Култура
„Концерт за една душа“ – филмска вечер со Иван Митевски – Копола
Во мултимедијалниот центар Мала станица утревечер, со почеток во 21 часот, ќе се одржи проекција на документарни и играни филмови од еден од најплодните македонски режисери, Иван Митевски – Копола
Оваа филмска вечер е насловена „Концерт за една душа“ и се одржува во рамки на „Скопско лето 2009“. Ќе бидат прикажани „Време на леталата“ (1980), „Глас“ (1985), „Заминување од Пасквелија“ (1992) и „Мајсторот на патината“.
„Иван Митевски е еден од најплодните македонски режисери, со мошне голем опус на документарни и играни филмови, главно во продукција на Македонската телевизија. Прегледувајќи ја филмографијата на Иван Митевски – Копола, прво што ми паѓа на ум е: каде исчезна ТВ-продукцијата во Македонија? Не сакам да верувам дека (не)можностите и (не)условите за творците се единствената причина за замирање на толку значајниот сегмент од националната култура. Од друга страна, сакам да верувам (како што тоа на десетици места во своите филмови го прави Митевски) дека надежта е водилка на животот и дека постојат и причини, а и луѓе за кои транзициониот вакуум е само лош сон по кој ќе следи творечко и човечко будење. Претставувањето на дел од филмскиот опус на Митевски е иницирано токму заради таквото будење. Да се инаугурира една специфична естетска категорија во рамките на еден мал антропоцивилизациски диверзитет неопходно е таа да се темели врз категориите – талент и работа. Но, ваквиот поедноставен „услов” секако ќе мора да излезе од своите тесни рамки и да екстензира со уште дузина придружни елементи без кои уметноста би останала само тежнеење кон некаков полуартикулиран духовен изблик на умешна комбинација помеѓу волјата и технологијата. Самата оваа премиса која бара далеку поопсежна елаборација во „случајот” на Иван Митевски ни отвора нови визури и светогледи, микро и макро светови, болскоти и црнила, тишини и жагори… Сето тоа и уште многу повеќе, зашто Иван Митевски открива видливи но потзаскриени животни нешта, раскажува мали приказни кои кријат големи вистини. Тој не додава бои во своите животно-филмски слики, туку само ги нијансира сите детали на тие слики.Тој не се расфрла со светлината, туку ја насочува во саканата прецизно избрана насока… Многумина, филмовите на Митевски ги доживеале или ќе ги доживеат како автентичен носталгичен документ, што во својата основа е точно. Сепак, една друга карактеристика им дава и поинаков печат на неговите филмови. Тоа е филмската структура, втемелена на најдобрите традиции на светското филмско искуство, мошне вешто комбинирање на современиот филмски израз со патината на ова поднебје. Нешто што италијанскиот неореализам го доведе до дефинирана филмска форма, или американскиот вестерн. Митевски е одамна модернист во македонскиот филм. Неговиот ‘Глас’ е тивок, мал, речиси заробен во амбиентот на Брајчино, но тој со силна метафорична експлозивност патува преку океанот, за да допре во средиштето на емоциите, за тие, чувствата во ‘Време на леталата’ да се трансформираат во љубов и надеж, а во ‘Заминувањето од Пасквелија’ во жестока кошмарна тензичност. А, сето тоа за да кулминира со on the road сагата за ‘Концертот за една душа’. Од позначајните награди ќе ги споменеме: 1978 г. – Награда за режија за ТВ-филмот ‘Златни години’ на фестивалот во Порторож; 1995 г. – Гран-при за документарниот филм ‘Капење на стреите’ на Фестивал за детска и програма за млади во Бугарија; 1995 г. -‘Златна маслинка’ на ТВ-фестивалот во Бар за филмот ‘Заминување од Пасквелија’ и специјална награда за истиот филм на фестивалот Про Футура во Берлин; 1993 г. Гран-при во Порторож за филмот ‘Глас’; 2004 г. – Гран-при за ‘Мрежа на времето’, на фестивалот во Бар; 2005 г. – Најдобар документарен филм на фестивалот во Њујорк за ‘Планетариум'” – Влатко Галевски.
©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.
