Култура
Јосипа Лисац: „Од препотентност ја изгубив најдобрата песна“
Хрватската ѕвезда Јосипа Лисац на 20 април ќе одржи концерт во Македонската филхармонија во Скопје. Концертот во организација на „Авалон продукција“ е дел од нејзината балканска турнеја со која одбележува 50 години кариера.
„Многу убави спомени ме врзуваат за Скопје, за македонската публика. Првпат дојдов тука во 1969 година и скопската публика ја запознав на почетоците на мојата кариера. Моите концерти тука секогаш биле убави. Се сеќавам на преубавата енергија во Универзалната сала пред 5 години и со нетрпение ја чекам следната средба за само неколку дена“, рече Јосипа во интервју за „Репортер“.
Пејачката вели дека ја обожава традиционалната македонска музика.
„Со должна почит кон сите други народи, но јас ја обожавам вашата традиционална песна. Македонија има многу музички бисери, таленти, што ги почитувам. Ама ја обожавам и македонската храна“, рече таа.

68-годишната Јосипа пее од дете. Почнала во училишниот хор пеејќи трет глас. Уште тогаш знаела дека музиката ќе ѝ биде професија, но не помислувала дека ќе стане една од најголемите музички диви во Југославија и дека ќе слави 50 години успешна кариера.
„И како дете знаев дека музиката ќе биде мојот живот. На почетокот мислев дека тоа ќе биде класична музика, но работите се сменија. Сепак, музиката е смислата на моето постоење, животен повик што не смеев да го занемарам. Во еден момент решив сето тоа да го измешам со класиката, рокот, џезот, електронската музика. Тоа ми се допадна, тој микс. Но, дека ќе славам 50 години кариера, дека ќе бидам музичка дива, не можев ни да помислам. А не го сакам многу тој назив“, ни раскажа таа.
Јосипа не крие дека сака промени и во музиката, и во имиџот и во животот.
„Никогаш не се знае што носи утре. На крајот на денот се гордеам што во текот на сите овие години успеав да го одржам нивото што си го поставив. И можеби токму тие постојани промени некому му одат на нерви, ама мене ми се допаѓаат. Ги сакам луѓето што уживаат во тие промени, па затоа и јас се дружам со нив“, рече.
Јосипа првиот соло албум „Дневникот на една љубов“ го снимила пред 45 години. И денес со задоволство се сеќава на тоа време.

„Мнoгу добро се сеќавам на сè. Музиката беше снимена пред јас да влезам во студио за да ги отпеам песните. Карло Метикош беше продуцент на албумот и ги држеше сите конци во рацете. Знаеше што точно сака да добие. Се сеќавам, Карло ме одведе на ручек кога ја снимив песната „Среќа“. Сите ги шармира со својата појава. Кога по ручекот дојдовме дома, ми рече: ‘Тука има нешто во што не сум сигурен’, иако изведбата и интерпретацијата беа неверојатни. Во тој дел од песната не се слушаше дали е Ш или Ќ и сакаше да ја преснимиме песната следниот ден. Ја снимивме од почеток, ама не ја испеав како првиот пат. Во тоа време, кога се снимаше песна за таа да се пресними, мораше да ја избришеме претходната снимка. Не е како денес, да се снимат повеќе верзии, да се микса. Па на албумот се наоѓа верзијата што мене не ми се допадна. Ама ја изгубивме претходната. Карло потоа призна дека било препотентно од наша страна што поради ситница, а не поради грешка, ја изгубивме најдобрата верзија од песната. Секогаш мислиш дека може подобро. Но, мора да си подготвен и на тоа дека утре е нов ден, нова енергија и никогаш не знаеш дали тоа што ќе го направиш ќе биде подобро или полошо“, раскажа таа.
Денес, кога снима нова песна, песните во студио ги пее само еднаш или двапати.
