Култура
„Концерт за една душа“ – филмска вечер со Иван Митевски – Копола
Во мултимедијалниот центар Мала станица утревечер, со почеток во 21 часот, ќе се одржи проекција на документарни и играни филмови од еден од најплодните македонски режисери, Иван Митевски – Копола
Оваа филмска вечер е насловена „Концерт за една душа“ и се одржува во рамки на „Скопско лето 2009“. Ќе бидат прикажани „Време на леталата“ (1980), „Глас“ (1985), „Заминување од Пасквелија“ (1992) и „Мајсторот на патината“.
„Иван Митевски е еден од најплодните македонски режисери, со мошне голем опус на документарни и играни филмови, главно во продукција на Македонската телевизија. Прегледувајќи ја филмографијата на Иван Митевски – Копола, прво што ми паѓа на ум е: каде исчезна ТВ-продукцијата во Македонија? Не сакам да верувам дека (не)можностите и (не)условите за творците се единствената причина за замирање на толку значајниот сегмент од националната култура. Од друга страна, сакам да верувам (како што тоа на десетици места во своите филмови го прави Митевски) дека надежта е водилка на животот и дека постојат и причини, а и луѓе за кои транзициониот вакуум е само лош сон по кој ќе следи творечко и човечко будење. Претставувањето на дел од филмскиот опус на Митевски е иницирано токму заради таквото будење. Да се инаугурира една специфична естетска категорија во рамките на еден мал антропоцивилизациски диверзитет неопходно е таа да се темели врз категориите – талент и работа. Но, ваквиот поедноставен „услов” секако ќе мора да излезе од своите тесни рамки и да екстензира со уште дузина придружни елементи без кои уметноста би останала само тежнеење кон некаков полуартикулиран духовен изблик на умешна комбинација помеѓу волјата и технологијата. Самата оваа премиса која бара далеку поопсежна елаборација во „случајот” на Иван Митевски ни отвора нови визури и светогледи, микро и макро светови, болскоти и црнила, тишини и жагори… Сето тоа и уште многу повеќе, зашто Иван Митевски открива видливи но потзаскриени животни нешта, раскажува мали приказни кои кријат големи вистини. Тој не додава бои во своите животно-филмски слики, туку само ги нијансира сите детали на тие слики.Тој не се расфрла со светлината, туку ја насочува во саканата прецизно избрана насока… Многумина, филмовите на Митевски ги доживеале или ќе ги доживеат како автентичен носталгичен документ, што во својата основа е точно. Сепак, една друга карактеристика им дава и поинаков печат на неговите филмови. Тоа е филмската структура, втемелена на најдобрите традиции на светското филмско искуство, мошне вешто комбинирање на современиот филмски израз со патината на ова поднебје. Нешто што италијанскиот неореализам го доведе до дефинирана филмска форма, или американскиот вестерн. Митевски е одамна модернист во македонскиот филм. Неговиот ‘Глас’ е тивок, мал, речиси заробен во амбиентот на Брајчино, но тој со силна метафорична експлозивност патува преку океанот, за да допре во средиштето на емоциите, за тие, чувствата во ‘Време на леталата’ да се трансформираат во љубов и надеж, а во ‘Заминувањето од Пасквелија’ во жестока кошмарна тензичност. А, сето тоа за да кулминира со on the road сагата за ‘Концертот за една душа’. Од позначајните награди ќе ги споменеме: 1978 г. – Награда за режија за ТВ-филмот ‘Златни години’ на фестивалот во Порторож; 1995 г. – Гран-при за документарниот филм ‘Капење на стреите’ на Фестивал за детска и програма за млади во Бугарија; 1995 г. -‘Златна маслинка’ на ТВ-фестивалот во Бар за филмот ‘Заминување од Пасквелија’ и специјална награда за истиот филм на фестивалот Про Футура во Берлин; 1993 г. Гран-при во Порторож за филмот ‘Глас’; 2004 г. – Гран-при за ‘Мрежа на времето’, на фестивалот во Бар; 2005 г. – Најдобар документарен филм на фестивалот во Њујорк за ‘Планетариум'” – Влатко Галевски.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Култура
Факултетот за музичка уметност го најави годишниот концерт „ОРИОН – каде што се раѓаат ѕвездите“
Факултетот за музичка уметност – Скопје го најави годишниот концерт насловен „ОРИОН – каде што се раѓаат ѕвездите“, кој ќе се одржи во петок, 5 декември, со почеток во 20:00 часот во Големата концертна сала на Македонската филхармонија. Настанот е дел од одбележувањето на 59-годишнината од постоењето на институцијата.
ФМУ – Скопје истакнува дека како алма матер на голем број уметници од земјата и регионот, останува централниот столб на музичкото и балетското образование, создавајќи генерации изведувачи, педагози и творци кои го обликуваат уметничкиот живот во Македонија.
