Контакт

Култура

Театарската програма без театар

Објавено пред

Охридско лето 2009

dobivaj vesti na viber

Пишува: Лилјана МАЗОВАЌе верувавте ли некому ако ви кажуваше дека на Охридското лето 2009, кое годинава одбележува 49-годишно постоење, ќе се распадне театарската програма?! Пред да започне, уредно ги слушавме и читавме најавите за концептот на селектирана драмска програма која, за волја на вистината, години и децении наназад, остварувала разнородни и бројни драмски програми со значајни уметници од дома и од светот. Впрочем, Охрид е “град  сцена” и толку колку што трае најголемиот и најзначаен фестивал Охридското лето (традиционално од 12 јули до 20 август), мошне важен сегмент на вкупната култура на и во Македонија, привлекувала и прекубројна публика токму со театарските претстави кои ги имало на разни негови отворени и затворени театарски и нетеатарски простори. Се паметат и изданија кога и буквално градот бил театарска сцена: на која речиси истовремено на по неколку различни локации актери од дома и од светот ги подготвувале, прилагодувале и изведувале своите претстави, проекти, перформанси. Фестивалот речиси пет децении е конципиран и граден како битна одредница во мапата на летните меѓународни манифестации кои во вечерните часови на своите сограѓани и на гостите им нудат музичка и драмска програма. Годинава сè е поинаку. Во јули (според најавите и во август) театарската претстава е реткост. Најнајавуваните беа откажани, а некои од прикажаните беа веројатно само “инвестиција” за поединечно возвратно гостување. Ден по свеченото отворање на Летото 2009 со бардот Енио Мориконе во преполниот Антички театар (велат 4.000 посетители), стартуваше драмската програма со Шекспировата Бура (13 јули) на Драмскиот театар од Пазарџик, Бугарија, во скромниот услови на Домот на културата, во режија на Владлен Александров, чест гостин и познавач на македонскиот театар. Создадена како чист театар кој истражува по човековата душа, не го додржа вниманието ниту на 100-темина гледачи кои од програмското ливче (и во фестивалскиот каталог) прочитаа дека драмата Бура на Шекспир е “еден од неговите подоцнежни романи”!!!??? На Александар на Драмски театар од Скопје (16 јули) според текстот и во режија на Љубиша Георгиевски, полесно се дишеше: публиката го сака Драмски и Предворјето на “Св. Софија” беше полно. Еден од најавените настани на Летото 09 − гостувањето на Центарот ЕАСТ-ЊЕСТ од Сараево со двете претстави во режија на Харис Пашовиќ (19 и 21 јули во Предворјето на “Св. Софија” и дворот на ОУ “Св. Климент Охридски”) Нора на Хенрик Ибзен и Класен непријател на Најџел Вилијамс, беа освежување. Особено поради енергијата на младите актери и концептот за игра која влегува во суштината на животот на младиот човек оптоварен со сите појави и проблеми на денешницата. Следуваше настапот на групата Ананија од Мароко со Мадам Плаза (23 јули) во Домот на културата со прашањата кому и зошто и за тие пари на колку други претстави од дома публиката би им се израдувала!?Потоа дојде серијата откажувања на најнајавуваните. Прво проектот Троил и Кресида на МНТ од Скопје во режија на гостинот Љубиша Ристиќ (овдешен апсолутен рекордер по времетраењето на подготовката), најавен за 26 јули прво како 15-часовен спектакл, потоа како 5-часовен “интензивен” театар (некое ново толкување на кое спротивност му веројатно “екстензивен”) и конечно откажување на неговата премиерна изведба во Охрид. Веднаш по ова уште едно откажување на еден од столбовите на Летото 09, претставата Среќни денови по Семјуел Бекет во режија на Роберт Вилсон (29 јули). И ново откажување: нема да има фестивалска премиера и на Генералот на мртвата војска по романот на Исмаил Кадаре, во режија на Дино Мустафиќ и продукција на Албанскиот театар од Скопје (6 август). Додека се подготвува овој број на Форум, се очекува изведбата на Крпен живот по романот на Стале Попов, во режија на Владо Цветановски во Заливот на коските во Градиште (3 август) во продукција на Народниот театар во Прилеп. И уште една домашна − Браќа Карамазови по Ф.М. Достоевски во режија на Дејан Пројковски на Народниот театар од Битола, која е на програмата на Летото 09 по покана на директорот на фестивалот Тони Симоновски. Најавени се и по една претстава од Србија и од Турција.За суштината на откажувањата и за одговорноста за распадот на драмската програма на годинешното Охридско лето, веројатно ќе се говори уште долго по неговото завршување. Колку селекторот, актерот Ѓорѓи Јолевски, го имаше по медиумите пред и на почетокот на фестивалот, толку сега го нема. Одбирот на молк за распаднатата драмска програма можеби некому му одговара да се толкува како сплет на околности кои, ете, се случуваат. Да, секогаш постои ризик кога се селектира и виденото, уште повеќе невиденото и она што е во подготовка. Но, тогаш е во прашање само квалитетот кој, во зависност од вкусот, за секого е различен. А, кога се распаѓа селекцијата повеќе од јасно е дека станува збор за “недовршена работа”. Или не се имале цврсти договори (повеќе биле пусти желби) или не се знаело со кого и како се договора. За која било селекција е одговорен селекторот кој пред да ја објави програмата има време и простор (една, две, па и три години, особено со творци кои работат и планираат на подолг рок) да знае кој, каде и што работи, кога и во какви услови треба да го оствари договорот со кој може да се смета на сигурна програмска содржина. Селекторот ја осмислува програмата, Управниот одбор ја прифаќа, дирекцијата ја реализира/менаџира. Таква е и постапката и одговорноста за нереализираното, за празните одови, за распадот на еден концепт кој е создаван, еве, веќе пет децении.