„Не сакам многу да препевам. Не сум бубалица да научам нешто напамет и после да го повторувам истото. Ако снимам нешто трет пат, во третиот обид ќе додадам нешто мое ново, што може да е добро или не. Јас сум секогаш нова, поинаква, секогаш импровизирам во живо. Јас не се повторувам“, вели таа.
Оваа музичарка секогаш е поинаква од околината, впечатлива и своја. Таа не ги следи трендовите, не потпаѓа под нивно влијание.
„Во мене отсекогаш владеел некој внатрешен немир дека мора да се менувам. Секој ден е нов ден, поинаков. Мора да го почитуваме тоа што било, ама и она што допрва доаѓа. Да се опстане целото ова време значеше и да не се потпаѓа под туѓи влијанија, ама и да се биде во тек со времето. Или пред него. Некои работи не биле прифатени веднаш, туку по 10-15 години. Денес се менува сè, па и луѓето“, ни рече Лисац.
Во сите овие 50 години кариера имала многубројни соработки со разни музичари, од Бајага во 1968 година, па сè до „Хладно пиво“, со кој соработуваше пред неколку мееци.

„Сум соработувала и со рокери, и со рапери, и со џезери и со електронски музичари. Но, секаде бев своја, се пронајдов себеси. Затоа ги избрав сите тие соработки. Мојот пат е широк, отворен. Јас го земам само тоа што ми се допаѓа и така се промовирам себеси. Некои луѓе не сакаат да се менуваат. Чувствуваат несигурност пред промените. Јас сакам промени. Здодевно ми е ако нешто е едно исто“, вели Јосипа.
Таа раскажа дека љубовта отсекогаш ѝ била и водилка и инспирација во животот.
„Љубовта е сè. Тоа е аура што сите ја бараат. Многу луѓе се несреќни зашто немаат љубов. Кога владее љубовта, работите се поедноставни, животот е едноставен. Љубовта е најголемата тајна што самиот мораш да ја откриеш. Тоа е идеалистичко размислување, но гајле ми е. Јас сакам така, да ми е сè едноставно и полно со љубов“, рече таа низ смеа.
Јосипа пред многу години ја изгуби својата единствена голема љубов. Карло Метикош, нејзиниот партнер и најдобар пријател, како што го нарекува, почина во сон на на 51 година, во далечната 1991 година. Оттогаш таа живее со сеќавањата на оваа голема љубов.
„Други мажи никогаш не ме интересирале. Но, љубовта со Карло, големиот композитор, ми помогна да создадам сè што имам. Таква љубов не може да се смени, да престане, да исчезне. Јас често ги освежувам сеќавањата на Карло. Ги славам неговите дела. Дури и сега во Скопје ќе пеам дел од неговите песни. Всушност, песните што за мене ги направи Карло се најубавите што сум ги испеала, носат силна порака, а луѓето тоа го препознаваат. На тој начин знам дека Карло никогаш нема да исчезне. А и јас сум таква жена. Луѓето можеби забораваат бргу, јас не заборавам. Мислам дека јавно и понатамуи ја пренесувам пораката дека ја живеам својата љубов. Тоа се чувствува и се гледа. Тоа е таа страст што живее. Тоа е силата што ја имам за моето утре. Со таа љубов знам која сум, што сум. И не се изгубив себеси,“ рече Јосипа.
Андријана Јовановска
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Култура
Гоце Цветановски со специјална награда во Белград за придонес во филмската уметност и индустрија
Македонскиот режисер и сценарист Гоце Цветановски доби специјална награда за придонес во филмската уметност и индустрија на 19. издание на Српскиот фестивал за фантастични филмови, еден од најзначајните регионални фестивали посветени на жанровскиот и авторскиот филм.
Свеченото отворање на фестивалот се одржа во Културниот Центар во Белград, во присуство на бројни филмски автори, професионалци и љубители на фантастичниот филм. На настанот присуствуваше и директорот на македонскиот Културно-информативен центар во Белград, Васко Шутаров.
