хирошима и Нагасаки

Македонскиот сликар и уметник Живко Поповски-Цветин упати писма до американскиот и до рускиот претседател, Доналд Трамп и Владимир Путин.
На англиски и на руски јазик, во писмата упатени до американскиот и до рускиот претседател, Цветин порачува да не се повтори катастрофата со фрлање на атомските бомби во Хирошима и Нагасаки.
„По повод вашата средба што набргу ќе се одржи на Алјаска, како поддршка, авторот на изложбата ‘Цвеќе на мирот’, која е отворена во знак на одбележување 80 години од Хирошима и Нагасаки, ви испраќа една од своите изложени слики со надеж дека со оваа средба ќе се најде решение за прекин на дејствата и да владее мирот во светот“, пишува Цветин.
Цветин пред извесно време ја отвори изложбата „Цвеќе на мирот“ во галеријата „Метаноја“, на која учествуваа Лидија Лучко-Јеремиќ со поема по повод атомските бомби врз Хирошима и Нагасаки. Музичко-поетски перформанс имаа музичарите Никола Стојковски и актерката Арна Шијак. За оваа изложба д-р Коста Милков рече дека „во текот на годините на неговите заложби за мир Цветин насликал илјадници и илјадници слики со цвеќе на мирот. Неговиот прв формален настап е во далечната 1972 со изложени мозаици и колажи во Демир Хисар, а последниот е во Задар во јуни 2025 со име ‘Цвеќе на мирот’ по повод Деновите на уметноста во Хрватска. Повеќе од пет децении преданост и посветеност сведочат за непоколебливоста да се биде миротворец“.
Цветин е и креатор и идеолог на декларацијата за мир во светот и против војните и употребата на нуклеарното оружје, која досега ја потпишаа повеќе од 3.500 лица. Оваа декларација е отворена за потпишување како крик против војните и употребата на нуклеарното оружје и во поддршка на мирот во светот.
За сите потфати Цветин ќе каже „Цвеќето во човекот не ги сака ветровите на војната. Јас не измислувам нови цветови, туку само пресликувам цветови во луѓето што ги сакаат слободата и мирот“.
Живко Поповски-Цветин (1944, с. Брезово) е сликар на мирот и хуманист. Тој е поранешен претседател на Црвениот крст на Македонија и спаѓа меѓу номинираните за Нобелова награда за мир. Цветин како уметник е препознатлив по мисијата „Цвеќето на мирот“. Од 1970 година има реализирано над 300 изложби во земјата и светот и има подарено повеќе од 40.000 слики, кои пренесуваат порака на мир и надеж. Неговите дела се наоѓаат кај државници, уметници, поети и кај обични луѓе во светот.
Култура
Драмскиот театар Скопје, по четири успешни изведби во Будва, настапува на Охридско лето

По премиерата и вкупно четирите изведби на 39. фестивал „Град театар“ во Будва, каде што публиката со големо воодушевување ја прифати претставата „Животот на провинциските плејбои по Втората светска војна или Туѓото го сакаме – своето не го даваме“, НУ Драмски театар Скопје најавува дека со оваа најнова копродукција ќе гостува во Охрид.
Македонската публика ќе има можност да ја гледа возбудливата и духовита комедија во рамките на драмската програма на фестивалот „Охридско лето“, на 17 август (недела) од 21:00 часот, во Центар за култура „Григор Прличев“.
Режијата е на реномираниот хрватски автор Иван Пеновиќ, а текстот е на еден од најзначајните драмски писатели во регионот – Душан Јовановиќ. Претставата е четирипартитна копродукција на НУ Драмски театар Скопје, Белградско драмско позориште, Местно гледалишче Љубљана и „Град театар“ Будва, создадена во чест на петгодишнината од смртта на авторот.
Во програмската белешка се вели: „Ова е текст од раниот драмски опус на Душан Јовановиќ, напишан во формата на комедија дел арте во 1972 година, во период на бурни историски движења и под влијание на ‘Сексуалната револуција’ и ‘Пролетта од 1968’. Претставата пулсира со живата еротика, младост и незаситна страст, но меѓу редови се насетува и празнината и суетата на општеството кое трча по уживање“.
Претставата по премиерата на 10 август беше изведена уште трипати на летната сцена во комплексот „Словенска плажа“ и секоја изведба наиде на искрен прием од фестивалската публика, која ја наградуваше екипата со долги аплаузи за енергичната изведба, актерската игра и исклучителната сценска атмосфера.
Авторски тим:
Режија – Иван Пеновиќ
Превод – Соња Должан
Сценографија – Лазе Трипков
Костимографија – Александар Ношпал
Композиција – Владимир Пејковиќ
Сценско движење – Дамир Клемениќ
Актерската екипа од четирите уметнички куќи од регионот ја сочинуваат: Лазар Христов, Јулита Кропец, Марко Гверо, Соња Стамболжиоска, Лазар Николиќ, Вукашин Јовановиќ, Нејц Језерник, Марјан Наумов, Јована Спасиќ.