©Makfax.com.mk Доколку преземете содржина од оваа страница, во целост сте се согласиле со нејзините Услови за користење.

Култура

Изложба на Васил Василев: „Континуитет како метафора 1967 – 2012 2012 – 2025“

Објавено пред

Во петок, 17 октомври, ќе биде отворена изложбата на Васил Василев насловена „Континуитет како метафора 1967 – 2012 / 2012 – 2025, во 19 часот во објектот Даут пашин амам.

dobivaj vesti na viber

Скулпторскиот опус на Васил Василев е еден континуум на темелни, истрајни и инвентивни истражувања. И покрај тоа што неговиот развоен пат се движеше од конкретни фигуративни облици, до сведување на фигурата на знак, основните параметри не се променија, како и односот кон објектот. Без оглед на одредени стилски поместувања во ракописот, зависни и од матрицата на непосредни или посредни инспиративни доживувања, неговиот ликовен опус дозволува да се дефинира низ варијациите кои се одвиваа внатре во една усвоена и со време доградувана и надградувана ликовна синтакса.

Асоцијативните вертикали, дел од последниот циуклус на Василев, се резиме на сите атрибути на неговото обликовно размислување, преведени и пренесени со минимални формални содржини, со концентрирање на оние круцијални севкупости на негово дело: конкавни и конвексни, мазни и рапави, темни и светли површини, содржини на растот на нивното вертикално градење, наизмнично сменување, мултиплицирање, до затворање во рамка. Рамката е начин на потенцирање, истакнување, но и смирување на разиграната, ритмична обликовна, структурална шема во јадрото, онаа слична постапка што се јавува уште во неговите дела од осумдесеттите години (Ритам, 1983), сега со еден позатворен статички ритам и посимплифицирана форма.

Значи, ликовната структура на делата на уметникот од почетокот на седумдесеттите години, континуирано се движи до најновите негови остварувања. Во нив се содржани и цртежот и релјефот, архитектонското редење на тогаш понагласени волумени, како и пиктуралните примеси (главно во згаснати тоналитети со патина на дрвото).

Асоцијативните вертикали се надоврзуваат на вертикалите од седумдесеттите години (Каријатиди). За разлика од поранешните вертикали кај кои формата често ја градеше по принципот рамна површина волумен, сега, од една страна ја симплифицира формата, но, од друга ја усложнува со слоевитата архитектоника или пак со релјефно разиграните површини.