Наградата на Цветановски му беше врачена по проекцијата на оскаровецот „Поплава“, по што следеше панел-дискусија на тема иднината на анимираниот филм во регионот. На панелот, покрај Цветановски, учествуваа и истакнатите автори Растко и Ивана Чириќ, Никола Мајдак и Алекса Гајиќ, кои разговараа за предизвиците, новите технологии и можностите за регионална соработка во современата анимација.
При примањето на наградата, Цветановски се наврати на своите почетоци и емотивната врска со фестивалот:
„Мојата прва награда во кариерата ја добив токму на овој фестивал, за краткиот игран филм ‘Мал дисконтинуитет во време-просторот’ во 2014 година. Затоа ова признание за мене носи особена емоционална и професионална вредност.“
Наградата доаѓа како признание за долгогодишната авторска работа на Цветановски и неговиот придонес во современиот филм, со посебен акцент на фантастичниот и анимираниот жанр.
Култура
Во Центарот за култура „Трајко Прокопиев“ втора меѓународна изложба на уметничка фотографија „Мотус 2025“
Здружението за промоција на интелектуални, мултикултурни и спортски вредности – Мотус од Куманово, преку својот Фото клуб – Мотус, во период од 18 декември (четврток) 2025 во просториите на Центар за култура „Трајко Прокопиев“ во Куманово, ќе ја организира втората Меѓународна изложба на уметничка фотографија Мотус 2025.
На изложбата ќе бидат изложени пеесетина фотографии. Учество зедоа 249 автори од 50 земји.

Финансиер на изложбата е Општина Куманово, преку програмата за подршка на културни манифестации за 2025 година, а истата е под патронат на Меѓународната Федрација на Фотографска Уметност (ФИАП 2025/393), (Фото Сојуз на Македонија (ФСМ 2025/003) и Меѓународна Фото Асоцијација Дунав (ДИПА 2025/054).
Изложбата ќе биде отворена на 18 (четврток) декември 2025 во 19:30 часот во просториите на Центар за култура „Трајко Прокопиев“ во Куманово.
Култура
„Интер(но)фејс“ на Борис Шемов во „Мала станица“
На 18 декември 2025 година, со почеток во 20.00 часот, во Мултимедијалниот центар „Мала станица“, во рамките на програмските активности на Националната галерија, ќе биде отворена изложбата „Интер(но)фејс“ на уметникот Борис Шемов, курирана од д-р Ана Франговска.
„Интер(но)фејс“ е мултимедијален проект кој се фокусира на односот меѓу човекот и вештачката интелигенција, на улогата на јазикот како визуелно, идеолошко и комуникациско средство, како и на пост-интернет естетиката како нова културна реалност. Преку различни медиумски форми – текстуални интервенции, видео-содржини, алгоритамски и дигитални процеси – изложбата отвора прашања за моќта, контролата, технологијата и трансформацијата на субјектот во современиот дигитален контекст.
Насловот „Интер(но)фејс“ упатува на двојната природа на интерфејсот – како техничка површина на комуникација меѓу човекот и машината, но и како внатрешен, идеолошки простор во кој се преговараат значењата, одлуките и позициите на моќ. Изложбата го третира интерфејсот не само како функционален медиум, туку како критичка зона на судир меѓу човечкото искуство и алгоритамската логика.
Проектот се надоврзува на актуелните уметнички и теориски дискурси за постхуманизмот, визуелната култура и дигиталната медијација на реалноста. Во таа рамка, „Интер(но)фејс“ ја поставува вештачката интелигенција не како неутрален технолошки алат, туку како активен фактор во креирањето на современите културни, политички и етички релации.
Изложбата „Интер(но)фејс“ може да се посети во периодот од 18 до 24 декември 2025 година во Мултимедијалниот центар „Мала станица“, Национална галерија, Скопје.