На концертната програма ќе настапат Симфонискиот оркестар на ФМУ, Мешаниот хор „Драган Шуплевски“, Камерниот гудачки оркестар „ФМУ Солисти“, Оркестарот од народни инструменти со солисти, студенти од Катедрата за балетска педагогија, од Катедрата за џез и популарна музика, како и дувачкиот ансамбл на ФМУ, под водство на проф. м-р Цанев, проф. м-р Татарчевски и доц. м-р Спироски.
Публиката ќе има можност да слушне дела од Пурсел, Сен-Санс, Прокофјев, Тиле/Вајс, Коен, Сусато, Горецки, Гершвин, македонска традиционална музика, како и нови композиции од студентите А. Голчева и М. Цветановска.
Влезот на настанот е слободен.
Култура
Сè што ни е заедничко“ – во МСУ изложба што го иницира прашањето „Дали навистина го дишеме истиот воздух?“
Сè што ни е заедничко (Институција во дишење) – нова изложба во МСУ-Скопје од 27 ноември
Во Музејот на современата уметност – Скопје на 27 ноември 2025 година, со почеток во 20 часот, ќе биде отворена изложбата „Сè што ни е заедничко (Институција во дишење)“, кураторски проект на Мира Гаќина и Јованка Попова.
Во изложбата учествуваат Forensic Architecture, Денис Фереира да Силва и Арџуна Неуман, Дурмиш Ќазим, Џумана Мана, Зорица Зафировска и Палестинскиот музеј.
Проектот тргнува од прашањето дали навистина го дишеме истиот воздух. Изложбата го поставува воздухот како ресурс што формално го делиме, но не и еднакво, укажувајќи на токсичните атмосфери – буквални и политички – и на позицијата на маргинализираните заедници.
Инспирирана од концептот на Фанон за „борбено дишење“, поставката ги истражува уметничките практики што откриваат колонијални, империјални и капиталистички структури впишани во воздухот што го дишеме. Авторите визуелизираат токсични облаци, архиви на насилство и невидливи атмосфери што влијаат врз секојдневието.
Паралелно со изложбата, која ќе трае до крајот на февруари, ќе се одржат јавни програми. Во рамките на проектот „Институционални градини“ на Зорица Зафировска ќе има детски работилници за садење и изработка на семенски топчиња, активности за чистење и обновување на просторот околу МСУ, поставување компостна кутија и прикажување едукативни видеа.
Со оваа поставка МСУ-Скопје се претставува како „институција во дишење“ – отворена, инклузивна и ориентирана кон заедницата, со повик за заедничко размислување и акција. Визуелниот идентитет на проектот е дело на Албана Бектеши.
Култура
Промоција на монографијата „Рисима“ од Јасна Франговска
Во среда, 3 декември, со почеток од 19:00 часот во „Јавна соба“, Скопје, ќе се одржи промоцијата на монографијата „Рисима“ од Јасна Франговска, посветена на најпознатата и најуспешна македонска кореографка за современ танц ‒ Рисима Рисимкин. Изданието е на „ПНВ Публикации“ и објавено е со поддршка од Министерството за култура и туризам.
Монографијата низ разговор со Јасна Франговска и Рисима Рисимкин ќе ја претстави Јулијана Величковска, главен и одговорен уредник на „ПНВ Публикации“.
Во ова обемно и луксузно издание, на 180 страници, опфатени се сите значајни аспекти од 45-годишната кариера на Рисима Рисимкин ‒ од самите почетоци како балерина, со сите предизвици со кои се соочувала, до големите успеси што ја дефинираа како истакната кореографка од областа на современиот танц, којашто со нејзината едукациска работа зад себе остава нови генерации танчари и кореографи. Рисима Рисимкин е клучна фигура во македонската култура, а нејзиниот труд годинава беше крунисан и со високото признание ‒ Витез на францускиот ред на уметностите и книжевностите што го доделува државата Франција.
Покрај извонредно питкото писмо на Франговска, што на многу топол и непосреден начин го доближува животниот и професионалниот пат на Рисимкин, извадоците од позначајните рецензии за нејзините дела и обраќањата до читателот од самата Рисима, изданието е збогатено и со неверојатни фотографии од личната архива на Рисимкин и од архивата на „Интерарт културниот центар“, чиишто автори се: Андреј Гиновски, Драган Перковски, Сашо Димоски, Сердар Ајдин, Aнтонио Пиштолов, Ивана Тасев, Олга Ибатулина, Зоран Велјаноски ‒ Летра, Емил Петров и Борис Грдановски.
„Би ја опишала како македонската Пина Бауш, потпрена на белиот балет, којашто во еден момент посакува да излезе од таа рамка и да оди во слободата на движењето…“, ќе изјави Мирјана Радочевиќ за „Политика“, Белград во 2003 г.