Комбинацијата на скулптура и релјеф, но и пиктуралното третирање на материјалот со меки тонски премини и светло-темни градации или звучна колористичка игра, се дефинирани и со движењето на линијата. Линеарната арабеска датира од почетоците на неговото творештво, присатна е во сите негови дела и се јавува со варијабилен интензитет и улога: некаде го иницира формирањето на обликот, некаде ги бележи, разграничува формите, некаде го нагласува волуменот, а некаде ја иницира колористичката игра на релјефните сегменти. Секако, таа ја има една од примарните улоги во формирањето, во обликувањето на делото. Звукот на линијата, цртачките елементи, кои ја затвораат или отвораат формата, како и играта на светло-темното, ги доловува со различна обработка на материјалот, ја збогатува скулптурата со внатрешна виталистичка енергија до степен кога сугестивното реално, се трансформира во асоцијативно, делото станува знак со повеќезначенски конотации. Го зацврстува сведувањето на мотивот на почист облик, приклонувајќи се, во некои ситуации, кон симетричната хармонија на композицијата или, пак, барајќи го редот во дискретните ритмови на волуменот.

Развивајќи ги можностите на новите изразни форми во контекст на неговиот однос кон материјалот и начинот на неговата транспозиција, во најновите дела, Василев остварува еден особен вид на ликовен израз кој неспорно комуницира и со неговите претходни творечки фази, сега базиран врз позгусната коегзистенција на линијата, на понагласени колористички сегменти, на шематичноста на линеaрните, релјефните и колористичките ритмички стилизации.

Овие испреплетени облици, прецизно градени, напластени дрвени форми, во нивната сложена разновидност, во варијабилната низа на асоцијации (од чисти геометриски до асоцијативни флорални мотиви), во себе носат карактеристики на едно, медитативно и наместа ирационално расположение кое го емитуваат неговите спонтани игри на архитектонски градените асоцијативни вертикали. Патоказот во барањето меѓу идеализираното и животното, е насочен кон проблемско и загадочно, кое во последните дела добива епилог на траење, како блесок на трагата на возбудата. Експресивно зајакнати психолошки состојби се манифестираат во изразот на внатрешната архетипска снага и нејзиното распространување, во големиот бран на декоративните геометриски созвучија.

Главниот ефект сега го презема целосноста на масивот на вертикалата со своите внатрешни кршења во наизменичното сложување на формите, во нагласената и незаобиколна игра на светлоста и на сенките. Воглавно, потиснувајќи ги облините, наклонува кон поостри геометризирани плохи (правилни парчиња дрво) кои ги напластува вертикално или создава врежани, издлабени одвојувања на формите во самата нивна релјефна поставеност. Таков пристап како да му служи на авторот да се ослободи од органската врзаност за волуменот, од укрупнување на формите и нивното волуминозно навлегување една во друга, префрлајќи се на микро план на ситнење на елементите во градењето на композицијата, што го доведе до дескриптивната сликовитост на обликот, го насочи кон цврстината на скулптурата, облиците ги сведе на некои основни елементи мултиплицирани и модифицирани низ слободната интерпретација. Во нив најде извор на системски интерпретации на неограничената моќ на мозаичното поставување или дефинирање на сегментите од целината, кои се движат од вдлабнати, цртачки организирани форми, преку суптилни тетоважи во вид на арабеска, колажно поставување на помали мозаични форми, до редење, умножување на исти или слични форми и до нивната разбранувана, разиграна поставеност во различни насоки.

Прикажи повеќе...

Култура

Премиера на едно од најпопуларните и највесели дела на сите времиња – оперетата „Лилјакот“од Јохан Штраус II

Објавено пред

Од

На 25 октомври со почеток во 20.00 часот, на големата сцена на Националната опера и балет ќе се одржи премиерата на едно од најпопуларните и највесели дела на сите времиња – оперетата „Лилјакот“ од Јохан Штраус II. Втората изведба на оперетата е закажана за 28 октомври, во 20 часот.

dobivaj vesti na viber

Диригент е Бисера Чадловска, режијата е на Љупка Јакимовска, сценографијата на Марија Ветероска, костимографијата на Марија Пупучевска, кореограф е Саша Евтимова, хор мајстор е Јасмина Ѓоргеска, а концерт мајстор е Верица Ламбевска.