Култура
Гоце Цветановски со специјална награда во Белград за придонес во филмската уметност и индустрија
Македонскиот режисер и сценарист Гоце Цветановски доби специјална награда за придонес во филмската уметност и индустрија на 19. издание на Српскиот фестивал за фантастични филмови, еден од најзначајните регионални фестивали посветени на жанровскиот и авторскиот филм.
Свеченото отворање на фестивалот се одржа во Културниот Центар во Белград, во присуство на бројни филмски автори, професионалци и љубители на фантастичниот филм. На настанот присуствуваше и директорот на македонскиот Културно-информативен центар во Белград, Васко Шутаров.
Наградата на Цветановски му беше врачена по проекцијата на оскаровецот „Поплава“, по што следеше панел-дискусија на тема иднината на анимираниот филм во регионот. На панелот, покрај Цветановски, учествуваа и истакнатите автори Растко и Ивана Чириќ, Никола Мајдак и Алекса Гајиќ, кои разговараа за предизвиците, новите технологии и можностите за регионална соработка во современата анимација.
При примањето на наградата, Цветановски се наврати на своите почетоци и емотивната врска со фестивалот:
„Мојата прва награда во кариерата ја добив токму на овој фестивал, за краткиот игран филм ‘Мал дисконтинуитет во време-просторот’ во 2014 година. Затоа ова признание за мене носи особена емоционална и професионална вредност.“
Наградата доаѓа како признание за долгогодишната авторска работа на Цветановски и неговиот придонес во современиот филм, со посебен акцент на фантастичниот и анимираниот жанр.
Култура
Во Центарот за култура „Трајко Прокопиев“ втора меѓународна изложба на уметничка фотографија „Мотус 2025“
Здружението за промоција на интелектуални, мултикултурни и спортски вредности – Мотус од Куманово, преку својот Фото клуб – Мотус, во период од 18 декември (четврток) 2025 во просториите на Центар за култура „Трајко Прокопиев“ во Куманово, ќе ја организира втората Меѓународна изложба на уметничка фотографија Мотус 2025.
На изложбата ќе бидат изложени пеесетина фотографии. Учество зедоа 249 автори од 50 земји.

Финансиер на изложбата е Општина Куманово, преку програмата за подршка на културни манифестации за 2025 година, а истата е под патронат на Меѓународната Федрација на Фотографска Уметност (ФИАП 2025/393), (Фото Сојуз на Македонија (ФСМ 2025/003) и Меѓународна Фото Асоцијација Дунав (ДИПА 2025/054).
Изложбата ќе биде отворена на 18 (четврток) декември 2025 во 19:30 часот во просториите на Центар за култура „Трајко Прокопиев“ во Куманово.
Култура
„Интер(но)фејс“ на Борис Шемов во „Мала станица“
На 18 декември 2025 година, со почеток во 20.00 часот, во Мултимедијалниот центар „Мала станица“, во рамките на програмските активности на Националната галерија, ќе биде отворена изложбата „Интер(но)фејс“ на уметникот Борис Шемов, курирана од д-р Ана Франговска.
„Интер(но)фејс“ е мултимедијален проект кој се фокусира на односот меѓу човекот и вештачката интелигенција, на улогата на јазикот како визуелно, идеолошко и комуникациско средство, како и на пост-интернет естетиката како нова културна реалност. Преку различни медиумски форми – текстуални интервенции, видео-содржини, алгоритамски и дигитални процеси – изложбата отвора прашања за моќта, контролата, технологијата и трансформацијата на субјектот во современиот дигитален контекст.
Насловот „Интер(но)фејс“ упатува на двојната природа на интерфејсот – како техничка површина на комуникација меѓу човекот и машината, но и како внатрешен, идеолошки простор во кој се преговараат значењата, одлуките и позициите на моќ. Изложбата го третира интерфејсот не само како функционален медиум, туку како критичка зона на судир меѓу човечкото искуство и алгоритамската логика.
Проектот се надоврзува на актуелните уметнички и теориски дискурси за постхуманизмот, визуелната култура и дигиталната медијација на реалноста. Во таа рамка, „Интер(но)фејс“ ја поставува вештачката интелигенција не како неутрален технолошки алат, туку како активен фактор во креирањето на современите културни, политички и етички релации.
Изложбата „Интер(но)фејс“ може да се посети во периодот од 18 до 24 декември 2025 година во Мултимедијалниот центар „Мала станица“, Национална галерија, Скопје.