Во солистичката екипа настапуваат: Васко Здравков, Јане Дунимагловски/Дејан Стоев, Злата Тошевска Димовска, Ана Ројдева, Николина Јаневска/Соња Мадевска, Драган Ампов, Кристијан Антовски, Марјан Николовски, Јаворка Витанова и Тихомир Јакимовски, заедно со хорот, оркестарот и балетскиот ансамбл на МОБ.

„Лилјакот“ е ремек-дело на „кралот на валцерите“ Јохан Штраус II, создадено во 1874 година. Оваа брилијантна оперета претставува маестрална комбинација на љубовни интриги, недоразбирања и комични ситуации, сместени во блескавиот виенски свет на валцери, балови и маскенбали. Штраус со својата непресушна музичка инвентивност и елегантна оркестрација создава партитура исполнета со валцери и арии кои зрачат со духовитост, шарм и живост. „Лилјакот“ е вистинска прослава на радоста, убавината и ведрината на животот – дело што повеќе од еден век ја воодушевува публиката ширум светот и останува вечен симбол на виенскиот шарм и музичката магија.

Прикажи повеќе...

Култура

Премиера на едно од најпопуларните и највесели дела на сите времиња – оперетата „Лилјакот“ на големата сцена на Националната опера и Балет

Објавено пред

На 25 октомври 2025 година со почеток во 20.00 часот, на големата сцена на Националната опера и балет ќе се одржи премиерата на едно од најпопуларните и највесели дела на сите времиња – оперетата „Лилјакот“ од Јохан Штраус II. Втората изведба на оперетата е закажана за 28 октомври, 20.00 ч.

dobivaj vesti na viber

Диригент е Бисера Чадловска, режијата е на Љупка Јакимовска, сценографијата на Марија Ветероска, костимографијата на Марија Пупучевска, кореограф е Саша Евтимова, хор мајстор е Јасмина Ѓоргеска, а концерт мајстор е Верица Ламбевска.

Во солистичката екипа настапуваат: Васко Здравков, Јане Дунимагловски/Дејан Стоев, Злата Тошевска Димовска, Ана Ројдева, Николина Јаневска/Соња Мадевска, Драган Ампов, Кристијан Антовски, Марјан Николовски, Јаворка Витанова и Тихомир Јакимовски, заедно со хорот, оркестарот и балетскиот ансамбл на МОБ.

„Лилјакот“ е ремек-дело на „кралот на валцерите“ Јохан Штраус II, создадено во 1874 година. Оваа брилијантна оперета претставува маестрална комбинација на љубовни интриги, недоразбирања и комични ситуации, сместени во блескавиот виенски свет на валцери, балови и маскенбали. Штраус со својата непресушна музичка инвентивност и елегантна оркестрација создава партитура исполнета со валцери и арии кои зрачат со духовитост, шарм и живост. „Лилјакот“ е вистинска прослава на радоста, убавината и ведрината на животот – дело што повеќе од еден век ја воодушевува публиката ширум светот и останува вечен симбол на виенскиот шарм и музичката магија.

Прикажи повеќе...

Најново

Македонија1 час

Ѓорѓиевски вети бесплатен оброк за секој средношколец и наградни патувања во Европа за првенците на генерација

Кандидатот за градоначалник на Скопје од ВМРО-ДПМНЕ, Орце Ѓорѓиевски, денес ја претстави програмата за средношколците. Вети модерен, дигитален и еколошки...

Македонија2 часа

Откриена царинска измама со додатоци на храна во висина од 622 илјади денари: стоката ја пријавувале во погрешна тарифна ознака со пониски царински давачки

Кривична пријава за сторено кривично дело „царинска измама“ со увози на додатоци за исхрана е поднесена за увозник, шпедиции и...

Македонија3 часа

Костовски: Нов модерен затворен базен во Бутел

Актуелниот градоначалник на Бутел и кандидат на локалните избори од ВМРО-ДПМНЕ, Дарко Костовски им најави на граѓаните на Општината дека...

Македонија4 часа

Венециската комисија предлага јавниот обвинител да се избира и разрешува со квалификувано мнозинство во Собранието

Венециската комисија и Генералниот директорат за човекови права на Советот на Европа препорачуваат јавниот обвинител да се избира и разрешува...

Македонија4 часа

„Од 2.500 на 5.000 денари ја зголемуваме еднократната парична помош за пензионерите“, најави Герасимовски

Кандидатот за градоначалник на Општина Центар од редовите на СДСМ и актуелен градоначалник Горан Герасимовски, информира дека од следната година...

Македонија4 часа

„Милионски профити за фирми блиски до Заев преку тендери на ‘Марковски компани’ додека 600.000 граѓани живееja со 150 денари на ден“, велат од ВМРО-ДПМНЕ

„Додека инфлацијата во државата беше двоцифрена, а над 600 000 граѓани живееа со 150 денари на ден Заев и неговите...

Македонија4 часа

Колку вреди македонскиот пасош: Македонците без виза може да посетат 129 дестинации

Првпат во историјата на Henley Passport Index, листата на најмоќни пасоши во светот повеќе не ги вклучува САД во првите...

Македонија4 часа

Фон дер Лајен денеска во Скопје, ќе ја пречека премиерот Мицкоски

Претседателката на Европската комисија, Урсула фон дер Лајен, попладнево ќе пристигне во Скопје, во рамки на нејзината балканска турнеја. Таа...

Свет6 часа

(Видео) Трамп во пресрет на одлуката за Украина: „Имав добри односи со Владимир. Многу сум разочаран“

Неколку дена пред посетата на украинскиот лидер Володимир Зеленски на Вашингтон, американскиот претседател Доналд Трамп синоќа изјави дека е многу...

Европа6 часа

Прекини во снабдувањето со електрична енергија во дел од Украина, вклучително и во Киев

Преоптоварувањето на електричната мрежа и последиците од претходните руски напади доведоа до прекини во снабдувањето со електрична енергија во Киев...

Свет6 часа

Трамп го одликува Чарли Кирк

Американскиот претседател Доналд Трамп вчера му го додели на убиениот конзервативен активист Чарли Кирк Претседателскиот медал за слобода, највисокото цивилно...

Регион6 часа

Грчкиот парламент денес гласа дали ќе го воведе најдолгиот работен ден во Европа

Грчките пратеници денес треба да гласаат за контроверзна реформа што би ѝ овозможила на централно-десничарската влада да воведе 13-часовен работен...

Свет6 часа

(Видео) Најмалку 20 лица загинаа во пожар во автобус во Индија

Најмалку 20 лица загинаа во пожар во автобус во индиската држава Раџастан, објавија локалните медиуми. Автобусот превезувал повеќе од 50...

Свет18 часа

Трамп ги третира европските лидери како марионети во својот „куклен театар“, вели Карпович

Претседателот на САД, Доналд Трамп, гледа дека европските лидери му се целосно потчинети и се подготвени да реагираат на секој...

Македонија23 часа

„Пренеси им поздрав и порака на нашите ангели“ – родителите од Кочани сочувствуваат со смртта на Панчо

Здружението на граѓани „16 март“, формирано од некои од родителите и семејствата на загинатите деца во пожарот во дискотеката „Пулс“...

Македонија23 часа

Железничката станица не може да биде турбофолк-хаб, Ивановски ќе отстранува сѐ што не е во проектот од Кензо Танге

Железничката станица во најкус рок ќе биде исчистена од билборди, паноа и графити и ќе биде забрането да се поставуваат...

Македонија24 часа

Андоновски: Македонија добива национален центар за вештачка интелигенција – почнува проектот „Везилка“

Министерот за дигитална трансформација, Стефан Андоновски, денеска официјално го претстави проектот „Везилка“ – Национален центар за вештачка интелигенција, капитален проект...

Македонија1 ден

Почина Панчо од ДНК

Владимир Блажев-Панчо од дуото ДНК почина речиси седум месеци по трагедијата во Кочани во дискотеката „Пулс“, каде што доби сериозни...

Македонија1 ден

Извештаи за примени донации доставиле 35 отсто од учесниците во изборната кампања

Во согласност со Изборниот законик, учесниците во изборната кампања за локалните избори 2025 година имаат обврска да поднесат извештаи за...

Македонија1 ден

„Од 7.000 на 10.000 го зголемуваме надоместокот за новороденче“, најави Герасимовски

Кандидатот за градоначалник на општина Центар од редовите на СДСМ, Горан Герасимовски, синоќа беше на терен, на средби со граѓаните...